Podstawowe pojęcia – rynek
finansowy

dr Ewa Feder-Sempach
Uniwersytet Łódzki

Nauka o finansach - terminologia



Finanse – to ogół zjawisk związanych z działalnością

człowieka, w której to działalności występuje przepływ

pieniądza.



Aktywa – są to rzeczy, których posiadaczem jest dany

podmiot i które mają określoną wartość. Aktywa mogą

mieć formę instrumentów finansowych.



Kapitał – stanowią aktywa, które mogą być

wykorzystywane do osiągnięcia przyszłych korzyści, w

tym do wytwarzania innych aktywów. Wyróżniamy

kapitał rzeczowy, finansowy i ludzki.



Inwestowanie – jest procesem udostępniania

kapitału finansowego.

Inwestycja i finansowanie



Inwestycja

Inwestycja jest to wyrzeczenie się bieżącej

konsumpcji na rzecz przyszłych i niepewnych korzyści.



Finansowanie

Finansowanie jest procesem pozyskiwania i

zastosowania kapitału finansowego. Podmiot, który

potrzebuje kapitału finansowego może go uzyskać od

podmiotu dysponującego nim.

W procesie transferu kapitału występują dwa podmioty:
- dawca kapitału – dla niego transfer kapitału jest

inwestowaniem;
- biorca kapitału – dla niego transfer kapitału jest

finansowaniem.

Rynek finansowy – ogólne pojęcie



Rynek finansowy jest to miejsce ,
gdzie zawierane są różnego rodzaju
umowy pożyczkowe bądź kredytowe
czy inne, będące w ogólnym
rozumieniu źródłem finansowania
działalności gospodarczej.

Pośrednicy finansowi



Pośrednicy finansowi są to instytucje
pośredniczące w przepływie środków
finansowych między podmiotami
mającymi ich nadwyżkę a
podmiotami, które te środki chcą
przyjąć do zagospodarowania.

Równowaga między podmiotami
rynku finansowego



Z punktu widzenia teorii na rynku
finansowym powinna wystąpić
równowaga w bieżących przepływach
strumieni finansowych.



Z punktu widzenia praktyki tak nie
jest. Istnieją podmioty mające trwałe
nadwyżki dochodów nad wydatkami i
podmioty mające stałe deficyty.

Rynek finansowy - definicja



Miejsce zawierania transakcji
mających za przedmiot szeroko
rozumiany kapitał finansowy.



Jest to ogół transakcji papierami
wartościowymi, będącymi
instrumentami udzielania kredytów
krótko-, średnio- i długoterminowych

Rynek finansowy a instrument
finansowy



Rynek finansowy jest jednym z
najważniejszych rynków we współczesnej
gospodarce, bo obejmuje transakcje
specyficznym towarem jakim jest pieniądz.



Na rynku finansowym przedmiotem obrotu
są instrumenty finansowe.



Instrument finansowy to zobowiązanie
finansowe jednego podmiotu w stosunku do
drugiego.

Instrument finansowy



Instrument finansowy to określone
zobowiązania finansowe (stosunek
kredytowy) lub, inaczej, roszczenie
majątkowe kapitałodawcy w stosunku
do kapitałobiorcy.



Podstawowym instrumentem rynku
finansowego są papiery wartościowe.

Papiery wartościowe



Papier wartościowy można

zdefiniować jako dokument

stwierdzający fakt dokonania

transakcji odpłatnego udostępnienia

kapitału, co daje kapitałodawcy

określone prawa.



Celem udostępniania środków jest

inwestowanie, czyli chęć osiągania

dochodu.

Podział instrumentów finansowych

Istnieje wiele kryteriów podziału

instrumentów finansowych.

Z punktu widzenia aspektu

własnościowego, dzielimy:



Instrumenty o charakterze

udziałowym,



Instrumenty o charakterze

wierzytelnościowym.

Podział instrumentów finansowych

Z punktu widzenia sposobu generowania

dochodu, dzielimy:



Instrumenty o stałym dochodzie,



Instrumenty o zmiennym dochodzie.

Podział instrumentów finansowych

Z punktu widzenia przynależności

sektorowej emitenta, dzielimy:



Instrumenty bezpośrednie,



Instrumenty pośrednie.

Podział instrumentów finansowych

Z punktu widzenia okresu zapadalności,

czyli czasu trwania od emisji do
wykupu, dzielimy:



Instrumenty krótkoterminowe,



Instrumenty średnioterminowe,



Instrument długoterminowe.

Podział instrumentów finansowych



Instrumenty pieniężne (instrumenty

rynku pieniężnego) – okres

zapadalności do roku.



Instrumenty kapitałowe (instrumenty

rynku kapitałowego) - okres

zapadalności powyżej roku.

Uwaga: Akcje nie mają z góry określonego okresu
zapadalności.

Podział rynku finansowego

Istnieje wiele kryteriów podziału rynku finansowego.



Rynek pieniężny – definiujemy jako segment rynku finansowego,

przez który podmioty gospodarcze finansują swoja bieżącą

działalność, a okres tego finansowania nie przekracza jednego

roku.



Rynek kapitałowy – definiujemy jako segment rynku

finansowego, na którym zawierane są transakcje instrumentami

finansowymi o terminie wykupu powyżej roku z przeznaczeniem

uzyskanych środków na cele rozwojowe.



Rynek instrumentów pochodnych – definiujemy jako segment

rynku finansowego, na którym obraca się instrumentami

pochodnymi. Wartość tych instrumentów kształtuje się jako

pochodna wartości innego instrumentu finansowego.

Podział rynku finansowego



Rynek pierwotny – rynek transakcji
między emitentem instrumentu a jego
pierwotnymi nabywcami.



Rynek wtórny – rynek transakcji
między inwestorami bez udziału
emitenta.

Uwaga: nie wszystkie instrumenty mogą być przedmiotem
obrotu na rynku wtórnym np. kredyty.

Podział rynku finansowego



Z punktu widzenia zasięgu

terytorialnego: rynek krajowy,

regionalny, globalny.



Z punktu widzenia momentu

rozliczenia transakcji: rynek

natychmiastowy i terminowy.



Z punktu widzenia formy

organizacyjnej rynku: rynek giełdowy i

pozagiełdowy.

Instytucje finansowe



Transakcje na rynku finansowym mają
charakter zinstytucjonalizowany, czyli
odbywają się za pośrednictwem określonej
instytucji.



Instytucja finansowa to podmiot świadczący
usługi związane z zawieraniem transakcji,
których przedmiotem są instrumenty
finansowe i utrzymywanie ich w swoich
aktywach.

Dziękuję za uwagę