background image

ROZWÓJ DZIECKA DO 

ROZWÓJ DZIECKA DO 

12 m-ca ŻYCIA

12 m-ca ŻYCIA

Okres niemowlęcy obejmuje pierwsze 12 

Okres niemowlęcy obejmuje pierwsze 12 

miesięcy życia dziecka, wśród których 

miesięcy życia dziecka, wśród których 

wyodrębniamy pierwszy miesiąc życia 

wyodrębniamy pierwszy miesiąc życia 

jako stadium noworodka. Przeciętny 

jako stadium noworodka. Przeciętny 

noworodek ma długość ok. 50 cm, waży 

noworodek ma długość ok. 50 cm, waży 

w granicach 2800g do 3500g.REKLAMA:

w granicach 2800g do 3500g.REKLAMA:

background image

                        

                        

Rozwój ruchowy niemowlęcia

Rozwój ruchowy niemowlęcia

Rozwój ruchowy polega na wzrastających wraz z wiekiem 

Rozwój ruchowy polega na wzrastających wraz z wiekiem 

umiejętnościach 

umiejętnościach 

dziecka

dziecka

 do przyjmowania i zmiany postaw ciała .

 do przyjmowania i zmiany postaw ciała .

Między 1 a 2 miesiącem życia niemowlę potrafi unieść głowę wzdłuż osi 

Między 1 a 2 miesiącem życia niemowlę potrafi unieść głowę wzdłuż osi 

tułowia. 

tułowia. 

Dziecko

Dziecko

 3-miesięczne położone na brzuszku potrafi przez dłuższy 

 3-miesięczne położone na brzuszku potrafi przez dłuższy 

czas mieć uniesioną główkę. 

czas mieć uniesioną główkę. 

W okresie 5-6 miesiąca 

W okresie 5-6 miesiąca 

dziecko

dziecko

 zdobywa kontrolę nad swymi ruchami 

 zdobywa kontrolę nad swymi ruchami 

głowy i szyi. Potrafi leżąc na plecach zgiąć głowę w kierunku tułowia. W 

głowy i szyi. Potrafi leżąc na plecach zgiąć głowę w kierunku tułowia. W 

tym też okresie 

tym też okresie 

dziecko

dziecko

 zdolne jest za pomocą ruchów mięsni szyi i karku 

 zdolne jest za pomocą ruchów mięsni szyi i karku 

usiąść. 

usiąść. 

W 8 miesiącu siedzi już całkiem pewnie bez podtrzymywania.

W 8 miesiącu siedzi już całkiem pewnie bez podtrzymywania.

Około 8-9 miesiąca trzymane za rączki uczy się wstawać. 

Około 8-9 miesiąca trzymane za rączki uczy się wstawać. 

10-mieięczne niemowlę stoi samodzielnie.

10-mieięczne niemowlę stoi samodzielnie.

Umiejętność poruszania się jest związana z omówionymi zmianami 

Umiejętność poruszania się jest związana z omówionymi zmianami 

postaw ciała. W okresie, gdy 

postaw ciała. W okresie, gdy 

dziecko

dziecko

 tylko leży, jedyny jego ruch polega 

 tylko leży, jedyny jego ruch polega 

na obracaniu się z boku na bok. 

na obracaniu się z boku na bok. 

6 miesiąc życia to okres pełzania. Jest on spowodowany nierównym 

6 miesiąc życia to okres pełzania. Jest on spowodowany nierównym 

rozwojem kończyn górnych i dolnych. Pełzanie polega na posuwaniu się 

rozwojem kończyn górnych i dolnych. Pełzanie polega na posuwaniu się 

naprzód, głównie dzięki ruchowi rączek, nóżki spełniają jedynie funkcje 

naprzód, głównie dzięki ruchowi rączek, nóżki spełniają jedynie funkcje 

pomocniczą.

pomocniczą.

W 9 miesiącu 

W 9 miesiącu 

dziecko

dziecko

 raczkuje używając rąk i kolan, jak również 

 raczkuje używając rąk i kolan, jak również 

trzymane pod pachami chodzi. W 11 miesiącu życia porusza się 

trzymane pod pachami chodzi. W 11 miesiącu życia porusza się 

trzymane za rękę i stopniowo zaczyna stawiać pierwsze samodzielne 

trzymane za rękę i stopniowo zaczyna stawiać pierwsze samodzielne 

kroki.

kroki.

background image

                                 Rozwój chwytu i manipulacji

Niemowlęta najpierw chwytają odruchowo. Bezwarunkowy odruch chwytny 
polega na zamykaniu dłoni na przedmiocie włożonym do rączki i utrzymaniu 
się zgięcia przez pewien czas. Następnie 

dziecko

 zdobywa umiejętność 

chwytania dowolnego przedmiotu w zasięgu wzroku.
Na wiek 2-4 miesiące przypada okres przejściowy, w którym odruch chwytny 
zanika, a chwytanie polegające na dowolnych ruchach jeszcze się nie rozwinęło
Chwytanie dowolne rozpoczyna się w 4-5 miesiącu życia i kształtuje się przez 
dłuższy czas.

 Wyróżniamy cztery etapy chwytania:

-Stadium I (4-5 miesiąc) 

dziecko

 zbliża obydwie rączki do przedmiotu, który 

widzi za pomocą stawów barkowych. Towarzyszy temu słaby chwyt łokciowo- 
dłoniowy. Ręce niemowlęcia nie są zdolne same uchwycić przedmiot, a jeżeli 
wsuniemy mu przedmiot do rączki, bardzo szybko go puszcza. Jego ręce 
działają na zasadzie całkowitej symetrii, nie jest też w nich widoczna przewaga 
czynnościowa.

background image

-Stadium II ( 5-6 miesiąc) poruszając ramionami w stawach 
barkowych wyciąga ręce do przedmiotu i wyprostowuje 
równocześnie ręce w łokciach. Chwyt następuje przy użyciu palców 
dłoni, z wyłączeniem kciuka. Okres ten zwany jest też chwytem 
dłoniowym prostym. 

Dziecko

 nie potrafi utrzymać dwóch 

przedmiotów równocześnie, gdyż na widok drugiego z nich puszcza 
pierwszy

-Stadium III (7-8 miesiąc) 

dziecko

 zaczyna posługiwać się przy 

chwytaniu także kciukiem, potrafi również utrzymać po jednym 
przedmiocie w każdej rączce posługuje się tzw. chwytem 
nożycowym, gdyż nie potrafi przeciwstawić kciuka pozostałym 
palcom i wykonuje jedynie ruch przywodzenia i odwodzenia kciuka 
w stosunku do pozostałych palców. Okres ten jest również czasem 
różnicowania się prawej i lewej ręki. Od tego momentu można 
spostrzec, czy 

dziecko

 będzie praworęczne , czy leworęczne 

background image

-Stadium IV (od 9 miesiąca) tzw. chwyt pęsetkowy, w którym kciuk 
przeciwstawia się pozostałym palcom. Pod koniec pierwszego roku 
życia niemowlę potrafi już trzymać przedmioty między kciukiem, a 
palcem wskazującym, co pozwala na precyzyjniejsze ruchy. Jest to 
też czas, w którym 

dziecko

 nabywa umiejętności wkładania 

przedmiotów do większych pojemników, rzucania nimi
Początkiem manipulacji jest chwytanie przedmiotów w zasięgu 
wzroku. 

Dziecko

 7-8-miesięczne bez większego trudu sięga po 

zabawki

 znajdujące się w pobliżu. Często wykazują się też dużą 

wytrwałością w osiąganiu przedmiotów leżących nieco dalej. W IV 
kwartale życia zdrowe 

niemowlęta

 są bardzo ruchliwe, często 

zmieniają pozycję ciała, a radość sprawia im każdy zdobyty 
przedmiot. Jest to tzw. okres manipulacji niespecyficznej. Pod 
koniec okresu niemowlęcego 

dziecko

 zaczyna naśladować 

otaczający świat, uczy się turlać piłeczkę , układać klocki itp. Jego 
działania manipulacyjne są bardziej specyficzne. 

background image

Sen i czuwanie

Sen i czuwanie

Przez większą część doby(15-16 godzin) 

noworodek śpi. Przez resztę czasu czuwa. Jego 

sen jest lekki, łatwo go zbudzić, równie łatwo 

zasypia. Długość okresu czuwania i snu 

stopniowo wzrasta, przy czym 

ich cykl zaczyna się stabilizować w 3 tygodniu 

życia. 

Badania wykazały , że marzenia senne stanowią 

połowę długości trwania snu. U niemowląt 

zachodzą także stany pośredni miedzy jawa , a 

snem. W tych pośrednich okresach niemowlę 

reaguje na bodźce zewnętrzne, co więcej ich 

działanie jest silniejsze niż w okresie 

całkowitego rozbudzenia 

background image

Rozwój procesów 

Rozwój procesów 

poznawczych 

poznawczych 

Według niektórych autorów 

Według niektórych autorów 

dziecko

dziecko

 już w pierwszym miesiącu życia reaguje na różne 

 już w pierwszym miesiącu życia reaguje na różne 

kolory. Noworodki w 15 dniu życia śledzą wzrokiem plamkę barwną poruszającą się 

kolory. Noworodki w 15 dniu życia śledzą wzrokiem plamkę barwną poruszającą się 

wewnątrz pola innego koloru , ale tej samej jasności. Stwierdzono również , że 

wewnątrz pola innego koloru , ale tej samej jasności. Stwierdzono również , że 

najdłużej zatrzymuje wzrok na barwie niebieskiej i zielonej, krócej na czerwonej, 

najdłużej zatrzymuje wzrok na barwie niebieskiej i zielonej, krócej na czerwonej, 

najkrócej na żółtej. Zdolność rozróżniania barw pojawia się u niemowląt 4 

najkrócej na żółtej. Zdolność rozróżniania barw pojawia się u niemowląt 4 

miesięcznych, które potrafią odróżnić barwę czerwoną od innych. 

miesięcznych, które potrafią odróżnić barwę czerwoną od innych. 

Dziecko

Dziecko

 12 

 12 

miesięczne różnicuje cztery podstawowe barwy.

miesięczne różnicuje cztery podstawowe barwy.

Według Z. Babskiej:

Według Z. Babskiej:

- w I kwartale życia bodźce barwne wywołują tylko aktywność dziecka, ale pod koniec 

- w I kwartale życia bodźce barwne wywołują tylko aktywność dziecka, ale pod koniec 

tego kwartału zaczynają ją również hamować

tego kwartału zaczynają ją również hamować

- od II do III kwartału bodźce barwne zaczynają się ukierunkowywać. Około 8 tygodnia 

- od II do III kwartału bodźce barwne zaczynają się ukierunkowywać. Około 8 tygodnia 

życia 

życia 

dziecko

dziecko

 zaczyna dostrzegać kształty

 zaczyna dostrzegać kształty

Na początku 

Na początku 

niemowlęta

niemowlęta

 reagują pozytywnie na każda twarz ludzką. Od 4 miesiąca 

 reagują pozytywnie na każda twarz ludzką. Od 4 miesiąca 

odróżniają twarze osób bliskich od obcych. W wieku 7 miesięcy potrafią rozróżnić 

odróżniają twarze osób bliskich od obcych. W wieku 7 miesięcy potrafią rozróżnić 

wyraz mimiczny twarzy np. gniew, radość....

wyraz mimiczny twarzy np. gniew, radość....

Według badań nad wrażliwością słuchową noworodek reaguje na silne dźwięki 

Według badań nad wrażliwością słuchową noworodek reaguje na silne dźwięki 

nagłym pobudzeniem. Po paru tygodniach bodźce dźwiękowe zaczynają hamować 

nagłym pobudzeniem. Po paru tygodniach bodźce dźwiękowe zaczynają hamować 

ruchy dziecka, które pod wpływem dźwięków "zastyga w bezruchu". Około 6-8 

ruchy dziecka, które pod wpływem dźwięków "zastyga w bezruchu". Około 6-8 

tygodnia życia u 

tygodnia życia u 

dziecka

dziecka

 pojawiają się reakcje mimiczne, uśmiech się na znany sobie 

 pojawiają się reakcje mimiczne, uśmiech się na znany sobie 

dźwięk np. głos matki. W 4-5 miesiącu życia 

dźwięk np. głos matki. W 4-5 miesiącu życia 

dziecko

dziecko

 potrafi zlokalizować źródło 

 potrafi zlokalizować źródło 

dźwięku i w jego kierunku zwraca głowę. W IV kwartale życia 

dźwięku i w jego kierunku zwraca głowę. W IV kwartale życia 

dziecko

dziecko

 rozumie 

 rozumie 

znaczenie poszczególnych słów.

znaczenie poszczególnych słów.

Świa

Świat 

dziecka

dziecka

 jest odmienny od świata dorosłych, kreuje się w oparciu o 

 jest odmienny od świata dorosłych, kreuje się w oparciu o 

spostrzeżenia. Szuman na podstawie swoich badań stwierdził, że dopiero 

spostrzeżenia. Szuman na podstawie swoich badań stwierdził, że dopiero 

dziecko

dziecko

 w 

 

wieku kilku miesięcy jest zdolne do właściwego spostrzegania. 

wieku kilku miesięcy jest zdolne do właściwego spostrzegania. 

background image

Fazy rozwoju mowy 

Fazy rozwoju mowy 

Wiek niemowlęcy często jest uważny za okres wstępny w rozwoju 

Wiek niemowlęcy często jest uważny za okres wstępny w rozwoju 

mowy, gdyż 

mowy, gdyż 

dziecko

dziecko

 w tym okresie przechodzi od krzyku i wydawania 

 w tym okresie przechodzi od krzyku i wydawania 

różnych dziwnych nieartykułowanych dźwięków do tzw. gaworzenia 

różnych dziwnych nieartykułowanych dźwięków do tzw. gaworzenia 

czyli wytwarzania dźwięków, które są składnikami bardziej złożonych 

czyli wytwarzania dźwięków, które są składnikami bardziej złożonych 

jednostek mowy 

jednostek mowy 

Zachodzi związek gruchania i gaworzenia z mową właściwą , ponieważ 

Zachodzi związek gruchania i gaworzenia z mową właściwą , ponieważ 

gruchanie stanowi to w pewnym sensie ćwiczenie narządów mowy. 

gruchanie stanowi to w pewnym sensie ćwiczenie narządów mowy. 

Gruchanie pomaga dziecku w wyrażaniu emocji, zadowolenia , 

Gruchanie pomaga dziecku w wyrażaniu emocji, zadowolenia , 

bezpieczeństwa. U starszych niemowląt gruchanie czy gaworzenie 

bezpieczeństwa. U starszych niemowląt gruchanie czy gaworzenie 

mogą być wykorzystywane jako środek komunikacji. Zauważono 

mogą być wykorzystywane jako środek komunikacji. Zauważono 

również, że barwa głosu, ton ulegają zmianie w zależności od stanu 

również, że barwa głosu, ton ulegają zmianie w zależności od stanu 

emocjonalnego niemowlęcia. Przejście od gruchania do gaworzenia 

emocjonalnego niemowlęcia. Przejście od gruchania do gaworzenia 

następuje w 5 miesiącu życia , a przejście od gaworzenia do pierwszych 

następuje w 5 miesiącu życia , a przejście od gaworzenia do pierwszych 

słów około 11-12 miesiąca. W wieku około 3 miesięcy pojawiają się 

słów około 11-12 miesiąca. W wieku około 3 miesięcy pojawiają się 

dźwięki gardłowe (k,g,x) potem dźwięki spółgłoskowe, wargowe i 

dźwięki gardłowe (k,g,x) potem dźwięki spółgłoskowe, wargowe i 

przedniojęzykowe(p,b,t,d) . Od 6-9 miesiąca rozwija się gaworzenie i 

przedniojęzykowe(p,b,t,d) . Od 6-9 miesiąca rozwija się gaworzenie i 

wzbogaca repertuar spółgłosek.

wzbogaca repertuar spółgłosek.

Po 9 miesiącu życi

Po 9 miesiącu życia 

dziecko

dziecko

 naśladuje dźwięki otoczenia, zaczyna 

 naśladuje dźwięki otoczenia, zaczyna 

rozumieć pojedyncze słowa. Pod koniec pierwszego roku życia pojawiają 

rozumieć pojedyncze słowa. Pod koniec pierwszego roku życia pojawiają 

się u niego pierwsze wyrazy.

się u niego pierwsze wyrazy.

background image

Rozwój czynności poznawczych 

Rozwój czynności poznawczych 

i przejawy inteligencji 

i przejawy inteligencji 

niemowlęcia 

niemowlęcia 

Na początku III kwartału życia coraz większego 

Na początku III kwartału życia coraz większego 

znaczenia nabierają odruchy warunkowe, wytwarzające 

znaczenia nabierają odruchy warunkowe, wytwarzające 

się na podłożu odruchu orientacyjnego, przyjmującego 

się na podłożu odruchu orientacyjnego, przyjmującego 

z czasem formy odruchu aktywnie badawczego. Dzięki 

z czasem formy odruchu aktywnie badawczego. Dzięki 

tym odruchom 

tym odruchom 

dziecko

dziecko

 zapoznaje się z otaczającym go 

 zapoznaje się z otaczającym go 

światem.

światem.

Dziecko 7-8 miesięczne dość długo zajmuje się jednym 

Dziecko 7-8 miesięczne dość długo zajmuje się jednym 

przedmiotem. Bada go, odkrywa w nim nowe 

przedmiotem. Bada go, odkrywa w nim nowe 

właściwości, by po 15-25 minutach uznać go za "starą" 

właściwości, by po 15-25 minutach uznać go za "starą" 

zabawkę. Niemowlę zapamiętuje owe właściwości, co 

zabawkę. Niemowlę zapamiętuje owe właściwości, co 

umożliwia mu dostrzeżenie zmysłowych podobieństw 

umożliwia mu dostrzeżenie zmysłowych podobieństw 

między przedmiotami, zjawiskami. Porównywanie 

między przedmiotami, zjawiskami. Porównywanie 

wcześniejszych spostrzeżeń z aktualnymi jest jednym z 

wcześniejszych spostrzeżeń z aktualnymi jest jednym z 

pierwszych przejawów myślenia obrazowego. Polega 

pierwszych przejawów myślenia obrazowego. Polega 

ono na syntezie, analizie zauważonych bodźców. 

ono na syntezie, analizie zauważonych bodźców. 

background image

Według teorii stadialnego rozwoju Piageta inteligencja jest 
rozwojem aktywności, która nie jest dana dziecku w gotowej 
postaci , lecz rozwija się stopniowo, bowiem każdy organizm 
dąży do utrzymania równowagi z otaczającym go światem. 
Proces ten składa się z dwóch czynników : asymilacji, czyli 
przyswajania przedmiotów z zewnątrz oraz akomodacji tj. 
dostosowania własnej organizacji wewnętrznej do cech 
środowiska zewnętrznego.
Początkowo adaptacja polega na zaspokajaniu potrzeb 
biologicznych.
Noworodek posiada bezwarunkowy odruch ssania, który 
umożliwia mu zdobywanie pokarmu. Umiejętność ssania stanowi 
wzorzec wykonywania określonych czynności. Kilkutygodniowe 

dziecko

 ssie już nie tylko pierś matki, lecz także inne rzeczy, 

zabawki

 itp. Za pośrednictwem wrażeń zmysłowych zdobywa 

pierwsze informacje o otaczającym go świecie. Stopniowo 
różnicuje i koordynuje coraz bardziej złożone schematy 
czynnościowe. Dzięki procesowi asymilacji 

dziecko

 przyswaja 

nowe informacje o świecie zewnętrznym. 

background image

Rozwój inteligencji 

dziecka

 w pierwszym roku życia dzieli się na cztery 

stadia:
-stadium I (1 miesiąc życia), w którym niemowlę ćwiczy swoje odruchy 
bezwarunkowe

-stadium II (od 1-4 miesiąca życia), w którym dziecko realizuję 
potrzebę ćwiczenia reakcji odruchowych, wciela do swoich czynności 
różnorodne przedmioty, różnicuje aktywność odruchów w zależności 
od sytuacji (np. ssanie dla ssania , dla "zabicia głodu")

-stadium III (od 5-9 miesiąca życia), polega na przyswajaniu do 
świadomości nowego przedmiotu za pomocą różnych technik (np. 
ssania , manipulacji itp.)

-stadium IV ( do 12 miesiąca ), gdzie niemowlę wykorzystuje różne 
schematy czynności aby osiągnąć zamierzony cel (np. uderza 
przedmiotami o stół , żeby wytworzyć hałas lub odpycha rękę 
dorosłego , żeby przyciągnąć do siebie wymarzony obiekt.)
Rozwój tych stadiów dowodzi, że już w wieku niemowlęcym dziecko 
cechuje się inteligencją praktyczną tzn., że myślenie dostosowuje do 
określonej sytuacji.

background image

Rozwój uczuć i kontaktów 

Rozwój uczuć i kontaktów 

społecznych

społecznych

Według J.B. Watsona niektóre emocje są wrodzone i można je 

Według J.B. Watsona niektóre emocje są wrodzone i można je 

zauważyć już u noworodków. Do tego typu emocji należą 

zauważyć już u noworodków. Do tego typu emocji należą 

przede wszystkim: gniew (przy unieruchomieniu głowy 

przede wszystkim: gniew (przy unieruchomieniu głowy 

noworodka), strach (np. w momencie, kiedy podnosimy 

noworodka), strach (np. w momencie, kiedy podnosimy 

dziecko raptownie do góry), zadowolenie (objawia się np. 

dziecko raptownie do góry), zadowolenie (objawia się np. 

podczas głaskania)

podczas głaskania)

Dziecko uczy się reagować w sposób emocjonalny , a 

Dziecko uczy się reagować w sposób emocjonalny , a 

później uczuciowy . Kilkutygodniowe niemowlę odpowiada 

później uczuciowy . Kilkutygodniowe niemowlę odpowiada 

uśmiechem na uśmiech, a dziecko kilkumiesięczne stara się 

uśmiechem na uśmiech, a dziecko kilkumiesięczne stara się 

naśladować mimikę dorosłego. 

naśladować mimikę dorosłego. 

W 3 miesiącu życia maluch uśmiecha się na widok osoby 

W 3 miesiącu życia maluch uśmiecha się na widok osoby 

dorosłej pomimo, że nie jest w stanie obserwować jeszcze 

dorosłej pomimo, że nie jest w stanie obserwować jeszcze 

jej wyrazu twarzy. 

jej wyrazu twarzy. 

Sytuacja ta zmienia się w 4 miesiącu, wtedy u dziecka 

Sytuacja ta zmienia się w 4 miesiącu, wtedy u dziecka 

rozwijają się uczucia o charakterze społecznym. Pociecha 

rozwijają się uczucia o charakterze społecznym. Pociecha 

reaguje w różny sposób na różne osoby. Swoją ocenę 

reaguje w różny sposób na różne osoby. Swoją ocenę 

dorosłego pokazuje w rozmaity sposób np. poprzez śmiech, 

dorosłego pokazuje w rozmaity sposób np. poprzez śmiech, 

mimikę, a czasem nawet płacz. 

mimikę, a czasem nawet płacz. 

background image

W II kwartale życia nie tylko reaguje na twarz , ale również 
na dźwięk głosu, uśmiech, pieszczotliwy ton. Dla dziecka 2-
miesięcznego jest charakterystyczny stan tzw. radosnego 
ożywienia. Reakcja ta rozwija się i różnicuje prowadząc do 
coraz bardziej złożonych społecznych form zachowania.
Trzeba pamiętać, że emocje są nie tylko pozytywne lecz 
także negatywne. Reakcjom negatywnym towarzyszy 
uczucie strachu objawiającego się poprzez płacz, odwracanie 
głowy, zasłanianie oczu i ciała. Po pewnym czasie niektóre 
negatywne emocje zanikają np. lęk przed osobami 
dorosłymi. Dziecko poznając coraz więcej ludzi nie boi się 
ich, jednak zachowuje dystans, ostrożność do nieznanej 
wcześnie osoby. 
W1959 E. Franus przeprowadził badania na temat rozwoju 
reakcji gniewu, które można zauważyć już w pierwszym 
miesiącu życia m.in. poprzez reakcje wywołane 
skrępowaniem kończyn lub całego ciała. 

background image

Od 6 miesiąca życia dziecko dąży do zdobywania przedmiotów nie 
będących w jego zasięgu. Niestety czasami nie jest w stanie ich 
zdobyć, gdyż nie jest jeszcze na tyle sprawne i zręczne, bądź dany 
przedmiot został mu po prostu odebrany. W takich przypadkach 
najczęściej reaguje dość silnym natężeniem gniewu. Na uwagę 
zasługuje fakt, iż dziecku trudniej pogodzić się z tym, że przedmiot 
został mu zabrany przez osobę mu bliską. 
Niemowlaki mają bardzo krótkotrwałe i zmienne reakcje , stany 
emocjonalne. Jednak te krótkie stany w dużej mierze decydują o 
postawie emocjonalnej dziecka, o tym czy ma usposobienie łagodne, 
czy też rozdrażnione i płaczliwe.
Niemowlę stopniowo nawiązuje kontakty z otoczeniem. Jest to 
spowodowane jego niezaradnością i niemożnością samodzielnego 
zaspakajania życiowych potrzeb. Pierwsze reakcje społeczne 
nawiązuje z osoba matki., które w 3 miesiącu przeradzają się w 
reakcję ożywienia. Poszczególne składniki tej reakcji np. wyciąganie 
raczek do zbliżającej się osoby dorosłej wyodrębniają się w kolejnych 
miesiącach życia jako specyficzne zachowania społeczne.

background image

Już od 4 miesiąca życia niemowlęta manifestują swoje 
niezadowolenie, gdy dorośli nie zwracają na nie należytej 
uwagi, zaś pod wpływem pieszczot, uspokajają się. 
W 5 miesiącu życia maluchy rozróżniają osoby znane od 
nieznanych. 
Na przełomie 7 i 8 miesiąca za wszelką cenę pragną zwrócić na 
siebie uwagę, czynią to w różny sposób np. poprzez płacz, 
gaworzenie itp. 
Począwszy od 9 miesiąca starają się przyciągnąć uwagę 
dorosłych w nieco bardziej wyrafinowany sposób. W tym celu 
wykonują rozmaite gesty, naśladują czynności dorosłych (np. 
udają, że mieszają herbatę).
Okres niemowlęcy jest bardzo ważny dla rozwoju, gdyż właśnie 
wtedy dzieci przejmują różnorodne wzorce zachowań, elementy 
kulturowe, których nie są w stanie jakoś wyselekcjonować. 
Uznają , że taki stan rzeczy jaki istnieje jest niezmienny , 
dopiero w okresie poniemowlęcym są zdolne tworzyć swój świat 
na podstawie własnych obserwacji życia. 

background image

Ważnym czynnikem rozwoju jest środowisko. J. Kaiser na podstawie 
eksperymentalnych badań stwierdził, że dzieci wychowane w 
niezbyt zamożnej rodzinie cechuje wzmożona intensywność reakcji 
ukierunkowana na osoby dorosłe. Dzieci wychowane w domu 
rodzinnym charakteryzuje zainteresowanie przedmiotami i różnymi 
bodźcami zewnętrznymi, natomiast dzieci wychowane w 
odosobnieniu (np. w sierocińcu) bardziej interesują się osobami 
dorosłymi. Stan ten jest związany z próbą zaspokojenia "głodu" 
bodźców społecznych 

background image

Warunki niezbędne dla 

Warunki niezbędne dla 

prawidłowego rozwoju niemowlęcia

prawidłowego rozwoju niemowlęcia

 

 

W okresie pierwszego roku życia, należy zapewnić dziecku 

W okresie pierwszego roku życia, należy zapewnić dziecku 

odpowiednia ilość snu przeplataną z okresami czuwania:

odpowiednia ilość snu przeplataną z okresami czuwania:

-niemowlęta w okresie od 2 do 5 miesiąca powinny przez 16 

-niemowlęta w okresie od 2 do 5 miesiąca powinny przez 16 

godzin spać i 8 godzin na dobę czuwać 

godzin spać i 8 godzin na dobę czuwać 

-od 5-9 miesiąca powinny spać 14-15 godzin, czuwać od 9 

-od 5-9 miesiąca powinny spać 14-15 godzin, czuwać od 9 

do 10 godzin

do 10 godzin

-od 10-12 miesiąca powinny spać 13-14 godzin, czuwać zaś 

-od 10-12 miesiąca powinny spać 13-14 godzin, czuwać zaś 

10-11 godzin

10-11 godzin

Zdrowe dzieci w wieku 2-5 miesięcy powinny czuwać 4 razy 

Zdrowe dzieci w wieku 2-5 miesięcy powinny czuwać 4 razy 

po 2-2,5 godziny, spać w dzień 3 razy po 2 godziny, a w 

po 2-2,5 godziny, spać w dzień 3 razy po 2 godziny, a w 

nocy 10 godzin. Niemowlęta w IV kwartale mogą już czuwać 

nocy 10 godzin. Niemowlęta w IV kwartale mogą już czuwać 

3 razy po 3-4 godziny, a spać 2 razy po 1,5 do 2 godzin.

3 razy po 3-4 godziny, a spać 2 razy po 1,5 do 2 godzin.

Ogromne znaczenie ma pewna ustalona kolejność czynności. 

Ogromne znaczenie ma pewna ustalona kolejność czynności. 

Prawidłowa kolejność jest następująca: sen, następnie 

Prawidłowa kolejność jest następująca: sen, następnie 

karmienie , wreszcie czuwanie. Jest to o tyle ważne, że 

karmienie , wreszcie czuwanie. Jest to o tyle ważne, że 

dziecko wyspane ma lepszy apetyt, a najedzone jest 

dziecko wyspane ma lepszy apetyt, a najedzone jest 

spokojniejsze. 

spokojniejsze. 

background image

W czasie czuwania trzeba zadbać o odpowiednią ilość 
bodźców zewnętrznych, które trzeba dostosować do wieku :
-w I kwartale życia dziecko powinno mieć dostarczone przede 
wszystkim bodźce słuchowo-wzrokowe. Począwszy od 2 
miesiąca wskazane jest zawieszać nad łóżkiem pociechy 
kolorowe zabawki, karuzele itp., musza być one umiejscowione 
w widocznym miejscu. Dobrze jest też podchodzić do malucha 
z zabawką w ręku, poruszając nią w zasięgu jego wzroku i 
mówić łagodnym, przyjaznym tonem

-w II kwartale życia należy szczególnie zwrócić uwagę na 
rozwój ruchowy. Dziecku trzeba zapewnić dogodne warunki do 
zmiany pozycji ciała. Kontakt z przedmiotami powinien 
zmuszać dziecko do odruchu chwytnego. Malucha należy 
uczyć kojarzenia mowy ludzkiej z konkretnymi zabawkami, 
sytuacjami itp.

background image

- w III kwartale dziecko musi mieć zapewnioną możliwość 
częstego i bezpośredniego kontaktu z przedmiotami. Powinno je 
trzymać, badać ich kształt , właściwości ,ustawiać rzucać itp.

-w IV kwartale dziecko powinno jak najwięcej się poruszać. 
Trzeba zapewnić mu odpowiednią przestrzeń (np. pokój), 
dostarczać rzeczy pomocniczych do oparcia przy chodzeniu i 
staniu, pobudzać i zachęcać do wymawiania prostych słów, 
zwrotów

U dzieci zaniedbanych występuje apatia, bierność, nadmierna 
krzykliwość, płaczliwość. Prawidłowo wychowane i 
wypieszczone dziecko roczne cechuje ruchliwość, żwawość, 
nabycie pewnych umiejętności jak: samodzielne stanie, 
chodzenie z podpórką,, picie ze szklanki, otwieranie pudełka, 
układanie klocków, słuchanie i rozumienie poleceń, wymawianie 
pierwszych słów itp. 

background image

Nie pozostaje, więc nic innego jak czerpanie radości z 
bycia opiekunem tej jakże pięknej małej istotki, która 
ledwo się pojawiając nadaje życiu kolorytu i blasku.

                                                           DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ


Document Outline