Układ krążenia

Wyróżniamy krążenie duże i krążenie

małe

( płucne) .
Krążenie duże rozpoczyna się ujściem

aorty a kończy ujściem żyły głównej
górnej oraz żyły głównej dolnej i żył
sercowych do prawego przedsionka.

Krążenie płucne rozpoczyna się ujściem

tętnicy płucnej a kończy się ujściem żył
płucnych do lewego przedsionka.

Krążenie płucne jest krążeniem

czynnościowym i służy wymianie gazów
pomiędzy krwią a powietrzem
pęcherzykowym. Nie dostarcza substancji
odżywczych. Płuca odżywiają tętnice
oskrzelowe, będące częścią krążenia
dużego

Układ krążenia pełni funkcję

transportową . Przenosi krew z serca
do tkanek i z tkanek do serca. Tworzą
go : serca, naczynia tętnicze i
naczynia żylne. Zaliczamy do niego
też naczynia limfatyczne
przenoszące limfe z tkanek do krwi.

Ściana wszystkich naczyń tetniczych oraz żył

, z wyjątkiem naczyń włosowatych , składa

się z trzech warstw:

- Warstwy wewnętrznej, którą stanowi

śródbłonek leżący na błonie podstawnej

- Warstwy środkowej, która zbudowana jest

z mięśni gładkich i w której znajdują się

włókna sprężyste i kolagenowe

- Warstwy zewnętrznej ( przydanki )

zbudowanej z tkanki łącznej

Naczynia są unerwione przez pozazwojowe

włókna układu współczulnego.

Wywiera on toniczne stałe działanie zwężajace

naczynia. Mediatorem jest noradrenalina.

Naczynia mięśni szkieletowych sa unerwione

też przez układ współczulny , na którego
zakończeniach mediatorem jest
acetylocholina ( cholinergiczny układ
współczulny)- układ ten wywiera działanie
rozszerzajace naczynia.

Układ przywspółczulny unerwia tylko

naczynia przewody pokarmowego,
narządów płciowych zewnętrznych ,
płuc, ślinianek i mózgu _ mediatorem
jest acetylocholina.

Tętnice duże i średnie pełnia funkcje

transportową i jest w nich największa

szybkość przepływu krwi.

Naczynia oporowe mają grubą i bogato

unerwioną ścianę , jest ona w stanie

tonicznego napięcia dzięki czemu

stawiają największy opór dla

przepływu krwi i w ich obszarze

następuje największy spadek

ciśnienia tętniczego.

Naczynia włosowate tętnicze i żylne są

jedynym miejscem wymiany
odżywczej pomiędzy krwią a
komórkami.

Zespolenia tętniczo –żylne utrzymują

ciepłotę okolic , w których występują.
Nie pełnią funkcji odżywczych.

Ruch krwi w krążeniu żylnym odbywa się

dzięki różnicy ciśnień pomiędzy lewą

komorą a prawym przedsionkiem. W fazie

wyrzutu krwi z lewej komory do aorty

ciśnienie jest najwyższe 120 mmHg

( ciśnienie skurczowe). W fazie rozkurczu

komory ciśnienie w tych naczyniach

obniża się a jego najmniejszą wartość

nazywamy ciśnieniem rozkurczowym.

Różnice pomiędzy nimi nazywamy

ciśnieniem tętna.

Płynąca krew natrafia na opór zwany

oporem przepływu. Na jego
pokonanie jest zużywane około 99%
pracy lewej korony a zaledwie 1% na
nadanie krwi prędkości. Opór
zwiększa lepkość krwi, która jest 3,5
–krotnie większa od lepkości wody.
Krwinki czerwone tworzą pakiety , co
zmniejsza siły tarcia

Mechanizmy ogólnoustrojowe zapewniają stałość

ciśnienia tętniczego. Ich działanie ma charakter

odruchu wywodzącego się z mechanoreceptorów

( baroreceptorów) i chemoreceptorów.

baroreceptory są zlokalizowane w zatoce szyjnej

oraz luku aorty. Są pobudzane przez zwiększone

ciśnienie skurczowe i amplitudę skurczowo-

rozkurczową. Informacja dociera do ośrodka

naczynioruchowego w rdzeniu przedłużonym.

Wywołuje to zmniejszenie napięcia włókien

współczulnych docierających do serca i naczyń

krwionośnych

oraz zwiększenie napięcia

dosercowych włókien przywspółczulnych

Powoduje to zmniejszenie częstości

skurczów serca oraz siły skurczu mięsnia

sercowego. W następstwie zmniejsza się

pojemność minutowa serca jest to tzw :

sercowa komponenta odruchu z

baroreceptorów.

Komponenta naczyniowa _ to rozszerzenie

naczyń przez zmniejszenie napięcia

włókien współczulnych i zmniejszenia

tonicznego napięcia ścian naczyń.

Sytuacja odwrotna czyli spadek cisnienia

krwi zmniejsza pobudzenie

baroreceptorów ( odbarczenie).

Prowadzi to do zwiekszenia pojemności

minutowej oraz zwężenia naczyń a

następnie wzrostu ciśnienia tętniczego.

Odbarczenie baroreceptorów ma

miejsce zawsze przy przejściu z
pozycji leżącej do stojacej.
Zapobiega to do zalegania krwi w
dolnych partiach ciała i zapobiega
spadkowi ciśnienia tętniczego. Jest to
tzw. reakcja ortostatyczna.

• Spadek prężności tlenu we krwi

( hipoksemia), wzrost prężności dwutlenku

węgla ( hiperkapnia) i spadek pH krwi

docierajacej do kłębków pobudza

chemoreceptory znajdujące się w klębkach

szyjnych i aortalnych. Powoduje to

pobudzenie układu współczulnego, w

wyniku czego rośnie częstość i siła skurczów

serca oraz pojemnosc minutowa. Dochodzi

do zwężenia naczyń krwionośnych ( z

wyjątkiem naczyn mózgu i serca).

Mechanizmy regulujące wielkość ciśnienia

zapewniają dopływ krwi do wszystkich
narządów.

Krążenie mózgowe:
Zużycie tlenu przez mózg jest bardzo duże_ 15

% krwi z pojemności minutowej serca i zużywa
niemal 20 % tlenu pobranego przez ustrój. Już
10 sec zatrzymanie krążenia powoduje
zaburzenia świadomości, a zatrzymanie
kilkuminutowe- zmiany niedwracalne..

W układzie tętniczym mózgu nie ma

krążenia obocznego co oznacza ,że brak
przepływu przez zamkniętą tętnicę nie
może być zastąpione praz przepływ przez
naczynia oboczne.

Zużycie tlenu w istocie szarej jest 6 krotnie

większe niż w istocie białej. Miejscowy
przepływ krwi w korze mózgowej wzrasta
podczas zaangażowania jej w wykonywane
czynności .

Najważniejszym mechanizmem

krażenia mózgowego jest
autoregulacja. Zapewnia ona stały
przepływ krwi w zakresie 65-160
mmhg, kluczową role odgrywa tu
prężnośćCO2 we krwi.

Krążenie wieńcowe.
Mięsień sercowy jest zaopatrywany w

krew przez dwie tętnice wieńcowe
prawa i lewą, odchodza one od aorty
powyżej zastawek
półksiężycowatych.

Krążenie płucne jest krążeniem

czynnościowym i służy wymianie gazowej

pomiędzy krwią a powietrzem w

pęcherzykach płucnych .

Inne funkcje to:
- Funkcja filtracyjna. Płuca oczyszczają krew z

drobnych zakrzepów, substancji obcych oraz

pęcherzyków powietrza

- funkcja metaboliczna . Enzymy śródblonka

rozkładają wiele substancji aktywnych

biologicznie.

Wentylacja płuc odgrywa ważna rolę w

regulacji przepływu płucnego. W
czasie wdechu zmniejsza się
ciśnienie w klatce piersiowej i
zwiększa powrót krwi żylnej , co
powoduje zwiększenie pojemności
wyrzutowej prawej komory i w
następstwie przepływ krwi w łożysku
płucnym

Krążenie trzewne, zaopatrujące wątrobę ,

trzustkę ,śledzionę i jelita trafia tam 30%

krwi z pojemnosci minutowej serca.

Krew zylna z przewodu pokarmowego,

trzustki i śledzony wchodzi do żyły

wrotnej, która dociera do wątroby, krew

tętnicza dociera tętnica wątrobową.

Wymieszanie krwi z obu źródeł następuje

w zatokach wątrobowych, pełnia one

funkcje kapilar wątrobowych

Krążenie krwi w skórze pozwala na
- Utrzymanie temperatury ciała
- odgrywa role odżywczą.
W temperaturze komfortu cieplnego

przplyw krwi przez skórę służy
głównie do wydalenia ciepła
produkowanego w wyniku przemian
metabolicznych ustroju.

Czynniki determinujące

wielkość ciśnienia tętniczego

• - praca lewej komory- jest to główna siła sprawcza

zapewniające ruch krwi w ustroju

• Objętość krwi- ubytek większej objętości krwi

powoduje zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi ,
wstrząsu di śmierci włącznie

• Stan naczyń krwionośnych; naczynia zmienione

miażdżycowo tracą sprężystość, co sprzyja
wzrostowi ciśnienia, zwiększa opór przepływu

• Ogólnoustrojowe i miejscowe mechanizmy

regulacyjne

• Przyciąganie ziemskie

Czynniki determinujące

wielkość ciśnienia żylnego

• Ssące działanie klatki piersiowej; ujemne

ciśnienie w klatce piersiowej ułatwia
dopływ krwi żylnej do prawego przedsionka

• Pompa mięśniowa; kurczące się mięsnie

szkieletowe wyciskają krew żylną, obecność
zastawek żylnych uniemożliwia jej cofanie
się i wymusza ruch dosercowy

• Tłocznia brzuszna: wzrost ciśnienia w jamie

brzusznej wymaga odpływu krwi żylnej z
obszaru żylnego

Document Outline