1
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Anatomia miednicy
1
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Anatomia miednicy
2
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Płaszczyzny miednicy
Płaszczyzna
wejścia lub
wchodu
miednicy
Ograniczenia:
• kresa graniczna
wyznaczana przez:
– grzebień łonowy,
– grzebień kości
łonowej,
– wzgórek,
– spojenie łonowe.
Wzgóre
k
Ootwór górny
miednicy Kolec biodrowy tylny
górny
Talerz
biodrowy
Warga
wewnętrzna
Warga
pośrednia
Warga
zewnętrzna
Guzek
biodrowy
Kresa
graniczna
Kolec biodrowy
przedni górny
Kolec biodrowy przedni
dolny
Kolec kulszowy
Wyniosłość biodrowo-łonowa
Grzebień kości łonowej
Gałąź górna kości łonowej
Guzek łonowy
Spojenie
łonowe
Otwór dolny
miednicy
Kość łonowa
Staw krzyżowo-
guziczny
Kość kulszowa
Kość
biodrowa
Kresa
graniczna
Staw krzyżowo-
biodrowy
Kość
krzyżowa
Guzowatość
biodrowa
3
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Płaszczyzny miednicy
Płaszczyzna próżni
miednicy
Ograniczenia:
• środek spojenia
łonowego,
• środki panewek
obu stawów
biodrowych,
• granica pomiędzy
drugim a trzecim
kręgiem
krzyżowym.
Wzgórek
Otwór górny
miednicy Kolec biodrowy tylny
górny
Talerz
biodrowy
Warga
wewnętrzna
Warga
pośrednia
Warga
zewnętrzna
Guzek
biodrowy
Kresa
graniczna
Kolec biodrowy
przedni górny
Kolec biodrowy przedni
dolny
Kolec kulszowy
Wyniosłość biodrowo-łonowa
Grzebień kości łonowej
Gałąź górna kości łonowej
Guzek łonowy
Spojenie
łonowe
Otwór dolny
miednicy
Kość łonowa
Staw krzyżowo-
guziczny
Kość kulszowa
Kość
biodrowa
Kresa
graniczna
Staw krzyżowo-
biodrowy
Kość
krzyżowa
Guzowatość
biodrowa
4
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Płaszczyzny miednicy
Płaszczyzna
cieśni miednicy
Ograniczenia:
• dolny brzeg
spojenia
łonowego,
• prawy i lewy
kolec kulszowy,
• koniec kości
krzyżowej.
Wzgórek
Otwór górny
miednicy Kolec biodrowy tylny
górny
Talerz
biodrowy
Warga
wewnętrzna
Warga
pośrednia
Warga
zewnętrzna
Guzek
biodrowy
Kresa
graniczna
Kolec biodrowy
przedni górny
Kolec biodrowy przedni
dolny
Kolec kulszowy
Wyniosłość biodrowo-łonowa
Grzebień kości łonowej
Gałąź górna kości łonowej
Guzek łonowy
Spojenie
łonowe
Otwór dolny
miednicy
Kość łonowa
Staw krzyżowo-
guziczny
Kość kulszowa
Kość
biodrowa
Kresa
graniczna
Staw krzyżowo-
biodrowy
Kość
krzyżowa
Guzowatość
biodrowa
5
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Płaszczyzny miednicy
Płaszczyzna
wyjścia lub
wychodu
miednicy
Ograniczenia:
• dolny brzeg
spojenia łonowego,
• oba guzy
kulszowe,
• wierzchołek kości
guzicznej.
Wzgórek
Otwór górny
miednicy Kolec biodrowy tylny
górny
Talerz
biodrowy
Warga
wewnętrzna
Warga
pośrednia
Warga
zewnętrzna
Guzek
biodrowy
Kresa
graniczna
Kolec biodrowy
przedni górny
Kolec biodrowy przedni
dolny
Kolec kulszowy
Wyniosłość biodrowo-łonowa
Grzebień kości łonowej
Gałąź górna kości łonowej
Guzek łonowy
Spojenie
łonowe
Otwór dolny
miednicy
Kość łonowa
Staw krzyżowo-
guziczny
Kość kulszowa
Kość
biodrowa
Kresa
graniczna
Staw krzyżowo-
biodrowy
Kość
krzyżowa
Guzowatość
biodrowa
6
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Wymiary wewnętrzne miednicy
Sprzężna anatomiczna
- od
brzegu górnego spojenia
łonowego do wzgórka,
przeciętnie 11,0 cm.
Sprzężna prawdziwa
(sprzężna
wejścia) - od punktu leżącego
nieco poniżej górnego brzegu
spojenia łonowego do wzgórka,
przeciętnie 11,5 cm.
Sprzężna przekątna
- od dolnego
brzegu spojenia łonowego do
wzgórka, przeciętnie 13,0 cm.
7
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Wymiary wewnętrzne miednicy
Wymiar strzałkowy płaszczyzny
próżni
- pomiędzy środkową
częścią spojenia łonowego a
granicą pomiędzy kręgiem L2 -
L3 przeciętnie 12,0 - 12,5 cm.
Wymiar strzałkowy płaszczyzny
cieśni
- pomiędzy dolnym
brzegiem spojenia łonowego a
końcem kości krzyżowej.
Wymiar strzałkowy płaszczyzny
wyjścia
- pomiędzy dolnym
brzegiem spojenia łonowego a
końcem kości guzicznej.
Oś miednicy
- łączy środki
wszystkich wymiarów
strzałkowych miednicy.
8
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Wymiary wewnętrzne miednicy
Wymiar poprzeczny płaszczyzny
próżni
– (wymiar międzypanewkowy)
odległość pomiędzy panewkami obu
stawów biodrowych, przeciętnie 12 –
12,5 cm.
Wymiar poprzeczny płaszczyzny
cieśni
– (wymiar międzykolcowy) –
odległość pomiędzy kolcami
kulszowymi, przeciętnie 10,5 cm.
Wymiar poprzeczny płaszczyzny
wyjścia
– (wymiar międzyguzowy) –
odległość pomiędzy guzami kulszowy,
przeciętnie 11 – 12 cm.
Wymiar poprzeczny płaszczyzny
wejścia
– odległość pomiędzy
dwiema kresami granicznymi,
przeciętnie 12,5 – 13,5 cm.
9
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Wymiary zewnętrzne miednicy
Szerokość międzygrzebieniowa
–
największa szerokość miednicy,
odległość pomiędzy najbardziej
oddalonymi od siebie punktami
prawego i lewego grzebienia
biodrowego, przeciętnie 28 – 29 cm.
Szerokość międzykolcowa
–
odległość między kolcami przednimi
górnymi, przeciętnie 25 – 26 cm.
Szerokość międzykrętarzowa
–
odległość pomiędzy krętarzami
większymi obu kości udowych,
przeciętnie 31 cm.
Sprzężna zewnętrzna
– odległość
między górnym brzegiem spojenia
łonowego a wyrostkiem kolczystym
piątego kręgu lędźwiowego.
10
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Mięśnie miednicy
Mięśnie ścian kanału
miednicy:
• mięsień zasłaniacz
wewnętrzny,
• mięsień gruszkowaty.
Mięśnie przepony
miednicy:
• mięsień dźwigacz odbytu:
– mięsień łonowo –
guziczny,
– mięsień łonowo –
odbytniczy,
– mięsień biodrowo –
guziczny,
• mięsień kulszowo –
guziczny.
Spojenie łonowe
Ciało kroczowe
Odbytnica
Ciało odbytniczo -
guziczne
Dół biodrowy
Grzebień
biodrowy
Rozwór moczowo - płciowy
M. łonowo - guziczny
Kanał zasłonowy
M. zasłaniacz
wewnętrzny
M. biodrowo - guziczny
M. łonowo - odbytniczy
M. kulszowo -
guziczny
Kość krzyżowa
Spojenie
łonowe
M. łonowo -
odbytniczy
Ciało
kroczowe
M. zwieracz
zewnętrzny
odbytu
Więzadło
odbytniczo -
guziczneM. kulszowo -
guziczny
Rozwór moczowo -
płciowy
M. łonowo - guziczny
M. biodrowo -
guziczny
Więzadło krzyżowo -
kolcowe
Guz kulszowy
Otwór kulszowy
większy
11
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Tętnica biodrowa
wwspólna
Tętnica biodrowa
wewnętrzna
Tętnica biodrowa
zewnętrzna
Tętnica
zasłono
wa
T. biodrowo -
lędźwiowa
T. krzyżowa
Tt.
pośladkowe
górna i dolna
T.
maciczna
Nerw sromowy
t. sromowa
wewnętrzna
T. odbytnicza
środkowa
T.
pochwowa
Odbytnic
a
Pochwa
Pęcherz
moczowy
Tt.
pęcherzowe
górne
T. pępkowa
T. nabrzuszna
dolna
T. okalająca
biodro
głęboka
Tętnica biodrowa wspólna
Tętnica biodrowa
wewnętrzna
Pień przedni tętnicy
biodrowej wewnętrznej:
–
tętnica pępkowa,
–
tętnica zasłonowa,
–
tętnica pęcherzowa górną,
–
tętnica pęcherzowa dolna,
–
tętnica odbytnicza środkowa,
–
tętnica sromowa wewnętrzna,
–
tętnica maciczna,
•
tętnica pochwowa,
–
tętnica jajnikowa.
Pień tylny tętnicy biodrowej
wewnętrznej:
–
tętnica biodrowo – lędźwiowa,
–
tętnice krzyżowe boczne (górna i
dolna).
Tętnica jajnikowa
Naczynia miednicy żeńskiej
12
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Tętnica biodrowa
wspólna
Tętnica biodrowa
wewnętrzna
Pień przedni tętnicy
biodrowej wewnętrznej:
–
tętnica pępkowa,
–
tętnica zasłonowa,
–
tętnica pęcherzowa górna,
•
tętnica nasieniowodu,
–
tętnica pęcherzowa dolna,
–
tętnica odbytnicza środkowa,
–
tętnica sromowa wewnętrzna.
Pień tylny tętnicy biodrowej
wewnętrznej:
–
tętnica biodrowo – lędźwiowa,
–
tętnice krzyżowe boczne (górna
i dolna).
Tętnica jądrowa
Naczynia miednicy męskiej
Tętnica biodrowa
wwspólna
Tętnica biodrowa
wewnętrzna
Tętnica biodrowa
zewnętrzna
Tętnica
zasłono
wa
T. okalająca
biodro
głęboka
T. nabrzuszna
dolna
T. pępkowa
Tt.
pęcherzowe
górne
Pęcherz
moczowy
Gruczoł krokowy
G. gruczołu krokowego
tętnicy pęcherzowej dolnej
T. odbytnicza
środkowa
T. sromowa
wewnętrzna
Nerw
sromowy
T.
pęcherzowa
dolna
T. krzyżowa
boczna
Tętnica
biodrowo -
lędźwiowa
Tt.
pośladkowe
górna i dolna
13
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Pień
współczulny
Splot podbrzuszny
górny
N. podbrzuszny
prawy
Nerwy trzewne
krzyżowe
Splot podbrzuszny
dolny Splot pęcherzowy
Pień
współczulny
Nerwy trzewne lędźwiowe
Nerwy trzewne lędźwiowe
Splot podbrzuszny
górny
N. podbrzuszny
prawy
Nerwy trzewne
krzyżowe
N. trzewne miedniczne
N. trzewne miedniczne
Splot podbrzuszny
dolny
Splot
maciczny
Splot
pochwowy
Splot międzykrezkowy
Splot
jajnikowy
Splot podbrzuszny dolny
– włókna
współczulne i przywspółczulne:
- do splotu pęcherzowego (pęcherz
moczowy),
- do splotu odbytniczego środkowego
(odbytnica),
- do splotu maciczno – pochwowego
(macica, jajowody, pochwa, cewka moczowa,
gruczoły przedsionkowe większe).
Nerwy trzewne miedniczne
–
przywspółczulne
(okrężnica zstępująca, okrężnica esowata,
odbytnica, włókna do opuszki przedsionka i
łechtaczki).
Nerwy trzewne krzyżowe
– współczulne
(narządy płciowe).
Nerw sromowy
- ze splotu krzyżowego
(okolica krocza, wargi sromowe większe,
łechtaczka).
Nerwy miednicy żeńskiej
14
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Nerwy miednicy męskiej
Splot podbrzuszny dolny
– włókna
współczulne i przywspółczulne:
- do splotu pęcherzowego (pęcherz
moczowy, pęcherzyki nasienne,
nasieniowód),
- do splotu odbytniczego środkowego
(odbytnica),
- do splotu sterczowego (gruczoł krokowy,
pęcherzyki nasienne, ciało gąbczaste i
ciała jamiste prącia, cewka moczowa).
Nerwy trzewne miedniczne
–
przywspółczulne
(okrężnica zstępująca, okrężnica
esowata, odbytnica, narządy miednicy).
Nerwy trzewne krzyżowe
– współczulne
(narządy płciowe).
Nerw sromowy - ze splotu krzyżowego
(okolica krocza, moszna, prącie).
T. nerkowa lewa
Aorta
Splot podbrzuszny
górny
Nerw
podbrzuszny lewy
Pień lędźwiowo
- krzyżowy
Nerwy
trzewne
krzyżowe
Nerw kulszowy
Odbytnica
splot
odbytniczy
Nerw
sromow
y
Nerw
odbytniczy
dolnyNerwy
kroczow
e
Nerw
grzbietowy
prącia
Splot
gruczołu
krokowego
Splot
pęcherzow
y
Nerwy
trzewne
miedniczne
Splot
podbrzusz
ny dolny
Nerw podbrzuszny prawy
Tętnica biodrowa
wspólna
Pień
współczulny
Tętnica nerkowa
prawa
15
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Topografia miednicy męskiej
Przestrzeń
podpajęczynówkow
a
Nić końcowa
Zagłębienie
odbytniczo-
pęcherzowe
Powięź odbytniczo-
sterczowa
Część sterczowa cewki
moczowej
m. dźwigacz odbytu
M. łonowo - odbytniczy
M. zwieracz wewnętrzny
odbytu
Słupy odbytu
Mięsień zwieracz zewnętrzny
odbytu
M. opuszkowo-gąbczasty
Osłonka pochwowa
jądra
Dół łódkowaty
Żołądź
prącia
Napletek prącia
Część gąbczasta cewki
moczowej
Opuszka cewki
moczowej
Część pośrednia cewki moczowej
Więzadło łonowo -
sterczowe
Przestrzeń
załonowa
Otrzewna
16
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Topografia miednicy żeńskiej
Wyrostek
robaczkowy
Tętnica nabrzuszna
dolna
Fałd pępkowy
pośrodkowy
Więzadło obłe
macicy
Zagłębienie
pęcherzowo - maciczne
Przestrzeń
załonowa
Cewka moczowa
Więzadło łonowe
dolne
Warga sromowa
mniejsza
Warga sromowa
większa
Szyjka macicy
Fałd odbytniczo –
maciczny
Sklepienie
pochwy
Ciało odbytniczo -
guziczne
Mięsień dźwigacz
odbytu
Bańka odbytu
Kanał odbytu
Więzadło wieszadłowe
jajnika,
Więzadło szerokie macicy
17
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
1
2
3
4
5
6
7
7
8
Krocze
9
10
11
12
13
1.
Cewka moczowa
2.
Rozwór moczowo – płciowy
3.
Pochwa
4.
Odbytnica
5.
Mięsień dźwigacz odbytu
6.
Mięsień łonowo – guziczny
7.
Mięsień biodrowo – guziczny
8.
Mięsień kulszowo – guziczny
9.
Mięsień zwieracz cewki zewnętrzny
10. Mięsień zaciskający cewkę
moczową
11. Gruczoł opuszkowo – cewkowy
12. Mięsień poprzeczny krocza głęboki
13. Mięsień zwieracz cewkowo -
pochwowy
18
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Krocze
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1.
Tętnica i żyła grzbietowa
prącia, nerw grzbietowy prącia
2.
Tętnica i żyła grzbietowa
łechtaczki, nerw grzbietowy
łechtaczki
3.
Tętnica i żyła kroczowa
4.
Trzon łechtaczki
5.
Cewka moczowa
6.
Ciało jamiste prącia
7.
Ciało gąbczaste prącia
8.
Odnoga łechtaczki / prącia
9.
Opuszka łechtaczki / prącia
10. Gruczoł przedsionkowy
większy
19
Opracowanie: mgr Renata
Wilk
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach
W 9
Mięśnie krocza
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Mięsień zwieracz odbytu
zewnętrzny (9)
Mięsień opuszkowo –
gąbczasty (5)
Mięsień kulszowo – jamisty (4)
Mięsień poprzeczny
powierzchowny krocza (6)
Mięsień poprzeczny głęboki
krocza
Mięsień zwieracz zewnętrzny
cewki moczowej
1. Cewka moczowa
2. Ujście zewnętrzne cewki
moczowej
3. Ujście pochwy
7. Ciało kroczowe
8. Odbyt