Pierwsze lądowe rośliny

Dlaczego rośliny zdecydowały się wyjść 
na ląd?

 

- 

większa dostępność CO2 i wyższe tempo dyfuzji

- większa dostępność penetracji fotonów w powietrzu 
niż w wodzie

 

Pierwsze lądowe rośliny – a d a p t a c j e  wegetatywne

- 

chlorofil A i B

- celuloza

- 

parenchymatyczna organizacja plechy

- podziały komórek w różnych płaszczyznach i 
wykształcenie
organów stabilizujących roślinę w podłożu

- kutikula,

- tkanki przewodzące,

- pory i aparaty szparkowe

Pory - Marchantia

Pierwsze lądowe rośliny

Fritschiella 

tuberosa

Pierwsze lądowe rośliny – a d a p t a c j e  generatywne

Archegonium +zarodek

Archegonium

Anthoceros (wątrobowiec)

- system ochrony komórek jajowych i 
plemników – a r c h e g o n i a   i  a n t e r y d i 
a  na  przykład u mszaków,

- ochrona rozwijającego się zarodka,
- wyprostowany pokrój umożliwiający łatwe 
rozprzestrzenianie zarodników przez wiatr, do 
rozprzest. nie jest potrzebna woda jak do 
zapłodnienia w cyklu haploidalnym, zarodniki 
chronione eksyną,

przemiana pokoleń

 

Pierwsze 

wyobrażenia

Obydwa pokolenia
Izomorficzne – środowisko
wodne

Zimmerman 1952

Hipotetyczny przodek 

mszaków

sporofit

gametofit

Hipotetyczny 

przodek roślin 
naczyniowych

Badania 

molekularn

e

Mszaki (mchy, wątrobowce, glewiki)
Prymitywne rośliny naczyniowe

są grupą siostrzaną z grupą Charophyceae (ramienicowe)

Riccia

Polytrichum commune

glewiki

Dowody na występowanie pierwszych lądowych 

roślin

Spora, mejospora, mikrospora, makrospora, miospora
kryptospora.

Pierwsze kryptospory – lanwirn  (środkowy ordowik)

Miospory – od dolnego syluru Ambitisporites

Miospory ze szczątkami roślin – od górnego syluru

Kryptospor

y         

Ambitisporites avitus

Dolny sylur – najstarsza 
miospora

     miospory

Oman

Przekrój ściany spory - budowa 
lamelellarna,

cecha współczesnych  wątrobowców

Riccia – wgłębka
Recent, ściana spory

Oman

Oman - ordowik ( karadok) - fragmenty zarodni z 
zachowanymi sporami

Miospory

mszaki

Mchy, wątrobowce i 
glewiki.

Riccia – wgłębka, wątrobowiec

Anthoceros – 
glewik, glewikowate

Metzgeriothallus 

sharonae

 

gametofit

gametofit

gametofit

gametofit

sporofit

Dewon –
żywet USA

Cewki i naczynia (trachejdy i tracheje)

Naczynia (tracheje)

Cewki (trachejdy)

Cooksonia pertoni

pierścieniowate cewki

Cooksonia – 

Góry 

Świętokrzyskie

C. pertoni ssp. reticulispora

Cooksonia pertoni ssp. apiculispora

Cooksonia 

ornata

Rhynia

Aglaophyto

n

Łodyga z wiązką 
przewodzącą z 
hydroidami

Zarodni
a

Rhynie beds – Szkocja – dolny 
dewon

Rhynia

Rhynia gwynne-vaughanii

 

tracheidy pierścieniow.

phloem

epiderma

cortex

Horneophyton

Anthocero

s

Anthocero

s

Teoria 

telomowa

mezom

wiązka telomowa

telom sterylny

telom fertylny

Overtopping, 

reduction

Overtopping, reduction - 
przerastanie i redukcja 
(wytworzenie centralnej osi).

Rozgałęzienia izostomowe –
u prymitywnych roślin

Rozgałęzienia anizostomowe (rozdz. się na nierówne odcinki) –
u bardziej zaawansowanych roślin
prowadzące do pni pseudomonopodialnych 

Plantation

Plantation – spłaszczanie telomów w 
jednej płaszczyźnie, oddzielnie 
sterylnych, oddzielnie fertylnych

Webbing - powstanie form 
taśmowatych poprzez rozpłaszczenie 
telomów.

webbin

g

Syngenesis – fuzja telomów i 
mezomów

syngensi

s

recurvation

Recurvation – zagięcie sporangiów 
pod spód w kierunku osi.

Psilotum nudum

Przykład syngenesis - Psilotum nudum-  roślina 
przywoływana jako ta o prymitywnych cechach 
nawiązujących do pierwszych r. lądowych.

Dziś zaliczana do odrębnej podgromady - kiedyś 
do paprociowych. 

- Zarodnie zlane po 3 na skróconych pędach w 
procesie syngenesis.

- Brak liści (tylko dwa  wyrostki pod zarodniami)  
i korzeni (kłączopodobne twory z ryzoidami).

- Dichotomiczny pokrój.

Psilotum 

nudum