MASAŻ KLASYCZNY W 

WYBRANYCH

JEDNOSTKACH 

CHOROBOWYCH

1.  MASAŻ W 

CHOROBACH SERCA I 

NACZYŃ

KRWIONOŚNYCH

Serce jest narządem mięśniowym 

otoczonym

błoną włóknistą w kształcie worka o
podwójnych ścianach zwaną osierdziem. 

Od

wewnątrz serce wyściela delikatna 

błona zwana

wsierdziem. Choroby mogą atakować 

każdą z

tych części

OBJAWY OGÓLNE W 

CHOROBACH SERCA

•  SINICA
•  DUSZNOŚĆ
•  OBRZĘKI
•  BÓL
•  KOŁATANIE
•  TĘTNO
•  OBJAWY BRZUSZNE
•  OBJAWY MÓZGOWE

  a)  Zawał serca

Zawał serca mięśniowego jest
najpoważniejszym następstwem 

miażdżycy

tętnic wieńcowych. Najczęstszą 

przyczyną

zawału serca jest zamknięcie 

światła tętnic

wieńcowych.

Stosowane zabiegi

Usprawnienia chorych dzieli się na 

trzy okresy

• Wczesny okres świeżego zawału
     (okres szpitalny)
•  Okres rekonwalescencji
•  Okres usprawniania 

ambulatoryjnego

OKRES PIERWSZY

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż

Wykonujemy powierzchniowe głaskanie i delikatne
ugniatanie podłużne w kończynach dolnych. 2-3 

razy

w tygodniu. W miarę poprawy stanu pacjenta
dołączamy masaż kończyn górnych. Należy 

pamiętać,

że bardzo często występuje przeczulica lewej 

łopatki.

W tym przypadku wykonujemy lekkie głaskanie i
koliste rozcieranie w obrębie segmentu C3-C4.

OKRES DRUGI

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Masaż jak w okresie I . Jeżeli 

lekarz pozwoli

dołączamy delikatne rozcieranie 

kończyn i

lewego stawu barkowego. 

OKRES TRZECI

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
W tym okresie masaż nie jest 

potrzebny.

 
 b) Chirurgia serca

W ostatnich latach w chirurgii serca dokonał 

się

wielki postęp pozwalający na utrzymanie 
krążenia krwi przy nieczynnym sercu. Zasady 
postępowania przed i pooperacyjnego są 

takie

same, jak przy torakotomii. Cięcie biegnie 
zwykle po stronie przedniobocznej od linii 
środkowej przedniej, aż do pachowej tylniej. 

Istnieje jednak taka sama groźba 

niedodmy,

utraty ruchomości barku i zniekształcenia
postawy. Niezwykle ważne jest utrzymanie
drożności dróg oddechowych a tym samym
odpowiedniej wentylacji, ponieważ każde
zaburzenie oddechowe stanowi dodatkowe
obciążenie dla serca.

ROZRUSZNIK SERCA

Jeżeli w przebiegu procesu chorobowego 

dojdzie

do uszkodzenia czy przerwania pęczka Hisa 

lub

jego odnóg, wówczas niektóre lub wszystkie
bodźce zostają zablokowane i nie dochodzą do
komór. Jedynym skutecznym rozwiązaniem 

jest

wszczepienie kardiostymulatora (rozrusznika).

Stosowane zabiegi

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Jeżeli rozrusznik jest wszczepiony po lewej
stronie w masażu należy bezwzględnie 

omijać

okolice obojczyka oraz górną część klatki
piersiowej. Masaż stawu ramiennego 

należy

wykonywać bardzo ostrożnie.

c)  Zakrzepowo-

zarostowe zapalenie 

naczyń

(Choroba Burgera)

Jest to choroba tętnic atakująca 

zwykle

kończyny dolne.

 

Stosowane zabiegi

PIERWSZY STOPIEŃ CHOROBY
• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
•  Masaż
Stosujemy masaż powłok brzusznych 

oraz

masaż odcinka lędźwiowo-krzyżowego
kręgosłupa.

Głaskanie mięśni brzucha zgodnie ze
wskazówkami zegara. Delikatne 

rozcieranie.

Oklepywanie opuszkami palców. Głaskanie
podłużne odcinka L-S. Rozcieranie 

podłużne

odcinka L-S. Masaż tych części ciała działa 
odruchowo na rozszerzenie naczyń w
kończynach dolnych.

DRUGI STOPIEŃ CHOROBY

• Fizykoterapia i Kinezyterapia
• Masaż
Masujemy jak w pierwszym stopniu choroby
dodając delikatne głaskanie dosercowe i
odsercowe, lekkie ugniatanie podłużne i 
delikatne uciski w miejscach poniżej i 

powyżej

występowania zmian chorobowych. W trakcie
masażu można unieść kończynę powyżej 

poziomu

celem ułatwienia odpływu żylnego.

  d) Choroba  Raynauda

Jest to choroba tętnic w częściach 

dystalnych

(palce rąk i nóg, ręce, płatki uszu, 

koniuszek

nosa).

Stosowane zabiegi

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Masaż jak i inne zabiegi wykonujemy 

tylko w 

okresie międzynapadowym. Wykonujemy
masaż grzbietu i kręgosłupa ze 

szczególnym

uwzględnieniem odcinka szyjnego. 

Wykonujemy techniki rozluźniające 

(głaskania,

delikatne rozcierania, ugniatania podłużne,
uciski jednoczesne) Po około 3 zabiegach
Dołączamy masaż kończyn górnych stosując:
głaskania, delikatne rozcierania, ugniatanie
podłużne, uciski jednoczesne. Głaskanie 

można

Wykonywać zarówno dosercowo, jak i 
odsercowo. Należy masażem poprawić 

krążenie

 w okolicy nosa i uszu.

2. CHOROBY 

NEUROLOGICZNE

a) Porażenie połowicze 

(HEMIPLEGIA)

Jest to porażenie spastyczne górnej oraz 

dolnej

kończyny i czasami twarzy. Porażenie 

połowicze

występuje po przeciwnej stronie niż
uszkodzenie mózgu. Prawostronnemu
porażeniu połowiczemu często 

towarzyszy

afazja, czyli utrata zdolności mówienia.

W przebiegu choroby możemy wyróżnić trzy 

okresy

•  Okres ostry (od 3 do 9 dnia po udarze)
•  Okres kompensacji ( od 10 dnia do 6 

tygodnia po

     udarze)
•  Okres adaptacyjny (od 6 do 12 tygodnia po 
     udarze)

Stosowane zabiegi w 

okresie ostrym

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Głaskanie średniej mocy i mocne w obrębie 

ręki

i stopy, głaskanie średniej mocy klatki 
piersiowej. Po kilku dniach dołączamy 

delikatne

wibracje w przestrzeniach między 

żebrowych. 

Stosowane zabiegi w 

okresie kompensacji

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Do masowanej ręki i stopy w pierwszej fazie
dołączamy masaż całych kończyn 

porażonych.

Wykonujemy masaż głęboki, ale lekki i w 

wolnym

tempie. Stosujemy głaskanie, delikatne 
rozcierania, ugniatanie podłużne, uciski 
jednoczesne.

Stosowane zabiegi w 

okresie adaptacyjnym

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Sposób masowania nie odbiega od 

etapu

poprzedniego. Po masażu stosujemy 

ruchy

bierne w stawach porażonych.

b)  Dziecięce porażenie 

mózgowe (PARALYSIS

CEREBRALIS INFANTILIS)

Jest to zespół zaburzeń czynności 

ruchowych i

napięcia mięśni wywołany 

uszkodzeniem

mózgu lub nieprawidłowościami w jego
rozwoju nabytymi przed urodzeniem.

 

Stosowane zabiegi

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Masaż klatki piersiowej. Głaskanie oburącz od
linii środkowej do linii pachowej. Głaskanie
kończyny górnej uchwytem pierścieniowym.
Rozcieranie kończyny górnej również 

uchwytem

pierścieniowym. Masaż kończyny dolnej 

podobny

do masażu kończyny górnej.

c)   Stwardnienie 

rozsiane (SM)

(SCLEROSIS MUTIPLEX)

Choroba polega na powstaniu 

ognisk

zapalnych, a później stwardnień 

rozsianych w

obrębie układu nerwowego. 

Stosowane zabiegi

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Wykonujemy w zależności od 

potrzeb.

Wykonuje się masaż ogólny lub 

masaż

wybranych części ciała.

Stosujemy głaskanie dosercowe, lekkie i
powolne rozcierania, lekkie i powolne
ugniatanie podłużne, uściski jednoczesne i
głaskanie odsercowe. Dodatkowo można
wykonywać głaskania i rozcierania mięśni
przykręgosłupowych i mięśni 

czworobocznych

bezpośrednio przed zabiegiem 

ultradźwięków,

co zwiększy efekt zabiegów.

d)  Rwa kulszowa 

(ISHIAS)

Najczęstszą przyczyną bólów w 

odcinku L-S, są

zaburzenia o charakterze statyczno-
dynamicznym oraz zmiany 

zwyrodnieniowe w 

oparciu kostno-więzadłowym i 

krążkach 

międzykręgowych.

Stosowane zabiegi w 

okresie ostrym

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
W okresie ostrym masażu nie 

stosujemy

Stosowane zabiegi w 

okresie podostrym

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Układamy pacjenta na zdrowym boku. Nogi 

są

zgięte w stawach biodrowych i kolanowych.
Między kończyny wkładamy klin w celu
rozluźnienia odcinka L-S.

W tym ułożeniu wykonujemy głaskanie
i ugniatanie podłużne okolicy L-S. W
masowaniu kończyny dodajemy uściski
jednoczesne. Stosujemy uciski 

punktowe

pomiędzy wyrostkami kolczystymi od 

L4-S1.

Na tylnej stronie uda wzdłuż przebiegu 

nerwu,

po bokach dołu podkolanowego.

Stosowanie leczenia w 

okresie przewlekłym

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż

Ułożenie na brzuchu. Masaż jak w okresie podostrym. 
Dołączamy uciski oraz  Wibracje wykonywane wzdłuż 
nerwu kulszowego. Uciski od 4 kręgu lędźwiowego 

przez

pośladek, tylną powierzchnię uda, dół podkolanowy, 

tylną 

 powierzchnię podudzia do guza piętowego i z 

powrotem

do L4. Uciski wykonujemy jednocześnie kciukami. 

   e)  Rwa barkowa

Rwa barkowa jest zespołem 

chorobowym

charakteryzującym się bólem, który 
promieniuje od karku do ramienia i 

wzdłuż 

całej kończyny górnej, łopatki i klatki 
piersiowej.

Stosowane zabiegi w 

okresie ostrym

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
W okresie ostrym stosujemy 

delikatne

głaskanie barku i kończyny górnej.

Stosowane zabiegi w 

okresie podostrym

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Rozpoczynamy od ucisków w obrębie karku,
obręczy barkowej po stronie chorej. W miarę
poprawy stanu zdrowia wykonujemy również
uciski na ramieniu (w kierunku od stawu
łokciowego do stawu ramiennego). Następnie
dołączamy delikatne głaskanie i wibrację.

Stosowane zabiegi w 

okresie przewlekłym

• Fizykoterapia
• Kinezyterapia
• Masaż
Masażem obejmujemy odcinek szyjny
kręgosłupa, mięśnie karku i obręczy 

barkowej

oraz całą kończynę górną. Stosujemy już
wszystkie techniki masażu klasycznego