Anna Nowacka WOZ CMUJ

1

STRUKTURA ORGANIZACYJNA - UKŁAD I

STRUKTURA ORGANIZACYJNA - UKŁAD I

WZAJEMNE ZALEŻNOŚCI MIĘDZY

WZAJEMNE ZALEŻNOŚCI MIĘDZY

CZĘŚCIAMI SKŁADOWYMI ORAZ

CZĘŚCIAMI SKŁADOWYMI ORAZ

STANOWISKAMI PRZEDSIĘBIORSTWA.

STANOWISKAMI PRZEDSIĘBIORSTWA.

ELEMENTY STRUKTURY

ELEMENTY STRUKTURY

ORGANIZACYJNEJ :

ORGANIZACYJNEJ :

SPECJALIZACJA CZYNNOŚCI

SPECJALIZACJA CZYNNOŚCI

NORMALIZACJA CZYNNOŚCI

NORMALIZACJA CZYNNOŚCI

KOORDYNACJA CZYNNOŚCI

KOORDYNACJA CZYNNOŚCI

CENTRALIZACJA I DECENTRALIZACJA

CENTRALIZACJA I DECENTRALIZACJA

PODEJMOWANYCH DECYZJI

PODEJMOWANYCH DECYZJI

WIELKOŚĆ JEDNOSTLI ROBOCZEJ

WIELKOŚĆ JEDNOSTLI ROBOCZEJ

Anna Nowacka WOZ CMUJ

2

Struktura

Struktura

organizacyjna

organizacyjna

Ogół ustalonych zależności

Ogół ustalonych zależności

funkcjonalnych i

funkcjonalnych i

hierarchicznych między

hierarchicznych między

składnikami organizacji

składnikami organizacji

zgrupowanymi w komórki i

zgrupowanymi w komórki i

jednostki organizacyjne w

jednostki organizacyjne w

sposób umożliwiający

sposób umożliwiający

realizację strategii

realizację strategii

organizacji.

organizacji.

3

Anna Nowacka WOZ CMUJ

WYZNACZNIKI STRUKTURY

WYZNACZNIKI STRUKTURY

ORGANIZACYJNEJ:

ORGANIZACYJNEJ:

STRATEGIA

STRATEGIA

TECHNOLOGIA

TECHNOLOGIA

LUDZIE

LUDZIE

WIELKOŚĆ

WIELKOŚĆ

4

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Wymogi dotyczące

Wymogi dotyczące

struktury organizacyjnej

struktury organizacyjnej



Zapewnienie realizacji strategii

Zapewnienie realizacji strategii

organizacji.

organizacji.



Trwałe zapewnienie

Trwałe zapewnienie

funkcjonowanie organizacji.

funkcjonowanie organizacji.



Przystosowanie organizacji do

Przystosowanie organizacji do

zmieniających się warunków

zmieniających się warunków

zewnętrznych.

zewnętrznych.

5

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Projektowanie

Projektowanie

organizacyjne

organizacyjne

Dostosowanie struktury

Dostosowanie struktury

organizacyjnej do funkcji

organizacyjnej do funkcji

jaką ma pełnić organizacja

jaką ma pełnić organizacja

w określonych warunkach.

w określonych warunkach.

6

Anna Nowacka WOZ CMUJ

KRYTERIA KTÓRE KIEROWNICY POWINNI BRAĆ POD

KRYTERIA KTÓRE KIEROWNICY POWINNI BRAĆ POD

UWAGĘ PRZY OCENIE STOSOWNOŚCI KONKRETNEJ

UWAGĘ PRZY OCENIE STOSOWNOŚCI KONKRETNEJ

STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

wg P. Druckera

wg P. Druckera



JASNOŚĆ

JASNOŚĆ

(zróżnicowanie z prostotą - przykł. katedry gotyckiej)

(zróżnicowanie z prostotą - przykł. katedry gotyckiej)



OSZCZĘDNOŚĆ

OSZCZĘDNOŚĆ

(wysiłków potrzebnych do utrzymania kontroli i

(wysiłków potrzebnych do utrzymania kontroli i

minimalizowania starć)

minimalizowania starć)



UKIERUNKOWANIE SPOJRZENIA

UKIERUNKOWANIE SPOJRZENIA

(na wyrób, a nie na proces, na wynik – a

(na wyrób, a nie na proces, na wynik – a

nie na wysiłki)

nie na wysiłki)



ZROZUMIENIE

ZROZUMIENIE

(przez każdą osobę jej zadania i zadania organizacji jako

(przez każdą osobę jej zadania i zadania organizacji jako

całości)

całości)



PODEJMOWANIE DECYZJI

PODEJMOWANIE DECYZJI

(skoncentrowane na właściwych problemach,

(skoncentrowane na właściwych problemach,

nastawione na działanie, wykonywane na najniższym możliwym szczeblu

nastawione na działanie, wykonywane na najniższym możliwym szczeblu

kierowania)

kierowania)



TRWAŁOŚĆ

TRWAŁOŚĆ

(w odróżnieniu od sztywności, umiejętność dostosowania się)

(w odróżnieniu od sztywności, umiejętność dostosowania się)



UTRWALANIE I SAMOODNOWA

UTRWALANIE I SAMOODNOWA

(przygotowanie przywódców do dnia

(przygotowanie przywódców do dnia

jutrzejszego)

jutrzejszego)

7

Anna Nowacka WOZ CMUJ

PROJEKTOWANIE STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

PROJEKTOWANIE STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Podstawowe zasady określania zadań dla poszczególnych

Podstawowe zasady określania zadań dla poszczególnych

stanowisk

stanowisk

zasada celowości

zasada celowości

-

-

zadania i czynności stanowisk powinny

zadania i czynności stanowisk powinny

wynikać z całego układu celów organizacyjnych i być

wynikać z całego układu celów organizacyjnych i być

powiązane z zadaniami innych części struktury. Polega na

powiązane z zadaniami innych części struktury. Polega na

eliminacji zbędnych lub mało przydatnych celów,

eliminacji zbędnych lub mało przydatnych celów,

zasada optymalnej specjalizacji

zasada optymalnej specjalizacji

-

-

przystosowanie zadań i

przystosowanie zadań i

czynności na danym stanowisku do narzędzi pracy, kwalifikacji

czynności na danym stanowisku do narzędzi pracy, kwalifikacji

pracownika i warunków otoczenia,

pracownika i warunków otoczenia,

zasada szczegółowości

zasada szczegółowości

-

-

wyraźne rozgraniczenie zadań

wyraźne rozgraniczenie zadań

poszczególnych stanowisk, z pozostawieniem pewnego

poszczególnych stanowisk, z pozostawieniem pewnego

marginesu swobody w działaniu,

marginesu swobody w działaniu,

zasada przystosowalności

zasada przystosowalności

-

-

przystosowanie zadań do

przystosowanie zadań do

kwalifikacji pracownika, ich maksymalne wykorzystanie przy

kwalifikacji pracownika, ich maksymalne wykorzystanie przy

zachowaniu odpowiedniego

zachowaniu odpowiedniego

poziomu.

poziomu.

8

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Rozmieszczanie uprawnień decyzyjnych

Rozmieszczanie uprawnień decyzyjnych

zasada minimum decentralizacji

zasada minimum decentralizacji

–

–

stanowiska

stanowiska

wykonawcze powinny posiadać uprawnienia do

wykonawcze powinny posiadać uprawnienia do

podejmowania takich decyzji, których skutki nie

podejmowania takich decyzji, których skutki nie

wykraczają poza stanowisko,

wykraczają poza stanowisko,

zasada przydzielania uprawnień decyzyjnych

zasada przydzielania uprawnień decyzyjnych

–

–

decyzje powinny być podejmowane jak najbliżej

decyzje powinny być podejmowane jak najbliżej

źródła informacji, na podstawie której się je

źródła informacji, na podstawie której się je

podejmuje,

podejmuje,

zasada równoważenia zadań, uprawnień i

zasada równoważenia zadań, uprawnień i

odpowiedzialności

odpowiedzialności

-

-

należy dążyć do

należy dążyć do

niwelowania dysproporcji w tej triadzie.

niwelowania dysproporcji w tej triadzie.

9

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Wielkość jednostek organizacyjnych

Wielkość jednostek organizacyjnych

Racjonalne jest zwiększenie rozpiętości i zasięgu

Racjonalne jest zwiększenie rozpiętości i zasięgu

kierowania, gdy:

kierowania, gdy:



pracownicy mają potrzebę autonomii i samorealizacji,

pracownicy mają potrzebę autonomii i samorealizacji,



nadzór bezpośredni może być zastąpiony przez

nadzór bezpośredni może być zastąpiony przez



standardy kwalifikacji, plany i harmonogramy,

standardy kwalifikacji, plany i harmonogramy,



zadania wszystkich stanowisk są podobne.

zadania wszystkich stanowisk są podobne.

Komórki organizacyjne powinny być niewielkie, gdy:

Komórki organizacyjne powinny być niewielkie, gdy:



morale i kwalifikacje pracowników są niskie, co zwiększa

morale i kwalifikacje pracowników są niskie, co zwiększa

potrzebę osobistego nadzoru,

potrzebę osobistego nadzoru,



występuje potrzeba wzajemnych uzgodnień przy

występuje potrzeba wzajemnych uzgodnień przy

wykonywaniu zadań,

wykonywaniu zadań,



występuje potrzeba częstych kontaktów podwładnych z

występuje potrzeba częstych kontaktów podwładnych z

przełożonym (rady, konsultacje),

przełożonym (rady, konsultacje),



szef musi samodzielnie realizować duży zakres działań

szef musi samodzielnie realizować duży zakres działań

merytorycznych.

merytorycznych.

10

Anna Nowacka WOZ CMUJ

ZASADY KSZTAŁTOWANIA STRUKTUR

ZASADY KSZTAŁTOWANIA STRUKTUR

ORGANIZACYJNYCH :

ORGANIZACYJNYCH :

1. HIERARCHIA SŁUŻBOWA

1. HIERARCHIA SŁUŻBOWA

KAŻDY OD DOŁU DO GÓRY MA

KAŻDY OD DOŁU DO GÓRY MA

PRZEŁOŻONEGO, WOBEC KTÓREGO

PRZEŁOŻONEGO, WOBEC KTÓREGO

ODPOWIADA.

ODPOWIADA.

11

Anna Nowacka WOZ CMUJ

2. JEDNOŚĆ KIEROWNICTWA –KAŻDY W

2. JEDNOŚĆ KIEROWNICTWA –KAŻDY W

HIERARCHII ORGANIZACYJNEJ WINIEN

HIERARCHII ORGANIZACYJNEJ WINIEN

MIEĆ JEDNEGO BEZPOŚREDNIEGO

MIEĆ JEDNEGO BEZPOŚREDNIEGO

PRZEŁOŻONEGO WOBEC KTÓREGO JEST

PRZEŁOŻONEGO WOBEC KTÓREGO JEST

ODPOWIEDZIALNY.

ODPOWIEDZIALNY.

12

Anna Nowacka WOZ CMUJ

3. ROZPIĘTOŚĆ KIEROWANIA –

3. ROZPIĘTOŚĆ KIEROWANIA –

LICZBA, KTÓRA OKREŚLA ILU

LICZBA, KTÓRA OKREŚLA ILU

LUDZI BEZPOŚREDNIO PODLEGA

LUDZI BEZPOŚREDNIO PODLEGA

KIEROWNIKOWI.

KIEROWNIKOWI.

13

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Zasada właściwej

Zasada właściwej

rozpiętości kierowania

rozpiętości kierowania

Danemu kierownikowi

Danemu kierownikowi

powinna być bezpośrednio

powinna być bezpośrednio

podporządkowana taka liczba

podporządkowana taka liczba

podwładnych, jaką może on

podwładnych, jaką może on

efektywnie kierować.

efektywnie kierować.

14

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Czynniki decydujące o

Czynniki decydujące o

właściwej rozpiętości

właściwej rozpiętości

kierowania.

kierowania.



Kwalifikacje kierownika.

Kwalifikacje kierownika.



Kwalifikacje pracowników.

Kwalifikacje pracowników.



Charakter zadań i wymagany stopień

Charakter zadań i wymagany stopień

koordynacji prac.

koordynacji prac.



Rozmieszczenie pracowników w terenie.

Rozmieszczenie pracowników w terenie.



Jakość wyposażenia.

Jakość wyposażenia.



Sposób zorganizowania całej organizacji.

Sposób zorganizowania całej organizacji.

15

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Zasada równowagi

Zasada równowagi

obowiązków, uprawnień i

obowiązków, uprawnień i

odpowiedzialności.

odpowiedzialności.

Przydzielenie danemu stanowisku

Przydzielenie danemu stanowisku

określonych zadań musi się wiązać

określonych zadań musi się wiązać

z przyznaniem mu odpowiednio

z przyznaniem mu odpowiednio

szerokich uprawnień oraz

szerokich uprawnień oraz

przypisaniem takiego zakresu

przypisaniem takiego zakresu

odpowiedzialności, jaki jest

odpowiedzialności, jaki jest

równoważny zakresowi zadań i

równoważny zakresowi zadań i

uprawnień.

uprawnień.

16

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Zasada delegowania

Zasada delegowania

uprawnień

uprawnień

Uprawnienia decyzyjne

Uprawnienia decyzyjne

powinny być zlokalizowane

powinny być zlokalizowane

możliwie jak najbliżej

możliwie jak najbliżej

miejsca, w którym

miejsca, w którym

występują problemy

występują problemy

wymagające podjęcia

wymagające podjęcia

decyzji.

decyzji.

17

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Zasada outsourcingu

Zasada outsourcingu

Ze struktury organizacyjnej

Ze struktury organizacyjnej

należy wydzielić takie

należy wydzielić takie

działalności, które można

działalności, które można

nabyć od organizacji

nabyć od organizacji

trzecich.

trzecich.

18

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Najczęściej wydzielane są

Najczęściej wydzielane są

następujące działalności:

następujące działalności:



Działalność socjalna.

Działalność socjalna.



Działalność administracyjno -

Działalność administracyjno -

gospodarcza.

gospodarcza.



Działalność marketingowa.

Działalność marketingowa.



Działalność szkoleniowa.

Działalność szkoleniowa.



Obsługa prawna i księgowa.

Obsługa prawna i księgowa.



Działalność pomocnicza np. transport.

Działalność pomocnicza np. transport.



Działalność badawczo - rozwojowa.

Działalność badawczo - rozwojowa.

19

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Opis struktury

Opis struktury

organizacyjnej

organizacyjnej



Specjalizacja.

Specjalizacja.



Konfiguracja.

Konfiguracja.



Centralizacja.

Centralizacja.



Standaryzacja.

Standaryzacja.



Formalizacja.

Formalizacja.

20

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Specjalizacja

Specjalizacja

Podział pracy w organizacji.

Podział pracy w organizacji.

Specjalizacja pozioma - podział

Specjalizacja pozioma - podział

pracy pomiędzy poszczególne

pracy pomiędzy poszczególne

piony, komórki i stanowiska.

piony, komórki i stanowiska.

Specjalizacja pionowa - podział na

Specjalizacja pionowa - podział na

zadania kierownicze i

zadania kierownicze i

wykonawcze.

wykonawcze.

21

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Konfiguracja

Konfiguracja

Odzwierciedla usytuowanie, liczbę i

Odzwierciedla usytuowanie, liczbę i

rodzaj pionów, komórek

rodzaj pionów, komórek

organizacyjnych i stanowisk pracy

organizacyjnych i stanowisk pracy

oraz liczbę szczebli

oraz liczbę szczebli

hierarchicznych.

hierarchicznych.

Miarą konfiguracji jest stopień

Miarą konfiguracji jest stopień

pionowego i poziomego

pionowego i poziomego

rozczłonkowania organizacji.

rozczłonkowania organizacji.

22

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Zalety struktury płaskiej

Zalety struktury płaskiej



Krótsze drogi i czas przepływu informacji w kierunku

Krótsze drogi i czas przepływu informacji w kierunku

pionowym.

pionowym.



Mniejsze zniekształcenia przekazywanych informacji.

Mniejsze zniekształcenia przekazywanych informacji.



Większa podatność na innowacje emitowane na

Większa podatność na innowacje emitowane na

szczeblach niższych.

szczeblach niższych.



Pełniejsze wykorzystanie możliwości kierowników.

Pełniejsze wykorzystanie możliwości kierowników.



Niższe koszty utrzymania kadry kierowniczej.

Niższe koszty utrzymania kadry kierowniczej.



Łatwiejsza koordynacja pionowa.

Łatwiejsza koordynacja pionowa.



Lepsze warunki dla decentralizacji decyzji.

Lepsze warunki dla decentralizacji decyzji.



Sprzyja bardziej globalnemu postrzeganiu działalności

Sprzyja bardziej globalnemu postrzeganiu działalności

gospodarczej.

gospodarczej.

23

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Wady struktury płaskiej

Wady struktury płaskiej



Trudności w koordynacji poziomej.

Trudności w koordynacji poziomej.



Brak większych rezerw kadrowych.

Brak większych rezerw kadrowych.



Mniejsze możliwości wykorzystania

Mniejsze możliwości wykorzystania

awansów pionowych jako

awansów pionowych jako

instrumentu motywacji.

instrumentu motywacji.



Konieczność dokładnej regulacji

Konieczność dokładnej regulacji

zastępstw.

zastępstw.

24

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Centralizacja

Centralizacja

Określa sposób

Określa sposób

podejmowania decyzji w

podejmowania decyzji w

organizacji.

organizacji.

25

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Czynniki decydujące o

Czynniki decydujące o

centralizacji lub

centralizacji lub

decentralizacji

decentralizacji



Otoczenie organizacji.

Otoczenie organizacji.



Historia organizacji.

Historia organizacji.



Charakter podejmowanych

Charakter podejmowanych

decyzji.

decyzji.



Zdolności kierowników niższego

Zdolności kierowników niższego

szczebla.

szczebla.

26

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Nie należy

Nie należy

decentralizować

decentralizować



Ustalania strategii organizacji.

Ustalania strategii organizacji.



Projektowania struktury

Projektowania struktury

organizacyjnej.

organizacyjnej.



Tworzenia systemu wartości

Tworzenia systemu wartości

organizacji.

organizacji.



Tworzenia systemu ocen.

Tworzenia systemu ocen.



Ustalania zasad podziału zysku.

Ustalania zasad podziału zysku.

27

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Standaryzacja

Standaryzacja

Stopień typowości działań

Stopień typowości działań

wynikających z przyjętego

wynikających z przyjętego

w organizacji

w organizacji

ujednoliconego sposobu

ujednoliconego sposobu

postępowania, procedur i

postępowania, procedur i

zwyczajów.

zwyczajów.

28

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Formalizacja

Formalizacja

Istnienie w organizacji

Istnienie w organizacji

przepisów w formie

przepisów w formie

pisemnej.

pisemnej.

29

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Podstawowe dokumenty

Podstawowe dokumenty

organizacyjne

organizacyjne



Statut.

Statut.



Regulamin organizacyjny.

Regulamin organizacyjny.



Schemat organizacyjny.

Schemat organizacyjny.



Instrukcja obiegu dokumentów.

Instrukcja obiegu dokumentów.



Instrukcja kancelaryjna.

Instrukcja kancelaryjna.



Regulamin kontroli wewnętrznej.

Regulamin kontroli wewnętrznej.



Regulamin pracy.

Regulamin pracy.



Regulamin wynagradzania.

Regulamin wynagradzania.

30

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Typy struktur

Typy struktur

organizacyjnych

organizacyjnych



Liniowa.

Liniowa.



Funkcjonalna.

Funkcjonalna.



Sztabowo - liniowa.

Sztabowo - liniowa.



Pozioma.

Pozioma.



Pionowa.

Pionowa.



Macierzowa.

Macierzowa.



Dywizjonalna.

Dywizjonalna.

31

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura liniowa

Struktura liniowa

Kn

K1

K
2

K3

P
1

P2

P3

P
4

P5

P6

P7

P8

P9

32

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura liniowa

Struktura liniowa

Zalety:

Zalety:



duża przejrzystość,

duża przejrzystość,



jedność

jedność

rozkazodawstwa,

rozkazodawstwa,



rozłączny podział

rozłączny podział

kompetencji i

kompetencji i

odpowiedzialności,

odpowiedzialności,



obowiązywanie drogi

obowiązywanie drogi

służbowej.

służbowej.

Wady:

Wady:



przerwanie drogi

przerwanie drogi

służbowej,

służbowej,



wydłużenie się

wydłużenie się

kanałów

kanałów

informacyjnych,

informacyjnych,



wzrost formalizacji,

wzrost formalizacji,



brak kompetencji

brak kompetencji

kierowników,

kierowników,



mała zdolność

mała zdolność

przystosowawcza.

przystosowawcza.

33

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura funkcjonalna

Struktura funkcjonalna

Kn

K1

K2

K3

P1

P2

P3

P4

P5

P6

P7

P8

P9

34

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura funkcjonalna

Struktura funkcjonalna

Zalety:

Zalety:



specjalizacja

specjalizacja

stanowisk

stanowisk

kierowniczych,

kierowniczych,



łatwe reagowanie

łatwe reagowanie

na zmiany

na zmiany

zewnętrzne.

zewnętrzne.

Wady:

Wady:



sprzeczność poleceń

sprzeczność poleceń

wydawanych przez

wydawanych przez

kierowników,

kierowników,



trudność w ścisłym

trudność w ścisłym

rozgraniczeniu

rozgraniczeniu

kompetencji,

kompetencji,



dalszy proces

dalszy proces

specjalizacji

specjalizacji

kierowników i

kierowników i

tworzenie się nowych

tworzenie się nowych

stanowisk.

stanowisk.

35

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Schemat sztabowo-

Schemat sztabowo-

liniowy

liniowy

Kn

S

S

S

S

K1

K2

K3

P1

P2

P3

P4

P5

P6

P7

P8

P9

36

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura sztabowo -

Struktura sztabowo -

liniowa

liniowa

Zalety:

Zalety:



zasada jedności

zasada jedności

rozkazodawstwa,

rozkazodawstwa,



zwiększenie tempa

zwiększenie tempa

przekazywania

przekazywania

poleceń oraz

poleceń oraz

wzbogacenie ich w

wzbogacenie ich w

treść,

treść,



zalety struktury

zalety struktury

liniowej.

liniowej.

Wady:

Wady:



przekształcenie w

przekształcenie w

strukturę

strukturę

funkcjonalną.

funkcjonalną.

37

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Kn

KA1

KA2

A4

A3

A1

KR

K3

K2

K1

P9

P8

P7

P6

P5

P4

P3

P2

P1

Struktura pozioma

Struktura pozioma

A2

Zarząd

Ruch

38

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura pozioma

Struktura pozioma

Zalety:

Zalety:



umacnia zasadę

umacnia zasadę

jedności

jedności

rozkazodawstwa,

rozkazodawstwa,



wyklucza

wyklucza

niebezpieczeństwo

niebezpieczeństwo

samoczynnego

samoczynnego

przekształcenia się

przekształcenia się

struktury zarządu czy

struktury zarządu czy

ruchu w strukturę

ruchu w strukturę

typu funkcjonalnego.

typu funkcjonalnego.

Wady:

Wady:



silne tendencje do

silne tendencje do

przerostu

przerostu

administracji.

administracji.



Słabo reaguje na

Słabo reaguje na

bodźce z otoczenia.

bodźce z otoczenia.



Skłonność do

Skłonność do

autonomizacji obu

autonomizacji obu

jej części

jej części

składowych.

składowych.

39

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura pionowa

Struktura pionowa

Kn

BS

K1

K2

K
3

P1

P2

P3

40

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura pionowa

Struktura pionowa

Zalety:

Zalety:



wewnętrzna

wewnętrzna

spójność systemu

spójność systemu

kierowania,

kierowania,



rozgraniczenie

rozgraniczenie

rodzajów

rodzajów

kierowania:

kierowania:

bieżącego i

bieżącego i

perspektywicznego.

perspektywicznego.

Wady:

Wady:



brak

brak

elastyczności.

elastyczności.

41

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Dn

F1

F
2

F3

P1

P2

P3

Struktura macierzowa

Struktura macierzowa

42

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura macierzowa

Struktura macierzowa

Zalety:

Zalety:



zwiększenie

zwiększenie

odpowiedzialności za

odpowiedzialności za

projekt,

projekt,



rozwiązanie wielu

rozwiązanie wielu

problemów

problemów

organizacyjnych,

organizacyjnych,



wyzwolenie inwencji

wyzwolenie inwencji

twórczej,

twórczej,



lepsze wykorzystanie

lepsze wykorzystanie

wiedzy specjalistycznej

wiedzy specjalistycznej

pracowników,

pracowników,



elastyczność.

elastyczność.

Wady:

Wady:



powstawanie

powstawanie

konfliktów

konfliktów

kompetencyjnych,

kompetencyjnych,



wysokie

wysokie

wymagania

wymagania

stawiane

stawiane

kierownikom i

kierownikom i

podwładnym.

podwładnym.

43

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura dywizjonalna

Struktura dywizjonalna

Struktury dywizjonalne cechuje grupowanie

Struktury dywizjonalne cechuje grupowanie

niezależnych i samodzielnych jednostek

niezależnych i samodzielnych jednostek

organizacyjnych ( tzw. dywizjonów), które

organizacyjnych ( tzw. dywizjonów), które

odpowiadają za dany wyrób, grupę

odpowiadają za dany wyrób, grupę

wyrobów lub regiony sprzedaży.

wyrobów lub regiony sprzedaży.

Wyodrębnienie wielu kompleksowych,

Wyodrębnienie wielu kompleksowych,

ustawionych równolegle w strukturze

ustawionych równolegle w strukturze

organizacyjnej dywizjonów

organizacyjnej dywizjonów

przedmiotowych oznacza decentralizację

przedmiotowych oznacza decentralizację

uprawnień i odpowiedzialności.

uprawnień i odpowiedzialności.

44

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktura dywizjonalna

Struktura dywizjonalna

Zalety:

Zalety:



Kierownictwo naczelne

Kierownictwo naczelne

koncentruje się na

koncentruje się na

strategii,

strategii,



zalety struktury płaskiej,

zalety struktury płaskiej,



większe zaangażowanie

większe zaangażowanie

w działalność

w działalność

innowacyjną,

innowacyjną,



trafniejsze

trafniejsze

podejmowanie decyzji.

podejmowanie decyzji.

Wady:

Wady:



Tendencja do

Tendencja do

autonomizacji

autonomizacji

poszczególnych

poszczególnych

dywizjonów,

dywizjonów,



mniejsza

mniejsza

elastyczność w

elastyczność w

obszarze zmian

obszarze zmian

asortymentowych

asortymentowych

produktów.

produktów.

45

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktury organiczne

Struktury organiczne

Zarządzanie w strukturach organicznych oparte jest

Zarządzanie w strukturach organicznych oparte jest

na powoływaniu ad hoc zespołów do

na powoływaniu ad hoc zespołów do

rozwiązywania krótkotrwałych, jednorazowych

rozwiązywania krótkotrwałych, jednorazowych

zadań.

zadań.

Podział pracy płynny , słabo określony i

Podział pracy płynny , słabo określony i

determinowany przez aktualne cele.

determinowany przez aktualne cele.

Forma struktury płaska.

Forma struktury płaska.

Lokalizacja władzy nieokreślona i zmienna w

Lokalizacja władzy nieokreślona i zmienna w

zależności od realizowanych zadań.

zależności od realizowanych zadań.

Zależności służbowe bardzo słabe, pluralne,

Zależności służbowe bardzo słabe, pluralne,

wielokrotne podporządkowania zachodzące na

wielokrotne podporządkowania zachodzące na

siebie.

siebie.

46

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktury kapitałowe

Struktury kapitałowe

Struktury kapitałowe działalności gospodarczej to

Struktury kapitałowe działalności gospodarczej to

struktury, których elementem są samodzielne

struktury, których elementem są samodzielne

prawne podmioty gospodarcze w postaci spółek

prawne podmioty gospodarcze w postaci spółek

kapitałowych.

kapitałowych.

Relacje podporządkowania mają charakter

Relacje podporządkowania mają charakter

kapitałowy.

kapitałowy.

Podmiot nadrzędny posiadający udziały lub akcje

Podmiot nadrzędny posiadający udziały lub akcje

innych podmiotów określany jest jako spółka

innych podmiotów określany jest jako spółka

dominująca, przedsiębiorstwo macierzyste lub

dominująca, przedsiębiorstwo macierzyste lub

spółka matka.

spółka matka.

Podmioty podrzędne określane są jako spółki -

Podmioty podrzędne określane są jako spółki -

córki.

córki.

47

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Spółki kapitałowe

Spółki kapitałowe

Z punktu widzenia możliwości

Z punktu widzenia możliwości

oddziaływania spółki - matki na

oddziaływania spółki - matki na

spółki - córki rozróżnia się trzy

spółki - córki rozróżnia się trzy

rodzaje spółek

rodzaje spółek

podporządkowanych:

podporządkowanych:



spółki zależne,

spółki zależne,



spółki stowarzyszone,

spółki stowarzyszone,



spółki związane.

spółki związane.

48

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Spółki zależne

Spółki zależne

Są to podmioty wchodzące w skład

Są to podmioty wchodzące w skład

struktur kapitałowych działalności

struktur kapitałowych działalności

gospodarczej, w których podmiot

gospodarczej, w których podmiot

nadrzędny posiada większość

nadrzędny posiada większość

całkowitej liczby głosów w organach

całkowitej liczby głosów w organach

tych spółek.

tych spółek.

49

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Spółki stowarzyszone

Spółki stowarzyszone

Są to podmioty wchodzące w skład

Są to podmioty wchodzące w skład

struktur kapitałowych działalności

struktur kapitałowych działalności

gospodarczej, w których podmiot

gospodarczej, w których podmiot

nadrzędny posiada 20 - 50 %

nadrzędny posiada 20 - 50 %

liczby głosów na zgromadzeniach

liczby głosów na zgromadzeniach

wspólników lub walnych

wspólników lub walnych

zgromadzeniach akcjonariuszy.

zgromadzeniach akcjonariuszy.

50

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Spółki związane

Spółki związane

Są to podmioty wchodzące w skład

Są to podmioty wchodzące w skład

struktur kapitałowych działalności

struktur kapitałowych działalności

gospodarczej, w których podmiot

gospodarczej, w których podmiot

nadrzędny posiada mniej niż 20 %

nadrzędny posiada mniej niż 20 %

liczby głosów na zgromadzeniach

liczby głosów na zgromadzeniach

wspólników lub walnych

wspólników lub walnych

zgromadzeniach akcjonariuszy.

zgromadzeniach akcjonariuszy.

51

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Rodzaje grup

Rodzaje grup

kapitałowych

kapitałowych



Holdingi operacyjne,

Holdingi operacyjne,



holdingi zarządcze określane

holdingi zarządcze określane

również jako strategiczne,

również jako strategiczne,



holdingi finansowe.

holdingi finansowe.

52

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Holdingi operacyjne

Holdingi operacyjne

Są to kapitałowe struktury działalności

Są to kapitałowe struktury działalności

gospodarczej składające się z powiązanych ze

gospodarczej składające się z powiązanych ze

sobą kapitałowo lecz samodzielnych prawnie

sobą kapitałowo lecz samodzielnych prawnie

podmiotów gospodarczych, w których:

podmiotów gospodarczych, w których:



spółka matka prowadzi operacyjną działalność

spółka matka prowadzi operacyjną działalność

gospodarczą kluczową dla holdingu , a poza tym

gospodarczą kluczową dla holdingu , a poza tym

oddziaływuje właścicielsko na spółki - córki w

oddziaływuje właścicielsko na spółki - córki w

celu realizacji założonych celów,

celu realizacji założonych celów,



spółki - córki prowadzą działalność operacyjną

spółki - córki prowadzą działalność operacyjną

wspierającą działalność operacyjną spółki-

wspierającą działalność operacyjną spółki-

matki.

matki.

Efekt -wzmocnienie pozycji konkurencyjnej.

Efekt -wzmocnienie pozycji konkurencyjnej.

53

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Holdingi zarządcze

Holdingi zarządcze

Są to kapitałowe struktury działalności

Są to kapitałowe struktury działalności

gospodarczej składające się z powiązanych ze

gospodarczej składające się z powiązanych ze

sobą kapitałowo lecz samodzielnych prawnie

sobą kapitałowo lecz samodzielnych prawnie

podmiotów gospodarczych, w których:

podmiotów gospodarczych, w których:



spółka matka nie prowadzi operacyjnej

spółka matka nie prowadzi operacyjnej

działalności gospodarczej lecz zajmuje się

działalności gospodarczej lecz zajmuje się

wyłącznie oddziaływaniem właścicielskim na

wyłącznie oddziaływaniem właścicielskim na

spółki - córki w celu realizacji założonych celów,

spółki - córki w celu realizacji założonych celów,



spółki - córki prowadzą komplementarną

spółki - córki prowadzą komplementarną

działalność operacyjną.

działalność operacyjną.

Wykorzystanie efektów synergicznych.

Wykorzystanie efektów synergicznych.

54

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Holding finansowy

Holding finansowy

Są to kapitałowe struktury działalności gospodarczej

Są to kapitałowe struktury działalności gospodarczej

składające się z powiązanych ze sobą kapitałowo

składające się z powiązanych ze sobą kapitałowo

lecz samodzielnych prawnie podmiotów

lecz samodzielnych prawnie podmiotów

gospodarczych, w których:

gospodarczych, w których:



spółka matka nie prowadzi operacyjnej działalności

spółka matka nie prowadzi operacyjnej działalności

gospodarczej lecz zajmuje się wyłącznie

gospodarczej lecz zajmuje się wyłącznie

oddziaływaniem właścicielskim na spółki - córki za

oddziaływaniem właścicielskim na spółki - córki za

pomocą instrumentów finansowych w celu realizacji

pomocą instrumentów finansowych w celu realizacji

założonych celów,

założonych celów,



spółki - córki prowadzą nie powiązaną ze sobą,

spółki - córki prowadzą nie powiązaną ze sobą,

zdyfersyfikowaną działalność operacyjną.

zdyfersyfikowaną działalność operacyjną.

Efekt: maksymalizacja korzyści inwestycyjnych i

Efekt: maksymalizacja korzyści inwestycyjnych i

ograniczenie ryzyka inwestycyjnego spółki matki.

ograniczenie ryzyka inwestycyjnego spółki matki.

55

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Struktury kontraktowe

Struktury kontraktowe

Są to struktury składające się z

Są to struktury składające się z

samodzielnych prawnie,

samodzielnych prawnie,

niezależnych organizacyjnie i

niezależnych organizacyjnie i

kapitałowo podmiotów

kapitałowo podmiotów

gospodarczych w postaci różnych

gospodarczych w postaci różnych

rodzajów przedsiębiorstw, które ze

rodzajów przedsiębiorstw, które ze

sobą współpracują.

sobą współpracują.

56

Anna Nowacka WOZ CMUJ

Rodzaje struktur

Rodzaje struktur

kontraktowych

kontraktowych



Joint ventures,

Joint ventures,



franchising,

franchising,



umowy handlowe,

umowy handlowe,



konsorcjum,

konsorcjum,



licencja,

licencja,



porozumienie handlowe,

porozumienie handlowe,



wspólnoty interesów.

wspólnoty interesów.

57

Anna Nowacka WOZ CMUJ