background image

 

 

IMMUNOLOGICZ

IMMUNOLOGICZ

NE

NE

OSTRZEŻENIE

OSTRZEŻENIE

PRZED

PRZED

CHOROBĄ

CHOROBĄ

background image

 

 

   

   

Autoprzeciwciała charakterystyczne dla niektórych schorzeń 

Autoprzeciwciała charakterystyczne dla niektórych schorzeń 

autoimmunologicznych pojawiają się we krwi na wiele lat 

autoimmunologicznych pojawiają się we krwi na wiele lat 

przed pierwszymi objawami. Daje to szansę i czas na podjęcie 

przed pierwszymi objawami. Daje to szansę i czas na podjęcie 

działań zapobiegawczych. 

działań zapobiegawczych. 

    

    

Czasami autoprzeciwciała są czynnikami sprawczymi rozwoju 

Czasami autoprzeciwciała są czynnikami sprawczymi rozwoju 

chorób a czasami ostrzegają przed ich wystąpieniem (wtedy 

chorób a czasami ostrzegają przed ich wystąpieniem (wtedy 

czynnikami sprawczymi są np. limfocyty T lub makrofagi). 

czynnikami sprawczymi są np. limfocyty T lub makrofagi). 

    

    

Obecnie obserwujemy wzrost intensywności rozwoju badań 

Obecnie obserwujemy wzrost intensywności rozwoju badań 

nad doborem właściwej profilaktyki i metod leczenia chorób 

nad doborem właściwej profilaktyki i metod leczenia chorób 

autoimmunologicznych.

autoimmunologicznych.

background image

 

 

  

  

Poznano ponad 40 typów chorób     

Poznano ponad 40 typów chorób     

autoimmunologicznych. 

autoimmunologicznych. 

Niektóre np. cukrzyca typu 

Niektóre np. cukrzyca typu 

1(insulinozależna), reuma-toidalne 

1(insulinozależna), reuma-toidalne 

zapalenie stawów czy celiakia są bardzo 

zapalenie stawów czy celiakia są bardzo 

roz-powszechnione i stanowią w krajach 

roz-powszechnione i stanowią w krajach 

rozwiniętych 3 przyczynę chorób i zgonów. 

rozwiniętych 3 przyczynę chorób i zgonów. 

W Stanach Zjednoczonych cierpi na nie ok. 

W Stanach Zjednoczonych cierpi na nie ok. 

5-8 % ludności.

5-8 % ludności.

background image

 

 

           Jak 

      dochodzi 

           do 

       rozwoju 

       
cukrzycy 

        typu  I

background image

 

 

Jak dochodzi do rozwoju cukrzycy 

Jak dochodzi do rozwoju cukrzycy 

typu 1

typu 1

Atak na komórki B rozpoczyna się gromadzeniem 

Atak na komórki B rozpoczyna się gromadzeniem 

limfocytów T i B w wyspach Langerhansa, gdzie 

limfocytów T i B w wyspach Langerhansa, gdzie 

znajdują się komórki B.

znajdują się komórki B.

Najprawdopodobniej największe szkody wyrządzają 

Najprawdopodobniej największe szkody wyrządzają 

limfocyty T, ale to limfocyty B produkują 

limfocyty T, ale to limfocyty B produkują 

autoprzeciwciała skierowane przeciwko białkom 

autoprzeciwciała skierowane przeciwko białkom 

wytwarzanym przez komórki B najczęściej 

wytwarzanym przez komórki B najczęściej 

przeciwko insulinie.

przeciwko insulinie.

Długo trwający atak na wyspy trzustki prowadzi do 

Długo trwający atak na wyspy trzustki prowadzi do 

ich ciężkiego uszkodzenia i pojawienia się 

ich ciężkiego uszkodzenia i pojawienia się 

autoprzeciwciał innego rodzaju np..skierowanych 

autoprzeciwciał innego rodzaju np..skierowanych 

przeciwko białkom GAD i IA-2. Kolejność i czas 

przeciwko białkom GAD i IA-2. Kolejność i czas 

ich włączania się w proces chorobowy są różne.

ich włączania się w proces chorobowy są różne.

background image

 

 

Jak szukać autoprzeciwciał 

Jak szukać autoprzeciwciał 

predykcyjnych ?

predykcyjnych ?

Dotychczas prowadzono badania nad 

Dotychczas prowadzono badania nad 

autoprzeciwciałami charakte-rystycznymi dla kilku 

autoprzeciwciałami charakte-rystycznymi dla kilku 

najczęstrzych chorób, jednak poszerzono ich 

najczęstrzych chorób, jednak poszerzono ich 

zakres dla wielu innych chorób 

zakres dla wielu innych chorób 

autoimmunologicznych.

autoimmunologicznych.

Badania retrospektywne – polegają na 

Badania retrospektywne – polegają na 

wykorzystaniu dostępnych już baz danych 

wykorzystaniu dostępnych już baz danych 

medycznych tworzonych wcześniej w innych celach. 

medycznych tworzonych wcześniej w innych celach. 

Przykładem są m.in. bazy gromadzące przez wiele 

Przykładem są m.in. bazy gromadzące przez wiele 

lat dane o stanie zdrowia i próbkach krwi żołnierzy 

lat dane o stanie zdrowia i próbkach krwi żołnierzy 

armii amarykańskiej lub kobiet biorących udział w 

armii amarykańskiej lub kobiet biorących udział w 

programie „Women’s Health Initiative”.

programie „Women’s Health Initiative”.

Badania prospektywne – polegają na obserwacji 

Badania prospektywne – polegają na obserwacji 

olbrzymiej grupy ludzi; wykrycie autoprzeciwciała 

olbrzymiej grupy ludzi; wykrycie autoprzeciwciała 

zapowiada możliwość wystąpienia choroby w 

zapowiada możliwość wystąpienia choroby w 

przyszłości. Badania tego typu są bardzo 

przyszłości. Badania tego typu są bardzo 

kosztowne ze względu na konieczność rekrutacji 

kosztowne ze względu na konieczność rekrutacji 

dużej liczby zdrowych ochotni-ków oraz pobraniem 

dużej liczby zdrowych ochotni-ków oraz pobraniem 

i przechowywaniem próbek ich krwi oraz ich 

i przechowywaniem próbek ich krwi oraz ich 

obserwacją przez minimum 10 lat.

obserwacją przez minimum 10 lat.

background image

 

 

Jak szukać autoprzeciwciał 

Jak szukać autoprzeciwciał 

predykcyjnych ?

predykcyjnych ?

Badania autoantygenów – polegają na 

Badania autoantygenów – polegają na 

wyszukiwa-niu sekwencji kodujących białka w 

wyszukiwa-niu sekwencji kodujących białka w 

bazach danych ludzkiego genomu, następnie 

bazach danych ludzkiego genomu, następnie 

namnaża się te białka w laboratoriach i 

namnaża się te białka w laboratoriach i 

miesza każde z osobna z krwią chorych. 

miesza każde z osobna z krwią chorych. 

Tworzy się w ten sposób kompleksy zło-żone z 

Tworzy się w ten sposób kompleksy zło-żone z 

białek i przeciwciał a ich analiza pozwala 

białek i przeciwciał a ich analiza pozwala 

stwierdzić, które autoantygeny reagują z 

stwierdzić, które autoantygeny reagują z 

danymi autoprzeciwciałami.

danymi autoprzeciwciałami.

background image

 

 

Test przyszłości

Test przyszłości

Dawniej medycyna opierała się na leczeniu 

Dawniej medycyna opierała się na leczeniu 

objawowym. Obecnie bardzo ważne staje się 

objawowym. Obecnie bardzo ważne staje się 

przewidywanie i zapobieganie chorobom. Za 10 

przewidywanie i zapobieganie chorobom. Za 10 

czy 20 lat testy przesiewowe na obecność 

czy 20 lat testy przesiewowe na obecność 

przeciwciał chara-kterystycznych dla wielu 

przeciwciał chara-kterystycznych dla wielu 

groźnych chorób  autoimmunologicznych będą 

groźnych chorób  autoimmunologicznych będą 

częścią standardowego badania lekarskiego.

częścią standardowego badania lekarskiego.

Aby zwiększyć precyzję rokowania można wykonać 

Aby zwiększyć precyzję rokowania można wykonać 

jednocześnie to badanie i ocenę innych markerów. 

jednocześnie to badanie i ocenę innych markerów. 

Na przykład przewidując ryzyko zachorowania na 

Na przykład przewidując ryzyko zachorowania na 

cukrzycę powi-nno się wykonać badania na 

cukrzycę powi-nno się wykonać badania na 

obecność genów układu HLA (geny regulujące 

obecność genów układu HLA (geny regulujące 

działanie układu odpornościowego) oraz test 

działanie układu odpornościowego) oraz test 

przesiewowy na obecność autoprzeciwciał 

przesiewowy na obecność autoprzeciwciał 

predykcyjnych.

predykcyjnych.

background image

 

 

Test przyszłości

Test przyszłości

background image

 

 

„…

„…

.Być może pewnego dnia wystarczy 

.Być może pewnego dnia wystarczy 

zbadać się na obecność określonych 

zbadać się na obecność określonych 

przeciwciał predykcyjnych, by ocenić 

przeciwciał predykcyjnych, by ocenić 

, czy w ciągu kilku lat grozi nam 

, czy w ciągu kilku lat grozi nam 

choroba. Wiedza o tym pozwoliłaby 

choroba. Wiedza o tym pozwoliłaby 

podjąć działania zapobiegające 

podjąć działania zapobiegające 

wystąpieniu objawów np. Rozpocząć 

wystąpieniu objawów np. Rozpocząć 

przyjmowanie odpowiednich leków 

przyjmowanie odpowiednich leków 

czy stosowanie specjalnej diety…….’

czy stosowanie specjalnej diety…….’

background image

 

 

                         

                         

KORZYŚCI

KORZYŚCI

Autoprzeciwciała predykcyjne mogą pozwolić na:

Autoprzeciwciała predykcyjne mogą pozwolić na:

OKREŚLENIE RYZYKA

OKREŚLENIE RYZYKA

Pozwalają zawczasu ocenić zagrożenie chorobą , 

Pozwalają zawczasu ocenić zagrożenie chorobą , 

dając szansę

dając szansę

na wdrożenie działań zapobiegawczych.

na wdrożenie działań zapobiegawczych.

PRZEWIDYWANIE CZASU

PRZEWIDYWANIE CZASU

Informują, jak szybko proces chorobowy 

Informują, jak szybko proces chorobowy 

doprowadzi do

doprowadzi do

wystąpienia objawów.

wystąpienia objawów.

USTALENIE RAKOWANIA

USTALENIE RAKOWANIA

Dają podstawy do prognozowania tempa rozwoju i 

Dają podstawy do prognozowania tempa rozwoju i 

ciężkości

ciężkości

przebiegu choroby.

przebiegu choroby.

UPROSZCZENIE PRÓB KLINICZNYCH

UPROSZCZENIE PRÓB KLINICZNYCH

Umożliwiają przeprowadzenie badań nad 

Umożliwiają przeprowadzenie badań nad 

profilaktyką

profilaktyką

rzadkich chorób, wskazując osoby bardzo 

rzadkich chorób, wskazując osoby bardzo 

zagrożone ich

zagrożone ich

wystąpieniem. Pozwala to zmniejszyć liczbę 

wystąpieniem. Pozwala to zmniejszyć liczbę 

uczestników badania,

uczestników badania,

która w przeciwnym przypadku byłaby bardzo duża.

która w przeciwnym przypadku byłaby bardzo duża.

background image

 

 

Świat 

Świat 

nauki’ 

nauki’ 

kwiecień 

kwiecień 

2007

2007

background image

 

 

                       

                       

                

                

Dziękujemy za 

Dziękujemy za 

uwagę.

uwagę.

Monika BLOCH

Agnieszka 
KLARKOWSKA


Document Outline