Procedury

Procedury

uchwalania budżetu

uchwalania budżetu

państwa

państwa

I ETAP

I ETAP

PRZYGOTOWANIE

PRZYGOTOWANIE

PROJEKTU

PROJEKTU

Minister Finansów

Minister Finansów

przedstawia Radzie Ministrów

przedstawia Radzie Ministrów

gotowy projekt Ustawy

gotowy projekt Ustawy

budżetowej.

budżetowej.

INICJATYWA

INICJATYWA

USTAWODAWCZA

USTAWODAWCZA

Projekt ustawy budżetowej może być

Projekt ustawy budżetowej może być

wniesiony do Sejmu tylko przez Radę

wniesiony do Sejmu tylko przez Radę

Ministrów

Ministrów

II ETAP

II ETAP

UCHWALENIE

UCHWALENIE

BUDŻETU

BUDŻETU

Termin przedłożenia projektu

Termin przedłożenia projektu

ustawy budżetowej przez Radę

ustawy budżetowej przez Radę

Ministrów

Ministrów

-

Konstytucja wymaga, aby projekt ustawy

Konstytucja wymaga, aby projekt ustawy

budżetowej był przedłożony przez Radę

budżetowej był przedłożony przez Radę

Ministrów Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące

Ministrów Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące

przed rozpoczęciem roku budżetowego

przed rozpoczęciem roku budżetowego

-

Art. 141 Ustawy o finansach publicznych z

Art. 141 Ustawy o finansach publicznych z

dnia 27.08.2009 r. precyzuje, iż RM

dnia 27.08.2009 r. precyzuje, iż RM

uchwalony projekt ustawy budżetowej

uchwalony projekt ustawy budżetowej

przedkłada Sejmowi w terminie do dnia 30

przedkłada Sejmowi w terminie do dnia 30

września roku poprzedzającego rok

września roku poprzedzającego rok

budżetowy.

budżetowy.

Możliwość późniejszego przedłożenia

Możliwość późniejszego przedłożenia

budżetu

budżetu



Konstytucja RP przewiduje możliwość późniejszego

Konstytucja RP przewiduje możliwość późniejszego

przedłożenia projektu „w wyjątkowych wypadkach"

przedłożenia projektu „w wyjątkowych wypadkach"

których nie definiuje.

których nie definiuje.



Z praktyki budżetowej wynika, że Sejm nie wymaga

Z praktyki budżetowej wynika, że Sejm nie wymaga

nawet od rządu specjalnego uzasadnienia przyczyny

nawet od rządu specjalnego uzasadnienia przyczyny

opóźnienia w przedstawieniu projektu ustawy

opóźnienia w przedstawieniu projektu ustawy

budżetowej.

budżetowej.



Ponadto termin do przedstawienia projektu ustawy

Ponadto termin do przedstawienia projektu ustawy

budżetowej Sejmowi ulega wydłużeniu, gdy Rada

budżetowej Sejmowi ulega wydłużeniu, gdy Rada

Ministrów przedstawiła najpierw projekt ustawy o

Ministrów przedstawiła najpierw projekt ustawy o

prowizorium budżetowym.

prowizorium budżetowym.



W przypadku przedstawienia prowizorium budżetowego

W przypadku przedstawienia prowizorium budżetowego

projekt ustawy budżetowej powinien być przedstawiony

projekt ustawy budżetowej powinien być przedstawiony

Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed upływem

Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed upływem

obowiązywania prowizorium budżetowego.

obowiązywania prowizorium budżetowego.

PRACE PARLAMENTARNE NAD

PRACE PARLAMENTARNE NAD

PROJEKTEM USTAWY BUDŻETOWEJ

PROJEKTEM USTAWY BUDŻETOWEJ



Toczą się według regulaminów

Toczą się według regulaminów

Sejmu RP

Sejmu RP



Przewidują pewne odrębności w

Przewidują pewne odrębności w

stosunku od postępowania z

stosunku od postępowania z

projektami innych ustaw

projektami innych ustaw



Uczestnictwo obu izb parlamentu w

Uczestnictwo obu izb parlamentu w

uchwalaniu ustawy budżetowej

uchwalaniu ustawy budżetowej

Odrębności trybu

Odrębności trybu

uchwalania ustawy

uchwalania ustawy

budżetowej

budżetowej



inicjatywa ustawodawcza należy wyłącznie do Rady

inicjatywa ustawodawcza należy wyłącznie do Rady

Ministrów i jest ujęta jako obowiązek rządu

Ministrów i jest ujęta jako obowiązek rządu



projekt ustawy budżetowej powinien być przedłożony

projekt ustawy budżetowej powinien być przedłożony

Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem

Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem

roku budżetowego, tzn. przed dniem l października,

roku budżetowego, tzn. przed dniem l października,

chyba że zaistnieje wyjątkowy przypadek

chyba że zaistnieje wyjątkowy przypadek



jeżeli nie uda się na czas przygotować projektu

jeżeli nie uda się na czas przygotować projektu

ustawy budżetowej na okres całego roku, to rząd ma

ustawy budżetowej na okres całego roku, to rząd ma

obowiązek wnieść projekt ustawy o prowizorium

obowiązek wnieść projekt ustawy o prowizorium

budżetowym

budżetowym



nie ma możliwości zastosowania trybu pilnego

nie ma możliwości zastosowania trybu pilnego



pierwsze czytanie musi odbyć się na posiedzeniu Sejmu

pierwsze czytanie musi odbyć się na posiedzeniu Sejmu



projekt kierowany jest w całości do Komisji Finansów

projekt kierowany jest w całości do Komisji Finansów

Publicznych

Publicznych



nie jest dopuszczalne ustalenia przez Sejm większego

nie jest dopuszczalne ustalenia przez Sejm większego

deficytu budżetowego niż przewidzianego w projekcie

deficytu budżetowego niż przewidzianego w projekcie

ustawy budżetowej

ustawy budżetowej



Senat ma 20 dni w którym może zająć stanowisko.

Senat ma 20 dni w którym może zająć stanowisko.

Senat nie ma możliwości zaproponowania odrzucenia

Senat nie ma możliwości zaproponowania odrzucenia

ustawy, może tylko uchwalać do niej poprawki, które w

ustawy, może tylko uchwalać do niej poprawki, które w

ogólnym trybie, wynikającym z art. 121 ust. 3,

ogólnym trybie, wynikającym z art. 121 ust. 3,

podlegają rozpatrzeniu przez Sejm

podlegają rozpatrzeniu przez Sejm



prezydent ma 7 dni na podpisanie ustawy budżetowej,

prezydent ma 7 dni na podpisanie ustawy budżetowej,

nie może skierować przeciw niej weta ustawodawczego,

nie może skierować przeciw niej weta ustawodawczego,

może ją natomiast skierować do Trybunału

może ją natomiast skierować do Trybunału

Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej

Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej



Trybunał Konstytucyjny obowiązany jest do wydania

Trybunał Konstytucyjny obowiązany jest do wydania

orzeczenia nie później niż w terminie 2 miesięcy

orzeczenia nie później niż w terminie 2 miesięcy

POSTĘPOWAN

POSTĘPOWAN

IE

IE

W

W

SEJMIE

SEJMIE



Rozpatruje i uchwala ustawę

Rozpatruje i uchwala ustawę

budżetową w III czytaniach

budżetową w III czytaniach



Zgodnie z art. 225 Konstytucji Sejm

Zgodnie z art. 225 Konstytucji Sejm

ma 4 miesiące na przeprowadzenie

ma 4 miesiące na przeprowadzenie

prac parlamentarnych nad projektem

prac parlamentarnych nad projektem

ustawy budżetowej

ustawy budżetowej

I CZYTANIE

I CZYTANIE

Projekt ustawy budżetowej

Projekt ustawy budżetowej

zwyczajowo przedstawia na

zwyczajowo przedstawia na

posiedzeniu plenarnym Sejmu

posiedzeniu plenarnym Sejmu

Premier albo Minister Finansów.

Premier albo Minister Finansów.

Jest to obszerne wystąpienie

Jest to obszerne wystąpienie

tzw. „expose budżetowe”.

tzw. „expose budżetowe”.

Po pierwszym czytaniu budżet w

Po pierwszym czytaniu budżet w

całości trafia do Sejmowej

całości trafia do Sejmowej

Komisji Funduszów Publicznych,

Komisji Funduszów Publicznych,

a w częściach do komisji

a w częściach do komisji

resortowych. Nad tymi pracami

resortowych. Nad tymi pracami

czuwa Komisja Finansów

czuwa Komisja Finansów

Publicznych, która

Publicznych, która

przygotowuje budżet do II

przygotowuje budżet do II

czytania.

czytania.

II CZYTANIE

II CZYTANIE

II CZYTANIE OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE

II CZYTANIE OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE

ELEMENTY:

ELEMENTY:



Przedstawienie Sejmowi sprawozdania

Przedstawienie Sejmowi sprawozdania

komisji,

komisji,



Przeprowadzenie debaty,

Przeprowadzenie debaty,



Zgłaszanie poprawek i wniosków.

Zgłaszanie poprawek i wniosków.

III CZYTANIE

III CZYTANIE

III CZYTANIE OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE

III CZYTANIE OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE

ELEMENTY:

ELEMENTY:



Przedstawienie przez posła sprawozdawcę poprawek lub

Przedstawienie przez posła sprawozdawcę poprawek lub

wniosków przedstawionych podczas II czytania,

wniosków przedstawionych podczas II czytania,



Głosowanie (uchwalana przez Sejm zwykłą większością głosów nie

Głosowanie (uchwalana przez Sejm zwykłą większością głosów nie

bierze się pod uwagę przy połowie ustawowej liczby posłów).

bierze się pod uwagę przy połowie ustawowej liczby posłów).



Po głosowaniu Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie

Po głosowaniu Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie

Marszałkowi Senatu i Prezydentowi potwierdzony swoim

Marszałkowi Senatu i Prezydentowi potwierdzony swoim

podpisem tekst uchwalonej przez Sejm ustawy.

podpisem tekst uchwalonej przez Sejm ustawy.

POSTĘPOWAN

POSTĘPOWAN

IE

IE

W

W

SENACIE

SENACIE



Otrzymuje ustawę budżetową uchwaloną

Otrzymuje ustawę budżetową uchwaloną

przez Sejm,

przez Sejm,



Marszałek Senatu przekazuje ustawę do

Marszałek Senatu przekazuje ustawę do

oceny komisjom senackim

oceny komisjom senackim



Prace w komisjach senackich koordynowane

Prace w komisjach senackich koordynowane

są w całości przez Komisję Gospodarki i

są w całości przez Komisję Gospodarki i

Finansów Publicznych,

Finansów Publicznych,



Komisje senackie mogą kierować zapytania

Komisje senackie mogą kierować zapytania

do reprezentantów poszczególnych resortów

do reprezentantów poszczególnych resortów

z wnioskami o udzielenie wyjaśnień,

z wnioskami o udzielenie wyjaśnień,



Komisje senackie przekazują swoje opinie dla

Komisje senackie przekazują swoje opinie dla

Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych

Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych

PREZYDENT

PREZYDENT



Podpisuje ustawę budżetową w ciągu 7 dni

Podpisuje ustawę budżetową w ciągu 7 dni

i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw

i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw

RP

RP



Nie może odmówić podpisu ustawy

Nie może odmówić podpisu ustawy

budżetowej

budżetowej



Nie może też skierować ustawy do Sejmu

Nie może też skierować ustawy do Sejmu

celem ponownego rozpatrzenia

celem ponownego rozpatrzenia



Przed podpisaniem ustawy może zwrócić

Przed podpisaniem ustawy może zwrócić

się do Trybunału Konstytucyjnego z

się do Trybunału Konstytucyjnego z

wnioskiem o zbadanie zgodności ustawy

wnioskiem o zbadanie zgodności ustawy

budżetowej z Konstytucją ( Trybunał musi

budżetowej z Konstytucją ( Trybunał musi

orzec w tej sprawie w okresie do 2 miesięcy

orzec w tej sprawie w okresie do 2 miesięcy

od chwili złożenia takiego wniosku).

od chwili złożenia takiego wniosku).

-

Minister Finansów przygotowuje projekt ustawy budżetowej,

Minister Finansów przygotowuje projekt ustawy budżetowej,

-

Rząd opracowuje projekt ustawy budżetowej i wnosi go do

Rząd opracowuje projekt ustawy budżetowej i wnosi go do

Parlamentu w celu uchwalenia przez Sejm

Parlamentu w celu uchwalenia przez Sejm

-

Ustawa budżetowa podlega rozpatrzeniu przez Senat

Ustawa budżetowa podlega rozpatrzeniu przez Senat

-

Przed ogłoszeniem ustawa budżetowa wymaga

Przed ogłoszeniem ustawa budżetowa wymaga

podpisu

podpisu

Prezydenta, który może odmówić

Prezydenta, który może odmówić

podpisania ustawy i skierować

podpisania ustawy i skierować

do badania przez

do badania przez

Trybunał Konstytucyjny.

Trybunał Konstytucyjny.

-

Wykonanie ustawy budżetowej należy do rządu i jego agend.

Wykonanie ustawy budżetowej należy do rządu i jego agend.

-

Kontrolę wykonywania i wykonania ustawy budżetowej sprawuje

Kontrolę wykonywania i wykonania ustawy budżetowej sprawuje

Sejm, oceniając sprawozdanie

Sejm, oceniając sprawozdanie

rządu z wykonania budżetu

rządu z wykonania budżetu

państwa i opierając się na wynikach kontroli i ocen

państwa i opierając się na wynikach kontroli i ocen

przedstawionych

przedstawionych

Sejmowi przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Sejmowi przez Najwyższą Izbę Kontroli.

III ETAP

III ETAP

WYKONANIE

WYKONANIE

BUDŻETU

BUDŻETU

Wykonaniem

Wykonaniem

budżetu zajmuje

budżetu zajmuje

się Rada

się Rada

Ministrów.

Ministrów.

Wykonanie ustawy budżetowej

Wykonanie ustawy budżetowej



jest corocznie poddawane specjalnemu

jest corocznie poddawane specjalnemu

postępowaniu kontrolnemu w Sejmie

postępowaniu kontrolnemu w Sejmie



Rada Ministrów ma obowiązek przedłożyć Sejmowi w

Rada Ministrów ma obowiązek przedłożyć Sejmowi w

terminie 5 miesięcy od zakończenia roku

terminie 5 miesięcy od zakończenia roku

budżetowego sprawozdanie z wykonania ustawy

budżetowego sprawozdanie z wykonania ustawy

budżetowej wraz z informacją o stanie zadłużenia

budżetowej wraz z informacją o stanie zadłużenia

państwa

państwa



Sejm powinien rozpatrzyć sprawozdanie w terminie

Sejm powinien rozpatrzyć sprawozdanie w terminie

90 dni

90 dni



wraz ze sprawozdaniem rządu do Sejmu wpływają

wraz ze sprawozdaniem rządu do Sejmu wpływają

też dwa dokumenty Najwyższej Izby Kontroli: analiza

też dwa dokumenty Najwyższej Izby Kontroli: analiza

wykonania budżetu państwa i założeń polityki

wykonania budżetu państwa i założeń polityki

pieniężnej oraz opinia w przedmiocie absolutorium

pieniężnej oraz opinia w przedmiocie absolutorium

dla Rady Ministrów

dla Rady Ministrów

DZIĘKUJĘ

DZIĘKUJĘ