Lecznictwo uzdrowiskowe zajmuje się chorobami

przewlekłymi, które w obecnej dobie wiążą się
z ogromnymi kosztami na leczenie naprawcze,

rehabilitację oraz opiekę socjalno-medyczną.

Większość chorób przewlekłych, które są

najczęstszą przyczyną zgonów, najlepiej
i najkorzystniej jest leczyć w uzdrowisku,

ponieważ stosowane tu metody lecznicze nie

wywołują skutków ubocznych, efekt leczenia

utrzymuje się długo, a jego koszty są niskie.

W przebiegu większości chorób przewlekłych

oraz po interwencji szpitalnej w chorobach

ostrych leczenie uzdrowiskowe jest zatem

wskazane.

Kierunki działalności zakładów

lecznictwa uzdrowiskowego

Podstawowe kierunki i działania
zakładów leczniczych to:



leczenie,



rehabilitacja,



prewencja,



wychowanie zdrowotne.

Leczenie obejmuje głównie choroby przewlekłe,

określane często jako cywilizacyjne.

Rehabilitacja uzdrowiskowa, zwana

balneorehabilitacją, ma cechy swoiste,

odróżniające ją od rehabilitacji prowadzonej
w innych zakładach leczniczych. Wykorzystuje

naturalne metody lecznicze, jakimi dysponuje

dane uzdrowisko.
W warunkach uzdrowiskowych prowadzone są

dwie formy balneorehabilitacji: wczesna i późna.

Ważnym kierunkiem działania jest też
profilaktyka. Przewiduje się, że medycyna
XXI wieku będzie zdominowana przez
profilaktykę. Podstawą profilaktyki jest
dążenie do zmiany patogennego modelu
życia i zachowania człowieka, a z drugiej
strony - wzmacnianie naturalnych
mechanizmów obronnych. Szeroko
zakrojona profilaktyka najpełniej może być
realizowana właśnie w uzdrowiskach.

Do naturalnych surowców leczniczych
należą:



wody lecznicze (kuracje pitne)



borowina,



gazy lecznicze (np. ozon),



warunki klimatyczne (kwiaty, zieleń)

Metody lecznicze



Klimatoterapia - wykorzystuje do celów

leczniczych walory środowiska przyrodoleczniczego.

Warunki klimatyczne determinują leczenie

niektórych chorób w uzdrowiskach, stąd powinno

się brać pod uwagę i ten element. Zabiegi

klimatoterapeutyczne obejmują:
kąpiele słoneczne, kąpiele powietrzne, zabiegi

powietrzno-ruchowe, kąpiele morskie, inhalacje

naturalnego aerozolu morskiego lub tężniowego.

Szczególnym rodzajem klimatoterapii jest

talasoterapia, wykorzystująca naturalne walory

lecznicze morza. Uzupełnieniem klimatoterapii są

walory krajobrazowe uzdrowiska.

Metody lecznicze



Hydroterapia - w tej metodzie leczniczej

wykorzystuje się zwykłą wodę o różnej

temperaturze i o różnym ciśnieniu. Do

typowych zabiegów hydroterapeutycznych

należą różnego rodzaju natryski, kąpiele

wirowe, masaż podwodny, kąpiele

perełkowe. Zabiegi te wykorzystuje się w

chorobach: neurologicznych, ortopedyczno-

urazowych, reumatycznych, krążenia

obwodowego, nadciśnieniu tętniczym,

nadpobudliwości nerwowej.

Metody lecznicze



Kinezyterapia to leczenie różnymi formami

aktywności fizycznej o odpowiednio dobranym

obciążeniu. W uzdrowisku wykorzystywane są

różnego typu ćwiczenia fizyczne, a także spacery,

marsze oraz jazdy rowerem. Również te formy

muszą być dawkowane i kontrolowane. Stanowią

uzupełniające formy kinezyterapii. Zastosowanie

wysiłku fizycznego jest bardzo szerokie, prawie we

wszystkich chorobach może być przydatne. W

największym stopniu wykorzystywane jest w

chorobach układu ruchu, w chorobach

kardiologicznych, angiologicznych, cukrzycy,

otyłości, osteoporozie, chorobach

pulmonologicznych i innych.

Metody lecznicze



Fizykoterapia należy do zespołu metod
wykorzystujących różne formy energii
występującej w otoczeniu człowieka. W
lecznictwie uzdrowiskowym te metody
lecznicze mają znaczenie uzupełniające w
stosunku do zabiegów przyrodoleczniczych.
Odpowiednio wkomponowane w program
leczniczy intensyfikują lub wspomagają
działanie podstawowych zabiegów. Zalicza
się do nich: światłolecznictwo i
magnetoterapię, ultradźwięki.

Metody lecznicze



Światłolecznictwo wykorzystuje

promieniowanie podczerwone, widzialne i

nadfiolet. Szczególnym rodzajem

światłolecznictwa jest laseroterapia.



Magnetoterapia wykorzystuje zmienne

pola magnetyczne impulsowe, działające

przeciwbólowo, przeciwzapalnie,

przeciwobrzękowo oraz przekrwiennie.



Ultradźwięki stanowią fale akustyczne o

częstotliwości niesłyszalnej dla ucha

ludzkiego. Mają działanie cieplne,

chemiczne i mechaniczne.

Metody lecznicze



Elektrolecznictwo wykorzystuje prąd

stały do galwanizacji, jontoforezy i kąpieli

elektryczno-wodnych. Prąd małej

częstotliwości (impulsowy) służy do

wykonywania zabiegów diadynamicznych i

elektrostymulacji. Prądy średniej

częstotliwości to prądy interferencyjne,

mające podobne zastosowanie jak prądy

diadynamiczne. Prądy wielkiej

częstotliwości służą do zabiegów diatermią

krótkofalową, w tym impulsową.

Metody lecznicze



Dieta jest ważnym elementem leczenia w większości chorób

leczonych w uzdrowisku. Są choroby, w których dieta jest

obowiązującą częścią programu leczniczego, np. w

chorobach trawienia, cukrzycy, osteoporozie, miażdżycy,

dnie moczanowej. W innych chorobach jest niezbędna,

chociaż niekoniecznie w zakresie wszystkich chorób danego

profilu leczniczego; do takich należą choroby ruchu czy

układu krążenia. Niezależnie od tego, u wszystkich

pozostałych chorych nie wymagających ograniczeń

dietetycznych konieczne jest stosowanie racjonalnego

żywienia. Uzdrowisko powinno prowadzić takie żywienie

wzorcowo, gdyż jest to jeden z elementów kształtowania

prozdrowotnego stylu życia. Każdy zakład lecznictwa

uzdrowiskowego, niezależnie od kierunku leczniczego, jaki

reprezentuje, powinien prowadzić żywienie racjonalne -

podstawowe oraz przynajmniej dwa rodzaje diety:

nieskoenergetyczną oraz niskotłuszczową

(przeciwmiażdżycową).

Metody lecznicze



Edukacja zdrowotna. Lecznictwo uzdrowiskowe jest szczególnie

predysponowane do prowadzenia edukacji zdrowotnej. Powinna

być ona częścią składową każdego programu leczniczego.

Podstawowym celem jest kształtowanie prawidłowych nawyków

żywienia, stymulowanie do porzucenia nałogów i zwiększenia

aktywności fizycznej. Konsekwentne realizowanie programu

edukacji zdrowotnej może doprowadzić do zmniejszenia

zachorowań na tzw. choroby cywilizacyjne oraz zmniejszenia

śmiertelności w wielu chorobach. Edukacja zdrowotna nie oznacza

prowadzenia jednej lub dwóch pogadanek. Powinien być

opracowany jej program zawierający elementy informacyjne oraz

aktywizujące chorego.

Poza prelekcjami niezbędne jest prowadzenie ćwiczeń -

warsztatów, pokazów, demonstracji, dyskusji oraz przygotowanie

materiałów edukacyjnych. Program edukacyjny powinien

obejmować tematykę dostosowaną do danej grupy chorób oraz o

znaczeniu ogólnym z zakresu promocji zdrowia.

Metody lecznicze



Farmakoterapia. Współczesna medycyna

uzdrowiskowa nie odrzuca farmakoterapii,

ale traktuje ją jako jedną z metod leczenia

w czasie kontroli uzdrowiskowej. Większość

chorób przewlekłych wymaga

systematycznego stosowania leków, co

powinno być wkomponowane w program

leczniczy i odpowiednio modyfikowane,

zależnie od potrzeb organizmu. Lekarz

uzdrowiskowy powinien zatem posiadać

dużą wiedzę również z zakresu

współczesnej farmakoterapii.

Metody lecznicze



Fitoterapia. W lecznictwie uzdrowiskowym
leczenie ziołami ma zbyt małe
zastosowanie. Tymczasem właśnie w
uzdrowisku picie ziół powinno znaleźć sobie
należne miejsce, na równi z piciem wód
leczniczych. Najkorzystniejsze jest
stosowanie zestawu ziół mających
określone wskazania. Ziołolecznictwo jako
metoda naturalna może doskonale
uzupełniać inne zabiegi stosowane w
lecznictwie uzdrowiskowym.

Skutki działania bodźców balneofizykalnych

Działania ogólne

Działania miejscowe

•Trening zachowanych rezerw

zdrowotnych, mechanizm samoobrony.

•Regulacja i uporządkowanie działania

układów fizjologicznych:

- krążenia i oddychania,

- endokrynologicznego i metabolicznego,

- nerwowego układu autonomicznego

i innych.

•Zwiększenie wydolności fizycznej

i usprawnienie ruchowe.

•Zwiększenie odporności nieswoistej.
•Uzyskanie równowagi psychicznej.

•Przeciwbólowe

•Przeciwzapalne

•Przeciwobrzękowe

•Przekrwienne
•Niedokrwienne

•Zwiększające lub
zmniejszające napięcie

mięśniowe

•Inne

Metody lecznicze



Psychoterapia. Uzdrowisko jest miejscem

relaksu i wypoczynku, sprzyjającym

leczeniu. Środowisko psychologiczne,

socjologiczne i przyrodnicze wpływa na

uzyskanie dobrych wyników leczenia.

Niektórzy chorzy wymagają zastosowania

typowych metod psychoterapeutycznych,

jak np. chorzy po zawale serca, po ciężkich

urazach, znerwicowani. Może być

stosowana mała lub duża psychoterapia

czy relaksacja mięśniowo-

psychoterapeutyczna. Przygotowaniem do

ćwiczeń relaksacyjnych jest codzienny

spacer w ciekawym krajobrazowo terenie.

Document Outline