Krwiak nadtwardówkowy
Krwiak nadtwardówkowy
Haematoma epidurale
Haematoma epidurale
Krwiak nadtwardówkowy
Krwiak nadtwardówkowy
Haematoma epidurale
Haematoma epidurale
Wstęp
Wstęp
•
Krwiak nadtwardówkowy ( EDH-epidural hematoma) jest pourazowym
Krwiak nadtwardówkowy ( EDH-epidural hematoma) jest pourazowym
nagromadzeniem krwi pomiędzy wewnętrzną powierzchnią kości
nagromadzeniem krwi pomiędzy wewnętrzną powierzchnią kości
pokrywy czaszki a odwarstwioną oponą twardą.
pokrywy czaszki a odwarstwioną oponą twardą.
•
W 85 – 95% towarzyszy złamanie kości pokrywy czaszki
W 85 – 95% towarzyszy złamanie kości pokrywy czaszki
•
Uszkodzone naczynia krwionośne w przebiegu szczeliny złamania są
Uszkodzone naczynia krwionośne w przebiegu szczeliny złamania są
źródłem krwawienia i formowania się EDH
źródłem krwawienia i formowania się EDH
•
Ponieważ leżące poniżej mózgowie jest zwykle w niewielkim stopniu
Ponieważ leżące poniżej mózgowie jest zwykle w niewielkim stopniu
uszkodzone, szybkie postępowanie daje dobre rezultaty
uszkodzone, szybkie postępowanie daje dobre rezultaty
•
Wynik leczenia chirurgicznego jest ściśle zależny od stanu
Wynik leczenia chirurgicznego jest ściśle zależny od stanu
neurologicznego przed zabiegiem operacyjnym
neurologicznego przed zabiegiem operacyjnym
Patofizjologia
Patofizjologia
•
około 70 – 80 % EDH jest umiejscowiona w okolicy
około 70 – 80 % EDH jest umiejscowiona w okolicy
skroniowo-ciemieniowej, w miejscu gdzie
skroniowo-ciemieniowej, w miejscu gdzie
szczelina złamania przecina tętnicę oponową
szczelina złamania przecina tętnicę oponową
środkową lub jedną z jej gałęzi
środkową lub jedną z jej gałęzi
•
Lokalizacja w okolicy czołowej i potylicznej wynosi
Lokalizacja w okolicy czołowej i potylicznej wynosi
po 10 %
po 10 %
•
EDH jest najczęściej następstwem krwawienia
EDH jest najczęściej następstwem krwawienia
tętniczego, a w 30% krwawienia żylnego
tętniczego, a w 30% krwawienia żylnego
•
Rzadko EDH jest następstwem rozerwania zatok
Rzadko EDH jest następstwem rozerwania zatok
żylnych (szczególnie w okolicy ciemieniowo-
żylnych (szczególnie w okolicy ciemieniowo-
potylicznej lub w tylnej jamie czaszki)
potylicznej lub w tylnej jamie czaszki)
•
Wzrastająca szybko objętość krwiaka powoduje
Wzrastająca szybko objętość krwiaka powoduje
przesunięcie struktur środkowych i wgłobienia tkanki
przesunięcie struktur środkowych i wgłobienia tkanki
nerwowej, co w efekcie objawia się: uszkodzeniem
nerwowej, co w efekcie objawia się: uszkodzeniem
nerwu czaszkowego III (poszerzenie źrenicy po
nerwu czaszkowego III (poszerzenie źrenicy po
stronie krwiaka), niedowładem połowiczym po
stronie krwiaka), niedowładem połowiczym po
stronie przeciwnej, reakcją ruchową wyprostną
stronie przeciwnej, reakcją ruchową wyprostną
•
Objętość krwiaka jest zwykle objętością stabilną i
Objętość krwiaka jest zwykle objętością stabilną i
osiąga swoje maximum w przeciągu kilku minut od
osiąga swoje maximum w przeciągu kilku minut od
urazu, chociaż w 9% krwiak formuje się w ciągu 24
urazu, chociaż w 9% krwiak formuje się w ciągu 24
godzin (ponowne krwawienie lub ciągłe
godzin (ponowne krwawienie lub ciągłe
podkrwawianie)
podkrwawianie)
Częstość występowania
Częstość występowania
•
EDH występuje w 1-2% przypadków u
EDH występuje w 1-2% przypadków u
wszystkich pacjentów po urazie głowy i u
wszystkich pacjentów po urazie głowy i u
10% pacjentów ze śpiączką pourazową.
10% pacjentów ze śpiączką pourazową.
Śmiertelność
Śmiertelność
•
Śmiertelność w EDH wynosi 5-43%
Śmiertelność w EDH wynosi 5-43%
•
Wyższy stopień śmiertelności jest związany z:
Wyższy stopień śmiertelności jest związany z:
- zaawansowanym wiekiem
- zaawansowanym wiekiem
- skroniową lokalizacją
- skroniową lokalizacją
- dużą objętością krwiaka
- dużą objętością krwiaka
- szybko występującymi objawami klinicznymi
- szybko występującymi objawami klinicznymi
- zaburzeniami szerokości źrenic
- zaburzeniami szerokości źrenic
- wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego( ICP
- wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego( ICP
)
)
- niską punktacją w Skali Glasgow ( GCS )
- niską punktacją w Skali Glasgow ( GCS )
Glasgow Coma Scale
Glasgow Coma Scale
(GCS)
(GCS)
Odpowiedź słowna:
Odpowiedź słowna:
zorientowany
zorientowany
5
5
splątany
splątany
4
4
niewłaściwe słowa
niewłaściwe słowa
3
3
niezrozumiałe dźwięki
niezrozumiałe dźwięki
2
2
brak
brak
1
1
Otwieranie
Otwieranie
oczu:
oczu:
Spontaniczne
Spontaniczne
4
4
na dźwięk
na dźwięk
3
3
na ból
na ból
2
2
brak
brak
1
1
Odpowiedź ruchowa:
Odpowiedź ruchowa:
spełnia polecenie
spełnia polecenie
6
6
lokalizuje bodziec
lokalizuje bodziec
5
5
zgięcie prawidłowe
zgięcie prawidłowe
4
4
zgięcie nieprawidłowe
zgięcie nieprawidłowe
3
3
reakcja wyprostna
reakcja wyprostna
2
2
brak
brak
1
1
Przebieg kliniczny
Przebieg kliniczny
•
Przerwa jasna ( lucidum intervallum)
Przerwa jasna ( lucidum intervallum)
występuje u ok. 20% pacjentów
występuje u ok. 20% pacjentów
•
Silne bóle głowy
Silne bóle głowy
•
Wymioty
Wymioty
•
Napady drgawkowe
Napady drgawkowe
Badanie lekarskie
Badanie lekarskie
•
Podwyższone ciśnienie tętnicze krwi
Podwyższone ciśnienie tętnicze krwi
•
Bradykardia
Bradykardia
•
Bradypnea
Bradypnea
•
Zaburzenia świadomości ze zmniejszeniem
Zaburzenia świadomości ze zmniejszeniem
punktacji w GCS
punktacji w GCS
•
Poszerzenie źrenicy lub obu źrenic
Poszerzenie źrenicy lub obu źrenic
•
Niedowład połowiczy lub
Niedowład połowiczy lub
porażenie po stronie przeciwnej
porażenie po stronie przeciwnej
od krwiaka
od krwiaka
Diagnostyka
Diagnostyka
1. Badanie KT głowy
1. Badanie KT głowy
•
ukazuje lokalizację, objętość EDH oraz
ukazuje lokalizację, objętość EDH oraz
inne potencjalne wewnątrzczaszkowe
inne potencjalne wewnątrzczaszkowe
obrażenia
obrażenia
•
kształt EDH (soczewkowaty)
kształt EDH (soczewkowaty)
•
EDH rzadko przekracza linię szwów ponieważ
EDH rzadko przekracza linię szwów ponieważ
opona twarda ściśle przylega w tych
opona twarda ściśle przylega w tych
miejscach
miejscach
do kości
do kości
•
Obecność powietrza w obrębie EDH
Obecność powietrza w obrębie EDH
(sugeruje złamanie zatok lub komórek
(sugeruje złamanie zatok lub komórek
powietrznych wyrostka sutkowatego)
powietrznych wyrostka sutkowatego)
•
W 20% przypadków stwierdza się
W 20% przypadków stwierdza się
dodatkowo krew w przestrzeni
dodatkowo krew w przestrzeni
podtwardówkowej.
podtwardówkowej.
Krwiak
Krwiak
nadtwardówkowy
nadtwardówkowy
Krwiak
Krwiak
podtwardówko
podtwardówko
wy
wy
2.
2.
Rtg.czaszki ap i boczne
Rtg.czaszki ap i boczne
•
może uwidocznić szczelinę złamania
może uwidocznić szczelinę złamania
przechodzącą przez łuskę kości
przechodzącą przez łuskę kości
skroniowej.
skroniowej.
3. Rtg.kręgosłupa szyjnego
3. Rtg.kręgosłupa szyjnego
•
ponieważ obrażenia tej części często
ponieważ obrażenia tej części często
towarzyszą EDH
towarzyszą EDH
Leczenie
Leczenie
W przypadku stwierdzenia EDH w KT
W przypadku stwierdzenia EDH w KT
głowy w zależności od wielkości
głowy w zależności od wielkości
krwiaka , stanu neurologicznego oraz
krwiaka , stanu neurologicznego oraz
punktacji w GCS leczenie może być:
punktacji w GCS leczenie może być:
a. operacyjne
a. operacyjne
b. zachowawcze
b. zachowawcze
Leczenie operacyjne
Leczenie operacyjne
1.Kraniotomia i usunięcie krwiaka przy
1.Kraniotomia i usunięcie krwiaka przy
dokładnej lokalizacji (po KT głowy)
dokładnej lokalizacji (po KT głowy)
2.Trepanacja lub kraniektomia po stronie
2.Trepanacja lub kraniektomia po stronie
szerszej źrenicy w miejscu typowym
szerszej źrenicy w miejscu typowym
(w przypadku braku możliwości
(w przypadku braku możliwości
wykonania KT)
wykonania KT)
Leczenie zachowawcze
Leczenie zachowawcze
•
Leki osmotycznie czynne
Leki osmotycznie czynne
•
Leki moczopędne
Leki moczopędne
•
Leki przeciwdrgawkowe
Leki przeciwdrgawkowe
•
Leki przeciwbólowe
Leki przeciwbólowe
Dziękuję za
uwagę