Różne ostre stany w 

anestezjologii

Zatorowość, hipertermia 

złośliwa, 

Wstrząs anafilaktyczny

Ostra, zagrażająca życiu reakcja 

alergiczna organizmu. Może być 
wynikiem uczulenia na:

• Leki (często przeciwbólowe, 

antybiotyki, środki cieniujące)

• Preparaty krwi
• Ukąszenia owadów

Wstrząs anafilaktyczny

Objawy:
• Zaczerwienienie skóry, świąd, obrzęki, pokrzywka
• Duszność, obrzęk krtani, skurcz oskrzeli
• Nudności, wymioty
• Spadek ciśnienia krwi, zapaść naczyniowa
• Omdlenie
Postępowanie:
• Przerwać podaż alergenu
• Kontrolować funkcje życiowe
• Ułożyć w pozycji przeciwwstrząsowej
• Wezwać karetkę

Wstrząs anafilaktyczny

• przerwać podawanie alergenu
• tlenoterapia
• przetaczanie płynów (1-2 l krystaloidów, 

koloidy, w krótkim czasie)

• Adrenalina 0,5-1mg iv (powoli – 10 min)
• Aminofilina
• Hydrokortyzon
• środki rozkurczające oskrzela np. 

Salbutamol

• H

2

 i H

1

 blokery (Diphergan, cymetydyna)

Zatorowość 

• Zator materiałem zakrzepowym w 

żylnej chorobie zatorowo-
zakrzepowej

• Zator płynem owodniowym
• Zator powietrzny
• Zator tłuszczowy

Zatorowość

Objawy zatoru:

• Nagła, silna duszność, niepokój

• Ból w klatce piersiowej

• Kaszel, krwioplucie

• Tachypnoe, spłycenie oddechów

• Sinica

• Spadek RR, tachykardia, zaburzenia rytmu

• Obrzęk płuc, niewydolność krążenia

• Drgawki, utrata przytomności

• NZK

Żylna choroba zatorowo-

zakrzepowa

Czynniki predysponujące:
• Incydent zatorowy w wywiadzie
• Żylaki kończyn dolnych i inne choroby 

naczyń

• Choroby serca (wady zastawkowe, stan po 

zawale)

• Choroba nowotworowa
• Długotrwałe unieruchomienie
• Ciąża
• Uraz mnogi

Zator płynem owodniowym

1.

Wniknięcie płynu owodniowego do 

krążenia matki, niemożliwe do 

przewidzenia, niemożliwe do uniknięcia

2.

Występuje podczas porodu lub w okresie 

połogu

3.

Częstość występowania: od 1 na 8 tys. 

do 1 na 80 tys. ciąż

4.

Umieralność: 86% (25% w ciągu 1 godz.)

Zator płynem owodniowym

Czynniki predysponujące:

• Zaawansowany wiek matki, wielorództwo

• Szybki postęp porodu

• Intensywne skurcze (często wzmacniane oksytocyną)

• Martwy płód

• Podbarwienie płynu owodniowego smółką

• Amniotomia, amniocenteza

• Nadciśnienie indukowane ciążą

• Cięcie cesarskie

• Łożysko przodujące

• Przedwczesne oddzielenie łożyska

• Pęknięcie macicy

Zator płynem owodniowym - 

patofizjologia

• Ostre nadciśnienie płucne
• Nagły spadek objętości wyrzutowej 

lewej komory

• Załamanie krążenia obwodowego
• Niewydolność prawej komory serca
• Zaburzenia stosunku wentylacji do 

perfuzji płucnej

• Koagulopatia

Zator płynem owodniowym

Objawy początkowe:

• Dreszcze, pocenie, niepokój

• Nagła, silna duszność

• Tachypnoe, spłycenie oddechów

• Sinica

• Spadek RR, tachykardia

• Obrzęk płuc, niewydolność krążenia

• Drgawki, utrata przytomności

• DIC

• Atonia macicy

Zator płynem owodniowym - 

leczenie

• Intubacja tchawicy, wentylacja 

mechaniczna

• Resuscytacja
• Płynoterapia
• Preparaty krwiopochodne
• Leczenie atonii macicy
• Leczenie objawowe w OIT

Zator tłuszczowy

Przenikanie kropelek tłuszczu do mikrokrążenia 

płuc, OUN, skóry i siatkówki oka.

Przyczyny:
• Złamania kości długich i miednicy
• Operacje ortopedyczne 

(endoprotezoplastyka)

• Liposukcja
• Zapalenie trzustki
• Krążenie pozaustrojowe

Zator tłuszczowy

Objawy:
1.

Układ oddechowy – niewydolnośc oddechowa

2.

OUN – zaburzenia świadomości i objawy 
ogniskowe uszkodzenia układu nerwowego

3.

Skóra – plamiste wybroczyny na twarzy i 
klatce piersiowej

4.

Siatkówka – retinopatia

Leczenie – objawowe

Zator powietrzny

Przedostanie się powietrza do układu naczyniowego, 

powietrze przemieszcza się do tętnicy płucnej i naczyń 

płucnych

Przyczyny:

• Wkłucia centralne

• Zabiegi neurochirurgiczne 

• Przeszczep wątroby

• Artroskopie

• Krążenie pozaustrojowe

• Hemodializa

• Pobieranie szpiku kostnego

• Rany dużych naczyń i klatki piersiowej

• Zabiegi przezcewkowe

Gorączka złośliwa

Nietypowa reakcja występująca podczas znieczulenia, często po 

podaniu anestetyków wziewnych lub sukcynylocholiny (środek 

zwiotczający):

• Wzrost temperatury ciała do 43-44°C

• Sinica 

• Sztywność mięśniowa

• Kwasica metaboliczna

Ryzyko wystąpienia jest wysokie w przypadku:

• Dziedzicznych chorób mięśni (dystrofie)

• Skoliozy

Przyczyną jest dziedziczne zaburzenie gospodarki wapniowej w 

komórkach mięśni

Leczenie: Dantrolen