PRODUKTY

PRODUKTY

ŻYWNOŚCIOWE

ŻYWNOŚCIOWE

WZMA

WZMA

G

G

AJĄCE PAMIĘĆ

AJĄCE PAMIĘĆ

I KONCENTRACJE

I KONCENTRACJE

Anna Sądel

Anna Sądel

Maciej Urlik

Maciej Urlik

G

G

r. 6B

r. 6B

Ponad 40 lat temu naukowcy

Ponad 40 lat temu naukowcy

udowodnili, że istnieje ścisły

udowodnili, że istnieje ścisły

związek między zdolnościami

związek między zdolnościami

umysłowymi

umysłowymi

a dostarczaniem organizmowi

a dostarczaniem organizmowi

witamin

witamin

i składników mineralnych.

i składników mineralnych.

Nasza sprawność intelektualna

Nasza sprawność intelektualna

zależy więc

zależy więc

w znacznej mierze

w znacznej mierze

od odżywiania. To pokarmy

od odżywiania. To pokarmy

bowiem

bowiem

uruchamiają setki

uruchamiają setki

mechanizmów wpływających na

mechanizmów wpływających na

intelektualne funkcje mózgu

intelektualne funkcje mózgu

,

,

s

s

tymulują

tymulują

c

c

produkcję

produkcję

:

:



enzymów,

enzymów,



hormonów

hormonów



i neuroprzekaźnik

i neuroprzekaźnik

ów

ów

.

.

Zwłaszcza neuroprzekaźniki

Zwłaszcza neuroprzekaźniki

odgrywają znaczącą rolę w

odgrywają znaczącą rolę w

procesach zapamiętywania i

procesach zapamiętywania i

przypominania. Są to substancje

przypominania. Są to substancje

chemiczne potrzebne do

chemiczne potrzebne do

przesyłania sygnałów między

przesyłania sygnałów między

komórkami nerwowymi. Bez

komórkami nerwowymi. Bez

tych impulsów niemożliwe

tych impulsów niemożliwe

byłoby myślenie, kojarzenie,

byłoby myślenie, kojarzenie,

przyswajanie wiedzy.

przyswajanie wiedzy.

Mózg stale odbiera, przetwarza

Mózg stale odbiera, przetwarza

i przesyła miliony informacji.

i przesyła miliony informacji.

Choć niewielki (u osoby dorosłej

Choć niewielki (u osoby dorosłej

2 proc. masy ciała), jest bardzo

2 proc. masy ciała), jest bardzo

energochłonny. Zużywa aż 20-25

energochłonny. Zużywa aż 20-25

proc. energii dostarczanej

proc. energii dostarczanej

organizmowi (w życiu płodowym

organizmowi (w życiu płodowym

ponad połowę!). Jego pokarmem

ponad połowę!). Jego pokarmem

są glukoza i tlen.

są glukoza i tlen.

Sam mózg wykorzystuje prawie

Sam mózg wykorzystuje prawie

połowę krążącej we krwi

połowę krążącej we krwi

glukozy. Reszta zaspokaja

glukozy. Reszta zaspokaja

zapotrzebowanie innych

zapotrzebowanie innych

komórek, także komórek

komórek, także komórek

nerwowych, na energię. Bez

nerwowych, na energię. Bez

glukozy i tlenu obumierają już

glukozy i tlenu obumierają już

po 10-15 minutach.

po 10-15 minutach.

Źródłem glukozy są

Źródłem glukozy są

węglowodany. Ale to nie znaczy,

węglowodany. Ale to nie znaczy,

że należy jeść cukier, aby

że należy jeść cukier, aby

odżywić mózg.

odżywić mózg.

Cukier nie wymaga trawienia -

Cukier nie wymaga trawienia -

błyskawicznie przenika do krwi

błyskawicznie przenika do krwi

i stanowi bombę kaloryczną (a

i stanowi bombę kaloryczną (a

zarazem spore utrudnienie dla

zarazem spore utrudnienie dla

trzustki. Musi ona bowiem

trzustki. Musi ona bowiem

wytworzyć dużą ilość insuliny,

wytworzyć dużą ilość insuliny,

by zagospodarować taką ilość

by zagospodarować taką ilość

cukru (jeśli wówczas organizm

cukru (jeśli wówczas organizm

nie potrzebuje zbyt dużo

nie potrzebuje zbyt dużo

energii, cukier zamieni się

energii, cukier zamieni się

w tłuszcz zapasowy).

w tłuszcz zapasowy).

Inaczej jest z

Inaczej jest z

węglowodanami złożonymi.

węglowodanami złożonymi.

Znajdują się one w

Znajdują się one w

:

:



nasionach,

nasionach,



ziarnach zbóż (i mące z pełnego

ziarnach zbóż (i mące z pełnego

przemiału),

przemiału),



niełuskanym ryżu,

niełuskanym ryżu,



kaszach,

kaszach,



ziemniakach,

ziemniakach,



fasoli,

fasoli,



soczewicy.

soczewicy.

Ich trawienie trwa pewien czas.

Ich trawienie trwa pewien czas.

Dzięki temu cukier jest

Dzięki temu cukier jest

uwalniany do krwi stopniowo - i

uwalniany do krwi stopniowo - i

organizm może go dobrze

organizm może go dobrze

spożytkować. Poza tym

spożytkować. Poza tym

węglowodany złożone zawierają

węglowodany złożone zawierają

dużo błonnika oraz witaminy i

dużo błonnika oraz witaminy i

minerały niezbędne do

minerały niezbędne do

właściwego wykorzystania

właściwego wykorzystania

składników odżywczych.

składników odżywczych.

Ważnym źródłem

Ważnym źródłem

węglowodanów złożonych

węglowodanów złożonych

mogłoby być pieczywo. Niestety,

mogłoby być pieczywo. Niestety,

choć stanowi aż 20 proc.

choć stanowi aż 20 proc.

naszego pożywienia,

naszego pożywienia,

powszechnie jemy bułki i chleb

powszechnie jemy bułki i chleb

z białej mąki, które mają

z białej mąki, które mają

znikomą wartość odżywczą.

znikomą wartość odżywczą.

Biała mąka powstaje z

Biała mąka powstaje z

oczyszczonego ziarna,

oczyszczonego ziarna,

pozbawianego łuski, zarodka

pozbawianego łuski, zarodka

i zewnętrznej warstwy

i zewnętrznej warstwy

aleuronowej bielma -części

aleuronowej bielma -części

najbogatszych w cenne

najbogatszych w cenne

składniki: błonnik, wapń, fosfor,

składniki: błonnik, wapń, fosfor,

żelazo, witaminy E i z grupy B.

żelazo, witaminy E i z grupy B.

Dietetycy podkreślają, że

Dietetycy podkreślają, że

jedzenie wyłącznie białego

jedzenie wyłącznie białego

pieczywa może być przyczyną

pieczywa może być przyczyną

osłabienia organizmu i chorób

osłabienia organizmu i chorób

powstających na tle niedoborów

powstających na tle niedoborów

pokarmowych.

pokarmowych.

Szczególnie ważne dla rozwoju

Szczególnie ważne dla rozwoju

umysłowego są witaminy z

umysłowego są witaminy z

grupy B

grupy B

i niezbędne nienasycone kwasy

i niezbędne nienasycone kwasy

tłuszczowe (NNKT), których

tłuszczowe (NNKT), których

najbogatszym źródłem są ryby i

najbogatszym źródłem są ryby i

oleje.

oleje.

Witaminy z grupy B

Witaminy z grupy B

,

,

zwłaszcza cholina B8 i niacyna

zwłaszcza cholina B8 i niacyna

B3 (inaczej PP), są

B3 (inaczej PP), są

odpowiedzialne za sprawne

odpowiedzialne za sprawne

funkcjonowanie układu

funkcjonowanie układu

nerwowego. Występują choćby

nerwowego. Występują choćby

w soi i właśnie

w soi i właśnie

w pieczywie z pełnego

w pieczywie z pełnego

przemiału.

przemiału.

Niedobór witaminy B3

Niedobór witaminy B3

powoduje m.in. osłabienie

powoduje m.in. osłabienie

pamięci, kłopoty ze skupieniem

pamięci, kłopoty ze skupieniem

uwagi i kojarzeniem,

uwagi i kojarzeniem,

bezsenność. Osoby jedzące

bezsenność. Osoby jedzące

słodycze

słodycze

i pijące alkohol potrzebują jej 2-

i pijące alkohol potrzebują jej 2-

3 razy więcej niż wynosi norma.

3 razy więcej niż wynosi norma.

Niacyna znajduje się w:

Niacyna znajduje się w:



tuńczyku,

tuńczyku,



wątrobie,

wątrobie,



mięsie indyka,

mięsie indyka,



pełnym ziarnie zbóż,

pełnym ziarnie zbóż,



suchej fasoli

suchej fasoli



grochu,

grochu,



nasionach słonecznika,

nasionach słonecznika,



i

i

orzeszkach ziemnych

orzeszkach ziemnych

.

.

L

L

ecytyna

ecytyna

jest najlepszym

jest najlepszym

źródłem choliny potrzebnej do

źródłem choliny potrzebnej do

powstania acetylocholiny -

powstania acetylocholiny -

jednego

jednego

z neuroprzekaźników. W

z neuroprzekaźników. W

znacznym stopniu poprawia

znacznym stopniu poprawia

pamięć.

pamięć.

Niedobór choliny prowadzi do

Niedobór choliny prowadzi do

ospałości, demencji starczej i

ospałości, demencji starczej i

spadku zdolności pamięciowych.

spadku zdolności pamięciowych.

Odkryli to naukowcy zajmujący

Odkryli to naukowcy zajmujący

się chorobą Alzheimera.

się chorobą Alzheimera.

Lecytyna występuje w

Lecytyna występuje w



orzeszkach ziemnych,

orzeszkach ziemnych,



soi

soi

,

,



kiełkach pszenicy

kiełkach pszenicy

,

,



m

m

ożna ją także kupić w aptece

ożna ją także kupić w aptece

- d

- d

obra lecytyna zawiera ponad

obra lecytyna zawiera ponad

30 proc. fosfatydylocholiny

30 proc. fosfatydylocholiny

.

.

Żelazo

Żelazo

to nośnik tlenu. Jest w

to nośnik tlenu. Jest w

orzechach, roślinach

orzechach, roślinach

strączkowych, owocach

strączkowych, owocach

pestkowych, warzywach

pestkowych, warzywach

liściastych, rodzynkach. Jego

liściastych, rodzynkach. Jego

niedobór upośledza zdolność

niedobór upośledza zdolność

rozumowania i uczenia się.

rozumowania i uczenia się.

Cynk

Cynk

, którego większe ilości

, którego większe ilości

wykrywa się w organizmach

wykrywa się w organizmach

dzieci o wybitnej inteligencji,

dzieci o wybitnej inteligencji,

jest w ostrygach

jest w ostrygach

,

,

obficie

obficie

występuje też w pestkach dyni.

występuje też w pestkach dyni.

Magnez

Magnez

jest niezbędny do

jest niezbędny do

produkcji enzymów

produkcji enzymów

współpracujących

współpracujących

z witaminami B1 i B6. Razem

z witaminami B1 i B6. Razem

w wapniem pomaga w

w wapniem pomaga w

przewodzeniu impulsów

przewodzeniu impulsów

nerwowo-mięśniowych. Chroni

nerwowo-mięśniowych. Chroni

przed metalami ciężkimi, które

przed metalami ciężkimi, które

uszkadzają mózg. Podobnie jak

uszkadzają mózg. Podobnie jak

witaminy B jest wypłukiwany

witaminy B jest wypłukiwany

przez kawę i alkohol oraz

przez kawę i alkohol oraz

niszczony przez nikotynę.

niszczony przez nikotynę.

Trudno go przyswajamy, warto

Trudno go przyswajamy, warto

więc łykać tabletki.

więc łykać tabletki.

Potas

Potas

poprawia dotlenienie

poprawia dotlenienie

mózgu. Jego źródła to:

mózgu. Jego źródła to:

winogrona, banany,

winogrona, banany,

pomarańcze, morele, awokado,

pomarańcze, morele, awokado,

melony, nektarynki,

melony, nektarynki,

brzoskwinie, pomidory

brzoskwinie, pomidory

i ziemniaki.

i ziemniaki.

Fosfor

Fosfor

poprawia nastrój,

poprawia nastrój,

zwiększa inteligencję, dodaje sił

zwiększa inteligencję, dodaje sił

witalnych. Jest potzrebny, by nie

witalnych. Jest potzrebny, by nie

zawodziła nas pamięć. Dużo go

zawodziła nas pamięć. Dużo go

w rybach.

w rybach.

Kwas linolowy

Kwas linolowy

znajduje się

znajduje się

w tłuszczach rybnych i

w tłuszczach rybnych i

roślinnych. Jego brak powoduje

roślinnych. Jego brak powoduje

osłabienie koncentracji, utratę

osłabienie koncentracji, utratę

pamięci, apatię, a nawet

pamięci, apatię, a nawet

halucynacje.

halucynacje.

W celu polepszenia procesów

W celu polepszenia procesów

myślenia

myślenia

i koncentracji warto więc

i koncentracji warto więc

częściej

częściej

się

się

g

g

ać po:

ać po:

Siemię lniane

Siemię lniane

, to najbogatsze

, to najbogatsze

źródło lecytyny, cynku i cennych

źródło lecytyny, cynku i cennych

kwasów tłuszczowych omega-3.

kwasów tłuszczowych omega-3.

Dynia

Dynia

zawiera błonnik, fosfor,

zawiera błonnik, fosfor,

potas, wapń i magnez oraz nieco

potas, wapń i magnez oraz nieco

witamin C

witamin C

oraz

oraz

z grupy B. Jej

z grupy B. Jej

cennymi składnikami są też

cennymi składnikami są też

kwasy: pantotenowy,

kwasy: pantotenowy,

aspar

aspar

a

a

ginowy i nikotynowy.

ginowy i nikotynowy.

Sprawiają, że umysł pracuje na

Sprawiają, że umysł pracuje na

wysokich obrotach, polepsza się

wysokich obrotach, polepsza się

pamięć i zdolność koncentracji.

pamięć i zdolność koncentracji.

Pestki dyni pomagają usuwać

Pestki dyni pomagają usuwać

toksyny i działają zbawiennie na

toksyny i działają zbawiennie na

system nerwowy.

system nerwowy.

Winogrona

Winogrona

usprawniają proces

usprawniają proces

dotlenienia mózgu i zwiększają

dotlenienia mózgu i zwiększają

chłonność umysłu. Oprócz

chłonność umysłu. Oprócz

potasu zawierają żelazo i

potasu zawierają żelazo i

magnez oraz sporo witamin,

magnez oraz sporo witamin,

m.in. niacynę.

m.in. niacynę.

Śliwki

Śliwki

zawierają usprawniający

zawierają usprawniający

krążenie potas, błonnik

krążenie potas, błonnik

pomagający się pozbyć toksyn

pomagający się pozbyć toksyn

oraz witaminy B1 i B3, które

oraz witaminy B1 i B3, które

łagodzą stres i korzystnie

łagodzą stres i korzystnie

wpływają na pracę mózgu.

wpływają na pracę mózgu.

Warto też sięgnąć po preparaty

Warto też sięgnąć po preparaty

z

z

żeń-szeniem

żeń-szeniem

i

i

miłorzębem

miłorzębem

.

.

I nie zapominajmy, że

I nie zapominajmy, że

zielona

zielona

herbata

herbata

ożywia lepiej niż kawa.

ożywia lepiej niż kawa.

Gdy pracujesz głową

Gdy pracujesz głową

:

:



Staraj się jeść codziennie ciemne pieczywo

Staraj się jeść codziennie ciemne pieczywo

razowe i produkty z pełnego ziarna

razowe i produkty z pełnego ziarna

(np. brązowy ryż).

(np. brązowy ryż).



Na drugie śniadanie i na podwieczorek

Na drugie śniadanie i na podwieczorek

jedz owoce.

jedz owoce.



Do obiadu koniecznie zjadaj sałatkę

Do obiadu koniecznie zjadaj sałatkę

z mieszanki świeżych warzyw.

z mieszanki świeżych warzyw.



Nie zapominaj o tłuszczach rybnych

Nie zapominaj o tłuszczach rybnych

i roślinnych.

i roślinnych.



Pij dużo wody mineralnej - wspomaga

Pij dużo wody mineralnej - wspomaga

p

p

rzemiany biochemiczne w mózgu.

rzemiany biochemiczne w mózgu.

Szkodliwe dla mózgu

Szkodliwe dla mózgu

:

:



Alkohol należy do związków

Alkohol należy do związków

chemicznych, które obniżają poziom

chemicznych, które obniżają poziom

inteligencji

inteligencji

,

,



k

k

awa (kofeina), choć szybko

awa (kofeina), choć szybko

pobudza, w rzeczywistości osłabia

pobudza, w rzeczywistości osłabia

koncentrację

koncentrację

,

,



c

c

hroń się przed zatruciem dymem

hroń się przed zatruciem dymem

tytoniowym i metalami ciężkimi:

tytoniowym i metalami ciężkimi:

kadmem i ołowiem.

kadmem i ołowiem.

DZIĘKUJEMY

DZIĘKUJEMY