

10 x większą umieralnością
okołoporodową matek



o 25% wyższą umieralnością
okołoporodową noworodków



wady serca (wrodzone i nabyte)



nadciśnienie tętnicze



zaburzenia rytmu serca



kardiomiopatie



choroba wieńcowa i zawał mięśnia
sercowego



zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia i
osierdzia



I

o

– brak objawów chorobowych w

spoczynku i w czasie wysiłku fizycznego



II

o

– niewielkie ograniczenie aktywności

przy umiarkowanym wysiłku



III

o

– dolegliwości występują przy

niewielkim wysiłku



IV

o

– dolegliwości występują w spoczynku



przy I

o

i II

o

– ciąża zwykle bez powikłań



przy III

o

– rokowanie dobre pod

warunkiem odpowiedniej terapii



przy IV

o

– bezwzględne

przeciwwskazania do zajścia w ciążę



badania EKG



badania echokardiograficznego



dobowe monitorowanie EKG metodą
Holtera



dokładne badanie pacjentki (konsultacja

kardiologiczna)



stały nadzór i współpraca z kardiologiem



ograniczenie aktywności fizycznej



odpowiednia dieta z ograniczeniem

nadmiernego przyrostu masy ciała oraz

podaży soli



leczenie infekcji, niedokrwistości,

nadczynności tarczycy, gorączki



leczenie zaburzeń rytmu serca



ewentualne leczenie
przeciwzakrzepowe



monitorowanie czynności serca w
czasie porodu i wczesnego połogu



okołoporodowa profilaktyka zapalenia
wsierdzia (antybiotykoterapia)



w stopniu I i II wg NYHA – wizyty co 2
tygodnie w I i II trymestrze, co
tydzień w III trymestrze



w stopniu III wg NYHA – wizyty co tydzień
w czasie całej ciąży



w stopniu IV wg NYHA- ciągła
hospitalizacja



dokładnie ocenić RR, tętno, przyrost
masy ciała



dokładnie ocenić ewentualne
zagrożenie infekcją (posiewy moczu,
posiewy wydzieliny pochwowej,
konsultacje i leczenie stomatologiczne i
laryngologiczna)



unikanie przedłużonego porodu



indukcja porodu – przy przygotowanej
szyjce macicy



monitorowanie wydolności układu
krążenia



wskazane łagodzenie bólu
(znieczulenie zewnątrzoponowe)



unikanie długotrwałego,
nieefektywnego parcia



prowadzenie profilaktyki bakteryjnego
zapalenia wsierdzia (w aktywnej fazie
porodu – antybiotykoterapia)



zapobieganie nadmiernej utracie krwi,
właściwa terapia płynami



We wczesnym połogu – ścisła kontrola
diurezy, bilans płynów



Konieczne ciągłe leczenie
przeciwzakrzepowe

›

ryzyko choroby zakrzepowo – zatorowej

-

14,8%

›

ryzyko zgonu matki

- 3,7%

Uwaga : stosowanie doustnych

antykoagulantów jest bezwzględnie
przeciwwskazane w I trymestrze ciąży
(embriopatia warfarynowa)



ustalić sposób ukończenia ciąży



zaprzestać podawania heparyny (na co

najmniej 6 godzin przed

planowanym cięciem cesarskim lub indukcją

porodu)



zachować kilkunastogodzinny odstęp między

urodzeniem dziecka a ponownym

rozpoczęciem terapii heparyną



łączne podawanie leków doustnych i heparyny

przez 3 – 4 dni do osiągnięcia pożądanych

wartości INR 2,5 – 3,5



zapalenie żył głębokich



septyczne zapalenie żył miednicy
mniejszej

W ok. ¼ przypadków nieleczonej choroby

zakrzepowo – zatorowej żył głębokich

kończyn dolnych dochodzi do rozwoju

zatorowości płucnej



wrodzone zaburzenia krzepnięcia



znacznego stopnia otyłość



epizod choroby zakrzepowo-zatorowej
w wywiadzie



mechaniczna zastawka serca



długie unieruchomienie w łóżku



migotanie przedsionków



zespół antyfosfolipidowy



heparyna niefrakcjonowana

›

dawka podstawowa (śródskórnie)

– 5.000 j.m. – 7.500 j.m. co 12 godz. w I

trymestrze

-

7.500 j.m. – 10.000 j.m. co 12 godz. w II
trymestrze

-

10.000 j.m. co 12 godz. w III trymestrze
(kontrola liczby płytek krwi oraz APTT)

›

dawka skorygowana (śródskórnie)

- 10.000 j.m. co 8-12 godz. (pod kontrolą APTT)



heparyna drobnocząsteczkowa
(śródskórnie)

›

dawka podstawowa – 40 mg 1 x dziennie bez
konieczności kontrolowania układu
krzepnięcia

›

dawka skorygowana – 30-80 mg co 12 godz.
pod kontrolą liczby płytek krwi .

Stosuje się enoksaparynę lub nadroparynę

CZYNNIK RYZYKA/WSKAZANIE

DAWKA HEPARYNY

Ch. z. z. w wywiadzie (zabieg chirurgiczny,

uraz)

żadna lub podstawowa

Ch.z.z. w wywiadzie w przebiegu poprzedniej

ciąży lub w związku ze stosowaniem doustnych

leków antykoncepcyjnych

podstawowa

Trombofilia wrodzona bez epizodów ch.z.z.,

wywiad rodzinny nieobciążony ch.z.z.

podstawowa

Trombofilia wrodzona i wywiad rodzinny

obciążony ch.z.z.

podstawowa

APS bez epizodów ch.z.z.

podstawowa lub

skorygowana

APS z epizodem ch.z.z. w wywiadzie

skorygowana

Mutacje w zakresie czynnika V (Leiden) i

protrombiny

Skorygowana

Niedobór AT – III

Skorygowana

Choroba reumatyczna serca z migotaniem

przedsionków

skorygowana

Mechaniczna zastawka serca

Skorygowana



dobrej znajomości wywiadu chorobowego



starannej obserwacji i kontroli parametrów
układu krążenia (ocena RR, tętna,
oddechów, obrzęków, ewentualnych
objawów infekcji itp.)



zmniejszeniu wysiłków fizycznych,
zapewnieniu wypoczynku



maksymalnym ograniczeniu lub eliminacji
niekorzystnych zachowań zdrowotnych
(palenie tytoniu, alkohol, narkotyki itp.).



zmianie niekorzystnych nawyków

żywieniowych (ustalenie diety z

ograniczeniem stosowania soli)



przeciwdziałaniu ryzyku zakażeń



profilaktyce niedokrwistości



współdziałaniu i wzajemnej wymianie

istotnych informacji między kardiologiem a

położnikiem



monitorowaniu parametrów układu krążenia

w czasie porodu



odpowiednim prowadzeniu porodu



starannej obserwacji w okresie poporodowym