Harmonizacja i

standaryzacja

rachunkowości

2

Co to jest?

Ja, ołówek

Ja, ołówek

Esej Leonard’a E. Read’a, The Freeman 1958

Esej Leonard’a E. Read’a, The Freeman 1958

Cedrowe drzewo ścina się w Północnej Kalifornii lub

Cedrowe drzewo ścina się w Północnej Kalifornii lub

Oregonie, przewozi się je do San Leandro w Kalifornii i

Oregonie, przewozi się je do San Leandro w Kalifornii i

tnie na małe kawałki; prąd do produkcji pochodzi z

tnie na małe kawałki; prąd do produkcji pochodzi z

elektrowni wodnej Pacific Gas and Electric Company,

elektrowni wodnej Pacific Gas and Electric Company,

grafit do wkładu jest wydobywany w Cejlonie, a po

grafit do wkładu jest wydobywany w Cejlonie, a po

przetransportowaniu do USA jest on mieszany z gliną

przetransportowaniu do USA jest on mieszany z gliną

z Missisipi; w procesie rafinacji w temperaturze 1850

z Missisipi; w procesie rafinacji w temperaturze 1850

stopni używa się wosku z Meksyku i naturalnych

stopni używa się wosku z Meksyku i naturalnych

tłuszczy. Do uzyskania koloru lakieru ołówka używa

tłuszczy. Do uzyskania koloru lakieru ołówka używa

się oleju rycynowego, do zrobienia metalowej opaski

się oleju rycynowego, do zrobienia metalowej opaski

cynku i miedzi z Chile, a gumka jest wytwarzana z

cynku i miedzi z Chile, a gumka jest wytwarzana z

oleju rzepakowego z Holenderskich Indii Wschodnich i

oleju rzepakowego z Holenderskich Indii Wschodnich i

chlorku siarki. Inne komponenty ołówka pochodzą z

chlorku siarki. Inne komponenty ołówka pochodzą z

Włoch i Brazylii.

Włoch i Brazylii.

W sumie, żeby powstał ołówek, potrzebne są

W sumie, żeby powstał ołówek, potrzebne są

komponenty i aktywność firm w kilkunastu krajach.

komponenty i aktywność firm w kilkunastu krajach.

Ołówek jest najlepszym symbolem GLOBALIZACJI

Ołówek jest najlepszym symbolem GLOBALIZACJI

3

Mój globalny garnitur

• Hindus pracujący w polskim oddziale niemieckiej

firmy zarejestrowanej we Frankfurcie przychodzi
do mnie do domu w Warszawie

• Prezentuje próbki włoskich materiałów i krojów
• Bierze miarę, dane wysyła Internetem do Hong

Kongu (logistyka)

• Garnitur szyje się w Chinach (tania robocizna)
• Po trzech tygodniach polski posłaniec przynosi

garnitur do mnie do pracy

• Ewentualne przeróbki wykonuje polski krawiec
• Bez chodzenia po sklepach mam szyty na miarę

garnitur i koszule z monogramami za połowę ceny
Bossa

• Tak konsumenci korzystają

na globalizacji

4

1. Dzieło Luca Pacioli z 1494 roku:

Tractatus XI.

De Computis et Scripturis Summa de

Arithmetica, Geometria, Proportioni et

Proportionalitŕ

2. Czynniki różnicujące rachunkowość

(ekonomiczne, prawne, kulturowe czy

edukacyjne)

3. Zróżnicowanie krajowych systemów

rachunkowości (każdy kraj wypracował

własne praktyki, które zostały unormowane

w prawie lub w specyficznych dla danego

kraju standardach)

4. Procesy globalizacyjne
5. Harmonizacja/Standaryzacja

EWOLUCJA

RACHUNKOWOŚCI

5

Przyczyny standaryzacji i harmonizacji

zasad rachunkowości

• globalizacja, rozwój rynków kapitałowych

– czyli potrzeba ustalenia jednolitych

zasad rachunkowości, w celu zwiększenia

porównywalności sprawozdań

finansowych organizacji gospodarczych –

także sprawozdań zapisanych i przetwarzanych

w formie elektronicznej np.:

stworzenie i zastosowanie standardu elektronicznej

sprawozdawczości finansowej (np. XBRL) było

koniecznością w aspekcie stosowania zasad ładu

korporacyjnego (zwiększenie przejrzystości i

porównywalności informacji sprawozdawczej), a także w

aspekcie istnienia globalnej sieci – Internetu (bieżący,

równoczesny dostęp dla wszystkich interesariuszy

organizacji, do wszystkich ujawnionych informacji itp.)

6

Przyczyny standaryzacji i harmonizacji

zasad rachunkowości

•

międzynarodowy przepływ kapitału i transfery

zysku, wymusza potrzebę zapewnienia:

- porównywalności

danych rachunkowych w czasie

i w przestrzeni (krajowej i międzynarodowej),

- jednoznacznej interpretacji

informacji

finansowych, których źródłem jest rachunkowość,

- rzetelności i wiarygodności

danych księgowych.

•

Wzrost zapotrzebowania na porównywalne sprawozdania

finansowe, szczególnie spółek notowanych na

zagranicznych giełdach powoduje wzrost znaczenia

procesów standaryzacji i harmonizacji rachunkowości

7

Przyczyny standaryzacji i harmonizacji

zasad rachunkowości

•

regionalizacja gospodarki światowej,

•

rozwój regionalnych ugrupowań gospodarczych

(UE, NAFTA itd.),

•

powstanie i rozwój ponadnarodowych korporacji,

•

potrzeby Banku Światowego, Międzynarodowego

Funduszu Walutowego, giełd i inwestorów

odnośnie porównywalnych sprawozdań

finansowych,

•

procesy prywatyzacji na świecie,

•

Potrzeba porównań międzynarodowych, a także

możliwość poznania, wykorzystania i

rozpowszechnienia najbardziej rozwiniętych

koncepcji i wdrożeń praktycznych

•

potrzeby unifikacji i porównywalności informacji

finansowych z podmiotów gospodarczych,

•

powstanie i ewolucja dwóch odmiennych „filozofii”

rachunkowości tj. rachunkowości kontynentalnej

oraz rachunkowości anglosaskiej.

8

•

Proces standaryzacji rachunkowości

rozpoczął się wraz z końcem kryzysu w

latach 30-tych XX wieku w USA

•

Obecnie standardy w istotnym stopniu

zdominowały praktykę, regulacje,

nauczanie i nawet badania w dziedzinie

rachunkowości

•

Oznacza swego rodzaju

monopol

zmierzający do unifikacji czyli

wypracowania jednolitego zbioru

standardów powszechnie akceptowanego

przez wszystkie kraje (stosowanie

dokładnie tych samych reguł)

Standaryzacja zasad

rachunkowości

9

• Standaryzacja rachunkowości powoduje

stosowanie przez wszystkie organizacje
gospodarcze (np. spółki giełdowe), takich
samych albo zbliżonych praktyk rachunkowości,
czyli jej efektem jest ujednolicenie zasad
rachunkowości stosowanych w różnych krajach -
przez wszystkie organizacje gospodarcze.

• Standaryzacja jest kojarzona z narzucaniem

sztywnego i wąskiego zestawu reguł.

Standardy

rachunkowości (np. MSR/MSSF) regulują
sposoby ujęcia informacji z systemów
rachunkowości organizacji gospodarczych - w
sprawozdaniach finansowych

Standaryzacja zasad

rachunkowości

10

• Jest skierowana na ograniczenie stosowanych

praktyk rachunkowości przez określenie takiego

ich zestawu (jednego lub kilku), w którego

ramach

firmy mogą dokonywać wyboru

ewentualnych rozwiązań dotyczących

określonych zasad rachunkowości. W rezultacie

zakres możliwych różnic między firmami jest

łatwy do zidentyfikowania

• Inaczej mówiąc jest to proces redukowania różnic

w sprawozdawczości pomiędzy poszczególnymi

krajami, ograniczającym liczbę stosowanych

rozwiązań z zakresu rachunkowości

• harmonizacja oznacza proces zwiększenia

porównywalności praktyk rachunkowości

przez ustalenie zakresu ich zróżnicowania.

(oznacza współistnienie różnorodności)

Harmonizacja zasad rachunkowości

11

1. Harmonizacja zasad rachunkowości znacznie ułatwia

dostęp do rynków zagranicznych, umożliwia
podejmowanie trafnych decyzji oraz obniża koszty
sprawozdawczości finansowej

2. Standaryzacja byłaby najlepszym rozwiązaniem –

wyeliminowałaby uciążliwy dla kierownictwa obowiązek
przekształcania sprawozdań finansowych
sporządzonych według zasad jednego państwa na
zgodne z zasadami przyjętymi w innych państwach

3. Proces konwergencji MSSF i US GAAP jest trudnym

przedsięwzięciem i nie stanowi najlepszego
rozwiązania. Stąd przedstawiciele IASB i FASB uznali, że
należy stworzyć od podstaw, na bazie dotychczasowych
doświadczeń NOWY WSPÓLNY ZESTAW STANDARDÓW

Podsumowanie