Ciało obce w przewodzie

pokarmowym

Ciałem obcym w przewodzie

pokarmowym określać

będziemy każdy przedmiot

znajdujący się w jego świetle

i/lub ścianie a nie będącym

jego fizjologiczną,

prawidłową zawartością.

Ciałem obcym w przewodzie

pokarmowym określać

będziemy każdy przedmiot

znajdujący się w jego świetle

i/lub ścianie a nie będącym

jego fizjologiczną,

prawidłową zawartością.

Pochodzenie ciała obcego:

1. Ciało obce połknięte lub

wprowadzone przez odbyt

2. Ciało obce powstałe w ustroju (nie

powinno znajdować się w

przewodzie pokarmowym)

3. Ciało obce przenikające do jelita z

jamy brzusznej

4. Ciało obce wprowadzone w celach

leczniczych lub paliatywnych

1. Ciało obce połknięte lub

wprowadzone przez

odbyt

Ciała obce mogą zostać połknięte:

• przypadkowo (np. połknięcie przytrzymywanego

w ustach gwoździa, szpilki, protezy zęba)

• przez dzieci bawiące się drobnymi

przedmiotami

• celowo (np. przemytnicy, więźniowie,

psychopaci)

• w celach leczniczych (np. konglomerat tabletek

które się nie rozpuściły)

• pokarm zalegający nad patologicznym

zwężeniem lub wbijający się w ścianę (np. rybie

ości)

Połykane ciała obce

Orzech włoski zalegający

nad patologicznym

zwężeniem

2. Ciało obce powstające w

ustroju

• Kamienie żółciowe w jelicie cienkim
• Bezoar – masa stwardniałego

pokarmu utrzymująca się w świetle
żołądka

• Kamienie kałowe (fekalit)

enterolithes w jelicie grubym.
Najczęściej powstają w uchyłkach
jelita grubego.

Bezoar pokarmowy

Fekalit (kamień kałowy)

wypadający z uchyłka

okrężnicy.

3. Ciała obce przenikające do
jelit z jamy brzusznej.

• Ciała obce pozostawione w wyniku

wcześniejszych operacji (np.

tampony, narzędzia)

• Ciała obce dostające się do jamy

brzusznej poprzez powłoki w

wyniku urazu (np. odłamki, pociski)

• Przedostawanie się protez (np.

sylikonowa proteza Angelchika)

Powikłanie po zastosowaniu

protezy Angelchika

4. Ciało obce wprowadzone

w celach leczniczych lub
paliatywnych

• protezy przełyku
• protezy dróg żółciowych
• stenty
• dreny
• szwy
• zgłębniki
• itp.

Zatkana

proteza dróg

żółciowych

Proteza

zmienionego

nowotworowo

przełyku

Endoproteza przełyku

usunięta z żołądka za

pomocą dwukanałowego

endoskopu

Uporczywie utrzymujący się szew

stanowiący przyczynę przewlekłego

owrzodzenia (15 lat po operacji

zespolenia metodą Billroth II)

Podłużne owrzodzenia i

wysięk spowodowany

zgłębnikiem pzostającym w

przełyku tylko 24h

Ciała obce znajdujące się w przewodzie

pokarmowym należy usunąć, aby

zapobiec powstaniu owrzodzenia,

przedziurawieniu lub krwawieniu.

Większość ciał obcych znajdujących się

w żołądku można oglądać przez kilka dni

lub tygodni. Jeżeli nie są to przedmioty

ostre i nie wywołują objawów. Wyjątek

stanowią miniaturowe baterie, których

chemiczna zawartość jest niebezpieczna.

Baterie powodują tez uszkodzenia błony

śluzowej wywołane przepływem prądu.

Objawy

• Brak większych dolegliwości (małe ciała

obce), zwykle wychodzą ze stolcem po 24-
48 h.

• Ciało obce zalegające w przełyku prawie

zawsze daje dolegliwości dysfagii lub bólu

• Większe ciała obce wywołują ból w

okolicy prawego podżebrza w czasie
przechodzenia przez zgięcie dwunastnicy.

• Dreszcze, gorączka

Diagnostyka

1. Wywiad
2. Badanie radiologiczne
3. Badanie endoskopowe

Badanie

Radiologiczne

1. Przedmioty o ostrych

krawędziach lub
zawierające toksyczne
substancje

2. Monety i małe przedmioty

o gładkich krawędziach

3. Duże przedmioty
4. Kości z kurczaka i rybie

ości

1. Przedmioty o ostrych

krawędziach lub zawierające

toksyczne substancje

1.

Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.

2.

Jeśli zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej
będzie prawidłowe, należy wykonać
dobrze eksponowane zdjęcie rtg klatki
piersiowej w projekcji przednio-tylnej i
bocznej

3.

W przypadku połkniętej baterii
uwidocznionej na zdjęciu należy wykonać
badanie kontrolne po ok. 24 godzinach

Zdjęcie przeglądowe jamy

brzusznej.

2. Monety i małe przedmioty

o gładkich krawędziach.

1. Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej nie

jest wskazane.

2. — U dzieci należy wykonać pojedyncze,

dobrze eksponowane zdjęcie klatki
piersiowej z uwzględnieniem szyi w
projekcji przednio-tylnej.

3. — U dorosłych należy wykonać dobrze

eksponowane zdjęcie w projekcji przednio-
tylnej i bocznej z uwzględnieniem szyi.

Moneta na wysokości łuku

aorty

3. Duże przedmioty (np.
protezy zębowe)

1.

Zdjęcie klatki piersiowej w projekcji
czołowej i bocznej

2.

— jeśli jest prawidłowe, to należy
wykonać zdjęcie przeglądowe jamy
brzusznej.

3.

— Jeśli oba te badania będą
prawidłowe, należy wykonać
dodatkowo badanie po połknięciu
środka cieniującego lub endoskopię.

Proteza zębowa

4. Kości z kurczaka i rybie
ości

1. Wskazane wykonanie zdjęcia rtg szyi w

projekcji bocznej.

2. Jeśli zdjęcia są prawidłowe i pacjent

nadaje się do wypisania, należy dać mu

dokładną instrukcję postępowania, na

przykład:

3. Jeśli objawy nie ustąpią w ciągu 24 godzin,

proszę zgłosić się ponownie w celu

wykonania badania przez laryngologa.

4. W wątpliwych przypadkach należy

wykonać endoskopię.

Kość z kurczaka

Usunięcie ciała obcego za

pomocą technik

endoskopowych

• Usuwanie za pomocą

giętkiego endoskopu
(fiberoskopu)

• Usuwanie za pomocą

sztywnego endoskopu
(wziernika)

• Użycie giętkiej tuby

zewnętrznej (overtube)

kolonoskopowe

kolonoskopowe

usunięcie zaostrzonego

usunięcie zaostrzonego

patyka z okrężnicy

patyka z okrężnicy

Leczenie

Leczenie

Leczenie

Zachowawcze

Zachowawcze

Inwazyjne

Inwazyjne

Farmakologiczne

Farmakologiczne

Endoskopowe

Endoskopowe

Operacyjne

Operacyjne

antybiotykoterapia

antybiotykoterapia

Detoksykacja

Detoksykacja

Leczenie zachowawcze

• Chory powinien zostać w szpitalu
• Dieta zwykła z wyłączeniem

pokarmów przyśpieszających ruchy

robaczkowe jelit i z wyłączeniem

leków przeczyszczających

• Radiogramy powinny być

wykonywane przynajmniej raz

dziennie w I-szych 2-3 dniach

• Oglądanie stolca każdorazowo

Wskazania do leczenia

inwazyjnego

• Nie przesuwanie się ciała obcego w ciągu od

kilku do kilkunastu dni, potwierdzone bad. Rtg

• Objawy niedrożności jelit
• Bóle i objawy ograniczonego zapalenie

otrzewnej w miejscu lokalizacji radiologicznej

ciała obcego. Dreszcze gorączka.

• Objawy krwotoku z przewodu pokarmowego

i/lub do jamy otrzewnej (rzadko)

• Zagrożenie uwalniania trucizn z ciała obcego

(np. baterie)

• Ostre krawędzie przedmiotu (np. żyletki)
• Owrzodzenia ściany przewodu pokarmowego

Leczenie

operacyjne

• Odszukanie ciała obcego

(rtg)

• Nacięcie nad nim powłok

skórnych i ściany jelita

• Wyjęcie ciała obcego
• Zszycie rany (w razie

perforacji zszywamy otwór
po doszczętnym wycięciu
jego zmienionych brzegów)

KONIEC