Pod pojęciem pierwotnego prawa wspólnotowego rozumie się traktaty konstytuujące Wspólnoty. Należą do nich:

Pod pojęciem pierwotnego prawa

wspólnotowego rozumie się traktaty

konstytuujące Wspólnoty. Należą do

nich:



traktaty założycielskie trzech Wspólnot:



Traktat tworzący Europejską Wspólnotę
Węgla i Stali (Paryż 1950/1951),



Traktat o Europejskiej Wspólnocie
Gospodarczej (1957/1958)



Traktat o Europejskiej Wspólnocie
Energii Atomowej Euroatom (Rzym
1957/1958);



przyjęte przez państwa członkowskie
protokoły i oświadczenia załączone do
traktatów założycielskich;

Prawo pierwotne



dalsze zmiany traktatów założycielskich:



szczególnie przez Traktat o Fuzji
(1965/1967),



różne traktaty o przystąpieniu,



Jednolity Akt Europejski (1986/1987),



Traktat z Maastricht (1992/1993),



Traktat Amsterdamski (1997/1999),



Traktat Nicejski (2001/2003),



Traktat Lizboński (13 grudnia 2007, 1
grudnia 2009)

O wtórnym prawie

wspólnotowym mowa jest w

przypadku aktów prawnych i

środków:



które zostały wydane przez jeden lub
kilka organów Wspólnoty, oraz



opierają się na kompetencji
udzielonej w pierwotnym prawie
wspólnotowym.

Akty prawne prawa

wtórnego



Rozporządzenia,



Dyrektywy,



Decyzje,



Zalecenia,



Opinie

Akty

wiążące

Akty

niewiążące

Rozporządzenia:



stosownie do art. 288 ust 2 TofUE:

„Rozporządzenie ma zastosowanie ogólne.

Obowiązuje w całości i stosuje się

bezpośrednio we wszystkich państwach

członkowskich".



adresatami ich norm są nie tylko

wszystkie państwa członkowskie, ale i

jednostki (osoby fizyczne i prawne).



mają charakter abstrakcyjny i mogą

znaleźć zastosowanie w nieokreślonej

liczbie przypadków.



są niekiedy porównywane do ustaw w

krajowych porządkach prawnych.

Rozporządzenia:



są stosowane bezpośrednio, bez potrzeby ich

inkorporowania czy transponowania do krajowych

porządków prawnych.



uważa się za niedopuszczalne, aby ustawodawcy

państw członkowskich wprowadzali rozporządzenia

wspólnotowe do prawa krajowego za pomocą ustaw

czy innych aktów normatywnych.



w dziedzinach unormowanych rozporządzeniami

wspólnotowymi organy prawodawcze państw

członkowskich są zobowiązane do uchylenia

wcześniejszych krajowych przepisów prawnych

niezgodnych z tymi rozporządzeniami i na

powstrzymaniu się od ustanawiania takich

przepisów w przyszłości.

Rozporządzenia:



Obowiązki te wynikają z zasady

lojalności państw członkowskich wobec

WE.



Rozporządzenia są przejawem

najgłębszej ingerencji prawodawcy

wspól notowego w porządki prawne

państw członkowskich.



Są one instrumentem ujednolicania

(unifikacji) prawa na całym terytorium

Wspólnoty.

Rozporządzenia-

zastosowanie



wspólnotowe prawo celne (materialne i

proceduralne),



rozporządzenia w dziedzinie wspólnej polityki

rolnej,



rozporządzenia normujące procedury przed

organami wspólnotowymi w różnych sprawach

należących do kompetencji tych organów,



rozporządzenia określające rodzaje

dopuszczalnych porozumień przedsiębiorstw,

które nie naruszają zasad konkurencji, albo

rozporządzenia precyzujące uprawnienia

obywateli państw członkowskich i członków ich

rodzin zatrudnionych w innych państwach.

Dyrektywy:



Zgodnie z art. 288

TofUE

: „Dyrektywa wiąże

co do zamierzonego celu każde państwo

członkowskie, do którego jest skierowana,

pozostawiając władzom krajowym wybór form

i środków". Dyrektywy różnią się istotnie od

rozporządzeń. Są one adresowane do państw

członkowskich (najczęściej do wszystkich, ale

niekiedy tylko do niektórych).



Dyrektywy nie są natomiast adresowane do

innych podmiotów prawa; nie mogą być

bezpośrednim źródłem uprawnień jednostek

lub ich obowiązków. Dyrektywy wymagają

wprowadzenia (implementowania,

transponowania) do prawa krajowego.

Dyrektywy:



Państwa członkowskie powinny tego dokonać do

końca terminu wyznaczonego w przepisach

końcowych danej dyrektywy; z reguły jest to

okres od jednego roku do trzech lat.



Implementowanie dyrektywy polega zasadniczo

na wydaniu aktu prawnego przez właściwy

organ państwa członkowskiego, który

wprowadzi normy zawarte w dyrektywie do

porządku prawnego w tym państwie.



Takim aktem prawnym może być ustawa lub

inny akt prawny powszechnie obowiązujący;

wybór zależy od danego państwa. Może się

niekiedy zdarzyć, że prawo krajowe już

wcześniej odpowiada wymaganiom dyrektywy i

nie ma potrzeby dokonywania w nim zmian.

Dyrektywy:



Obowiązkiem państwa członkowskiego

wynikającym z TWE jest nie tylko terminowe,

ale i pełne transponowanie norm zawartych w

dyrektywach do prawa krajowego.



O pełnej implementacji dyrektywy można

mówić, gdy normy prawa krajowego

stwarzają podstawy dla kompetencji organów

państwowych, a także określają uprawnienia

lub obowiązki podmiotów prawa, niezbędne

do osiągnięcia celów, przewidzianych w danej

dyrektywie.

Dyrektywy:



W aktach prawnych wprowadzających normy

dyrektyw do krajowego porządku prawnego

powinny zostać unormowane kwestie, które nie

zostały uregulowane w dyrektywach, ale

pozostawione państwom do samodzielnego

wyboru; chodzi tu o owe „formy i środki" służące

realizacji wyznaczonego w dyrektywie „celu".



Dyrektywy są, w odróżnieniu od rozporządzeń,

instrumentem harmonizacji prawa państw

członkowskich, nie zaś jego ujednolicenia. W

wyniku wydania dyrektyw i wprowadzenia ich

norm do prawa krajowego dochodzi do zbliżenia

porządków prawnych państw członkowskich, ale

nie do ich identyczności.

Dyrektywy:



są wydawane w rozmaitych dziedzinach prawa

wspólnotowego.



służą one urzeczywistnieniu idei rynku wewnętrznego,

tj. znoszeniu ograniczeń w swobodzie przepływu

towarów, osób, usług i kapitału, m. in. poprzez

harmonizację wymagań technicznych produktów,

uznawania kwalifikacji i dyplomów uzyskanych przez

obywateli innych państw członkowskich, zasad

funkcjonowania instytucji finansowych (banków, firm

ubezpieczeniowych), harmonizację prawa spółek, i in.



Za pomocą dyrektyw realizuje się także m. in. polityki

ochrony środowiska i ochrony konsumentów

Decyzje:



Stosownie do art. 288: „Decyzja obowiązuje w

całości tych, do których jest skierowana".

Decyzje wspólnotowe nie stanowią jednorodnej

grupy aktów.



Mają one najczęściej charakter indywidualny i

są porównywane do aktów administracyjnych w

prawie krajowym. Adresaci decyzji są w niej

bezpośrednio określeni, al bo ustala się ich w

sposób pośredni; mogą być nimi państwa

członkowskie (pojedyncze lub kilka z nich),

przedsiębiorstwa lub inne podmioty prawa.

Decyzje spotyka się w wielu dziedzinach prawa

wspólnotowego, np. w prawie konkurencji,

pomocy państwa dla przedsiębiorstw, albo w

dziedzinie wspólnej polityki rolnej.

Zalecenia i opinie:



Zalecenie i opinia to, zgodnie z art. 288 TofUE,

akty niewiążące prawnie dla adresatów.

Adresatami mogą być inne organy wspólnotowe,

państwa członkowskie lub inne podmioty prawa.



Omawiane akty wyrażają stanowisko danego

organu wspólnotowego w pewnej dziedzinie lub

konkretnej sprawie. Niekiedy opinie są

fragmentem szerszego procesu decyzyjnego z

udziałem kilku organów (instytucji)

wspólnotowych, por. np. opinie PE dotyczące

umów międzynarodo wych WE. Zalecenia i opinie

są często stosowane w praktyce. ETS stwierdził,

że zalece nia powinny być uwzględniane przez

organy państw członkowskich przy wykładni

prawa krajowego.

Podział prawa wtórnego na

akty wykonawcze i

niewykonawcze



Każdy z ww. wiążących typów
aktów składających się na unijne
prawo wtórne może mieć
charakter:



aktu ustawodawczego,



nieustawodawczego (tj. aktu
delegowanego,



wykonawczego oraz „bez
przymiotnika”):

Akty ustawodawcze



Akty ustawodawcze: zgodnie z art. 289 TFUE
rozporządzenia, dyrektywy i decyzje przyjmowane
przez Parlament i Radę w ramach zwykłej
procedury prawodawczej (akt przyjmowany jest
wspólnie przez Parlament Europejski i Radę na
wniosek Komisji Europejskiej) oraz



w ramach jednej ze specjalnych procedur
prawodawczych (akt przyjmowany jest przez
Parlament Europejski z udziałem Rady lub przez
Radę z udziałem Parlamentu Europejskiego).



Traktat o UE wyklucza ustanawianie aktów
ustawodawczych w ramach Wspólnej Polityki
Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

Akty delegowane:



akty nieustawodawcze: o zasięgu ogólnym, które
uzupełniają lub zmieniają niektóre, inne niż istotne,
elementy aktu ustawodawczego, wydawane przez
Komisję Europejską na podstawie upoważnienia
(delegacji) zawartego w akcie ustawodawczym (art. 290
ToFUE);



Parlament Europejski i Rada sprawują nadzór nad
wydawaniem przez Komisję aktów delegowanych: mogą
zdecydować o odwołaniu przekazanych uprawnień albo
też mogą uzależnić wejście w życie danego aktu
delegowanego od braku sprzeciwu Parlamentu
Europejskiego lub Rady w terminie określonym przez
akt ustawodawczy; akty delegowane przyjmują formę
rozporządzeń delegowanych, dyrektyw delegowanych i
decyzji delegowanych Komisji Europejskiej;

Akty wykonawcze:



akty wydawane przez Komisję Europejską (w

ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i

Bezpieczeństwa oraz – w należycie uzasadnionych

przypadkach –przez Radę), jeśli konieczne jest

zapewnienie jednolitych warunków wykonywania

aktów prawnie wiążących (art. 291 TFUE);



akty wykonawcze przyjmują formę rozporządzeń

wykonawczych, dyrektyw wykonawczych i decyzji

wykonawczych Komisji Europejskiej. Wykonywanie

prawa przez Komisję Europejską jest poddane

kontroli państw członkowskich (w ramach tzw.

komitologii – procedur komitetowych), zgodnie z

rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i

Rady.

Jakie zasady regulują relacje

między prawem UE a prawem

państw członkowskich?



Do podstawowych zasad prawa UE

należy zaliczyć zasady regulujące

wzajemne relacje prawa Unii i prawa

państw członkowskich. Są to:



zasada pierwszeństwa prawa UE, z której

wynika

nakaz pierwszeństwa stosowania wszystkich norm prawa

Unii w przypadku konfliktu z jakąkolwiek wcześniejszą

lub późniejszą normą prawa krajowego;



zasada bezpośredniego stosowania prawa UE, która

oznacza, że normy tego prawa są częścią

porządku

prawnego państw członkowskich, bez potrzeby ich

wdrażania do prawa krajowego, i że normy te stanowią

podstawę prawną działań organów państw

członkowskich.

Jak przebiega proces

tworzenia

prawa UE?



W tworzenie prawa (pochodnego) UE
zaangażowane są, co do zasady, trzy
instytucje: Rada Unii Europejskiej,
Parlament Europejski i Komisja
Europejska.



Można wyróżnić dwie podstawowe
procedury przyjmowania aktów
ustawodawczych:



zwykłą procedurę prawodawczą,



specjalną procedurę prawodawczą,

Specjalna procedura

prawodawcza



Akt ustawodawczy przyjmowany jest przez
Parlament Europejski z udziałem Rady lub
przez Radę z udziałem Parlamentu
Europejskiego (chodzi tu więc w zasadzie

inne procedury niż zwykła procedura
prawodawcza).



W wyniku zastosowania tzw. procedury
kładki Rada Europejska może w określonej
dziedzinie zastąpić specjalną procedurę
prawodawczą zwykłą procedurę
prawodawczą.

Co to jest Dziennik Urzędowy

Unii Europejskiej?



Dziennik Urzędowy Unii
Europejskiej (w skrócie Dziennik
Urzędowy) jest podstawowym
źródłem, w rozumieniu formalnym,
regulacji UE. Ukazuje się w
dwudziestu trzech językach
urzędowych UE i składa się z trzech
serii:



Serii L,



Serii C,



Serii S.

Seria L i seria C



Seria L (z fr. legislation) zawiera
wiążące akty prawne.



W serii C (z fr. communications)
publikowane są:



dokumenty, które, według Komisji Europejskiej,
są istotne dla działalności UE. Publikowane są w
niej projekty dyrektyw i rozporządzeń, a także



opinie Parlamentu, Komitetu Ekonomiczno-
Społecznego oraz Komitetu Regionów,



informacje o rozprawach przed Trybunałem
Sprawiedliwości UE oraz streszczenia debat
parlamentarnych.

Document Outline