 
PIELĘGNOWANIE
CHORYCH
W SCHORZENIACH UKŁADU
MOCZOWEGO
 
Dotyczy chorych z:
• zakażeniami  dróg moczowych
• niewydolnością nerek
• nefropatią cukrzycową
• nefropatią w przebiegu nadciśnienia 
tętniczego
• chorobami nowotworowymi nerek i dróg
moczowych
 
Sytuacja zdrowotna chorego
problemy zdrowotne
miejscowe problemy
psychiczne
ogólne
problemy
społeczne
problemy socjalne
 
Problemy zdrowotne – objawy
kliniczne
wynikające z nieprawidłowego
funkcjonowania nerek
miejscowe - związane z układem
moczowym
           tępe bóle w okolicy nerek
           kolka nerkowa
           bolesne oddawanie moczu
           częste oddawanie moczu
           nocne oddawanie moczu
           skąpomocz, bezmocz
           wielomocz
           krwiomocz
           białkomocz
 
Problemy zdrowotne
wynikające z nieprawidłowego
funkcjonowania nerek, które nie są
charakterystyczne wyłącznie dla dysfunkcji
układu moczowego
1. OBJAWY OGÓLNE
             uczucie wyczerpania, osłabienie
             hipotermia
             wyniszczenie
             zaburzenia nawodnienia
2. OBJAWY ZE STRONY INNYCH UKŁADÓW
 
OBJAWY ZE STRONY UKŁADU POKARMOWEGO
nudności, wymioty, zaburzenia łaknienia, wzmożone
pragnienie, uporczywa czkawka, niesmak w ustach,  bóle 
brzucha, niedrożność, zapalenie trzustki, krwawienia z 
przewodu pokarmowego
OBJAWY ZE STRONY UKŁADU KRĄŻENIA
nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia, zaburzenia
rytmu serca, zapalenie osierdzia
OBJAWY ZE STRONY UKŁADU ODDECHOWEGO
duszność „płuco mocznicowe”, zapalenie opłucnej,  oddech 
Kussmaula
 
OBJAWY ZE STRONY UKŁADU RUCHU
bóle kości, bóle stawów osłabienie i zaniki mięśniowe
OBJAWY SKÓRNE
suchość, bladość, hiperpigmentacja, świąd, / zadrapania,
przeczosy/
OBJAWY PSYCHICZNE
niepokój, depresja, psychozy, splątanie, śpiączka
 
OBJAWY NEUROLOGICZNE
bóle głowy, zaburzenia snu, drżenia mięśniowe, kurcze 
mięśniowe
neuropatia obwodowa - „zespół niespokojnych nóg”
OBJAWY HEMATOLOGICZNE
niedokrwistość, skaza krwotoczna
OBJAWY ZE STRONY UKŁADU PŁCIOWEGO
obniżony popęd płciowy, impotencja, zaburzenia
miesiączkowania
 
PRZEWODNIENIE (+) dodatni bilans wodny
stan kliniczny, który charakteryzuje się
występowaniem obrzęków, duszności i wysokim 
ciśnieniem tętniczym
ODWODNIENIE (-) ujemny bilans wodny
stan kliniczny, którego skutkiem jest : suchość
śluzówek, niskie ciśnienie tętnicze, skłonność do 
omdleń, skąpomocz, 
 
Cel strategiczny opieki:
Utrzymanie jakości życia na
optymalnym poziomie poprzez 
poprawianie funkcjonowania układu 
moczowego
 
PROBLEMY PIELEGNACYJNE
1. Zagrożenie życia spowodowane pogorszeniem się czynności
nerek / skrajne odwodnienie, przewodnienie/
2. Możliwość wystąpienia dodatkowych zakażeń na skutek obniżonej
odporności
3.   Odczuwanie bólów o różnym charakterze
4.   Odczuwanie fizycznego dyskomfortu spowodowanego obrzękami 
5.   Rozdrażnienie  spowodowane świądem skóry
6.   Dyskomfort w jamie ustnej spowodowany objawami 
dyspeptycznym
7.   Poczucie osłabienia i wyczerpania
8.   Poczucie osamotnienia spowodowane koniecznością izolacji
9.   Poczucie uzależnienia od aparatury terapeutycznej, diagnostycznej
           i monitorującej
10. Niepokój o skuteczność terapii
 
ZASADY PIELĘGNOWANIA CHORYCH
W SCHORZENIACH UKŁADU
MOCZOWEGO
1. Wnikliwe, ciągłe monitorowanie pacjenta +
prowadzenie rzetelnej dokumentacji w 
zakresie:
stanu świadomości
                              bilansu wodnego
                              parametrów życiowych / RR, 
tętno /
                              temperatury ciała 
                              codziennej kontroli masy ciała
 
2. Ochrona pacjenta przed dodatkowym lub
wtórnym zakażeniem
przestrzeganie zasad izolacji
                     zapewnienie higieny ciała , łóżka  oraz
                                bliskiego otoczenia 
                     zapewnienie ciepła
 
3. Przestrzeganie reżimu dietetycznego i
właściwej podaży płynów
dieta – węglowodanowa, bezsolna,
niskobiałkowa
wyjaśnienie choremu istoty leczenia
dietetycznego
w zależności od stanu funkcji narządu, lub
etapu
terapii
 
4. Przestrzeganie zasad w przypadku
konieczności utrzymania cewnika Foleya
5. Przygotowanie do diagnostyki
nieinwazyjnej i inwazyjnej narządu. 
Postępowanie po biopsji nerki
6. Przygotowanie do terapii inwazyjnej 
          dializa otrzewnowa
          hemodializa
 
6. Przygotowanie do terapii inwazyjnej
        * dializa otrzewnowa
        * hemodializa
 
7. Kształtowanie i utrzymanie relacji
terapeutycznej budującej klimat  i 
zaufanie
