Prawo Heringa

We wszystkich dowolnych ruchach

oczu jednakowe i równoczesne

bodźce

są przekazywane

z ośrodków okoruchowych do mięśni

oczu,

uczestniczących w zwrotach gałek

ocznych

w danym kierunku spojrzenia.

Prawo Sheringtona

Jak wszystkie mięśnie,

mięśnie oka działają na zasadzie:

skurcz jednego mięśnia

i rozluźnienie jego antagonisty,

np. skurcz m. prostego

przyśrodkowego następuje z

rozluźnieniem m. prostego

bocznego.

Aparat ruchowy oka

Korespondencja motoryczna

Korespondencja senso-

motoryczna

Warunki prawidłowego

obuocznego widzenia

• Prawidłowa budowa aparatu

optycznego

• Prawidłowa refrakcja lub

odpowiednio skorygowana wada
wzroku

• Prawidłowe ustawienie oczu

w oczodołach oraz prawidłowa
czynność mięśni gałkowych

Mechanizmy umożliwiające i

utrzymujące prawidłowe widzenie

obuoczne

• Prawidłowa korespondencja siatkówek
• Jednoczesna percepcja
• Fuzja
• Stereoskopia

Konwergencja

Konwergencja jest symetrycznym,

zbieżnym ruchem obu gałek ocznych

w płaszczyźnie poziomej, prowadzącym

do obuocznej fiksacji oglądanego

przedmiotu.

Konwergencja nie zmienia się z wiekiem,

istnieje mimo braku akomodacji

w starczowzroczności

i w oczach bezsoczewkowych.

W zakres całkowitej

konwergencji wchodzą:

• konwergencja akomodacyjna – doprowadzająca

oczy

do obuocznej fiksacji obserwowanego przedmiotu,

• konwergencja fuzyjna – odruchowa, poprawiająca

niezbyt dokładnie ustawione oczy przez

konwergencję akomodacyjną i doprowadzająca do

fuzji obuocznych obrazów,

• konwergencja toniczna – zależy od spoczynkowego

napięcia mięśni ocznych przy patrzeniu w dal,

• konwergencja psychologiczna uwarunkowana

poczuciem bliskości obserwowanego przedmiotu.

Wyróżniamy osie:

• oś pionową (oś Z), wokół której odbywa

się ruch poziomy,

• oś poziomą (oś X), warunkująca

podnoszenie i obniżanie gałki ocznej,

• oś przednio – tylna (oś Y), wokół której

występują ruchy obrotowe zgodnie
z ruchem wskazówki zegara lub w
kierunku przeciwnym, zwane zwykle
skrętami.

ustawienie oczu

pierwotne

wtórne

trzeciorzędowe

Patofizjologia widzenia

obuocznego

• Procesy hamowania
• Pole widzenia
• Niedowidzenie
• Fiksacja ekscentryczna
• Nieprawidłowa korespondencja siatkówek

Mechanizmy obronne

• Hamowanie

(psychiczne
wyłączenie wrażeń):

- przejściowe, tj.

tłumienie,

- trwałe, tj.

niedowidzenie.

• Nieprawidłowa

korespondencja
siatkówkowa

Niedowidzenie- amblyopia

Obniżenie ostrości wzroku bez

organicznej przyczyny, a jeżeli istnieje,

to nie tłumaczy ona stopnia

upośledzenia.

Z aktu widzenia wyłączona jest plamka

żółta, gdzie można wykazać mroczek

środkowy.

Wytwarza się też fiksacja ekcentryczna

oraz nieprawidłowa korespondencja

siatkówkowa.

Niedowidzenie- amblyopia

1.

Bezwzględna

(brak zmian

organicznych)

a) z zezem - przeważnie

jednostronnym,

b) bez zeza, często obustronna.

2.

Względna

(ze zmianami

organicznymi
w ośrodkach optycznych oka, wysoka
krótkowzroczność, oczopląs)

 

Pleoptyka

zajmuje się leczeniem

niedowidzenia typu bezwzględnego!

Fiksacja ekscentryczna

Czym jest zez?

Nierównoległe ustawienie oczu

uniemożliwiające konwergencję

i powodujące widzenie

zdwojone

KLINICZNE POSTACIE ZEZA

•ukryty
•jawny towarzyszący
•porażenny

Zez ukryty

(Heteroforia)

Stan oczu, w którym nie mogą one utrzymać

obuplamkowej fiksacji w przypadku sztucznego

rozbicia impulsów do fuzji i obuocznego widzenia

esoforia 1-2st, 2-4dpryzm

egzoforia 1-4st,2-8dpryzm

hyperforia do 0,5st

hypoforia do 0,5st.

Zez towarzyszący (strabismus concomitans)
–
kąt zbaczania osi widzenia jest stosunkowo stały
we wszystkich kierunkach spojrzenia bez względu
na to, które oko fiksuje.

Hp

-Najsłabsze szkła korekcyjne

poprawiające ostrość

-Wyrównać w całości jeśli

planujemy zabieg

-Małego stopnia Hp odstąpić od

okularów

(lub hypokorekcja)

c = P/D [cm].

Przykład: dla potrzebnej mocy

pryzmatycznej

P=2,0 pdpt w soczewce o mocy

sfery D=5,0 dpt, decentracja

wyniesie

c=2/5=0,4 cm=4 mm

Zależność akomodacji od

konwergencji

A

K

A

AC



/

Wysokie AC/A,

to nadmierna konwergencja

względem prawidłowej

akomodacji

Leczenie zeza częściowo akomodacyjnego z

prawidłowym AC/A

• W esotropii akomodacyjnej z niskim AC/A, gdy w

szkłach ortoforia rzadko komponenta
nieakomodacyjna.

• Stałe noszenie okularów, pełna korekcja Hp
• Pozostaje kąt zeza,równy do dali i bliży
• Występuje niedowidzenie i nieprawidłowa

korespondencja siatkówkowa

• Leczenie niedowidzenia
• Leczenie chirurgiczne kąta zeza podstawowego.

Zezy porażenne

    Zez nietowarzyszący (strabismus

incomitans), porażenny (paralyticus)

–

kąt zbaczania osi widzenia zmienia się

przy zwrotach i ma różne wartości

w zależności od tego, które oko fiksuje.

Zez nietowarzyszący wywołany jest

niedostateczną lub nadmierną czynnością

mięśni gałko ruchowych, wynikających z:

nieprawidłowych stosunków

anatomicznych, nadmiernego lub

niedostatecznego unerwienia, istnienia

nieprawidłowych pasm włóknistych –

więzadeł hamujących.

Test naprzemiennego zakrycia

oczu

COVER TEST

Badanie konwergencji:

• metoda obiektywna – orientacyjna,
• metoda subiektywna - za pomocą

dwojenia.

Badanie odbicia światła na

rogówkach

TEST HIRSCHBERGA

Test Krimskiego

Badania widzenia obuocznego

można przeprowadzać zarówno do dali jak i do

bliży.

Testy, które się wykonuje, można podzielić

na silnie i słabo dysocjujące.

Podziału rodzaju wykonywanych testów

można również dokonać opierając się

o trzystopniowy podział widzenia obuocznego

według Wortha (1901):

na jednoczesną percepcję, fuzje i stereopsję.

Badanie forii

Badanie heteroforii za pomocą pałeczki Maddoxa

Wyrównywanie wad

refrakcji

w zezie.

Nadwzroczność

Hp z zezem zbieżnym, wyrównanie

wady refr. Całkowite, szczególnie

w zezie akomodacyjnym (soczewki

skupiające powodują odprężenie

akomodacji i zmniejszenie kąta

zeza).

Hp z zezem rozbieżnym:

najsłabsze wyrównanie wady, bądź

słabe soczewki rozpraszające, zbyt

silne wyrównanie soczewkami

skupiającymi osłabia bodziec

akomodacyjno-konwergencyjny i

zwiększa kąt zeza. Wszystko

zależy

od planowanego leczenia.

Hp + ezoforia =szerszy rozstaw

Mp +ezoforia=węższy rozstaw

(to wprowadza działanie

pryzmatyczne podstawą do

skroni)

POMIAR Dp przy zezach

z Cover testem

Leczenie zeza

• Doprowadzenie do widzenia obuocznego

przy prawidłowym ustawieniu i ruchomości
oczu (możliwe pełne widzenia
stereoskopowe,
z pełną ostrością wzroku i prawidłową
dwuplamkową fiksacją),

• Rozpocząć jak najwcześniej i prowadzić

konsekwentnie,

• Dążyć do poprawy ostrości wzroku,

wytworzenia fiksacji centralnej i prawidłowej
lokalizacji za pomocą różnych metod,

• Leczenie operacyjne - gdy inne metody

zawiodą.

Hp + ezoforia =szerszy rozstaw

Mp +ezoforia=węższy rozstaw

(to wprowadza działanie

pryzmatyczne podstawą do

skroni)

POMIAR Dp przy zezach

z Cover testem

Hp + egzoforia =węższy

rozstaw

Mp +egzoforia=szerszy

rozstaw

(to wprowadza działanie

pryzmatyczne podstawą do

skroni)

POMIAR Dp przy zezach

z Cover testem

Np. 5-letnie dziecko, okulary od 2. r. ż. ezotropia,
Vopl=0,8

Moc pryzmatu 2,0D

soczewka 5,0D

dc=2/5

4mm

Leczenie zachowawcze

niedowidzenia

•

Szkła korekcyjne-PROFILAKTYKA

•

obturacja

•

penalizacja

•

Soczewki nagałkowe

•

Folie pryzmatyczne, reduktory ostrości wzroku

•

Leczenie pleoptyczne wg Cuppersa

•

Metoda Cambella

•

Lokalizatory świetlne

•

Stymulacja laserowa

•

Ćw. W domu

Obturacja

Zalety penalizacji

·     Nie wymaga aparatury
·     Ambulatoryjnie
stosowana(instruktaż atropinizacji)
·     Leczenie trwa cały dzień
·     Można łączyć z obturacją

·  CEL: zmniejszenie kąta
zeza,poprawa ostrości
wzroku,utrzymanie prawidłowej
korespondencji

Penalizacja

• Do bliży(oko

prowadzące=planum
+atropina, po uzyskanej
poprawie pełna
korekcja.Oko ambliopijne
pełna korekcja +3,0Dsph-
używa do bliży)

• Wskazania:Hp, ET,

ablyopia wysoka

• Do dali(oko

prowadzące=pełna
korekcja +3,0Dsph
+atropina.Oko
ambl.pełna korekcja)

• Wskazania:średn, st,

amblyopia, po penal
do bliży,zapobiega
nawrotowi niedow.i
niepr.koresp.

Ćwiczenia pleoptyczne

Ćwiczenia ortoptyczne