1

Klasyfikacja i 

etiopatogeneza 

zaburzeń seksualnych 

(ICD-10)

 

 

dr n. med. Robert Kowalczyk

2

ICD – 10

Międzynarodowa 

Statystyczna 

Klasyfikacja Chorób 

i Problemów 

Zdrowotnych

(World Health 

Organization)

Rozdział V

Zaburzenia psychiczne 

i zaburzenia 

zachowania

3

Zaburzenia seksualne 

(F 52)

Zaburzenia  seksualne  nie  wywołane 

dysfunkcją 

organiczną, 

czy 

też 

chorobą  somatyczną  to  zaburzenia, 

przy  których  jednostka  nie  odczuwa 

pożądania  płciowego  lub  nie  jest  zdolna 

do  odbycia  stosunku  prowadzącego  do 

zaspokojenia,  chociaż  ma  po  temu 

anatomiczno  fizjologiczne  warunki  i  nie 

interesują 

jej 

niezwykłe 

cele 

seksualne

4

F 52 Dysfunkcje (zaburzenia) seksualne nie 

spowodowane zmianami organicznymi ani 

chorobą somatyczną

F 52.0 Brak lub utrata potrzeb seksualnych
F 52.1 Awersja seksualna i brak przyjemności seksualnej
F 52.2 Brak reakcji genitalnej
F 52.3 Zaburzenia (dysfunkcja) orgazmu
F 52.4 Wytrysk przedwczesny
F 52.5 Pochwica nieorganiczna
F 52.6 Dyspareunia nieorganiczna
F 52.7 Nadmierny popęd seksualny
F 52.8 Inne dysfunkcje seksualne bez przyczyn 

organicznych lub chorobowych

F 52.9 Niespecyficzna dysfunkcja seksualna, nie 

spowodowana przez zaburzenia organiczne lub 

chorobę

5

F 52.0 Brak lub utrata 

potrzeb seksualnych

Brak 

pragnień 

seksualnych 

jest 

objawem 

podstawowym, 

a 

nie 

wtórnym  w  stosunku  do  innych 
problemów 

seksualnych. 

Brak 

pragnień  seksualnych  nie  wyklucza 
pobudzenia 

czy 

zadowolenia 

seksualnego, 

ale 

powoduje, 

że 

zainicjowanie  kontaktu  seksualnego 
jest mniej prawdopodobne.

6

F 52.1 Awersja seksualna i 

brak przyjemności seksualnej

Perspektywie 

kontaktu 

seksualnego 

z 

partnerem 

towarzyszą 

silne 

uczucia 

negatywne,  wywołujące  lęk  o 
takim  nasileniu,  że  pacjent 
unika aktywności seksualnej.

7

F 52.2 Brak reakcji 

genitalnej



U mężczyzn – zaburzenia erekcji 
(trudność w powstaniu lub 
utrzymaniu erekcji niezbędnej do 
satysfakcjonującego stosunku).



U kobiet – główny powód to 
suchość pochwy (upośledzone 
zwilżanie).

8

F 52.3 Zaburzenia (dysfunkcja) 

orgazmu

Orgazm  albo  nie  występuje,  albo 
jest  znacznie  opóźniony.  Może  to 
być reakcja sytuacyjna, pojawia się 
w określonych okolicznościach.

9

F 52.4 Wytrysk 

przedwczesny

Niezdolność 

powstrzymania 

ejakulacji 

przed 

wspólnym 

doznaniem  przyjemności  przez 
oboje  partnerów.  W  cięższych 
przypadkach 

ejakulacja 

może 

nastąpić 

przed 

penetracją 

pochwy albo bez erekcji.

10

Pochwica nieorganiczna (F 

52.5)

Jest 

to 

skurcz 

mięśni 

otaczających  pochwę.  Skurcz 
ten 

powoduje 

zamknięcie 

wejścia 

do 

pochwy. 

Wnikniecie  członka  jest  albo 
niemożliwe, albo bolesne

.

11

F 52.6 Dyspareunia 

nieorganiczna

Dyspareunia (ból w czasie 
stosunku) występuje zarówno 
u kobiet jak i u mężczyzn.

12

F 52.7 Nadmierny popęd 

seksualny

Nadmierny popęd seksualny u 
kobiet zwany – nimfomania, u 
mężczyzn satyriasis. 
Zazwyczaj pojawia się w 
okresie dojrzewania oraz u 
młodych osób dorosłych.

13

Perspektywy teoretyczne

Perspektywy teoretyczne

:

:

•

 Psychodynamiczna

•

 Behawioralna

•

 Problemy w relacji (związku)

Zaburzenia seksualne

14

Kategorie składające się na podłoże 

psychiczne zaburzeń seksualnych 

(Kratochvil, 2002):



Niedostatecznie skuteczna 
stymulacja, działające rozpraszająco 
bodźce, przeżycia i stany psychiczne,



wpływy przeszłości,



problemy w związku partnerskim,



indywidualne cechy.