Biochemiczne efekty 

stresu

 Małgorzata Buczek

 Dorota Romaniuk

 Witold Truchanowski

 

 

Mechanizm stresu

• pobudzenie organizmu 
• zwiększenie szans osobnika na 

przetrwanie

• 3 fazy reakcji organizmu w sytuacji 

zagrożenia 

– Alarm
– Adaptacja
– Wyczerpanie

 

 

    Faza alarmu  

• Charakter 

adrenergiczny

 

 

Faza 
adaptacji

 

 

W okresie ekspozycji na 

bodźce stresowe:

• Wzrost wydzielania ACTH 
• wzrost stężenia glikokortykoidów we krwi - 

niezbędny do przeżycia!

• Utrzymanie odpowiedniej reaktywności 

naczyń na aminy katecholowe

• mobilizacja WKT
• Aktywacja układu współczulnego

 

 

Stres a układ 

immunologiczny:

• IL-1: gwałtowne wydzielanie w warunkach stresu
• IL-1: powoduje uwolnienie CRH przez 

podwzgórze

• zapobiega nadreaktywności układu 

odpornościowego.

• Indukcja gorączki poprzez stymulację 

wydzielania prostaglandyn

• wywoływanie stanów depresyjnych
• IL-2: wzrost poziomu w odpowiedzi na stresory 

zewnętrzne.

 

 

Stres a układ 

serotoninergiczny

• Neurony 5-HT  pobudzają układ podwzgórze 

- przysadka - nadnercza

• Aktywacja układu 5 - HT w stresie 

( działanie glikokortykostreroidów)

• Długotrwały stres: nasilenie przekaźnictwa. 

5-HT w hipokampie, uszkodzenie neuronów.

• Antagoniści  receptorów 5- HT1 i 2 osłabiają 

długotrwałe działanie stresu na komórki 
hipokampa.

 

 

Faza wyczerpania

• zaburzenia psychosomatyczne 
• owrzodzenie narządów wewnętrznych, nieżyty jelit 
• bóle krzyża,
• zapalenie skóry,
• otyłość,
• astma,
• choroba niedokrwienna serca, miażdżyca, 

nadciśnienie

• bezsenność, drażliwość, depresja, lęk 
• brak apetytu