ANALIZA PRZYCZYN WYBUCHU

WYBRANEJ WOJNY NA 3

POZIOMACH: JEDNOSTKI,

PAŃSTWA, SPOŁECZEŃSTWA

SYSTEMU MĘDZYNARODOWEGO.

WOJNA W IRAKU W 2003 ROKU.

Joanna Kondrat

Bezpieczeństwo Narodowe

POZIOMY ANALIZY W DZIEDZINIE
STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH:

1. Jednostka- osobowość, działania, wybory,
spostrzeżenia.
2. Państwo- rząd, gospodarka, interes narodowy,
grupy interesów.
3. System międzynarodowy- sojusze, normy/ zasady
międzynarodowe, korporacje wielonarodowe,
organizacje międzynarodowe.

KONKURENCYJNE PERSPEKTYWY TEORETYCZNE

LIBERALIZM/ NEOLIBERALNY INSTYTUCJONALIZM:

1. Główne podmioty- państwa, grupy pozarządowe,
organizacje międzynarodowe.
2. Ujęcie jednostki- zasadniczo dobra, zdolna do
współpracy.
3. Ujęcie państwa- nie jest podmiotem autonomicznym,
ma wiele interesów.
4. Ujęcie systemu międzynarodowego- wzajemne
zależności między podmiotami, społeczeństwo
międzynarodowe, anarchia.
5. Pogląd na zmianę- Prawdopodobna, jest procesem
pożądanym.

REALIZM/ NEOREALIZM:

1. Główne podmioty- system międzynarodowy, państwa.
2. Ujęcie jednostki- zmierza do władzy, egoistyczna,
nastawiona na konflikt.
3. Ujęcie państwa- zmierza do władzy, podmiot
autonomiczny, kieruje się interesem narodowym.
4. Ujęcie systemu międzynarodowego- anarchiczny,
osiąga stabilność w systemie równowagi sił.
5. Pogląd na zmianę- niewielkie prawdopodobieństwo
zmiany, powolna zmiana struktury.

RADYKALIZM/ TEORIA ZALEŻNOŚCI:

1.Główne podmioty- klasy społeczne, elity
ponadnarodowe, wielonarodowe korporacje.
2. Ujęcie jednostki- działania zdeterminowane przez
klasę społeczną.
3. Ujęcie państwa- jest czynnikiem struktury
międzynarodowego kapitalizmu i narzędziem burżuazji.
4. Ujęcie systemu międzynarodowego- silna
stratyfikacja, dominacja międzynarodowego systemu
kapitalistycznego.
5. Pogląd na zmianę- pożądana radykalna zmiana.

KONSTRUKTYWIZM:

1. Główne podmioty- jednostki, zbiorowe tożsamości.
2. Ujęcie jednostki- ważny przedmiot analizy-
zwłaszcza elity.
3. Ujęcie państwa- zachowania państwa kształtowane
przez przekonania elity, wspólne normy i tożsamość
społeczną.
4. Ujęcie systemu międzynarodowego- same struktury
międzynarodowe niczego nie wyjaśniają.
5. Pogląd na zmianę- wiara w zmianę ewolucyjną.

Atak USA na Irak w 2003 r. można
wyjaśnić na różnych poziomach
analizy:

POZIOM JEDNOSTKI:

1. Saddam Husajn to zły przywódca, dopuszczał się
okrucieństw wobec własnego ludu.
2. Saddam Husajn działał w sposób irracjonalny, gdyż w
przeciwnym wypadku ustąpiłby wobec przewagi koalicji
amerykańsko- brytyjskiej.
3. George W. Bush oraz jego doradcy obserwowali Irak I
Saddama Husajna od końca lat 90.

POZIOM PAŃSTWA:

1. Stany Zjednoczone musza chronić swoje
bezpieczeństwo narodowe, a było ono zagrożone iracką
bronią masowego rażenia.
2. Usunięcie talibów z Afganistanu to pierwszy krok
w wojnie przeciw terroryzmowi. Irak, który jest
sprzymierzeńcem terroryzmu, to drugi cel.
3. Stany Zjednoczone muszą mieć zapewnione stabilne
zaopatrzenie w ropę naftową. Irak dysponuje drugimi
co do wielkości zasobami ropy na świecie.
4. Stany Zjednoczone nie chcą pozwolić na to, by
państwa wspierające terroryzm uzyskały dostęp do
niszczycielskiej broni.
5. Budowa jakiegoś nowocześniejszego ustroju, w
którymś z państw tego regionu, leży w narodowym
interesie USA.

POZIOM MIĘDZYNARODOWY:

1. Potępiające Irak rezolucje ONZ muszą być
przestrzegane, aby utrzymać legitymację tej
organizacji.
2. Jednobiegunowy system międzynarodowy jest
szczególnie zdolny do reagowania na to, co postrzega
się jako zagrożenia dla jego stabilności, a inwazja
USA była tego przejawem.
3. Obowiązuje międzynarodowy imperatyw moralny
interwencji humanitarnej- usuwania wrogich
przywódców i wprowadzania ustrojów demokratycznych.