Biopsychologia

Biopsychologia

16.1 Wprowadzenie

– pobudliwość komórek nerwowych

Połączenia nerwowe: nerw-nerw, nerw-kom.wydzielnicza; nerw-kom.mięśniowa.

Metody badania: neuroanatomiczne, elektrofizjologiczne, biochemiczne i inne.

16.2 Wrodzone i nabyte odruchy

Odruch jest jednostką funkcjonalną OUN. Umożliwiającą reakcję organizmu na

bodziec zewnętrzy lub wewn. Istotną cechą odrychy jest przekazywanie serii

pobudzeń w określonej kolejnośći od jednej grupy neuronów do następnej.

Ośrodek nerwowy to zgrupowanie neutonów o podoobnych właściwościach,

wynikających z ich budowy, cech biochemicznych i połączeń anatomicznych.

Odruchy wrodzone są realizowane za pośrednictwem struktur nerwowych,

których udział, jak również wzorzec zmian pobudliwości, przekazywane są

genetycznie wszystkim osobnikom danego gatunku.

Znajomość środowiska to poznanie zależności między poszczególnymi jego

elementami (skojarzenia i asocjacje). Dotyczą one bliskich sobie w czasie i

przestrzeni elementów.

Warunkowanie jest szczególną formą uczenia się asocjacyjnego, polegającą na

poznawaniu zależności między bodźcami o różnym znaczeniu biologicznym oraz

między określonymi reakcjami organizmu a możliwością uzyskania lub uniknięcia

bodźca. Wytworzone odruchy warunkowe utrwalane są w LTM skąd osobnik może z

nich czerpać w ciągu życia, ale nie są przekazywane genetycznie.

Odruchy klasyczne=odruchy pawłowskie.

Procesy pobudzenia i hamowania określają charakter wzajemnych oddziaływań

pomiędzy ośrodkami nerwowymi. Morfologicznym podłożem tych oddziaływań są

synaptyczne połączenia między neuronami.

Procesy

warunkowania

Biopsychologia

16.2 Warunkowania jako proces synaptyczny

Sumowanie pobudzeń

Czasowe i przestrzenne sumowanie – Lorente de No. Koncepcja długotrwałego

pobudzenia neuronu docelowego zostałą rozwinięta przez dwóch

uczonych: J. Konorskiego i Donalda O. Hebba.

2) Koncepcja Konorskiego

Asocjacje tworzą się w wyyniku zmian w synaptycznych połączeniach między

neuronami. Analiza wygaszania reakcji orientacyjnej, tj. wrodzonej

reakcji organizmu na nowy bodziec. Jeśli stan układu nerowowego jest

dobry to może zajść reakcja wygaszania. Polega ona na tym, że przy

powtarzaniu tego samego bodźca

reakcja orientacyjna

zanika.

Dwojakiego rodzaju zmiany były obserwowane: Jedne zanikają w krótkim

czasie, a inne utrzymują się dłużej (plastyczne zmiany ukł.nerwowego).

Wielokrotne powtórzenie danego bodźca powoduje, żę wywołana zmiana

plastyczna staje się bardziej trwała, a przerwa powoduje zanik tego

efektu.

Zanikanie odruchów warunkowych jest związane z atrofią połączeń

synaptycznych.

3) Warunki powstawania zmian plastycznych

1. Istnienie potencjalnych połączeń pomiędzy neuronami ośrodka

wysyłającego informację o działaniu bodźca a ośodkiem otrzymującym

tę informację.

Procesy

warunkowania

Biopsychologia

16.2 Warunkowania jako proces synaptyczny

2. Jeśli wzrostowi pobudzenia jednego ośrodka towarzyszy to samo w

drugim to połączenia potencjalne pomiędzy nimi przekształcają

się w aktualne połączenia pobudzające.

…

4) Poglądy Hebba

Rozwinął koncepcję pobudzeń krążących po zamkniętych obwodach

neuronalnych. Punktem wyhącia były procesy nerwowe

towarzyszące percepcji bodźców. Powtarzające się pobudzenie

prowadzi w konsekwencji do utworzenia zespołu neuronów, w

którym jeszcze przez pewien czas po zakończeniu działania

bodźca utrzymuje się wywołane przez niego pobudzenie. Ślad

pamieciowy. Do utrwalenia tych przejściowych stanów niezbędne

są zmiany morfologiczne.

Procesy

warunkowania

Biopsychologia

16.4 Odmiany odruchów warunkowych

W klasycznych tworzą się asocjacje między bodźcem pierwotnie

obojętnym a specyficznym dla danej reakcji odruchowej.

Odruchy warunkowe są trwałe, jęsli jest zachowana zasada

kojarzenia w czasie działania dwóch bodźców. Zbieżność w

czasie. Bodziec warunkowy pełni role sygnalizatora.

Odruchy instrumentalne – do modyfikacji ruchowych reakcji zzwierząt

niezbędne jest uzależnienie otrzymania bodźca lub też

aktywnego powstrzymania się od wykonania określonego ruchu.

W reakcjach instrumentalnych reakcja warunkowa jest z reguły

odmienna od reakcji wywołanej przez sam bodziec

bezwarunkowy. Reakcja zmienia prawdopodobieństwo

pojawienia się bodźca o istotnym dla organizmu znaczeniu.

16.5. Informacyjna wartość bodźca

Dwa treningi = zbliżania i unikania. Trening reakcji aktywnego

unikania prowadzi do gwałtownego zmniejszenia się

częstotliwości stosowania awesyjnego bodźca bezwarunkowego.

Osiągany skutek, a nie zasada sryczności bodźców, jest

odpowiedzialn za wytwarzanie reakcji instrumentalnych.

(Thorndike).

Jeśli jednoczeńsnie działają dwa bodźce o potencjalnie podobnych

właściwościach, to jeden z nich, bardziej wyrazisty, zostaje

bodźcem warunkowym, natomist znaczenie drugiego bodźca

ulega zmniejszeniu. ZACIENIANIE i BLOKOWANIE. Blokowanie

polega na tym, że jak się uwarunkuje jeden bodziec warunkowy,

a potem próbuje inny do tego dołożyć to to nie działa, bo jest on

blokowany przez ten pierwszy.

Procesy

warunkowania

Biopsychologia

16.6 Selekcja i pamięć bodźców

Bodziec musi wnosić jakąś informację by został uwarunkowany.

Habituacja- zjawisko stopniowego, stosunkowo którkotrwałego zmniejszania się

wrodzonej reakcji organizmu na powtarzający się bodziec.

Wg Kamina działanie nie oczekiwanego lub nie w pełni przewidywalnego bodźca o

istotnym dla organizmu zabarwieniu powoduje aśladów pamięciowych

poprzedzającej go sytuacji bodźcowej. I powstaje asocjacja między śladami

pamięciowymi. Asocjacje powstają nie tylko w wyniku zbieżności procesów

nerwowych towarzyszących aktyalnie działającym bodźcom, ale także

pomiędzy wewnętrznymi reprezentacjami bodźców, zakodowanymi w

układzie nerwowym i przywoływanymi z pamięci.

16.7 Biologiczne predyspozycje warunkowania

Jeśli ta sama reakcja instrumentalna została wytworzona u danego psa na kilka

różnych bodźców, to wytworzenie reakcji na STS (bodziec specyficzny)

prowadzi do wyraźnego osłabienia reakcji instrumentalnej na inne bodźce.

Przecięcie włókien bruzdy środkowej znosiło w szczególności właściwości STS.

Ta sama reakcja instrumentalna może być wykonywana za pośrednictwem różnych

mechanizmów wykorzystujących różne wrodzone połączenia między

ośrodkami nerwowymi.

……

..STRUKTURY KTÓRE UCZESTNICZĄ W POSZCZEGÓLNYCH ROdZAJACH

WARUNKOWANIA!

Przebieg procesu warunkowania w znacznym stopniu zależy od wykorzystania

zakodowanych genetycznie połączeń między ośrodkami nerwowymi.

…

Procesy

warunkowania

Biopsychologia

16.8 Złożony charakter reakcji warunkowych

W efekcie warunkowania zawsze mamy do czynienia z aktami

behawioralnymi złożonymi z wielu elementów. Uczestniczą w

nim różne odmiany odruchów warunnkowych, wrodzone formy

zachowania i zmiany powstałe w wyniku uczenia się

nieasocjacyjnego. Wszystko to razem jest zaprzęgnięte by

uzyskać jak najmniejsze koszty energetyczne.

…

16.9. Wygaszanie i przekształcania reakcji warunkowych

Wygaszanie jest najprostszym przykładem zmiany reakcji

warunkowej. Pamięć o wygaszonej asocjacji przeszkadza w

utworzeniu nowej na jej miejscu.

…

Procesy

warunkowania

Biopsychologia

16.9 Uwagi końcowe

Ogromna złożoność procesów warunkowych. Prawie każda struktura

mózgu może uczestniczyć w zmianach aktywności neuronowej

towarzyszącej warunkowaniu. Nabywanie długotrwałych śladów

pamięciowych, związanych z uaktywnieniem istniejących lub z

tworzeniem nowych synaps, wymaga syntezy nowych białek, a

także syntezy RNA. …

16.10 Podsumowanie

Odruch jako mechanizm sekwencyjny przekazywania serii pobudzeń

od jednej grupy neuronów do następnej. W trakcie

przetwarzania informacji zachodzą długotrwałe funkcjonalne i

morfologiczne zmiany układu nerwowego świadczące o jego

plastyczności (uczenie się jest tego przykładem). Odruch

warunkowy jest złożonym procesem obejmującym zjawiska

uwagi i selekcji bodźców oraz polegający na stałym

przekształcani się i doskonaleniu struktury całościowego aktu

behawioralnego w zależności od aktualnych potrzeb organizmu.

Procesy

warunkowania

Biopsychologia

Ważny jest stan motywacyjny w instrumentalnym. Trwałe nawyki. Perlisty chichot.

Żeby coś wygasić (warunkowanie instrumentalne) stosujemy przeciwwarunkowanie.

Np. zrobić tak by palacz lepiej się czuł nie paląc. Jak to już będzie wiedział i go

tak uwarunkują to będzie git. Inny odruch zostaje wytworzony. Powstrzymanie

tego czego się chce daje nagrodę. To jest mechanizm tworzenia się pamięci

proceduralnej.

Jak pojawia się reakcja to pojawia się wzmocnienie awersyjne…

\Awersyjne jest bardzo trudno wygasić. Nie można tego oduczyć.

W reakcji unikania mamy połączenie dwóch rodzajów warunkowania. Klasyczne – trwa

przez pewien okres, pierwszą fazę. Bodziec warunkowy i szok -> ucieczka.

Wytwarza klasyczną reakcję warunkową = strachu (emocjonalna). Ten strach

jest stale motywującym zachowaniem instrumentalnym. Potem zwierze już nie

czeka na szok (bezwarunkowy bodziec) tylko od razu ucieka. I to się nie

wygasza. Jest to zachowanie instrumentalne. W klasycznym bez bodźca

bezwarunkowego nie byoby później reakcji na bodziec warunkowy.

Procesy

warunkowania

Document Outline