STUDIA NIESTACJONARNE- POMOSTOWE

ROK I SEMESTR I POZIOM C

Wstęp

Omówienie 

metod, 

technik 

i 

narzędzi 

badawczych należy rozpocząć od zdefiniowania 
ich pojęć. Według A. Kamińskiego:

„metoda  badań  to  zespół  teoretycznych 
uzasadnionych  zabiegów  koncepcyjnych  i 
instrumentalnych 

obejmujących 

najogólniej 

całość  postępowania  badacza,  zmierzającego 
do 

rozwiązania 

określonego 

problemu 

naukowego”.

Wstęp

Technika natomiast definiowana jest:

„jako 

czynność 

praktyczna, 

regulowana  starannie  wypracowanymi 

dyrektywami, 

pozwalającymi 

na 

uzyskanie  optymalnie  sprawdzonych 

informacji, opinii, faktów”.

Metoda indywidualnych 
przypadków

Zwana 

również 

jest 

studium 

indywidualnego  przypadku  lub  metodą 

kazuistyczną 

(łac. casus – przypadek).

Metoda indywidualnych 
przypadków

Metoda  bardzo  często  stosowana  jest 
przez studentów, szczególnie przy pisaniu 
prac  licencjackich,  oraz  przez  lekarzy 
opisujących rzadkie przypadki kliniczne.

W  przeciwieństwie  do  pielęgniarstwa,  w 
którym  nie  ma  publikacji  naukowych  z 
wykorzystaniem omawianej metody.

Metoda indywidualnych 
przypadków

Praca związana z poznawaniem jednostki określana 
jest  w  języku  angielskim  jako  case  study,  czyli 
studium 

przypadku 

polega 

głównie 

na 

zgromadzeniu  wszelkich  informacji  dotyczących 
badanego przypadku.

Drugi  etap  nazywany  jest  case  work,  czyli  pracą  z 
przypadkiem  i  dotyczy  wykorzystania  wcześniej 
zdobytych  informacji  w  diagnozie  i    późniejszej 
pracy nad daną jednostką. 

Metoda indywidualnych 
przypadków

Metoda ta polega na analizie jednostkowych losów 
ludzkich  wynikających  ze  specyficznej  sytuacji 
klinicznej,  rzadko  opisywanej  w  piśmiennictwie, 
lub 

na 

analizie 

sytuacji 

psychospołecznej 

kulturowej  osoby,  która  wynika  z  choroby  i  jej 
następstw,  a  także  leczenia  z  nastawieniem  na 
rozpoznanie 

problemów 

zdrowotnych 

i 

opracowanie modelu opieki pielęgniarskiej.

Metoda indywidualnych 
przypadków

Z  punktu  widzenia  lekarskiego  metoda  ta 

jest  stosowana  w  celu  przedstawienia 

konkretnego  przypadku  chorobowego  bądź 

serii  przypadków  w  aspekcie  diagnozy, 

leczenia i profilaktyki. 

Metoda indywidualnych 
przypadków

Natomiast  w  pielęgniarstwie  sprowadza  się 
do  poznania  złożonych  problemów  jednostki 
wynikających  z  rozpoznania  choroby  i  jej 
następstw, szczególnie w odniesieniu do:



 niepełnosprawności,



 

chorób 

o 

przewlekłym 

procesie 

i 

niepomyślnym rokowaniu.

Metoda indywidualnych 
przypadków

Zastosowanie  tej  metody  w  badaniach 

pielęgniarskich  ma  nie  tylko  walor 

poznawczy,  ale  również  praktyczny. 

Metoda  ta  jest  zaliczana  do  metod 

badania  jakościowego,  stąd  obarczona 

jest  indywidualizmem  badacza  oraz 

trudnościami w budowaniu uogólnień.

Metoda indywidualnych 
przypadków

W  metodzie  indywidualnego  przypadku 

wykorzystywane 

są 

różne 

techniki 

badawcze,  co  wynika  z  tego,  że  badaną 

jednostkę  można  charakteryzować  na 

wiele sposobów. 

Metoda indywidualnych 
przypadków

Do  najczęściej  stosowanych  technik  należy 

zaliczyć:



 obserwowanie,



 wywiad,



  analizę  dokumentów,  w  tym  medycznych 

(np.  historie  choroby,  wyniki  badań,  karty 

obserwacyjne, samokontroli),



 wytwory (np. zdjęcia, prace, obrazy),



 oraz skale i testy (np. test sprawności, skala 

samoobsługi, czynności życia codziennego).

Metoda indywidualnych 
przypadków

Obserwowanie.

Obserwacja rozszerza swój zakres na otoczenie, 

w  którym  dana  jednostka  przebywa.  Z.  Skorny 

uważa, 

że 

podstawowym 

przedmiotem 

obserwacji są:



  warunki,  w  których  aktualnie  przebywają 

osoby  obserwowane  i  z  którymi  pozostają 

najczęściej w kontakcie,



 sytuacje, w których uczestniczą w charakterze 

czynnych lub biernych ich członków,



 reakcje obserwowanych osób na nowe warunki 

i sytuacje.

Metoda indywidualnych 
przypadków

Wyróżnia się kilka typów wywiadów:



nie  skategoryzowany 

-  daje  możliwość  swobody  w  formułowaniu 

pytań oraz zmieniania ich kolejności, stawianie pytań dodatkowych



skategoryzowany

 - ogranicza kolejność i brzmienie stawianych pytań



jawny  -  badany  poinformowany  jest  o  celach  i  przedmiocie  wywiadu, 

musi być on skategoryzowany



ukryty

  -  stosowany  w  przypadku  gdy  przedmiotem  wywiadu  są 

drażliwe  zagadnienia,  badania  postaw,  motywacji  i  innych,  badany  nie 

jest poinformowany o przedmiocie rozmowy



jawny  nieformalny 

-  to  luźna  rozmowa,  podczas  której  badający 

usiłuje przez stosowne jej ukierunkowanie uzyskać interesujące go dane



jawny formalny 

- gdy badany orientuje się o fakcie przeprowadzania z 

nim wywiadu



indywidualny



zbiorowy

 - ma uzasadnienie gdy przedmiotem badań są opinie, fakty 

jednorodnej grupy, wywiadom zbiorowym towarzyszą emocje dodatnie i 

ujemne, mogące mieć znaczenie dla wiarygodności badań.

Bibliografia



Helena Lenartowicz, Maria Kózka, 
Metodologia badań w pielęgniarstwie, 
Wydawnictwo Lekarskie PZWL 
Warszawa 2010,



Z. Skorny, Obserwacje, interpretacje i 
charakterystyki , Warszawa 1968.



A. Podgórecki, Charakterystyka nauk 
praktycznych, Warszawa 1962,