Osobowościowe

Osobowościowe

wyznaczniki zachowań

wyznaczniki zachowań

politycznych

politycznych

Autorytaryzm, konserwatyzm,

Autorytaryzm, konserwatyzm,

orientacja na dominację

orientacja na dominację

społeczną, ekstremizm

społeczną, ekstremizm

Skala F (Adorno, Frenkel-Brunswick,

Skala F (Adorno, Frenkel-Brunswick,

Sanford, Levinson)

Sanford, Levinson)

►

Konwencjonalizm

Konwencjonalizm

►

podporządkowanie autorytarne

podporządkowanie autorytarne

►

autorytarna agresja

autorytarna agresja

►

antyintracepcja

antyintracepcja

►

przesądność i stereotypowość

przesądność i stereotypowość

►

wiara w siłę i bycie twardym

wiara w siłę i bycie twardym

►

destruktywność i cynizm

destruktywność i cynizm

►

projekcja negatywnych uczuć

projekcja negatywnych uczuć

►

przypisywanie nadmiernej roli kwestiom

przypisywanie nadmiernej roli kwestiom

seksualnym

seksualnym

Autorytaryzm: cechy osobowości autorytarnej

Autorytaryzm: cechy osobowości autorytarnej

►

Negatywna wizja świata społecznego, wrogość i

Negatywna wizja świata społecznego, wrogość i

nieufność względem ludzi (jako skutek projekcji)

nieufność względem ludzi (jako skutek projekcji)

►

Unikanie wglądu;

Unikanie wglądu;

►

Myślenie stereotypowe, uprzedzenia, nietolerancja

Myślenie stereotypowe, uprzedzenia, nietolerancja

►

Dogmatyzm i sztywność poznawcza

Dogmatyzm i sztywność poznawcza

►

Idealizacja autorytetów, bezwzględne

Idealizacja autorytetów, bezwzględne

posłuszeństwo, widzenie świata jako

posłuszeństwo, widzenie świata jako

hierarchicznego

hierarchicznego

►

Agresja względem alternatywnych światopoglądów

Agresja względem alternatywnych światopoglądów

Teorie autorytaryzmu: Teorie

Teorie autorytaryzmu: Teorie

psychoanalityczne (Fromm, Adorno)

psychoanalityczne (Fromm, Adorno)

►

Wpływ postaw rodzicielskich: karanie,

Wpływ postaw rodzicielskich: karanie,

sztywne normy budzące lęk i agresję u

sztywne normy budzące lęk i agresję u

dziecka

dziecka

►

Projekcja wrogości na grupy mniejszościowe

Projekcja wrogości na grupy mniejszościowe

i innych ludzi

i innych ludzi

►

Całkowite podporządkowanie rodzicom i

Całkowite podporządkowanie rodzicom i

innym autorytetom

innym autorytetom

Koncepcja Altemeyera – autorytaryzm

Koncepcja Altemeyera – autorytaryzm

(prawicowy) jako syndrom

(prawicowy) jako syndrom

(osobowościowy) postaw

(osobowościowy) postaw

►

Konwencjonalizm

Konwencjonalizm

►

Submisja autorytarna

Submisja autorytarna

►

Agresja autorytarna (wroga

Agresja autorytarna (wroga

nietolerancja)

nietolerancja)

Autorytaryzm jako wielowymiarowa postawa

Autorytaryzm jako wielowymiarowa postawa

społeczna (Duckitt i in, 2010)

społeczna (Duckitt i in, 2010)

►

Autorytaryzm –podporządkowanie

Autorytaryzm –podporządkowanie

liderowi , agresja autorytarna , związek z

liderowi , agresja autorytarna , związek z

zagrożeniem fizycznym

zagrożeniem fizycznym

►

Konserwatyzm – submisja autorytarna,

Konserwatyzm – submisja autorytarna,

związek z zagrożeniem dla spójności

związek z zagrożeniem dla spójności

grupy

grupy

►

Tradycjonalizm – podtrzymywanie

Tradycjonalizm – podtrzymywanie

tradycyjnego stylu życia,

tradycyjnego stylu życia,

konwencjonalizm

konwencjonalizm

Koralewicz: autorytaryzm jako syndrom

Koralewicz: autorytaryzm jako syndrom

(opozycja autorytaryzm-podmiotowość)

(opozycja autorytaryzm-podmiotowość)

►

Warstwa normatywno-wartościująca:

Warstwa normatywno-wartościująca:

podporządkowanie autorytetom

podporządkowanie autorytetom

►

Warstwa poznawczo-deskryptywna:

Warstwa poznawczo-deskryptywna:

poczucie braku wpływu na

poczucie braku wpływu na

rzeczywistość

rzeczywistość

Pozycje skali autorytaryzmu Koralewicz (1990)

Pozycje skali autorytaryzmu Koralewicz (1990)

►

Najważniejszą rzeczą, której trzeba uczyć dzieci, jest

Najważniejszą rzeczą, której trzeba uczyć dzieci, jest

całkowite posłuszeństwo wobec rodziców

całkowite posłuszeństwo wobec rodziców

►

Zawsze powinno się okazywać szacunek tym, którzy

Zawsze powinno się okazywać szacunek tym, którzy

sprawują władzę

sprawują władzę

►

W tym skomplikowanym świecie jedynym sposobem na to,

W tym skomplikowanym świecie jedynym sposobem na to,

żeby wiedzieć co zrobić, jest zdać się na specjalistów i

żeby wiedzieć co zrobić, jest zdać się na specjalistów i

doradców

doradców

►

Każdy dobry kierownik, aby uzyskać uznanie i posłuch,

Każdy dobry kierownik, aby uzyskać uznanie i posłuch,

powinien być surowy i wymagający wobec ludzi, którzy mu

powinien być surowy i wymagający wobec ludzi, którzy mu

podlegają

podlegają

►

Każdy powinien być posłuszny wobec swoich zwierzchników,

Każdy powinien być posłuszny wobec swoich zwierzchników,

niezależnie od tego, czy jest przekonany o ich racji

niezależnie od tego, czy jest przekonany o ich racji

►

Żaden przyzwoity mężczyzna nie może szanować kobiety,

Żaden przyzwoity mężczyzna nie może szanować kobiety,

która przed małżeństwem nawiązała stosunki seksualne

która przed małżeństwem nawiązała stosunki seksualne

►

Niedobrze jest robić cokolwiek w inny sposób, niż robiły to

Niedobrze jest robić cokolwiek w inny sposób, niż robiły to

poprzednie pokolenia

poprzednie pokolenia

Koncepcja Sidaniusa: orientacja na dominację

Koncepcja Sidaniusa: orientacja na dominację

społeczną

społeczną

►

Porządek hierarchiczny jest naturalny dla

Porządek hierarchiczny jest naturalny dla

człowieka

człowieka

►

Przekonania podtrzymują hierarchię społeczną

Przekonania podtrzymują hierarchię społeczną

(legitymizacja porządku społecznego np.

(legitymizacja porządku społecznego np.

przez stereotypy – rasizm, seksizm i przez

przez stereotypy – rasizm, seksizm i przez

ideologię, np.. Zasady merytokracji)

ideologię, np.. Zasady merytokracji)

►

Grupy dominujące dążą do utrzymania

Grupy dominujące dążą do utrzymania

porządku społecznego

porządku społecznego

►

Członkowie grupy o wysokim statusie mają

Członkowie grupy o wysokim statusie mają

pozytywny autostereotyp, natomiast o niskim

pozytywny autostereotyp, natomiast o niskim

statusie – negatywny autostereotyp i

statusie – negatywny autostereotyp i

pozytywny stereotyp grupy dominującej

pozytywny stereotyp grupy dominującej

Korelaty SDO

Korelaty SDO

►

Niższa empatia

Niższa empatia

►

Słabsza tolerancja

Słabsza tolerancja

►

Niższa wspólnotowość

Niższa wspólnotowość

►

Niższy altruizm

Niższy altruizm

Jost: konserwatyzm polityczny

Jost: konserwatyzm polityczny

►

Konserwatyzm polityczny wynika z motywacji: chęci

Konserwatyzm polityczny wynika z motywacji: chęci

uniknięcia niepewności i zagrożenia oraz niechęci do

uniknięcia niepewności i zagrożenia oraz niechęci do

zmian, ideologie (SDO, legitymizacja systemu)

zmian, ideologie (SDO, legitymizacja systemu)

stanowią ich racjonalizację

stanowią ich racjonalizację

►

Predyktory konserwatyzmu (Jost i in. 2003):

Predyktory konserwatyzmu (Jost i in. 2003):



Lęk przed śmiercią

Lęk przed śmiercią



Niestabilność systemu

Niestabilność systemu



Dogmatyzm i nietolerancja na wieloznaczność

Dogmatyzm i nietolerancja na wieloznaczność



Nietolerancja niepewności

Nietolerancja niepewności



Złożoność integratywna (niska)

Złożoność integratywna (niska)



Potrzeby porządku, struktury, domknięcia

Potrzeby porządku, struktury, domknięcia

poznawczego,

poznawczego,



Lęk przed zagubieniem i zagrożeniem

Lęk przed zagubieniem i zagrożeniem



Samoocena (niska)

Samoocena (niska)

Korelaty autorytaryzmu (Korzeniowski, 1991)

Korelaty autorytaryzmu (Korzeniowski, 1991)

►

Niższe wykształcenie

Niższe wykształcenie

►

Niższe wykształcenie ojca

Niższe wykształcenie ojca

►

Wiek

Wiek

►

Niższe dochody

Niższe dochody

►

Płeć męska

Płeć męska

►

Niepracujący

Niepracujący

►

Wiara i praktyki religijne

Wiara i praktyki religijne

Korelaty autorytaryzmu

Korelaty autorytaryzmu

(Skarżyńska i Gientka, 1999)

(Skarżyńska i Gientka, 1999)

►

Konformizm

Konformizm

►

Samokierowanie (korelacja ujemna)

Samokierowanie (korelacja ujemna)

►

Nietolerancja dla osób odmiennych

Nietolerancja dla osób odmiennych

(homoseksualizm, narkomania, AIDS)

(homoseksualizm, narkomania, AIDS)

►

Wyższa punitywność względem dewiantów

Wyższa punitywność względem dewiantów

►

Silniejsza ocena zagrożeń dla spójności grupy (lęk

Silniejsza ocena zagrożeń dla spójności grupy (lęk

przed przestępczością, narkomanią, AIDS,

przed przestępczością, narkomanią, AIDS,

upadkiem autorytetów, zagrożeniem spójności

upadkiem autorytetów, zagrożeniem spójności

rodziny)

rodziny)

►

Kolektywistyczne podejście do podejmowania

Kolektywistyczne podejście do podejmowania

ważnych decyzji życiowych (wpływ rodziny,

ważnych decyzji życiowych (wpływ rodziny,

znajomych)

znajomych)

Poglądy społeczno-polityczne a autorytaryzm

Poglądy społeczno-polityczne a autorytaryzm

(Korzeniowski, 1993)

(Korzeniowski, 1993)

►

Poglądy prawicowe

Poglądy prawicowe

►

Słabsze poparcie dla demokracji i przemian

Słabsze poparcie dla demokracji i przemian

systemowych oraz niekonwencjonalnej aktywności

systemowych oraz niekonwencjonalnej aktywności

politycznej (protestów)

politycznej (protestów)

►

Poparcie dla państwa narodowo-katolickiego (odrzucenie

Poparcie dla państwa narodowo-katolickiego (odrzucenie

„świecko-europejskiego”)

„świecko-europejskiego”)

►

Akceptacja przymusu

Akceptacja przymusu

►

Aprobata dla roli wojska

Aprobata dla roli wojska

►

Ochrona rodzin najgorzej sytuowanych ekonomicznie

Ochrona rodzin najgorzej sytuowanych ekonomicznie

(przy braku większego poparcia dla państwa

(przy braku większego poparcia dla państwa

opiekuńczego)

opiekuńczego)

►

Brak związku z aktywnością konwencjonalną i poparciem

Brak związku z aktywnością konwencjonalną i poparciem

dla bojkotu

dla bojkotu

Mechanizmy psychologiczne

Mechanizmy psychologiczne

warunkujące powstanie autorytaryzmu

warunkujące powstanie autorytaryzmu

(Skarżyńska, 2005)

(Skarżyńska, 2005)

►

Wczesnodziecięce doświadczenia i ambiwalencja

Wczesnodziecięce doświadczenia i ambiwalencja

postaw wobec rodziców

postaw wobec rodziców

►

Funkcjonowanie poznawcze – dogmatyzm i

Funkcjonowanie poznawcze – dogmatyzm i

złożoność struktur poznawczych

złożoność struktur poznawczych

►

Postawa szacunku wobec osób o wyższej pozycji

Postawa szacunku wobec osób o wyższej pozycji

(hierarchiczność) w procesie socjalizacji

(hierarchiczność) w procesie socjalizacji

►

Silna identyfikacja emocjonalna z grupą społeczną,

Silna identyfikacja emocjonalna z grupą społeczną,

dążenie do spójności grupy

dążenie do spójności grupy

►

Autorytaryzm jako skutek rozwiązania konfliktu

Autorytaryzm jako skutek rozwiązania konfliktu

konformizm- autonomia osobista (Feldman)

konformizm- autonomia osobista (Feldman)

uwarunkowane pesymistyczną wizją natury ludzkiej

uwarunkowane pesymistyczną wizją natury ludzkiej

(autonomia jako zagrożenie dla wspólnoty)

(autonomia jako zagrożenie dla wspólnoty)

Ekstremizm polityczny – przejawy

Ekstremizm polityczny – przejawy

(Jakubowska, 2005)

(Jakubowska, 2005)

►

Centralne: antydemokratyczność

Centralne: antydemokratyczność

(1)

(1)

Przekonania społeczno-polityczne

Przekonania społeczno-polityczne

(2)

(2)

Zachowania polityczne

Zachowania polityczne

(3)

(3)

Stan obejmujący wzajemnie spójne

Stan obejmujący wzajemnie spójne

przekonania i zachowania polityczne

przekonania i zachowania polityczne

Ekstremizm polityczny (Jakubowska, 2005)

Ekstremizm polityczny (Jakubowska, 2005)

prawicowy

prawicowy

lewicowy

lewicowy

Gotowość do

Gotowość do

konfrontacji i

konfrontacji i

przemocy polit.

przemocy polit.

wysoka

wysoka

wysoka

wysoka

Predyktory

Predyktory

przynależności

przynależności

partyjnej

partyjnej

Osobowościowe

Osobowościowe

(dogmatyzm,

(dogmatyzm,

nietolerancja

nietolerancja

wieloznaczności)

wieloznaczności)

Mentalnościowe

Mentalnościowe

(oceny państwa i

(oceny państwa i

demokracji)

demokracji)

Funkcjonowanie

Funkcjonowanie

poznawcze

poznawcze

Dogmatyzm,

Dogmatyzm,

nietolerancja

nietolerancja

wieloznaczności

wieloznaczności

Brak dogmatyzmu

Brak dogmatyzmu

Poglądy społeczne,

Poglądy społeczne,

polityczne,

polityczne,

gospodarcze

gospodarcze

Konserwatyzm

Konserwatyzm

obyczajowy,

obyczajowy,

negatywna ocena

negatywna ocena

państwa

państwa

Interwencjonizm

Interwencjonizm

państwowy,

państwowy,

negatywna ocena

negatywna ocena

państwa

państwa

Preferowany ład

Preferowany ład

państwa

państwa

Narodowo-

Narodowo-

katolickie

katolickie

Państwo opiekuńcze,

Państwo opiekuńcze,

państwo

państwo

demokratyczne

demokratyczne

ideologia

ideologia

Prawicowa

Prawicowa

(faszyzm)

(faszyzm)

Lewicowa (komunizm,

Lewicowa (komunizm,

anarchizm)

anarchizm)

Psychologiczne aspekty terroryzmu: motywy i

Psychologiczne aspekty terroryzmu: motywy i

mechanizmy psychologiczne związane z

mechanizmy psychologiczne związane z

przynależnością do grupy terrorystycznej

przynależnością do grupy terrorystycznej

►

Motywacja nacjonalistyczna

Motywacja nacjonalistyczna

►

Chęć identyfikacji z grupą (poczucie

Chęć identyfikacji z grupą (poczucie

przynależności)

przynależności)

►

Alienacja względem reszty społeczeństwa

Alienacja względem reszty społeczeństwa

►

Silna identyfikacja z celami grupy

Silna identyfikacja z celami grupy

►

Ostry podział „my”-”oni”

Ostry podział „my”-”oni”

►

Silna spójność grupy terrorystycznej

Silna spójność grupy terrorystycznej

►

Przynależność do grupy jako podstawa

Przynależność do grupy jako podstawa

pozytywnej samooceny

pozytywnej samooceny

Rekrutacja do organizacji terrorystycznej

Rekrutacja do organizacji terrorystycznej

(Zimny, 2006) – mechanizmy:

(Zimny, 2006) – mechanizmy:

►

Religijne

Religijne

►

Kulturowe

Kulturowe

►

Społeczne

Społeczne

►

Traumatyczne

Traumatyczne

►

Psychologiczne

Psychologiczne

►

inne

inne