Osobowościowe
Osobowościowe
wyznaczniki zachowań
wyznaczniki zachowań
politycznych
politycznych
Autorytaryzm, konserwatyzm,
Autorytaryzm, konserwatyzm,
orientacja na dominację
orientacja na dominację
społeczną, ekstremizm
społeczną, ekstremizm
Osobowościowe
Osobowościowe
wyznaczniki zachowań
wyznaczniki zachowań
politycznych
politycznych
Autorytaryzm, konserwatyzm,
Autorytaryzm, konserwatyzm,
orientacja na dominację
orientacja na dominację
społeczną, ekstremizm
społeczną, ekstremizm
Skala F (Adorno, Frenkel-Brunswick,
Skala F (Adorno, Frenkel-Brunswick,
Sanford, Levinson)
Sanford, Levinson)
►
Konwencjonalizm
Konwencjonalizm
►
podporządkowanie autorytarne
podporządkowanie autorytarne
►
autorytarna agresja
autorytarna agresja
►
antyintracepcja
antyintracepcja
►
przesądność i stereotypowość
przesądność i stereotypowość
►
wiara w siłę i bycie twardym
wiara w siłę i bycie twardym
►
destruktywność i cynizm
destruktywność i cynizm
►
projekcja negatywnych uczuć
projekcja negatywnych uczuć
►
przypisywanie nadmiernej roli kwestiom
przypisywanie nadmiernej roli kwestiom
seksualnym
seksualnym
Autorytaryzm: cechy osobowości autorytarnej
Autorytaryzm: cechy osobowości autorytarnej
►
Negatywna wizja świata społecznego, wrogość i
Negatywna wizja świata społecznego, wrogość i
nieufność względem ludzi (jako skutek projekcji)
nieufność względem ludzi (jako skutek projekcji)
►
Unikanie wglądu;
Unikanie wglądu;
►
Myślenie stereotypowe, uprzedzenia, nietolerancja
Myślenie stereotypowe, uprzedzenia, nietolerancja
►
Dogmatyzm i sztywność poznawcza
Dogmatyzm i sztywność poznawcza
►
Idealizacja autorytetów, bezwzględne
Idealizacja autorytetów, bezwzględne
posłuszeństwo, widzenie świata jako
posłuszeństwo, widzenie świata jako
hierarchicznego
hierarchicznego
►
Agresja względem alternatywnych światopoglądów
Agresja względem alternatywnych światopoglądów
Teorie autorytaryzmu: Teorie
Teorie autorytaryzmu: Teorie
psychoanalityczne (Fromm, Adorno)
psychoanalityczne (Fromm, Adorno)
►
Wpływ postaw rodzicielskich: karanie,
Wpływ postaw rodzicielskich: karanie,
sztywne normy budzące lęk i agresję u
sztywne normy budzące lęk i agresję u
dziecka
dziecka
►
Projekcja wrogości na grupy mniejszościowe
Projekcja wrogości na grupy mniejszościowe
i innych ludzi
i innych ludzi
►
Całkowite podporządkowanie rodzicom i
Całkowite podporządkowanie rodzicom i
innym autorytetom
innym autorytetom
Koncepcja Altemeyera – autorytaryzm
Koncepcja Altemeyera – autorytaryzm
(prawicowy) jako syndrom
(prawicowy) jako syndrom
(osobowościowy) postaw
(osobowościowy) postaw
►
Konwencjonalizm
Konwencjonalizm
►
Submisja autorytarna
Submisja autorytarna
►
Agresja autorytarna (wroga
Agresja autorytarna (wroga
nietolerancja)
nietolerancja)
Autorytaryzm jako wielowymiarowa postawa
Autorytaryzm jako wielowymiarowa postawa
społeczna (Duckitt i in, 2010)
społeczna (Duckitt i in, 2010)
►
Autorytaryzm –podporządkowanie
Autorytaryzm –podporządkowanie
liderowi , agresja autorytarna , związek z
liderowi , agresja autorytarna , związek z
zagrożeniem fizycznym
zagrożeniem fizycznym
►
Konserwatyzm – submisja autorytarna,
Konserwatyzm – submisja autorytarna,
związek z zagrożeniem dla spójności
związek z zagrożeniem dla spójności
grupy
grupy
►
Tradycjonalizm – podtrzymywanie
Tradycjonalizm – podtrzymywanie
tradycyjnego stylu życia,
tradycyjnego stylu życia,
konwencjonalizm
konwencjonalizm
Koralewicz: autorytaryzm jako syndrom
Koralewicz: autorytaryzm jako syndrom
(opozycja autorytaryzm-podmiotowość)
(opozycja autorytaryzm-podmiotowość)
►
Warstwa normatywno-wartościująca:
Warstwa normatywno-wartościująca:
podporządkowanie autorytetom
podporządkowanie autorytetom
►
Warstwa poznawczo-deskryptywna:
Warstwa poznawczo-deskryptywna:
poczucie braku wpływu na
poczucie braku wpływu na
rzeczywistość
rzeczywistość
Pozycje skali autorytaryzmu Koralewicz (1990)
Pozycje skali autorytaryzmu Koralewicz (1990)
►
Najważniejszą rzeczą, której trzeba uczyć dzieci, jest
Najważniejszą rzeczą, której trzeba uczyć dzieci, jest
całkowite posłuszeństwo wobec rodziców
całkowite posłuszeństwo wobec rodziców
►
Zawsze powinno się okazywać szacunek tym, którzy
Zawsze powinno się okazywać szacunek tym, którzy
sprawują władzę
sprawują władzę
►
W tym skomplikowanym świecie jedynym sposobem na to,
W tym skomplikowanym świecie jedynym sposobem na to,
żeby wiedzieć co zrobić, jest zdać się na specjalistów i
żeby wiedzieć co zrobić, jest zdać się na specjalistów i
doradców
doradców
►
Każdy dobry kierownik, aby uzyskać uznanie i posłuch,
Każdy dobry kierownik, aby uzyskać uznanie i posłuch,
powinien być surowy i wymagający wobec ludzi, którzy mu
powinien być surowy i wymagający wobec ludzi, którzy mu
podlegają
podlegają
►
Każdy powinien być posłuszny wobec swoich zwierzchników,
Każdy powinien być posłuszny wobec swoich zwierzchników,
niezależnie od tego, czy jest przekonany o ich racji
niezależnie od tego, czy jest przekonany o ich racji
►
Żaden przyzwoity mężczyzna nie może szanować kobiety,
Żaden przyzwoity mężczyzna nie może szanować kobiety,
która przed małżeństwem nawiązała stosunki seksualne
która przed małżeństwem nawiązała stosunki seksualne
►
Niedobrze jest robić cokolwiek w inny sposób, niż robiły to
Niedobrze jest robić cokolwiek w inny sposób, niż robiły to
poprzednie pokolenia
poprzednie pokolenia
Koncepcja Sidaniusa: orientacja na dominację
Koncepcja Sidaniusa: orientacja na dominację
społeczną
społeczną
►
Porządek hierarchiczny jest naturalny dla
Porządek hierarchiczny jest naturalny dla
człowieka
człowieka
►
Przekonania podtrzymują hierarchię społeczną
Przekonania podtrzymują hierarchię społeczną
(legitymizacja porządku społecznego np.
(legitymizacja porządku społecznego np.
przez stereotypy – rasizm, seksizm i przez
przez stereotypy – rasizm, seksizm i przez
ideologię, np.. Zasady merytokracji)
ideologię, np.. Zasady merytokracji)
►
Grupy dominujące dążą do utrzymania
Grupy dominujące dążą do utrzymania
porządku społecznego
porządku społecznego
►
Członkowie grupy o wysokim statusie mają
Członkowie grupy o wysokim statusie mają
pozytywny autostereotyp, natomiast o niskim
pozytywny autostereotyp, natomiast o niskim
statusie – negatywny autostereotyp i
statusie – negatywny autostereotyp i
pozytywny stereotyp grupy dominującej
pozytywny stereotyp grupy dominującej
Korelaty SDO
Korelaty SDO
►
Niższa empatia
Niższa empatia
►
Słabsza tolerancja
Słabsza tolerancja
►
Niższa wspólnotowość
Niższa wspólnotowość
►
Niższy altruizm
Niższy altruizm
Jost: konserwatyzm polityczny
Jost: konserwatyzm polityczny
►
Konserwatyzm polityczny wynika z motywacji: chęci
Konserwatyzm polityczny wynika z motywacji: chęci
uniknięcia niepewności i zagrożenia oraz niechęci do
uniknięcia niepewności i zagrożenia oraz niechęci do
zmian, ideologie (SDO, legitymizacja systemu)
zmian, ideologie (SDO, legitymizacja systemu)
stanowią ich racjonalizację
stanowią ich racjonalizację
►
Predyktory konserwatyzmu (Jost i in. 2003):
Predyktory konserwatyzmu (Jost i in. 2003):
Lęk przed śmiercią
Lęk przed śmiercią
Niestabilność systemu
Niestabilność systemu
Dogmatyzm i nietolerancja na wieloznaczność
Dogmatyzm i nietolerancja na wieloznaczność
Nietolerancja niepewności
Nietolerancja niepewności
Złożoność integratywna (niska)
Złożoność integratywna (niska)
Potrzeby porządku, struktury, domknięcia
Potrzeby porządku, struktury, domknięcia
poznawczego,
poznawczego,
Lęk przed zagubieniem i zagrożeniem
Lęk przed zagubieniem i zagrożeniem
Samoocena (niska)
Samoocena (niska)
Korelaty autorytaryzmu (Korzeniowski, 1991)
Korelaty autorytaryzmu (Korzeniowski, 1991)
►
Niższe wykształcenie
Niższe wykształcenie
►
Niższe wykształcenie ojca
Niższe wykształcenie ojca
►
Wiek
Wiek
►
Niższe dochody
Niższe dochody
►
Płeć męska
Płeć męska
►
Niepracujący
Niepracujący
►
Wiara i praktyki religijne
Wiara i praktyki religijne
Korelaty autorytaryzmu
Korelaty autorytaryzmu
(Skarżyńska i Gientka, 1999)
(Skarżyńska i Gientka, 1999)
►
Konformizm
Konformizm
►
Samokierowanie (korelacja ujemna)
Samokierowanie (korelacja ujemna)
►
Nietolerancja dla osób odmiennych
Nietolerancja dla osób odmiennych
(homoseksualizm, narkomania, AIDS)
(homoseksualizm, narkomania, AIDS)
►
Wyższa punitywność względem dewiantów
Wyższa punitywność względem dewiantów
►
Silniejsza ocena zagrożeń dla spójności grupy (lęk
Silniejsza ocena zagrożeń dla spójności grupy (lęk
przed przestępczością, narkomanią, AIDS,
przed przestępczością, narkomanią, AIDS,
upadkiem autorytetów, zagrożeniem spójności
upadkiem autorytetów, zagrożeniem spójności
rodziny)
rodziny)
►
Kolektywistyczne podejście do podejmowania
Kolektywistyczne podejście do podejmowania
ważnych decyzji życiowych (wpływ rodziny,
ważnych decyzji życiowych (wpływ rodziny,
znajomych)
znajomych)
Poglądy społeczno-polityczne a autorytaryzm
Poglądy społeczno-polityczne a autorytaryzm
(Korzeniowski, 1993)
(Korzeniowski, 1993)
►
Poglądy prawicowe
Poglądy prawicowe
►
Słabsze poparcie dla demokracji i przemian
Słabsze poparcie dla demokracji i przemian
systemowych oraz niekonwencjonalnej aktywności
systemowych oraz niekonwencjonalnej aktywności
politycznej (protestów)
politycznej (protestów)
►
Poparcie dla państwa narodowo-katolickiego (odrzucenie
Poparcie dla państwa narodowo-katolickiego (odrzucenie
„świecko-europejskiego”)
„świecko-europejskiego”)
►
Akceptacja przymusu
Akceptacja przymusu
►
Aprobata dla roli wojska
Aprobata dla roli wojska
►
Ochrona rodzin najgorzej sytuowanych ekonomicznie
Ochrona rodzin najgorzej sytuowanych ekonomicznie
(przy braku większego poparcia dla państwa
(przy braku większego poparcia dla państwa
opiekuńczego)
opiekuńczego)
►
Brak związku z aktywnością konwencjonalną i poparciem
Brak związku z aktywnością konwencjonalną i poparciem
dla bojkotu
dla bojkotu
Mechanizmy psychologiczne
Mechanizmy psychologiczne
warunkujące powstanie autorytaryzmu
warunkujące powstanie autorytaryzmu
(Skarżyńska, 2005)
(Skarżyńska, 2005)
►
Wczesnodziecięce doświadczenia i ambiwalencja
Wczesnodziecięce doświadczenia i ambiwalencja
postaw wobec rodziców
postaw wobec rodziców
►
Funkcjonowanie poznawcze – dogmatyzm i
Funkcjonowanie poznawcze – dogmatyzm i
złożoność struktur poznawczych
złożoność struktur poznawczych
►
Postawa szacunku wobec osób o wyższej pozycji
Postawa szacunku wobec osób o wyższej pozycji
(hierarchiczność) w procesie socjalizacji
(hierarchiczność) w procesie socjalizacji
►
Silna identyfikacja emocjonalna z grupą społeczną,
Silna identyfikacja emocjonalna z grupą społeczną,
dążenie do spójności grupy
dążenie do spójności grupy
►
Autorytaryzm jako skutek rozwiązania konfliktu
Autorytaryzm jako skutek rozwiązania konfliktu
konformizm- autonomia osobista (Feldman)
konformizm- autonomia osobista (Feldman)
uwarunkowane pesymistyczną wizją natury ludzkiej
uwarunkowane pesymistyczną wizją natury ludzkiej
(autonomia jako zagrożenie dla wspólnoty)
(autonomia jako zagrożenie dla wspólnoty)
Ekstremizm polityczny – przejawy
Ekstremizm polityczny – przejawy
(Jakubowska, 2005)
(Jakubowska, 2005)
►
Centralne: antydemokratyczność
Centralne: antydemokratyczność
(1)
(1)
Przekonania społeczno-polityczne
Przekonania społeczno-polityczne
(2)
(2)
Zachowania polityczne
Zachowania polityczne
(3)
(3)
Stan obejmujący wzajemnie spójne
Stan obejmujący wzajemnie spójne
przekonania i zachowania polityczne
przekonania i zachowania polityczne
Ekstremizm polityczny (Jakubowska, 2005)
Ekstremizm polityczny (Jakubowska, 2005)
prawicowy
prawicowy
lewicowy
lewicowy
Gotowość do
Gotowość do
konfrontacji i
konfrontacji i
przemocy polit.
przemocy polit.
wysoka
wysoka
wysoka
wysoka
Predyktory
Predyktory
przynależności
przynależności
partyjnej
partyjnej
Osobowościowe
Osobowościowe
(dogmatyzm,
(dogmatyzm,
nietolerancja
nietolerancja
wieloznaczności)
wieloznaczności)
Mentalnościowe
Mentalnościowe
(oceny państwa i
(oceny państwa i
demokracji)
demokracji)
Funkcjonowanie
Funkcjonowanie
poznawcze
poznawcze
Dogmatyzm,
Dogmatyzm,
nietolerancja
nietolerancja
wieloznaczności
wieloznaczności
Brak dogmatyzmu
Brak dogmatyzmu
Poglądy społeczne,
Poglądy społeczne,
polityczne,
polityczne,
gospodarcze
gospodarcze
Konserwatyzm
Konserwatyzm
obyczajowy,
obyczajowy,
negatywna ocena
negatywna ocena
państwa
państwa
Interwencjonizm
Interwencjonizm
państwowy,
państwowy,
negatywna ocena
negatywna ocena
państwa
państwa
Preferowany ład
Preferowany ład
państwa
państwa
Narodowo-
Narodowo-
katolickie
katolickie
Państwo opiekuńcze,
Państwo opiekuńcze,
państwo
państwo
demokratyczne
demokratyczne
ideologia
ideologia
Prawicowa
Prawicowa
(faszyzm)
(faszyzm)
Lewicowa (komunizm,
Lewicowa (komunizm,
anarchizm)
anarchizm)
Psychologiczne aspekty terroryzmu: motywy i
Psychologiczne aspekty terroryzmu: motywy i
mechanizmy psychologiczne związane z
mechanizmy psychologiczne związane z
przynależnością do grupy terrorystycznej
przynależnością do grupy terrorystycznej
►
Motywacja nacjonalistyczna
Motywacja nacjonalistyczna
►
Chęć identyfikacji z grupą (poczucie
Chęć identyfikacji z grupą (poczucie
przynależności)
przynależności)
►
Alienacja względem reszty społeczeństwa
Alienacja względem reszty społeczeństwa
►
Silna identyfikacja z celami grupy
Silna identyfikacja z celami grupy
►
Ostry podział „my”-”oni”
Ostry podział „my”-”oni”
►
Silna spójność grupy terrorystycznej
Silna spójność grupy terrorystycznej
►
Przynależność do grupy jako podstawa
Przynależność do grupy jako podstawa
pozytywnej samooceny
pozytywnej samooceny
Rekrutacja do organizacji terrorystycznej
Rekrutacja do organizacji terrorystycznej
(Zimny, 2006) – mechanizmy:
(Zimny, 2006) – mechanizmy:
►
Religijne
Religijne
►
Kulturowe
Kulturowe
►
Społeczne
Społeczne
►
Traumatyczne
Traumatyczne
►
Psychologiczne
Psychologiczne
►
inne
inne