Diagnoza zaburzeń
Diagnoza zaburzeń
poznawczych, emocjonalnych
poznawczych, emocjonalnych
i psychospołecznych w
i psychospołecznych w
chorobach psychicznych
chorobach psychicznych
Beata Hintze
Beata Hintze
MABOR
MABOR
i
i
I Klinika Psychiatryczna IPiN
I Klinika Psychiatryczna IPiN
w Warszawie
w Warszawie
Model rozwoju schizofrenii
Model rozwoju schizofrenii
(Andreasen, 1999)
(Andreasen, 1999)
Czynniki działające we wczesnych etapach rozwoju mózgu
Czynniki działające we wczesnych etapach rozwoju mózgu
(genetyczne, toksyczne, urazy okołoporodowe, stres
(genetyczne, toksyczne, urazy okołoporodowe, stres
psychiczny)
psychiczny)
Zaburzenia rozwoju struktur mózgu i połączeń
Zaburzenia rozwoju struktur mózgu i połączeń
neuronalnych
neuronalnych
Uszkodzenie podstawowych procesów przetwarzania
Uszkodzenie podstawowych procesów przetwarzania
informacji
informacji
Uszkodzenie co najmniej jednego obszaru funkcji
Uszkodzenie co najmniej jednego obszaru funkcji
poznawczych
poznawczych
(pamięć, uwaga, język, funkcje wykonawcze, emocje)
(pamięć, uwaga, język, funkcje wykonawcze, emocje)
OBJAWY SCHIZOFRENII
OBJAWY SCHIZOFRENII
omamy, urojenia, dezorganizacja mowy, dezorganizacja
omamy, urojenia, dezorganizacja mowy, dezorganizacja
zachowania
zachowania
objawy deficytu poznawczego
objawy deficytu poznawczego
Po raz pierwszy na osłabienie
Po raz pierwszy na osłabienie
funkcji intelektualnych u
funkcji intelektualnych u
chorych na schizofrenię zwrócił
chorych na schizofrenię zwrócił
uwagę Kraepelin. Określił je on
uwagę Kraepelin. Określił je on
jako
jako
dementia praecox
dementia praecox
(otępienie wczesne).
(otępienie wczesne).
Podkreślił znaczenie kliniczne
Podkreślił znaczenie kliniczne
wcześnie pojawiających się
wcześnie pojawiających się
deficytów intelektualno-
deficytów intelektualno-
poznawczych dla dalszego
poznawczych dla dalszego
przebiegu choroby.
przebiegu choroby.
Deficyty utrwalone stwierdzane w okresie dzieciństwa
Deficyty utrwalone stwierdzane w okresie dzieciństwa
związek z nieprawidłowym rozwojem mózgu
związek z nieprawidłowym rozwojem mózgu
Nasilenie dysfunkcji poznawczych w okresie
Nasilenie dysfunkcji poznawczych w okresie
prodromalnym, dwa lata przed wystąpieniem pierwszego
prodromalnym, dwa lata przed wystąpieniem pierwszego
epizodu schizofrenii (a nawet wcześniej)
epizodu schizofrenii (a nawet wcześniej)
Pogorszenie funkcji poznawczych
Pogorszenie funkcji poznawczych
w pierwszym epizodzie choroby
w pierwszym epizodzie choroby
Możliwość pogorszenia
Możliwość pogorszenia
w każdym następnym ostrym epizodzie choroby
w każdym następnym ostrym epizodzie choroby
Charakter deficytów
Charakter deficytów
poznawczych w
poznawczych w
schizofrenii:
schizofrenii:
W ostatnich latach
W ostatnich latach
potwierdzono u chorych na
potwierdzono u chorych na
schizofrenię:
schizofrenię:
Obniżenie ilorazu inteligencji
Obniżenie ilorazu inteligencji
Wyniki tożsame z wynikami
Wyniki tożsame z wynikami
osób z dyskretnym
osób z dyskretnym
uszkodzeniem OUN
uszkodzeniem OUN
II ulega obniżeniu w ciągu 2
II ulega obniżeniu w ciągu 2
lat przed pierwszym epizodem
lat przed pierwszym epizodem
Schizofrenię charakteryzuje
Schizofrenię charakteryzuje
różnorodność deficytów funkcji
różnorodność deficytów funkcji
poznawczych w zakresie:
poznawczych w zakresie:
Uwagi
Uwagi
Pamięci (głównie pamięci
Pamięci (głównie pamięci
operacyjnej)
operacyjnej)
Funkcji wzrokowo-przestrzennych
Funkcji wzrokowo-przestrzennych
Przetwarzania informacji
Przetwarzania informacji
werbalnych
werbalnych
Osłabienia inteligencji ogólnej
Osłabienia inteligencji ogólnej
Uwaga (attention)
Uwaga (attention)
Odgrywa istotną rolę w przebiegu
Odgrywa istotną rolę w przebiegu
procesów poznawczych
procesów poznawczych
Stanowi podstawowy mechanizm
Stanowi podstawowy mechanizm
selekcji informacji
selekcji informacji
Zaburzenia uwagi niekorzystnie
Zaburzenia uwagi niekorzystnie
wpływają na procesy kodowania
wpływają na procesy kodowania
i odtwarzania informacji
i odtwarzania informacji
Uwaga może być rozpatrywana
Uwaga może być rozpatrywana
w różnych aspektach
w różnych aspektach
Czujność –
Czujność –
zdolność do
zdolność do
detekcji bodźców
detekcji bodźców
Ciągłość uwagi
Ciągłość uwagi
–
–
czyli zdolność
czyli zdolność
skupiania uwagi
skupiania uwagi
przez dłuższy
przez dłuższy
czas
czas
Selektywność
Selektywność
–
–
możliwość
możliwość
skupiania uwagi
skupiania uwagi
na istotnej
na istotnej
informacji przy
informacji przy
równoczesnym
równoczesnym
ignorowaniu S-
ignorowaniu S-
ców
ców
zakłócających
zakłócających
Uwaga może być rozpatrywana
Uwaga może być rozpatrywana
w różnych aspektach
w różnych aspektach
Podzielność
Podzielność
uwagi
uwagi
zdolność
zdolność
do podzielania
do podzielania
uwagi pomiędzy
uwagi pomiędzy
kilkoma
kilkoma
równoczesnymi
równoczesnymi
komunikatami
komunikatami
Najważniejszymi
Najważniejszymi
dysfunkcjami
dysfunkcjami
poznawczymi w
poznawczymi w
schizofrenii są:
schizofrenii są:
Zaburzenia pamięci operacyjnej
Zaburzenia pamięci operacyjnej
Zaburzenia funkcji wykonawczych
Zaburzenia funkcji wykonawczych
Towarzyszą im nieprawidłowości
Towarzyszą im nieprawidłowości
lokalizowane w przednich
lokalizowane w przednich
obszarach mózgu tzw. przedniej
obszarach mózgu tzw. przedniej
korowej okolicy asocjacyjnej.
korowej okolicy asocjacyjnej.
Badania wskazują na
Badania wskazują na
związek między:
związek między:
Dysfunkcjami poznawczymi a
Dysfunkcjami poznawczymi a
zaburzeniami strukturalnymi i
zaburzeniami strukturalnymi i
czynnościowymi mózgu
czynnościowymi mózgu
Dotyczą one przede wszystkim
Dotyczą one przede wszystkim
kory asocjacyjnej, zwłaszcza
kory asocjacyjnej, zwłaszcza
przedczołowej mózgu,
przedczołowej mózgu,
odpowiedzialnej za integrację
odpowiedzialnej za integrację
złożonych czynności psychicznych
złożonych czynności psychicznych
Przednia okolica korowa
Przednia okolica korowa
asocjacyjna
asocjacyjna
Prawidłowo funkcjonująca odpowiada za:
Prawidłowo funkcjonująca odpowiada za:
myślenie abstrakcyjne, planowanie,
myślenie abstrakcyjne, planowanie,
realizowanie i ocenę swoich działań, realizację
realizowanie i ocenę swoich działań, realizację
celów, umiejętność korzystania z własnych
celów, umiejętność korzystania z własnych
doświadczeń, giętkość psychiczną (postawę
doświadczeń, giętkość psychiczną (postawę
elastyczną)
elastyczną)
związek z układem
związek z układem
dopaminergicznym
dopaminergicznym
Pamięć jest jednym z
Pamięć jest jednym z
najważniejszych procesów
najważniejszych procesów
poznawczych.
poznawczych.
-
Warunkuje przebieg innych czynności
Warunkuje przebieg innych czynności
psychicznych.
psychicznych.
-
Umożliwia przyswajanie nowych
Umożliwia przyswajanie nowych
wiadomości,
wiadomości,
-
Przypominanie faktów z przeszłości;
Przypominanie faktów z przeszłości;
-
Automatyczne wykonywanie
Automatyczne wykonywanie
wyuczonych czynności.
wyuczonych czynności.
Najważniejszymi
Najważniejszymi
dysfunkcjami
dysfunkcjami
poznawczymi w
poznawczymi w
schizofrenii są:
schizofrenii są:
Zaburzenia pamięci
Zaburzenia pamięci
operacyjnej
operacyjnej
Związane z różnymi
Związane z różnymi
nieprawidłowościami lokalizowanymi
nieprawidłowościami lokalizowanymi
w obrębie kory przedczołowej.
w obrębie kory przedczołowej.
Jest systemem , który w
Jest systemem , który w świadomym
świadomym
procesie myślenia krótko utrzymuje
procesie myślenia krótko utrzymuje
wyselekcjonowane wydarzenia bieżące
wyselekcjonowane wydarzenia bieżące
i
i integruje
integruje
je z doświadczeniami
je z doświadczeniami
przeszłymi. Jest to podstawą do
przeszłymi. Jest to podstawą do
przeprowadzania zamierzonych,
przeprowadzania zamierzonych,
planowych działań i uruchomienia
planowych działań i uruchomienia
pamięci długoterminowej (
pamięci długoterminowej (
procesy on
procesy on
line).
line).
[McGrath]
[McGrath]
Zdolność do krótkotrwałego utrzymania w
Zdolność do krótkotrwałego utrzymania w
pamięci istotnych informacji i manipulowania
pamięci istotnych informacji i manipulowania
nimi.
nimi.
(Alan Baddeley, twórca pojęcia „pamięć operacyjna”)
(Alan Baddeley, twórca pojęcia „pamięć operacyjna”)
Podstawa funkcji wykonawczych, niezbędnych do:
Podstawa funkcji wykonawczych, niezbędnych do:
planowania
planowania
rozwiązywania problemów
rozwiązywania problemów
orientacji i reakcji w sytuacjach złożonych
orientacji i reakcji w sytuacjach złożonych
plastyczności psychicznej i zdolności dostosowania
plastyczności psychicznej i zdolności dostosowania
zachowania do sytuacji
zachowania do sytuacji
Dysfunkcje kory
Dysfunkcje kory
przedczołowej w
przedczołowej w
schizofrenii
schizofrenii
Zmiany neuroanatomiczne
Zmiany neuroanatomiczne
Zmiany strukturalne kory przedczołowej
Zmiany strukturalne kory przedczołowej
Zmniejszenie wielkości neuronów oraz
Zmniejszenie wielkości neuronów oraz
zmniejszenie dystrybucji neuronów w
zmniejszenie dystrybucji neuronów w
korze przedczołowej
korze przedczołowej
Zaburzenia połączeń neuronalnych
Zaburzenia połączeń neuronalnych
pomiędzy korą przedczołową, wzgórzem
pomiędzy korą przedczołową, wzgórzem
i móżdżkiem, związane z zaburzeniami
i móżdżkiem, związane z zaburzeniami
poznawczymi.
poznawczymi.
Nasilenie zmian
Nasilenie zmian
neuroanatomicznych i
neuroanatomicznych i
funkcjonalnych kory
funkcjonalnych kory
przedczołowej:
przedczołowej:
Jest związane ze stopniem
Jest związane ze stopniem
upośledzenia wykonywania testów
upośledzenia wykonywania testów
neuropsychologicznych takich jak:
neuropsychologicznych takich jak:
-
WCST - test Wisconsin - Test
WCST - test Wisconsin - Test
Sortowania Kart
Sortowania Kart
-
N-back
N-back
-
TMT - test Łączenia Punktów
TMT - test Łączenia Punktów
-
STROOP - test kolorowego słowa
STROOP - test kolorowego słowa
Zaburzenia funkcji
Zaburzenia funkcji
wzrokowo-przestrzennych
wzrokowo-przestrzennych
Pierwsze objawy zaburzeń koordynacji
Pierwsze objawy zaburzeń koordynacji
wzrokowo-ruchowej, osłabienie szybkości
wzrokowo-ruchowej, osłabienie szybkości
motorycznej i orientacji wzrokowo-przestrzennej
motorycznej i orientacji wzrokowo-przestrzennej
stwierdza się w okresie dzieciństwa
stwierdza się w okresie dzieciństwa
W okresie zaawansowanej choroby dochodzi do
W okresie zaawansowanej choroby dochodzi do
nasilenia dysfunkcji w zakresie: koordynacji
nasilenia dysfunkcji w zakresie: koordynacji
wzrokowo-ruchowej, szybkości i precyzji reakcji
wzrokowo-ruchowej, szybkości i precyzji reakcji
na bodźce wzrokowe
na bodźce wzrokowe
Dysfunkcja połączeń korowo-
Dysfunkcja połączeń korowo-
podkorowych
podkorowych
(kory przedczołowej i
(kory przedczołowej i
móżdżku)
móżdżku)
Do oceny funkcji
Do oceny funkcji
przestrzennych służą testy:
przestrzennych służą testy:
Komputerowy test labiryntów
Komputerowy test labiryntów
Test Łączenia Punktów TMT
Test Łączenia Punktów TMT
Test Bentona
Test Bentona
Test Bender-Gestalt
Test Bender-Gestalt
Test Figury Złożonej Rey’a
Test Figury Złożonej Rey’a
Podtesty ze skali wykonawczej testu
Podtesty ze skali wykonawczej testu
WAIS-R
WAIS-R
Zaburzenia funkcji
Zaburzenia funkcji
językowych
językowych
Zaburzenia w zakresie pamięci werbalnej i
Zaburzenia w zakresie pamięci werbalnej i
uczenia się werbalnego – mają one charakter
uczenia się werbalnego – mają one charakter
trwały, dotyczą wielu aspektów pamięci
trwały, dotyczą wielu aspektów pamięci
słownej: bezpośredniej i długoterminowej.
słownej: bezpośredniej i długoterminowej.
(Test uczenia się 15 słów Rey’a)
(Test uczenia się 15 słów Rey’a)
Upośledzenia fluencji słownej – deficyt ten
Upośledzenia fluencji słownej – deficyt ten
charakteryzuje się globalnym obniżeniem
charakteryzuje się globalnym obniżeniem
fluencji słownej oraz perseweracjami
fluencji słownej oraz perseweracjami
słownymi, prezentacją słów nienależących do
słownymi, prezentacją słów nienależących do
wymaganej aktualnie kategorii.
wymaganej aktualnie kategorii.
Zaburzenia funkcji
Zaburzenia funkcji
językowych
językowych
W przewlekłej schizofrenii mogą
W przewlekłej schizofrenii mogą
wystąpić zaburzenia o charakterze
wystąpić zaburzenia o charakterze
schizofazji – całkowicie rozbita
schizofazji – całkowicie rozbita
struktura zadania, specyficzne zlepki
struktura zadania, specyficzne zlepki
fonetyczne, utrata związku pomiędzy
fonetyczne, utrata związku pomiędzy
przedmiotem a słowem, które je
przedmiotem a słowem, które je
oznacza, tworzenie pojęć nie
oznacza, tworzenie pojęć nie
występujących w języku.
występujących w języku.
U chorych na
U chorych na
schizofrenię stwierdza
schizofrenię stwierdza
się więc osłabienie:
się więc osłabienie:
Orientacji przestrzennej
Orientacji przestrzennej
Szybkości reakcji na bodźce
Szybkości reakcji na bodźce
wzrokowe
wzrokowe
Koordynacji wzrokowo – ruchowej
Koordynacji wzrokowo – ruchowej
Szybkości i precyzji ruchów
Szybkości i precyzji ruchów
A także upośledzenie pamięci i
A także upośledzenie pamięci i
uwagi przestrzennej
uwagi przestrzennej
Deficyty funkcji
Deficyty funkcji
poznawczych występują
poznawczych występują
także u zdrowych krewnych
także u zdrowych krewnych
I stopnia osób chorych.
I stopnia osób chorych.
Mogą wiązać się z cechą podatności
Mogą wiązać się z cechą podatności
do zachorowania na schizofrenię.
do zachorowania na schizofrenię.
Mogą być traktowane jako
Mogą być traktowane jako
endofenotypowy marker
endofenotypowy marker
predyspozycji do schizofrenii.
predyspozycji do schizofrenii.
Opisane deficyty
Opisane deficyty
neuropoznawcze mają
neuropoznawcze mają
istotny wpływ na:
istotny wpływ na:
Adekwatną ocenę sytuacji stresowej;
Adekwatną ocenę sytuacji stresowej;
Możliwości szukania
Możliwości szukania
konstruktywnych rozwiązań
konstruktywnych rozwiązań
problemów;
problemów;
Radzenie sobie z silnymi +/-
Radzenie sobie z silnymi +/-
emocjami;
emocjami;
Prawidłową adaptację do
Prawidłową adaptację do
zmieniających się warunków.
zmieniających się warunków.
Deficyty neuropoznawcze są
Deficyty neuropoznawcze są
przyczyną:
przyczyną:
Zaburzeń procesów planowania
Zaburzeń procesów planowania
Rozwiązywania problemów
Rozwiązywania problemów
Podejmowania decyzji
Podejmowania decyzji
Zaburzeń abstrahowania
Zaburzeń abstrahowania
Utraty giętkości psychicznej
Utraty giętkości psychicznej
(sztywność)
(sztywność)
Nieelastyczność
Nieelastyczność
zachowania
zachowania
Brak giętkości
Brak giętkości
Sztywność
Sztywność
Perseweracja
Perseweracja
Zachowania stereotypowe
Zachowania stereotypowe
Nieelastyczność -
Nieelastyczność -
definicje
definicje
Trudność zmiany starych, utrwalonych
Trudność zmiany starych, utrwalonych
nawyków wobec nowych wymagań (Cattell
nawyków wobec nowych wymagań (Cattell
i Tiner)
i Tiner)
Niezdolność do zmiany nastawienia, gdy
Niezdolność do zmiany nastawienia, gdy
wymagają tego warunki obiektywne
wymagają tego warunki obiektywne
(Rokeach)
(Rokeach)
Trzymanie się aktualnego sposobu
Trzymanie się aktualnego sposobu
wykonywania zadania w sposób
wykonywania zadania w sposób
nieadekwatny (Goldstein)
nieadekwatny (Goldstein)
Brak zmienności reakcji (Werner)
Brak zmienności reakcji (Werner)
Model podatności i
Model podatności i
stresu zakłada, że:
stresu zakłada, że:
U osoby posiadającej biologiczną
U osoby posiadającej biologiczną
predyspozycję do zachorowania
predyspozycję do zachorowania
na schizofrenię dochodzi do:
na schizofrenię dochodzi do:
pierwszego epizodu choroby
pierwszego epizodu choroby
kolejnych nawrotów ostrej fazy
kolejnych nawrotów ostrej fazy
choroby
choroby
Model podatności i
Model podatności i
stresu wg Zubina
stresu wg Zubina
P + S
P + S
Z
Z
=
=
-------------------
-------------------
L + U + W
L + U + W
Z-zachorowanie
Z-zachorowanie
P-podatność S-stres
P-podatność S-stres
L-leczenie U-umiejętności społeczne
L-leczenie U-umiejętności społeczne
W-wsparcie
W-wsparcie
Koncepcje stresu
Koncepcje stresu
Szczególnego rodzaju sytuacja lub
Szczególnego rodzaju sytuacja lub
czynniki oddziaływujące na
czynniki oddziaływujące na
człowieka.
człowieka.
Niespecyficzny lub specyficzny stan
Niespecyficzny lub specyficzny stan
psychofizjologiczny organizmu
psychofizjologiczny organizmu
wyrażający się przede wszystkim
wyrażający się przede wszystkim
poczuciem zagrożenia.
poczuciem zagrożenia.
Reakcja (odpowiedź) człowieka na
Reakcja (odpowiedź) człowieka na
stawiane mu szczególne wymagania.
stawiane mu szczególne wymagania.
Transakcyjna koncepcja
Transakcyjna koncepcja
stresu wg Lazarusa
stresu wg Lazarusa
Stresujący charakter transakcji
Stresujący charakter transakcji
człowieka ze światem określają dwa
człowieka ze światem określają dwa
podstawowe psychologiczne procesy:
podstawowe psychologiczne procesy:
1.
1.
Ocena poznawcza (cognitive
Ocena poznawcza (cognitive
appraisal).
appraisal).
2.
2.
Radzenie sobie (coping).
Radzenie sobie (coping).
Podstawowym celem tych procesów
Podstawowym celem tych procesów
jest osiągnięcie bądź utrzymanie
jest osiągnięcie bądź utrzymanie
dobrostanu oraz adaptacji do
dobrostanu oraz adaptacji do
wymogów otoczenia.
wymogów otoczenia.
Sytuacje wywołujące
Sytuacje wywołujące
stres
stres
(formy oceny transakcji
(formy oceny transakcji
stresowej):
stresowej):
1. Szkoda/strata
1. Szkoda/strata
(Emocje negatywne)
(Emocje negatywne)
2. Zagrożenie
2. Zagrożenie
(Emocje negatywne)
(Emocje negatywne)
3. Wyzwanie
3. Wyzwanie
(Emocje pozytywne)
(Emocje pozytywne)
Od 1. Reprezentują zniszczenie, uraz
Od 1. Reprezentują zniszczenie, uraz
które już się dokonały
które już się dokonały
Od 2. Potencjalna możliwość
Od 2. Potencjalna możliwość
wystąpienia zagrożenia
wystąpienia zagrożenia
Od 3. Potencjalna możliwość zdobycia
Od 3. Potencjalna możliwość zdobycia
czegoś
czegoś
Reakcja jednostki na
Reakcja jednostki na
stres jest modyfikowana
stres jest modyfikowana
przez:
przez:
Podatność genetyczną
Podatność genetyczną
Cechy osobowości
Cechy osobowości
Czynniki zewnętrzne
Czynniki zewnętrzne
Mechanizm reakcji
Mechanizm reakcji
stresowej:
stresowej:
Stres jest reakcją złożoną,
Stres jest reakcją złożoną,
angażującą :
angażującą :
przekaźnictwo neuronalne
przekaźnictwo neuronalne
układ endokrynologiczny
układ endokrynologiczny
układ odpornościowy
układ odpornościowy
Główną rolę odgrywa w tej reakcji
Główną rolę odgrywa w tej reakcji
nadczynność osi podwzgórzowo-
nadczynność osi podwzgórzowo-
przysadkowo-nadnerczowej.
przysadkowo-nadnerczowej.
układ limbiczny (GR)
układ limbiczny (GR)
podwzgórze (CRH)
podwzgórze (CRH)
przysadka (ACTH)
przysadka (ACTH)
nadnercza
nadnercza
(kortyzol)
(kortyzol)
Najważniejszą rolę w systemie
Najważniejszą rolę w systemie
kontroli skutków własnego
kontroli skutków własnego
działania i przewidywania
działania i przewidywania
zagrożenia pełni
zagrożenia pełni
Kora przedczołowa
Kora przedczołowa
Układ limbiczny
Układ limbiczny
Brak kontroli nad
Brak kontroli nad
sytuacją powoduje:
sytuacją powoduje:
Mobilizację organizmu do
Mobilizację organizmu do
znalezienia nowych zachowań
znalezienia nowych zachowań
adaptacyjnych,
adaptacyjnych,
która wpływa na rozwój struktur
która wpływa na rozwój struktur
poznawczo-behawioralno-
poznawczo-behawioralno-
emocjonalnych
emocjonalnych
W sytuacji stresu
W sytuacji stresu
wzajemnie się aktywują:
wzajemnie się aktywują:
Neurony dopaminergiczne śródmózgowia
Neurony dopaminergiczne śródmózgowia
i oś PPN.
i oś PPN.
W schizofrenii objawy pozytywne wiązane
W schizofrenii objawy pozytywne wiązane
są z nadczynnością dopaminergicznych
są z nadczynnością dopaminergicznych
neuronów biegnących z śródmózgowia do
neuronów biegnących z śródmózgowia do
układu limbicznego
układu limbicznego
związek stresu z wystąpieniem pierwszego
związek stresu z wystąpieniem pierwszego
epizodu schizofrenii oraz kolejnych ostrych
epizodu schizofrenii oraz kolejnych ostrych
nawrotów choroby.
nawrotów choroby.
Wskaźnik Ujawniania
Wskaźnik Ujawniania
Uczuć (UU)
Uczuć (UU)
Stosunek rodziny do pacjenta
Stosunek rodziny do pacjenta
oceniano w trzech wymiarach :
oceniano w trzech wymiarach :
1.Ekspresji uczuć
1.Ekspresji uczuć
2. Dominacji
2. Dominacji
3.Wrogości
3.Wrogości
Te wymiary tworzą wskaźnik
Te wymiary tworzą wskaźnik
„emocjonalnego zaangażowania”
„emocjonalnego zaangażowania”
Wskaźnik Ujawnianych Uczuć
Wskaźnik Ujawnianych Uczuć
(UU) - odzwierciedla
(UU) - odzwierciedla
emocjonalna postawę rodziny
emocjonalna postawę rodziny
do pacjenta
do pacjenta
Składowe wskaźnika UU
Składowe wskaźnika UU
1.
1.
„
„
Krytycyzm”
Krytycyzm”
2.
2.
Wrogość
Wrogość
3.
3.
Emocjonalne uwikłanie
Emocjonalne uwikłanie
4.
4.
Ciepło
Ciepło
5.
5.
„
„
Uwagi pozytywne”
Uwagi pozytywne”
Model podatności i
Model podatności i
stresu Zubina
stresu Zubina
P + S
P + S
Z
Z
=
=
-------------------
-------------------
L + U + W
L + U + W
Z-zachorowanie
Z-zachorowanie
P-podatność S-stres
P-podatność S-stres
L-leczenie U-umiejętności społeczne
L-leczenie U-umiejętności społeczne
W-wsparcie
W-wsparcie
Odkrycia E. Kandela
Odkrycia E. Kandela
Zachowania i różne czynniki społeczne
Zachowania i różne czynniki społeczne
wpływają na procesy uczenia się i zachowanie
wpływają na procesy uczenia się i zachowanie
modyfikują ekspresje genów
modyfikują ekspresje genów
modyfikacja połączeń synaptycznych
modyfikacja połączeń synaptycznych
kształtowanie osobowości
kształtowanie osobowości
powstawanie zaburzeń
powstawanie zaburzeń
zachowania
zachowania
Odkrycia E. Kandela
Odkrycia E. Kandela
pod wpływem stymulacji
pod wpływem stymulacji
w obszarach związanych
w obszarach związanych
z nowym uczeniem się w
z nowym uczeniem się w
hipokampie
hipokampie
tworzą się nowe neurony
tworzą się nowe neurony
Techniki poznawczo-
Techniki poznawczo-
behawioralne i treningi funkcji
behawioralne i treningi funkcji
poznawczych
poznawczych
powodują zmiany zachowania poprzez wpływ
powodują zmiany zachowania poprzez wpływ
na uczenie się
na uczenie się
poprawiają funkcjonowanie poznawcze i
poprawiają funkcjonowanie poznawcze i
umiejętności społeczne u chorych na schizofrenię
umiejętności społeczne u chorych na schizofrenię
związek z wytworzeniem się zmian czynnościowych
związek z wytworzeniem się zmian czynnościowych
i
i
strukturalnych mózgu
strukturalnych mózgu
Kompleksowa terapia
Kompleksowa terapia
schizofrenii:
schizofrenii:
Stosowanie neuroleptyków atypowych
Stosowanie neuroleptyków atypowych
Technik poznawczo – behawioralnych
Technik poznawczo – behawioralnych
powoduje poprawę funkcjonowania
powoduje poprawę funkcjonowania
poznawczego i społecznego, ponieważ
poznawczego i społecznego, ponieważ
wpływa
wpływa
na
na
mechanizmy
mechanizmy
plastyczności neuronalnej
plastyczności neuronalnej