Prezentacja programu PowerPoint

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

PRZEŁYK

Główne objawy chorób przełyku:

Utrudnione połykanie ( dysfagia) – jest to uczucie utrud-

nienienia połykania, bez bólów, spowodowane zaburze –

niem przechodzenia połkniętych pokarmów.

Najczęstsze przyczyny to:

►

rak przełyku > 45 lat w 40%

► uchyłki, ciała obce zbliznowacenia i zwężenia 25%
► zapalenie - zarzucanie treści żołądkowej 15%
► rzadko achalazja, twardzina, guzy gardła, śródpiersia,
wole tarczycowe zamostkowe, tętniak aorty, tężec
2. Zwracanie pokarmu i wymioty
► zwężenie spowodowane chorobą wrzodową, rak, uchyłki,
achalazja,
3. Zgaga – refluks żołądkowo-przełykowy

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

ACHALAZJA PRZEŁYKU

Definicja:

zwyrodnienie splotu warstwy mięśniowej w dolnym odcinku

przełyku, powodujące odruchowe zwiotczenie dolnego zwieracza

przełyku.

Epidemiologia:

1:100 000/ rok. Dotyczy osób w średnim wieku, 30-50 lat

Etiologia:

achalazja pierwotna – przyczyny nieznane ( wirusy ospy

wietrznej, półpaśca?)

achalazja wtórna – rak wpustu, zespoły paranowotworowe np.:

rak oskrzela,

Klinika:

dysfagia, zwracanie pokarmów, uczucie ucisku za mostkiem

Powikłania:

aspiracyjne zapalenie płuc, zmniejszenie masy ciała

Rozpoznanie:

badanie rtg przełyku z kontrastem, ezofagoskopia

Leczenie:

Farmakologiczne – nifedypina podana na 30 min posiłkiem

Chirurgiczne – rozszerzenie balonem, miotomia dolnego

zwieracza przełyku laparoskopowo lub metodą klasyczną

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

CHOROBA REFLUKSOWA PRZEŁYKU

Definicja:

zarzucanie treści żołądka do przełyku z powodu niesprawności

mechanizmu zamykania dolnego zwieracza przełyku

Epidemiologia:

Dotyczy około 10 % populacji

Etiologia:

pierwotna – nieznana przyczyna zaburzenia mechanizmu

zamykania dolnego zwieracza przełyku

wtórna – ciąża, stan po operacyjnym leczeniu achalazji,

zwężenie odźwiernika, twardzina układowa.

Klinika:

zgaga ( 75%), puste odbijania, trudności w połykaniu, zwracanie

resztek pokarmowych, bóle i pieczenie w nadbrzuszu, posmak

soli lub mydła po odbijaniu, nudności, wymioty, bóle dławicowe,

kaszel. DOLEGLIWOŚCI NASILAJĄ SIĘ PRZY POCHYLANIU

Powikłania:

Owrzodzenia, krwawienia, aspiracja treści żołądkowej

podczas snu. Metaplazja nabłonka błony śluzowej przełyku tzw.

przełyk Barreta – zwiększone ryzyko zwyrodnienia rakowego.

Zwężenie przełyku

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

CHOROBA REFLUKSOWA PRZEŁYKU

Rozpoznanie:

wywiad, obraz kliniczny, badanie endoskopowe

Leczenie:

Zachowawcze

1. Postępowanie ogólne – normalizacja masy ciała, małe objętościowo

posiłki, unikanie jedzenia późnym wieczorem. Unikanie słodyczy, wina,

nikotyny, mocnych trunków, nie spać bezpośrednio po posiłku

2. Farmakologiczne – inhibitory pompy protonowej, blokery receptora H2,

leki zobojętniające kwas solny, przyspieszające opróżnianie żołądka.

U chorych z Helikobacter pylori – eradykacja.

Chirurgiczne – zabieg operacyjny – wytworzenie ze ściany dna żołądka

mankietu otaczającego przełyk.

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

CHOROBY ŻOŁĄDKA – ZAPALENIE ŻOŁĄDKA OSTRE

Etiologia:

►

czynniki szkodliwe- błędy pokarmowe, alkohol, NLPZ, gliko-

kortykosteroidy, gronkowce, salmonella i inne bakterie.

►

stres: urazy, oparzenia, wstrząs,

operacje,

udar mózgu

► zakażenie błony śluzowej żołądka przez H. pylori

Klinika:

►

nudności, wymioty, brak łaknienia, odbijania, nieprzyjemny

smak w ustach,

►

uczucie ucisku w nadbrzuszu,

► bóle w dołku podsercowym,

Powikłania:

krwawienia z żołądka w przypadku nasilonych zmian.

Rozpoznanie różnicowe:

►

inne choroby żołądka i dwunastnicy,

►

pęcherzyka żółciowego,

► trzustki i inne.

Rozpoznanie:

►

obraz kliniczny oraz badanie endoskopowe,

Leczenie :

►

unikanie szkodliwych czynników zewnętrznych,

►

czasowe ograniczenia dietetyczne,

► leki zobojętniające kwas solny

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

Definicja:

► nadżerka – ubytek błony śluzowej żołądka nie obejmujący

                      jej warstwy mięśniowej.
                 ► wrzód – ubytek błony śluzowej żołądka obejmujący również
                      warstwę mięśniową a najczęściej jeszcze głębsze warstwy
                      ściany żołądka.

Epidemiologia:

wrzód żołądka 150/100 000/rok

wrzód dwunastnicy 50/100 000/rok

Etiologia:

związek z występowaniem H. Pylori. Kolonizację HP stwierdza

się u 99% chorych z wrzodem dwunastnicy i 75% z wrzodem

żołądka.

►

Owrzodzenia dwunastnicy częściej u chorych z gr.

krwi O.

►

U chorych niezakażonych HP NSLPZ – osłabiają dzia-

łanie ochronne prostaglandyn. Ich stosowanie zwiększa ryzyko

zachorowania 4 krotnie.

►

Palenie papierosów.

►Wrzód ostry spowodowany sytuacją stresową najczęściej
rozwija się po urazach wielonarządowych, udarach mózgu itp.

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

Umiejscowienie:

► żołądek ¾ wrzodów lokalizuje się na krzywiźnie małej,

               szczególnie w odźwierniku i okolicy kąta. Wrzody nietypowo
               umiejscowione na krzywiźnie dużej budzą podejrzenie raka.
               ► opuszka dwunastnicy – najczęściej ściana przednia, niekiedy
                    dwa położone naprzeciwko siebie tzw „kissing ulcers”

Klinika:

► na podstawie objawów klinicznych nie można ustalić pewnego

                   rozpoznania ale można wstępnie określić umiejscowienie
                   patologii. tj.
                   -  wrzód dwunastnicy – bóle w nadbrzuszu, późne, nocne i na
                       czczo, poprawa po posiłku, okresowa tendencja do nawrotów
                   - wrzód żołądka – bóle bezpośrednio po posiłku

Powikłania:

►

Krwawienia - 25% wszystkich chorych z wrzodem, częściej

we wrzodach spowodowanych stersem, krwawe wymioty,

smoliste stolce,

                 ►perforacja – tzw. ostry brzuch
               ► penetracja do trzustki – bóle pleców, zapalenie trzustki
               ► bliznowate zwężenie odźwiernika – wymioty, chudnięcie,
               ► rak żołądka – u 3% chorych z przewlekłym owrzodzeniem.

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

Rozpoznanie:

► endoskopia z biopsją – badanie histologiczne oraz

badanie na obecność H. Pylori
► badanie radiologiczne – pasaż żołądkowo- jelitowy z połknięciem papki
cieniującej

Rozpoznanie różnicowe:

► choroba refluksowa – zgaga, endoskopia,

► rak żołądka - endoskopia
► kamica pęcherzyka żółciowego – USG jamy brzusznej
► zapalenie trzustki – lipaza, amylaza
► rak trzustki – USG, KT, ERCP- endoskopowa wsteczna cholangiopan-
kreatografia,
► choroby jelita grubego – badanie radiologiczne, endoskopowe.

Leczenie:

►zachowawcze – jeśli HP + to eradykacja, ponadto

      inhibitory pompy protonowej, blokery receptora histaminowego H2,
      odstawienie czynników szkodliwych np. NSLPZ
► chirurgiczne – gdy krwotok tętniczy, którego nie można zatamować
     endoskopowo, perforacja ( przebicie wrzodu ), zwężenie odźwiernika

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

RAK ŻOŁĄDKA

Częstość występowania:

w Europie 35/100 000/rok. M:K 1,5:1.

najczęściej chorują ludzie powyżej 50 r.ż.

Etiologia:

►

czynniki genetyczne – obciążający wywiad rodzinny.

► czynniki żywieniowe – zwiększona zawartość azotanów w potrawach
     wędzonych i solonych. Przekształcenie azotanów w azotyny przez
     bakterie jelitowe oraz tworzenie nitrozoamin zwiększa ryzyko rozwoju
     nowotworu.
► choroby zwiększające ryzyko rozwoju raka:
     - przewlekłe zapalenie żołądka z HP dodatnim,
     - stan po resekcji żołądka – po 15-20 latach,
     - gruczolakowate polipy żołądka

Umiejscowienie:

- okolica

przed i odźwiernikowa – 35 %

- krzywizna mniejsza – 30%

- okolica wpustu – 25 %

- inne umiejscowienie – 10%

Powikłania:

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

RAK ŻOŁĄDKA

Drogi szerzenia przerzutów:

►

układ limfatyczny – u 70% chorych w

momencie rozpoznania stwierdza się obecność przerzutów w

węzłach chłonnych.

            ► układ krwionośny –> wątroba –> płuca –> kości – > OUN,
            ► przez ciągłość – przełyk, dwunastnica, okrężnica, trzustka,
            ► przez styczność – rakowe zapalenie otrzewnej i wodobrzusze,

            ► ściekanie komórek nowotworowych raka żołądka do jajników
                tzw. guz Krukenberga lub zagłębienia odbytniczo-macicznego
                tzw. przeżuty odpryskowe

Klasyfikacja Laurena:

           ►typ jelitowy – nowotwór rośnie w formie polipa, dobrze
               odgraniczony od otoczenia- rokowanie pomyślne
           ►typ rozlany – nowotwór nacieka podłoże, jest słabo odgraniczony
              od otoczenia- rokowanie gorsze, wczesne przeżuty do węzłów
              chłonnych.

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

RAK ŻOŁĄDKA

Klinika:

►

wywiad krótki lub brak,

► chudnięcie, niechęć do spożywania pokarmów mięsnych,
►uczucie ucisku w nadbrzuszu, pogorszenie sprawności fizycznej,
►stany podgorączkowe,
►

badalny guz w nadbrzuszu w stadiach zawansowanych

►oznaki przerzutów – powiększona wątroba, puchlina brzuszna,
►powiększenie węzłów w okolicy nadobojczykowej lewej tzw. węzły
Virchowa,
►krwotok z żołądka
►zwężenie odźwiernika

Badania laboratoryjne:

►niedokrwistość z niedoboru żelaza,
►dodatni wynik badania kału na obecność krwi utajonej,
►dodatnie markery nowotworowe- CA72-4, CA19-9 i CEA

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

RAK ŻOŁĄDKA

Rozpoznanie:

►gastroskopia z licznym pobraniem wycinków do badania hist-pat.
►badania diagnostyczne dla wykluczenia przerzutów – USG brzucha,
rtg klatki piersiowej, KT jamy brzusznej i klatki piersiowej

Rozpoznanie różnicowe:

►choroba wrzodowa - endoskopia,
►choroba refluksowa - endoskopia
►choroby dróg żółciowych, wątroby, trzustki – USG, KT, badania
biochemiczne: AST, ALT, FA, GGTP, lipaza amylaza

Leczenie:

►chirurgiczne – doszczętne usunięcie guza,
► chemioterapia – cytostatyki,
►leczenie paliatywne u chorych w zaawansowanych stadiach choroby,
założenie stentu u chorych z rakiem wpustu, chemioterapia paliatywna

Zapobieganie:

►propagowanie zasad zdrowego żywienia, leczenie zakażenia H. Pylori,
►wykonywanie kontrolnych endoskopii u chorych z gr. ryzyka.

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA

Definicja:

Odcinkowe zapalenie wszystkich warstw przewodu pokarmowe-

go z najczęstszą lokalizacją w końcowym odcinku jelita krętego

i bliższym odcinku okrężnicy.

Częstość występowania:

2-8/100 000/rok

najczęściej chorują pacjenci pomiędzy 20-40 r.ż.

Etiologia:

nie jest znana

Patologia:

zmiany chorobowe mogą pojawić się w każdym odcinku

przewodu pokarmowego od ust do odbytu. Przeważa jednak

umiejscowienie w końcowym odcinku jelita krętego i okrężnicy.

►wyłącznie jelito kręte 30%
►wyłącznie okrężnica 25%
► jelito kręte i okrężnica 45%
               Obraz makroskopowy – zapalenie wszystkich warstw ściany
               przewodu pokarmowego, obrzęk i zgrubienia włókniste ściany
               jelita z odcinkowymi zwężeniami.
               Obraz histopatologiczny – ziarniniaki z komórek nabłonkowatych
               i wielojądrowe komórki olbrzymie, owrzodzenia błony śluzowej
               tworzące szczeliny i przetoki

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA

Klinika:

► wzdęcia, bóle brzucha i biegunka zwykle bez domieszki krwi,

               ► bóle o charakterze kolki w prawym podbrzuszu, sugerujące
                   zapalenie wyrostka robaczkowego
               ► niewysoka gorączka
               ► jeśli zajęte są wyższe odcinki przewodu pokarmowego bóle
                   o innej lokalizacji

Badania laboratoryjne:

niedokrwistość, leukocytoza, przyspieszony OB.

Powikłania:

► zaburzenia wzrostu w wieku dziecięcym

               ► objawy pozajelitowe: rumień guzowaty, zapalenie twardówki
                    i jagodówki, zapalenie stawów, ZZSK, zapalenie dróg
                    żółciowych
               ► zespół upośledzonego wchłaniania – wit B, tłuszcze, białka
               ► zwężenie jelit z niedrożnością, rzadko perforacja
               ► przetoki i ropnie okołoodbytnicze,
               ► powikłanie późne – rak okrężnicy i odbytnicy, skrobiawica.

Przebieg:

rzuty choroby

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA

Rozpoznanie:

►kolonoskopia z biopsją

                         ►wlew do jelita cienkiego- nitkowate zwężenia, błona
                             śluzowa o wyglądzie kamienie brukowych.
                         ►USG brzucha – poszukiwanie zwężeń i ropni
                         ►badanie bakteriologiczne stolca- wykluczenie zakaźnej
                             choroby jelit.

Leczenie:

►

Dieta i leczenie podtrzymujące- w przypadku nietolerancji

                       laktozy dieta bezmleczna. Zespół złego wchłaniania –
                       odpowiednia podaż witamin A,D,E,K i B12, żelaza, wapnia itd.
                  ►kwas 5 –aminosalicylowy- MESALAZYNA
                  ► glikokorytkosteroidy w okresach zaostrzenia
                  ► leki immunosupresyjne
                  ►przeciwciała monoklonalne np. anty TNF alfa np. INFLIXIMAB
                  ►metronidazol
►leczenie chirurgiczne – perforacja, zapalenie otrzewnej, niedrożność,
►leczenie endoskopowe – rozszerzenie zwężonego odcinka za pomocą
    balonu,

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELITA GRUBEGO

Definicja:

Przewlekła zapalna choroba jelita grubego, szerząca się w

w sposób ciągły z wytwarzaniem owrzodzeń obejmujących

powierzchowne warstwy błony śluzowej.

Częstość występowania:

2-8/100 000/rok

Etiologia:

►nie jest znana

Patogeneza:

Choroba autoimmunologiczna. Zaburzenia immunoregulacji

                   w błonie śluzowej jelita ze zwiększeniem aktywności limfo-
                   cytów T pomocniczych u pacjentów z predyspozycją gene-
                   tyczną

Patologia:

Choroba zaczyna się zwykle w odbytnicy i szerzy się na okrę-

                  żnicę,
► obraz makroskopowy – zaczerwieniona zapalenie błona śluzowa.
     obecność owrzodzeń, zniszczenie i zanik fałdów błony śluzowej,
     powstanie pseudopolipów.
► obraz histologiczny – tzw. ropnie kryptowe- nacieki granulocytowe
    błony śluzowej ze skupieniami granulocytów w zachyłkach. W stanach
    przewlekłych nacieki limfocytów i histiocytów, dysplazja nabłonka-rak

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELITA GRUBEGO

Klinika:

►śluzowo- krwista biegunka – objaw zasadniczy

►bóle brzucha z bolesnym parciem na stolec
►stany podgorączkowe

Badania laboratoryjne:

niedokrwistość, leukocytoza, przyspieszone OB.,

czasami trombocytoza ze skłonnością do tworzenia zakrzepów

Powikłania:

► zaburzenia wzrostu w wieku dziecięcym

               ► objawy pozajelitowe: rumień guzowaty, zapalenie twardówki
                    i jagodówki, zapalenie stawów, ZZSK, zapalenie dróg
                    żółciowych
               ► zespół upośledzonego wchłaniania – wit B, tłuszcze, białka
               ►utrata masy ciała
               ►masywne krwotoki
               ► megacolon toxicum z gorączką i niebezpieczeństwem
                   perforacji
               ► powikłanie późne – rak okrężnicy i odbytnicy,
               ► skrobiawica

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELITA GRUBEGO

Przebieg:

►przewlekle nawrotowy >80%

►ciągły, bez remisji 10%
►Ostry, piorunujący 5 % - śmiertelność 30%

Rozpoznanie różnicowe:

               ►zakaźne zapalenie okrężnicy – bakterie, wirusy, pasożyty
               ►Choroba L-Ch
               ► zapalenie uchyłków, wyrostka robaczkowego
               ► rak okrężnicy
               ► rakowiak
               ► zespół jelita drażliwego

Rozpoznanie:

wywiad + obraz kliniczny

►rektoskopia, kolonoskopia – biopsja + badanie hist-pat.
►USG – pogrubienie ściany jelita
►wlew kontrastowy jelita grubego

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELITA GRUBEGO

Leczenie:

►

Dieta i leczenie podtrzymujące- w przypadku nietolerancji

                      laktozy dieta bezmleczna. Zespół złego wchłaniania –
                      odpowiednia podaż witamin A,D,E,K i B12, żelaza, wapnia itd.
                  ►kwas 5 –aminosalicylowy- MESALAZYNA
                  ►sulfasalazyna
                  ► glikokorytkosteroidy w okresach zaostrzenia
                  ► leki immunosupresyjne
                  ►przeciwciała monoklonalne np. anty TNF alfa np. INFLIXIMAB
                  ►metronidazol
►leczenie chirurgiczne – piorunujące zapalenie okrężnicy z posocznicą,
    megacolon toxicum, perforacja, zapalenie otrzewnej, krwotok,

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO

Synonimy:

Irritable bowel syndrome ( IBS), okrężnica drażliwa,

okrężnica spastyczna

Częstość występowania:

bardzo częsty zespół – cierpi około 10% popu-

lacji i około 50% wszystkich chorych z dolegliwościami
żołądkowo- jelitowymi. K:M= 2:1

Etiologia:

►konstytucyjne i psychiczne czynniki obciążające. Jelito

                     staje się psychosomatycznym polem projekcyjnym.
                     Zwykle dolegliwości ulegają nasieniu po zdenerwowaniu
                     i w stresie.

Patogeneza:

zaburzenie motoryki jelit.

Klinika:

►

zaparcia na zmianę z biegunką,

►kurczowe, kłujące, piekące bóle brzucha,
►uczucie ucisku w nadbrzuszu, czasami w okolicy prawego lub lewego
zgięcia okrężnicy.
►uczucie „pełności”, przelewanie, dolegliwości ulegają zmniejszeniu
po wypróżnieniu

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO

Badania laboratoryjne:

OB, obraz krwi prawidłowe. Kał na obecność krwi

utajonej – test ujemny.

Rozpoznanie różnicowe:

organiczne choroby jelit.

Rozpoznanie:

wywiad, objawy kliniczne ( zdrowi pacjenci bez utraty masy

ciała) diagnostyka endoskopowa jelita grubego,
w przypadkach niejasnych rozszerzona diagnostyka.

Leczenie:

Nie istnieje jedna skuteczna metoda leczenia.

►dieta – unikanie pokarmów powodujących wzdęcia,
►mała psychoterapia – rozmowa z lekarzem wyjaśnienie charakteru
dolegliwości
► Tegaserod – agonista rec. 5-HT

► Hipnoza

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

RAK OKRĘŻNICY I ODBYTNICY

Określenie:

granica pomiędzy rakiem okrężnicy i odbytnicy jest 16 cm

pomiędzy linia guza a linią odbytu.

Częstość występowania:

30/100 000 /rok. Drugi po raku stercza nowotwór

u mężczyzn i drugi po raku sutka u kobiet.

90% przypadków występuje po 50 roku życia.

Etiologia:

►czynniki genetyczne.

►gruczolakowata polipowatość rodzinna
►obciążający wywiad rodzinny
►czynniki pokarmowe- dieta bogatotłuszczowa i bogatobiałkowa
►przewlekłe zapalne choroby jelit ( wrzodziejące zapalenie j. grubego)
►rak sutka, jajników, macicy,
►wieloletnie palenie papierosów i nadużywanie alkoholu,
► CZYNNIKI OCHRONNE – dieta ubogotłuszczowa z ograniczeniem
mięsa, bogatoowocowa, bogatojarzynowa,
witamina C, kwas acetylosalicylowy.

Patogeneza:

gruczolak - > dysplazja - > rak

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

RAK OKRĘŻNICY I ODBYTNICY

Umiejscowienie:

►odbytnica – 60%
► esica – 20%
►kątnica i okrężnica wstępująca – 10%
►pozostałe odcinki okrężnicy – 10 %

Klinika:

►domieszka krwi w stolcu
►nagła zmiana w oddawaniu stolca u osób po 40 roku życia
►chudnięcie, gorączka
►objawy niedrożności w raku esicy i odbytnicy
►przewlekła niedokrwistość

Rozpoznanie:

►badanie per rectum oraz kolonoskopia
►badanie radiologiczne metodą podwójnego kontrastu
►USG brzucha
►poszukiwanie przerzutów – USG, KT,
►CEA – antygen rakowopłodowy

CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO

•

RAK OKRĘŻNICY I ODBYTNICY

Leczenie operacyjne:

1. Leczenie radykalne

2. Leczenie dodatkowe – radio i chemioterapia

3. Leczenie uzupełniające – leczenie przez 6 miesięcy 5 fluorouracylem

i kwasem foliowym zwiększa szansę 5 – letniego przeżycia

4. Leczenie paliatywne – zespolenie omijające z wytworzeniem

sztucznego odbytu, endoskopowe zabiegi przy zagrażającej

niedrożności

Rokowanie:

5 letnie przeżycie:

►zależnie od zaawansowania 75 % w okresie I i 5% w okresie IV

Zapobieganie

Zapobieganie:

►coroczne badania profilaktyczne u osób powyżej 45 roku życia
próba na krew utajoną w stolcu
►badanie per rectum

Document Outline