Leki wpływające na 

czynność skurczową 

macicy

Leki wpływające na czynność 

skurczową macicy

 Leki oksytotyczne – pobudzają czynność 

skurczową

 Leki tokolityczne – hamują czynność 

skurczową

Leki oksytotyczne

• Oksytocyna i demoksytocyna

• Prostaglandyny PGE

1

, PGE

2

 i PGF

2 α

 

• Pochodne kwasu lizergowego

Oksytocyna i jej analogi

•Oligopeptyd złożony z 9 aminokwasów

•Cząsteczki cysteiny w pozycji 1 i 6 połączone 
mostkiem disulfidowym

•Modyfikacja chem. naturalnego hormonu – 
grupa NH

2   

przy glicynie – wydłużenie czasu 

działania

Struktury nieodzowne dla 

działania oksytocyny

• N- końcowa grupa NH

2 

 cysteiny

• Grupa fenolowa tyrozyny

• Grupy karboksyamidowe asparaginy, 

glutaminy i glicynamidu

• Mostek disulfidowy 

Oksytocyna

• Wytwarzana przez podwzgórze i transportowana 

do tylnej części przysadki mózgowej

• Pod wpływem bodźców uwalniana jest do krwi 

wraz z neurofizynami

• We krwi krąży jako polipeptyd wolny , 

niezwiązany z białkami osocza

• Bardzo krótki okres półtrwania 2-4s
• Receptory są w błonach kom. macicy i sutków
• Ich liczba zwiększa się pod wpływem estrogenów, 

obniża się pod wpływem progesteronu

Demoksytocyna

• Deaminoksytocyna – syntetyczna pochodna 

oksytocyny

• Działa dwukrotnie silniej kurcząco na mięśnie 

gładkie ciężarnej macicy

• Nie ulega rozpadowi pod wpływem oksytocynazy, 

ale jest szybciej inaktywowana przez sok jelitowy

• Trwała w ślinie – tabletki podpoliczkowe

Zastosowanie

• Zapoczątkowanie

 

porodu przed jego terminem, w 

przedwczesnym przerwaniu błon płodowych, w 
przerwaniu ciąży

• Po porodzie:
 Dla przyspieszenia zwijania macicy
 Pobudzenie laktacji
 Zapobiegawczo przed zapaleniem gruczołu 

sutkowego

Prostaglandyny (PG)

• Hormony tkankowe
• Wytwarzane przez ustrój podczas biotransformacji 

kwasu arachidonowego

• PGE

1

,PGE

2

,PGF

2α 

 działają tonizująco na ciężarną i 

nieciężarną macicę

•  zastosowanie: inicjowanie porodu, zapobieganie 

poronieniom i w zabiegach ginekologicznych

•

 

 endogenne PG : chem. i metaboliczna 

nietrwałość, działanie niepożądane

•  krótki okres półtrwania – wielokrotne podawanie 

pozajelitowe

Prostaglandyny (PG)

Prostaglandyny

 

(PG)

•Gemeprost i sulproston produkty modyfikacji 
chem. prostaglandyn E

2

 i E

1

•

 

 sulproston działa selektywnie na szyjkę 

macicy
•

 

 w postaci iniekcji – okres półtrwania 1-2 h

•

  

 gemeprost silniejsze działanie ponad 3h – 

stosowany miejscowo, dopochwowo w postaci 
globulek

Zastosowanie PG

• Działają selektywnie na szyjkę i mięsień macicy

• W przypadkach poronień niecałkowitych

• W celu rozluźnienia i rozszerzenia szyjki macicy 

przed zabiegiem chirurgicznym, wykonywanym 
przez szyjkę macicy