Podstawowe metody badań układu oddechowego

CELE I ZASADY STOSOWANIA FIZJOTERAPII

ODDECHOWEJ W ZABURZENIACH

CZYNNOŚCI PŁUC

Cele ćwiczeń oddechowych:



utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc



zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i przepony



zwiększenie siły mięsni oddechowych



pobudzenie efektywnego kaszlu

Ćwiczenia oddechowe mogą mieć charakter:



Leczniczy- stosowane w przewlekłych chorobach układu

oddechowego



Zapobiegawczy- stosowane są u chorych unieruchomionych

zabiegach operacyjnych, urazach czy udarach mózgu



Rozluźniająco uspokajające – stosowane w trakcie

wykonywania wszelkich ćwiczeń leczniczych.

Przeciwwskazania to głównie niewydolność oddechowa

Ćwiczenia powinny być wykonywane



w odpowiednich pozycjach,



długość wdechu

wykonywanego zawsze nosem do

wydechu powinna

wynosić 1:2, a czasami 1:3.



ależy dążyć do maksymalnego wydłużenia czasu

wydechu aż do uczucia braku powietrza.



odczas wdechu brzuch musi się unosić a w czasie

wydechu opadać.



iczba powtórzeń 3-4 w jednej serii.



byt intensywne ćwiczenia powodują hiperwentylacje

Badanie podmiotowe czyli wywiad

polega na uzyskaniu od chorego

informacji dotyczących:

danych personalnych

dolegliwości

przebytych chorób

warunków rodzinnych, pracy

czynników ryzyka

wywiad ginekologiczny- u kobiet

Dolegliwości ze strony układu oddechowego

Kaszel

Duszność

Bóle

Kaszel –

wyróżniamy kaszel suchy ( nieskuteczny) bez odksztuszania wydzieliny i

kaszel mokry ( skuteczny) z odksztuszana wydzieliną. Należy również w

przypadku odksztuszania spytać się o wygląd , woń i ilość dobową.

Duszność

–problem z rozróżnieniem na jakim podłożu jest czy oddechowym czy

krążeniowym. Rodzaje duszności:



Wdechowa,



Wydechowa



Mieszana



Napadowa ( występuje w nocy i związana jest z niewydolnością

lewokomorową)

Bóle

- są przyczyna zmian w tkance klatki piersiowej lub narządów kl. piersiowej.

Mogą występować silne kujące bóle nasilające się w czasie wdechu i kaszlu -

choroby opłucnej. Nagły ból z dusznością występuje w samoistnej odmie

płucnej lub dużym zawale płuc. Bóle niezależnie od ruchów klatki piersiowej

są objawem zapalenia nerwów międzyżebrowych lub półpaśca.

Badanie przedmiotowe (fizykalne)-

oglądamy:

tor oddechowy

Rytm oddechowy

Głębokość oddechów

Stosunek wdechu do wydechu ( norma 1:2 a nawet 1:3)

Objawy niewydolności oddechowo-krążeniowej

Liczymy ilość oddechów na minutę ( norma 14-10 w

spoczynku)

Kształt klatki piersiowej

Przebieg żeber

Ustawienie łopatek, obojczyków

Ruchomość klatki piersiowej

Opukujemy kl. piersiową

Osłuchujemy k.l piersiową

Rodzaje szmerów:

szmer oddechowy pęcherzykowy

Szmer oskrzelowy

Szmer pecherzykowy osłabiony

Odgłosy opukowe:

jawny – zdrowy

Bębenkowy- nadmiernie jawny – rozedma płuc

Stłumiony ( rozległy zrost opłucnej)

Przytłumiony ( wysięk opłucnej)

Próby czynnościowe

SPIROMETRIA

jest słowem pochodzenia łacińskiego. Oznacza pomiar

oddychania. Jest to bardzo ważne badanie w diagnostyce

przewlekłych chorób układu oddechowego, szczególnie często

wykorzystywane przy rozpoznawaniu astmy oskrzelowej czy

przewlekłej obturacyjnej choroby płuc

W badaniu tym mierzy się składowe objętości i pojemności powietrza

zawartego w płucach oraz szybkości przepływu powietrza przez drogi

oddechowe (tchawicę, oskrzela, oskrzeliki) podczas wdechu i wydechu.

Spośród wielu możliwych do zmierzenia i wyliczenia parametrów, w

codziennej praktyce

najważniejsze są trzy:

pojemność życiowa (VC),

natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa (FEV1)

wzajemny stosunek procentowy (FEV1/VC)

wskaźnik

wskaźnik Tiffneau-

Pinellego

natężona pojemność życiowa (FVC).

Na podstawie tych wskaźników można różnicować trzy

podstawowe typy zaburzeń występujących w

chorobach

układu oddechowego.

Są to:

typ obturacyjny – prowadzą do niego choroby powodujące

uogólnione zwężenie oskrzeli lub upośledzenie sprężystości

płuc – np. astma

typ restrykcyjny – najczęściej spowodowany chorobami

śródmiąższowymi płuc – np. zwłóknienie

typ mieszany – bardzo rzadki

Oprócz rozpoznania i określenia rodzaju zaburzeń wentylacji,

badanie

spirometryczne pozwala również

na:

ilościową ocenę stopnia upośledzenia czynności układu

oddechowe

określenie szybkości postępu choroby ocenę odpowiedzi na

zastosowane leczenie.

Gazometria jest kluczowym badaniem w ocenianiu wydolności oddechowej

pacjenta.

est badaniem laboratoryjnym oceniającym równowagę kwasowo-

zasadową organizmu.

Do badania można pobrać krew włośniczkową (z płatka

ucha albo czubka palca)

lub

rew

tętnicz

W krwi tętniczej oznacza się



pH,



prężność tlenu i dwutlenku węgla,



stężenie jonów wodorowęglanów



saturację.

Aby organizm funkcjonował prawidłowo pH krwi musi być utrzymywane w ściśle

określonym i bardzo wąskim przedziale. Spadek pH świadczy o kwasicy, wzrost

o zasadowicy.

Nieprawidłowe wyniki gazametri mogą świadczyć o uszkodzeniu tych narządów.

Normy:



pH 7.35-7.45



pCO2 (prężność dwutlenku węgla) 35.0-45.0 mmHg



pO2 (prężność tlenu) 65.0-100.0 mmHg



[HCO3-] (stężenie jonów wodorowęglanowych) 22.0-27.0



SO2 (saturacja kri

i tlenem) 90-96%

Przewlekłe zapalenie os
krzeli

Definiuje się jako stan zapalny błony śluzowej oskrzeli utrzymujący się

przez większość dni w 3 miesiącach roku, w dwóch kolejnych latach.

CZYNNIKI ETIOLOGICZNE



palenie

ytoniu



zanieczyszczenia powietrza



częste infekcje wirusowe

PATOLOGIA

Czynnik uszkadzający powoduje migrację komórek stanu zapalnego.

Wydzielane mediatory powodują uszkodzenie

nabłonka migawkowego

dróg oddechowych, a także do zwiększenia liczby gruczołów

śluzowych. Te dwa procesy nakładając się na siebie doprowadzają do

zalegania śluzu, który stanowi doskonałą pożywkę dla rozwoju

mikroorganizmów chorobotwórczych. Uszkodzenie nabłonka

migawkowego uniemożliwia normalną drogę ewakuacji zalegającej

wydzieliny, która jest usuwana w drodze

odruchu kaszlowego

OBJAWY



Kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny, głównie występujący
rano



w badaniu osłuchowym klatki piersiowej - występowanie
świstów i furczeń



w badaniu spirometrycznym spadek wskaźnika Tiffneau-

Pinellego (FEV

)

LECZENIE



likwidacja ze środowiska czynników ryzyka (w zasadzie
zaprzestanie palenia)



doraźne leczenie infekcji



stosowanie leków rozszerzających oskrzela



Pozycje drenażowe



Nauka skutecznego kaszlu



Oklepywanie i masaże klatki piersiowej

Rozstrzenie oskrzeli

dmiana przewlekłego

zapalenia oskrzeli

, w której

zmianom zapalnym towarzyszą trwałe zmiany

anatomiczne w postaci poszerzenia światła

oskrzeli. Mogą

być n

abyta

,wrodzona, jednostronne, obustronne. W

połowie przypadków zlokalizowane obustronnie, zwykle u

podstawy

dolnych płatów płuc

ETIOLOGIA:

Przewlekłe choroby płuc,

Przewlekłe choroby oskrzeli i opłucnej

OBJAWY



Odpluwanie "pełnymi ustami", szczególnie rano i po zmianie

pozycji ciała



kaszel z odpluwaniem, plwocina ma słodkawo- mdły zapach



Opóźnienie w rozwoju (u dzieci)

Leczenie



chemioterapia



drenaż ułożeniowy



resekcja chirurgiczna

Powikłania



zaporowe zaburzenia wentylacji



krwawienia z płuc



nawracające zakażenia oskrzelowo- płucne



ropień płuca



infekcje grzybicze



przerzutowe ogniska bakteryjne



niewydolność oddechowa

Rozedma płuc

rzewlekła

choroba płuc,

która charakteryzuje się nieprawidłowym

powiększeniem przestrzeni powietrznych położonych obwodowo

od oskrzelików końcowych i destrukcją ścianek tych struktur.

Skutkiem tego jest nadmierne upowietrz

nie płuc, przy

zmniejszeniu ilości

pęcherzyków płucnych.

Proces dotyczy całych płuc, pogarsza się ich sprężystość, zawierają

zwiększoną ilość powietrza, a przebieg

wymiany gazowej

jest

upośledzony. W zrazikach płucnych powstają duże przestrzenie

powietrzne, a niekiedy cały zrazik ulega zniszczeniu. Miejscami

mogą się tworzyć znaczniejsze przestrzenie powietrzne, miejscami

zlewające się ze sobą i tworzące pęcherze rozedmowe, które mogą

grozić

odmą opłucnową

zedma jest to nieodwracalne uszkodzenie struktury płuc, które

powoduje zaburzenie ich funkcji, a podstawowym objawem

chorobowym jest

duszność

PRZYCZYN



palenie tytoniu



zanieczyszczenie środowiska

OBJAWY:

Duszność

Kaszel

Odksztuszanie

Szybkie męczenie

Kształt beczkowaty klatki piersiowej

Ustawienie wdechowe klatki piersiowej

Ruchomość oddechowa minimalna.

Rozedma płuc zaliczana jest do obturacyjnych schorzeń

układu oddechowego

Chorych na klasyczną rozedmę płuc określa się czasem

mianem

różowych dmuchaczy

LECZENIE:



Farmakologiczne



ćwiczenia oddechowe

Astma oskrzelowa

przewlekła,

zapalna

choroba dróg oddechowych,

wywołująca

nadreaktywnoś oskrzeli

, która

prowadzi do nawracających napadów

duszności i kaszlu, występujących szczególnie

w nocy i nad ranem. U podłoża tych napadów

leży wydzielanie przez komórki układu

oddechowego licznych mediatorów

doprowadzających do rozlanego, zmiennego

ograniczenia przepływu powietrza w drogach

oddechowych, które często ustępuje

samoistnie lub pod wpływem leczenia.

PODZIAŁ:

1. Sporadyczną



objawy rzadziej niż 1 raz w tygodniu



objawy nocne nie częściej niż 2 razy w miesiącu



zaostrzenia są krótkotrwałe

2.Przewlekłą lekką



objawy częściej niż 1 raz w tygodniu, ale rzadziej niż 1x

dziennie



objawy nocne częściej niż 2 razy w miesiącu



zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną

aktywność

3. Przewlekłą umiarkowaną



objawy codziennie



objawy nocne częściej niż raz w tygodniu



zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną

aktywność

4. Przewlekłą ciężką



objawy codziennie



częste zaostrzenia



częste objawy nocne



ograniczenie aktywności fizycznej.

OBJAWY



napady duszności spowodowane skurczem oskrzeli



świszczący oddech



kaszel.

Objawy mogą cofać się częściowo lub całkowicie, spontanicznie lub

pod wpływem leków. Występuje nadreaktywność oskrzeli na

różnego rodzaju czynniki środowiska zewnętrznego. Napady

astmy pojawiają się w wyniku kontaktu z

alergenem

(kurz, pyłki

roślin, sierść zwierząt, pierze, niektóre pokarmy i in.), w trakcie

wysiłku fizycznego, podczas oddychania mroźnym powietrzem, w

trakcie infekcji (bakteryjnych, wirusowych) układu oddechowego.

Czynniki zaostrzające objawy astmy to:



kontakt z alergenami



nawracające infekcje układu oddechowego



palenie papierosów



hiperwentylacja wysiłkowa



niektóre leki



niektóre składniki pokarmowe.

Chorzy na astmę oskrzelową skarżą się często na ucisk w klatce

piersiowej, nadmierną produkcję

plwociny

, zaburzenia snu i

częste napady duszności w godzinach nocnych.

Document Outline