Pulmonologi

CELE I ZASADY STOSOWANIA FIZJOTERAPII

CELE I ZASADY STOSOWANIA FIZJOTERAPII

ODDECHOWEJ W ZABURZENIACH

ODDECHOWEJ W ZABURZENIACH

CZYNNOŚCI PŁUC

CZYNNOŚCI PŁUC

Cele ćwiczeń oddechowych:

Cele ćwiczeń oddechowych:



      

      

utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc

utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc



       

       

zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i przepony

zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i przepony



       

       

zwiększenie siły mięsni oddechowych

zwiększenie siły mięsni oddechowych



     

     

pobudzenie efektywnego kaszlu

pobudzenie efektywnego kaszlu

Ćwiczenia oddechowe mogą mieć charakter:

Ćwiczenia oddechowe mogą mieć charakter:



Leczniczy- stosowane w przewlekłych chorobach układu

Leczniczy- stosowane w przewlekłych chorobach układu

oddechowego

oddechowego



Zapobiegawczy- stosowane są u chorych unieruchomionych

Zapobiegawczy- stosowane są u chorych unieruchomionych

po

po

zabiegach operacyjnych, urazach czy udarach mózgu

zabiegach operacyjnych, urazach czy udarach mózgu



Rozluźniająco uspokajające – stosowane w trakcie

Rozluźniająco uspokajające – stosowane w trakcie

wykonywania wszelkich ćwiczeń leczniczych.

wykonywania wszelkich ćwiczeń leczniczych.

Przeciwwskazania to głównie niewydolność oddechowa

Przeciwwskazania to głównie niewydolność oddechowa

.

.

Ćwiczenia powinny być wykonywane

Ćwiczenia powinny być wykonywane

:

:



w odpowiednich pozycjach,

w odpowiednich pozycjach,



długość wdechu

długość wdechu

wykonywanego zawsze nosem do

wykonywanego zawsze nosem do

wydechu powinna

wydechu powinna

wynosić 1:2, a czasami 1:3.

wynosić 1:2, a czasami 1:3.



n

n

ależy dążyć do maksymalnego wydłużenia czasu

ależy dążyć do maksymalnego wydłużenia czasu

wydechu aż do uczucia braku powietrza.

wydechu aż do uczucia braku powietrza.



p

p

odczas wdechu brzuch musi się unosić a w czasie

odczas wdechu brzuch musi się unosić a w czasie

wydechu opadać.

wydechu opadać.



l

l

iczba powtórzeń 3-4 w jednej serii.

iczba powtórzeń 3-4 w jednej serii.



z

z

byt intensywne ćwiczenia powodują hiperwentylacje

byt intensywne ćwiczenia powodują hiperwentylacje

Badanie podmiotowe czyli wywiad

Badanie podmiotowe czyli wywiad

polega na uzyskaniu od chorego

polega na uzyskaniu od chorego

informacji dotyczących:

informacji dotyczących:

-

danych personalnych

danych personalnych

-

dolegliwości

dolegliwości

-

przebytych chorób

przebytych chorób

-

warunków rodzinnych, pracy

warunków rodzinnych, pracy

-

czynników ryzyka

czynników ryzyka

-

wywiad ginekologiczny- u kobiet

wywiad ginekologiczny- u kobiet

Dolegliwości ze strony układu oddechowego

Dolegliwości ze strony układu oddechowego

:

:

-

Kaszel

Kaszel

-

Duszność

Duszność

-

Bóle

Bóle

Kaszel –

Kaszel –

wyróżniamy kaszel suchy ( nieskuteczny) bez odksztuszania wydzieliny i

wyróżniamy kaszel suchy ( nieskuteczny) bez odksztuszania wydzieliny i

kaszel mokry ( skuteczny) z odksztuszana wydzieliną. Należy również w

kaszel mokry ( skuteczny) z odksztuszana wydzieliną. Należy również w

przypadku odksztuszania spytać się o wygląd , woń i ilość dobową.

przypadku odksztuszania spytać się o wygląd , woń i ilość dobową.

Duszność

Duszność

–problem z rozróżnieniem na jakim podłożu jest czy oddechowym czy

–problem z rozróżnieniem na jakim podłożu jest czy oddechowym czy

krążeniowym. Rodzaje duszności:

krążeniowym. Rodzaje duszności:



Wdechowa,

Wdechowa,



Wydechowa

Wydechowa



Mieszana

Mieszana



Napadowa ( występuje w nocy i związana jest z niewydolnością

Napadowa ( występuje w nocy i związana jest z niewydolnością

lewokomorową)

lewokomorową)

Bóle

Bóle

- są przyczyna zmian w tkance klatki piersiowej lub narządów kl. piersiowej.

- są przyczyna zmian w tkance klatki piersiowej lub narządów kl. piersiowej.

Mogą występować silne kujące bóle nasilające się w czasie wdechu i kaszlu -

Mogą występować silne kujące bóle nasilające się w czasie wdechu i kaszlu -

choroby opłucnej. Nagły ból z dusznością występuje w samoistnej odmie

choroby opłucnej. Nagły ból z dusznością występuje w samoistnej odmie

płucnej lub dużym zawale płuc. Bóle niezależnie od ruchów klatki piersiowej

płucnej lub dużym zawale płuc. Bóle niezależnie od ruchów klatki piersiowej

są objawem zapalenia nerwów międzyżebrowych lub półpaśca.

są objawem zapalenia nerwów międzyżebrowych lub półpaśca.

Badanie przedmiotowe (fizykalne)-

Badanie przedmiotowe (fizykalne)-

oglądamy:

oglądamy:

-

tor oddechowy

tor oddechowy

-

Rytm oddechowy

Rytm oddechowy

-

Głębokość oddechów

Głębokość oddechów

-

Stosunek wdechu do wydechu ( norma 1:2 a nawet 1:3)

Stosunek wdechu do wydechu ( norma 1:2 a nawet 1:3)

-

Objawy niewydolności oddechowo-krążeniowej

Objawy niewydolności oddechowo-krążeniowej

-

Liczymy ilość oddechów na minutę ( norma 14-10 w

Liczymy ilość oddechów na minutę ( norma 14-10 w

spoczynku)

spoczynku)

-

Kształt klatki piersiowej

Kształt klatki piersiowej

-

Przebieg żeber

Przebieg żeber

-

Ustawienie łopatek, obojczyków

Ustawienie łopatek, obojczyków

-

Ruchomość klatki piersiowej

Ruchomość klatki piersiowej

-

Opukujemy kl. piersiową

Opukujemy kl. piersiową

-

Osłuchujemy k.l piersiową

Osłuchujemy k.l piersiową

Rodzaje szmerów:

Rodzaje szmerów:

-

szmer oddechowy pęcherzykowy

szmer oddechowy pęcherzykowy

-

Szmer oskrzelowy

Szmer oskrzelowy

-

Szmer pecherzykowy osłabiony

Szmer pecherzykowy osłabiony

Odgłosy opukowe:

Odgłosy opukowe:

-

jawny – zdrowy

jawny – zdrowy

-

Bębenkowy- nadmiernie jawny – rozedma płuc

Bębenkowy- nadmiernie jawny – rozedma płuc

-

Stłumiony ( rozległy zrost opłucnej)

Stłumiony ( rozległy zrost opłucnej)

-

Przytłumiony ( wysięk opłucnej)

Przytłumiony ( wysięk opłucnej)

Próby czynnościowe

SPIROMETRIA

SPIROMETRIA

jest słowem pochodzenia łacińskiego. Oznacza pomiar

jest słowem pochodzenia łacińskiego. Oznacza pomiar

oddychania.       Jest to bardzo ważne badanie w diagnostyce

oddychania.       Jest to bardzo ważne badanie w diagnostyce

przewlekłych chorób układu oddechowego, szczególnie często

przewlekłych chorób układu oddechowego, szczególnie często

wykorzystywane przy rozpoznawaniu astmy oskrzelowej czy

wykorzystywane przy rozpoznawaniu astmy oskrzelowej czy

przewlekłej obturacyjnej choroby płuc

przewlekłej obturacyjnej choroby płuc

.

.

W badaniu tym mierzy się składowe objętości i pojemności powietrza

W badaniu tym mierzy się składowe objętości i pojemności powietrza

zawartego w płucach oraz szybkości przepływu powietrza przez drogi

zawartego w płucach oraz szybkości przepływu powietrza przez drogi

oddechowe (tchawicę, oskrzela, oskrzeliki) podczas wdechu i wydechu.

oddechowe (tchawicę, oskrzela, oskrzeliki) podczas wdechu i wydechu.

Spośród wielu możliwych do zmierzenia i wyliczenia parametrów, w

Spośród wielu możliwych do zmierzenia i wyliczenia parametrów, w

codziennej praktyce

codziennej praktyce

najważniejsze są trzy:

najważniejsze są trzy:

-

pojemność życiowa (VC),

pojemność życiowa (VC),

-

natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa (FEV1)

natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa (FEV1)

-

wzajemny stosunek procentowy (FEV1/VC)

wzajemny stosunek procentowy (FEV1/VC)

,

,

wskaźnik

wskaźnik Tiffneau-

Pinellego

-

natężona pojemność życiowa (FVC).

natężona pojemność życiowa (FVC).

.

.

Na podstawie tych wskaźników można różnicować trzy

Na podstawie tych wskaźników można różnicować trzy

podstawowe typy zaburzeń występujących w

podstawowe typy zaburzeń występujących w

chorobach

chorobach

układu oddechowego.

układu oddechowego.

Są to:

Są to:

-

typ obturacyjny – prowadzą do niego choroby powodujące

typ obturacyjny – prowadzą do niego choroby powodujące

uogólnione zwężenie oskrzeli lub upośledzenie sprężystości

uogólnione zwężenie oskrzeli lub upośledzenie sprężystości

płuc – np. astma

płuc – np. astma

-

typ restrykcyjny – najczęściej spowodowany chorobami

typ restrykcyjny – najczęściej spowodowany chorobami

śródmiąższowymi płuc – np. zwłóknienie

śródmiąższowymi płuc – np. zwłóknienie

-

typ mieszany – bardzo rzadki

typ mieszany – bardzo rzadki

Oprócz rozpoznania i określenia rodzaju zaburzeń wentylacji,

Oprócz rozpoznania i określenia rodzaju zaburzeń wentylacji,

badanie

badanie

spirometryczne pozwala również

spirometryczne pozwala również

na: 

na: 

-

ilościową ocenę stopnia upośledzenia czynności układu

ilościową ocenę stopnia upośledzenia czynności układu

oddechowe

oddechowe

go

go

-

określenie szybkości postępu choroby ocenę odpowiedzi na

określenie szybkości postępu choroby ocenę odpowiedzi na

zastosowane leczenie.

zastosowane leczenie.

Gazometria jest kluczowym badaniem w ocenianiu wydolności oddechowej

Gazometria jest kluczowym badaniem w ocenianiu wydolności oddechowej

pacjenta.

pacjenta.

J

J

est badaniem laboratoryjnym oceniającym równowagę kwasowo-

est badaniem laboratoryjnym oceniającym równowagę kwasowo-

zasadową organizmu.

zasadową organizmu.

Do badania można pobrać krew włośniczkową (z płatka

Do badania można pobrać krew włośniczkową (z płatka

ucha albo czubka palca)

ucha albo czubka palca)

lub

lub

k

k

rew

rew

tętnicz

tętnicz

ą

ą

.

.

W krwi tętniczej oznacza się

W krwi tętniczej oznacza się

:

:



pH,

pH,



prężność tlenu i dwutlenku węgla,

prężność tlenu i dwutlenku węgla,



stężenie jonów wodorowęglanów

stężenie jonów wodorowęglanów



saturację.

saturację.

Aby organizm funkcjonował prawidłowo pH krwi musi być utrzymywane w ściśle

Aby organizm funkcjonował prawidłowo pH krwi musi być utrzymywane w ściśle

określonym i bardzo wąskim przedziale. Spadek pH świadczy o kwasicy, wzrost

określonym i bardzo wąskim przedziale. Spadek pH świadczy o kwasicy, wzrost

o zasadowicy.

o zasadowicy.

Nieprawidłowe wyniki gazametri mogą świadczyć o uszkodzeniu tych narządów.

Nieprawidłowe wyniki gazametri mogą świadczyć o uszkodzeniu tych narządów.

Normy:

Normy:



pH 7.35-7.45

pH 7.35-7.45



pCO2 (prężność dwutlenku węgla) 35.0-45.0 mmHg

pCO2 (prężność dwutlenku węgla) 35.0-45.0 mmHg



pO2 (prężność tlenu) 65.0-100.0 mmHg

pO2 (prężność tlenu) 65.0-100.0 mmHg



[HCO3-] (stężenie jonów wodorowęglanowych) 22.0-27.0

[HCO3-] (stężenie jonów wodorowęglanowych) 22.0-27.0



SO2 (saturacja kri

SO2 (saturacja kri

w

w

i tlenem) 90-96%

i tlenem) 90-96%

Przewlekłe zapalenie os
krzeli

Definiuje się jako stan zapalny błony śluzowej oskrzeli utrzymujący się

Definiuje się jako stan zapalny błony śluzowej oskrzeli utrzymujący się

przez większość dni w 3 miesiącach roku, w dwóch kolejnych latach.

przez większość dni w 3 miesiącach roku, w dwóch kolejnych latach.

CZYNNIKI ETIOLOGICZNE

CZYNNIKI ETIOLOGICZNE

:

:



palenie

palenie

t

t

ytoniu

ytoniu



zanieczyszczenia powietrza

zanieczyszczenia powietrza



częste infekcje wirusowe

częste infekcje wirusowe

PATOLOGIA

PATOLOGIA

Czynnik uszkadzający powoduje migrację komórek stanu zapalnego.

Czynnik uszkadzający powoduje migrację komórek stanu zapalnego.

Wydzielane mediatory powodują uszkodzenie

Wydzielane mediatory powodują uszkodzenie

nabłonka migawkowego

nabłonka migawkowego

dróg oddechowych, a także do zwiększenia liczby gruczołów

dróg oddechowych, a także do zwiększenia liczby gruczołów

śluzowych. Te dwa procesy nakładając się na siebie doprowadzają do

śluzowych. Te dwa procesy nakładając się na siebie doprowadzają do

zalegania śluzu, który stanowi doskonałą pożywkę dla rozwoju

zalegania śluzu, który stanowi doskonałą pożywkę dla rozwoju

mikroorganizmów chorobotwórczych. Uszkodzenie nabłonka

mikroorganizmów chorobotwórczych. Uszkodzenie nabłonka

migawkowego uniemożliwia normalną drogę ewakuacji zalegającej

migawkowego uniemożliwia normalną drogę ewakuacji zalegającej

wydzieliny, która jest usuwana w drodze

wydzieliny, która jest usuwana w drodze

odruchu kaszlowego

odruchu kaszlowego

.

.

OBJAWY

OBJAWY



Kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny, głównie występujący
rano



w badaniu osłuchowym klatki piersiowej - występowanie
świstów i furczeń



w badaniu spirometrycznym spadek wskaźnika Tiffneau-

Pinellego (FEV

1

/V

C

)

LECZENIE



likwidacja ze środowiska czynników ryzyka (w zasadzie
zaprzestanie palenia)



doraźne leczenie infekcji



stosowanie leków rozszerzających oskrzela



Pozycje drenażowe



Nauka skutecznego kaszlu



Oklepywanie i masaże klatki piersiowej

Rozstrzenie oskrzeli

O

O

dmiana przewlekłego

dmiana przewlekłego

zapalenia oskrzeli

zapalenia oskrzeli

, w której

, w której

zmianom zapalnym towarzyszą trwałe zmiany

zmianom zapalnym towarzyszą trwałe zmiany

anatomiczne w postaci poszerzenia światła

anatomiczne w postaci poszerzenia światła

oskrzeli. Mogą

oskrzeli. Mogą

być n

być n

abyta

abyta

,wrodzona, jednostronne, obustronne. W

,wrodzona, jednostronne, obustronne. W

połowie przypadków zlokalizowane obustronnie, zwykle u

połowie przypadków zlokalizowane obustronnie, zwykle u

podstawy

podstawy

dolnych płatów płuc

dolnych płatów płuc

.

.

ETIOLOGIA:

ETIOLOGIA:

-

Przewlekłe choroby płuc,

Przewlekłe choroby płuc,

-

Przewlekłe choroby oskrzeli i opłucnej

Przewlekłe choroby oskrzeli i opłucnej

OBJAWY

OBJAWY



Odpluwanie "pełnymi ustami", szczególnie rano i po zmianie

Odpluwanie "pełnymi ustami", szczególnie rano i po zmianie

pozycji ciała

pozycji ciała



kaszel z odpluwaniem, plwocina ma słodkawo- mdły zapach

kaszel z odpluwaniem, plwocina ma słodkawo- mdły zapach



Opóźnienie w rozwoju (u dzieci)

Opóźnienie w rozwoju (u dzieci)

Leczenie

Leczenie



chemioterapia

chemioterapia



drenaż ułożeniowy

drenaż ułożeniowy



resekcja chirurgiczna

resekcja chirurgiczna

Powikłania

Powikłania



zaporowe zaburzenia wentylacji

zaporowe zaburzenia wentylacji



krwawienia z płuc

krwawienia z płuc



nawracające zakażenia oskrzelowo- płucne

nawracające zakażenia oskrzelowo- płucne



ropień płuca

ropień płuca



infekcje grzybicze

infekcje grzybicze



przerzutowe ogniska bakteryjne

przerzutowe ogniska bakteryjne



niewydolność oddechowa

niewydolność oddechowa

Rozedma płuc

P

P

rzewlekła

rzewlekła

choroba płuc,

choroba płuc,

która charakteryzuje się nieprawidłowym

która charakteryzuje się nieprawidłowym

powiększeniem przestrzeni powietrznych położonych obwodowo

powiększeniem przestrzeni powietrznych położonych obwodowo

od oskrzelików końcowych i destrukcją ścianek tych struktur.

od oskrzelików końcowych i destrukcją ścianek tych struktur.

Skutkiem tego jest nadmierne upowietrz

Skutkiem tego jest nadmierne upowietrz

e

e

nie płuc, przy

nie płuc, przy

zmniejszeniu ilości

zmniejszeniu ilości

pęcherzyków płucnych.

pęcherzyków płucnych.

Proces dotyczy całych płuc, pogarsza się ich sprężystość, zawierają

Proces dotyczy całych płuc, pogarsza się ich sprężystość, zawierają

zwiększoną ilość powietrza, a przebieg

zwiększoną ilość powietrza, a przebieg

wymiany gazowej

wymiany gazowej

jest

jest

upośledzony. W zrazikach płucnych powstają duże przestrzenie

upośledzony. W zrazikach płucnych powstają duże przestrzenie

powietrzne, a niekiedy cały zrazik ulega zniszczeniu. Miejscami

powietrzne, a niekiedy cały zrazik ulega zniszczeniu. Miejscami

mogą się tworzyć znaczniejsze przestrzenie powietrzne, miejscami

mogą się tworzyć znaczniejsze przestrzenie powietrzne, miejscami

zlewające się ze sobą i tworzące pęcherze rozedmowe, które mogą

zlewające się ze sobą i tworzące pęcherze rozedmowe, które mogą

grozić

grozić

odmą opłucnową

odmą opłucnową

Ro

Ro

zedma jest to nieodwracalne uszkodzenie struktury płuc, które

zedma jest to nieodwracalne uszkodzenie struktury płuc, które

powoduje zaburzenie ich funkcji, a podstawowym objawem

powoduje zaburzenie ich funkcji, a podstawowym objawem

chorobowym jest

chorobowym jest

duszność

duszność

PRZYCZYN

PRZYCZYN

Y:

Y:



palenie tytoniu

palenie tytoniu



zanieczyszczenie środowiska

zanieczyszczenie środowiska

OBJAWY:

OBJAWY:

Duszność

Duszność

Kaszel

Kaszel

Odksztuszanie

Odksztuszanie

Szybkie męczenie

Szybkie męczenie

Kształt beczkowaty klatki piersiowej

Kształt beczkowaty klatki piersiowej

Ustawienie wdechowe klatki piersiowej

Ustawienie wdechowe klatki piersiowej

Ruchomość oddechowa minimalna.

Ruchomość oddechowa minimalna.

Rozedma płuc zaliczana jest do obturacyjnych schorzeń

Rozedma płuc zaliczana jest do obturacyjnych schorzeń

układu oddechowego

układu oddechowego

.

.

Chorych na klasyczną rozedmę płuc określa się czasem

Chorych na klasyczną rozedmę płuc określa się czasem

mianem

mianem

różowych dmuchaczy

różowych dmuchaczy

LECZENIE:

LECZENIE:



Farmakologiczne

Farmakologiczne



ćwiczenia oddechowe

ćwiczenia oddechowe

Astma oskrzelowa

przewlekła,

przewlekła,

zapalna

zapalna

choroba dróg oddechowych,

choroba dróg oddechowych,

wywołująca

wywołująca

nadreaktywnoś oskrzeli

nadreaktywnoś oskrzeli

, która

, która

prowadzi do nawracających napadów

prowadzi do nawracających napadów

duszności i kaszlu, występujących szczególnie

duszności i kaszlu, występujących szczególnie

w nocy i nad ranem. U podłoża tych napadów

w nocy i nad ranem. U podłoża tych napadów

leży wydzielanie przez komórki układu

leży wydzielanie przez komórki układu

oddechowego licznych mediatorów

oddechowego licznych mediatorów

doprowadzających do rozlanego, zmiennego

doprowadzających do rozlanego, zmiennego

ograniczenia przepływu powietrza w drogach

ograniczenia przepływu powietrza w drogach

oddechowych, które często ustępuje

oddechowych, które często ustępuje

samoistnie lub pod wpływem leczenia.

samoistnie lub pod wpływem leczenia.

PODZIAŁ:

PODZIAŁ:

1. Sporadyczną

1. Sporadyczną



objawy rzadziej niż 1 raz w tygodniu

objawy rzadziej niż 1 raz w tygodniu



objawy nocne nie częściej niż 2 razy w miesiącu

objawy nocne nie częściej niż 2 razy w miesiącu



zaostrzenia są krótkotrwałe

zaostrzenia są krótkotrwałe

2.Przewlekłą lekką

2.Przewlekłą lekką



objawy częściej niż 1 raz w tygodniu, ale rzadziej niż 1x

objawy częściej niż 1 raz w tygodniu, ale rzadziej niż 1x

dziennie

dziennie



objawy nocne częściej niż 2 razy w miesiącu

objawy nocne częściej niż 2 razy w miesiącu



zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną

zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną

aktywność

aktywność

3. Przewlekłą umiarkowaną

3. Przewlekłą umiarkowaną



objawy codziennie

objawy codziennie



objawy nocne częściej niż raz w tygodniu

objawy nocne częściej niż raz w tygodniu



zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną

zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną

aktywność

aktywność

4. Przewlekłą ciężką

4. Przewlekłą ciężką



objawy codziennie

objawy codziennie



częste zaostrzenia

częste zaostrzenia



częste objawy nocne

częste objawy nocne



ograniczenie aktywności fizycznej.

ograniczenie aktywności fizycznej.

OBJAWY

OBJAWY



napady duszności spowodowane skurczem oskrzeli

napady duszności spowodowane skurczem oskrzeli



świszczący oddech

świszczący oddech



kaszel.

kaszel.

Objawy mogą cofać się częściowo lub całkowicie, spontanicznie lub

Objawy mogą cofać się częściowo lub całkowicie, spontanicznie lub

pod wpływem leków. Występuje nadreaktywność oskrzeli na

pod wpływem leków. Występuje nadreaktywność oskrzeli na

różnego rodzaju czynniki środowiska zewnętrznego. Napady

różnego rodzaju czynniki środowiska zewnętrznego. Napady

astmy pojawiają się w wyniku kontaktu z

astmy pojawiają się w wyniku kontaktu z

alergenem

alergenem

(kurz, pyłki

(kurz, pyłki

roślin, sierść zwierząt, pierze, niektóre pokarmy i in.), w trakcie

roślin, sierść zwierząt, pierze, niektóre pokarmy i in.), w trakcie

wysiłku fizycznego, podczas oddychania mroźnym powietrzem, w

wysiłku fizycznego, podczas oddychania mroźnym powietrzem, w

trakcie infekcji (bakteryjnych, wirusowych) układu oddechowego.

trakcie infekcji (bakteryjnych, wirusowych) układu oddechowego.

Czynniki zaostrzające objawy astmy to:

Czynniki zaostrzające objawy astmy to:



kontakt z alergenami

kontakt z alergenami



nawracające infekcje układu oddechowego

nawracające infekcje układu oddechowego



palenie papierosów

palenie papierosów



hiperwentylacja wysiłkowa

hiperwentylacja wysiłkowa



niektóre leki

niektóre leki



niektóre składniki pokarmowe.

niektóre składniki pokarmowe.

Chorzy na astmę oskrzelową skarżą się często na ucisk w klatce

Chorzy na astmę oskrzelową skarżą się często na ucisk w klatce

piersiowej, nadmierną produkcję

piersiowej, nadmierną produkcję

plwociny

plwociny

, zaburzenia snu i

, zaburzenia snu i

częste napady duszności w godzinach nocnych.

częste napady duszności w godzinach nocnych.

DO DOMU

Doczytać zapalanie płuc ropień płuc,

Doczytać zapalanie płuc ropień płuc,

gruźlica płuc i wysiękowe

gruźlica płuc i wysiękowe

zapalenie opłucnej

zapalenie opłucnej