Ovis aries musimon

Justyna Lenart

Marta Maciejak



Gromada: ssaki



Rząd: parzystokopytne



Podrząd: przeżuwacze



Rodzina: krętorogie



Podrodzina: kozłowate



Rodzaj: Ovis



Gatunek: muflon



Gatunek pochodzący z Sardynii i

Korsyki.



Indukowany w XIX w. do Europy .



W Polsce występuje w Karkonoszach,

Górach Złotych, Bardzkich, Sowich i

prawdopodobnie w Świętokrzyskich.



Występuje również we Francji,

Holandii, Belgii, Austrii, Szwajcarii,

Słowenii, na Węgrzech, w Bułgarii i

Rumuni, a nawet w Szwecji i Finlandii.



Preferuje tereny górzyste, powyżej
linii drzew i łąk.



Na Korsyce żyje na stromych
skalistych szczytach (schronienie
przed drapieżnikami).



Najczęściej przebywa na
wysokościach do 2000 m n.p.m.,
latem wyżej, w zimie schodzi w doliny.



Lubi lasy mieszane i liściaste.



Sierść ma czerwono-brązowy kolor, na grzbiecie widnieje
duża, biała plama, nazywana czasem siodłem.



Spodnia część ciała, zad (lustro) i wewnętrzna strona nóg
również biała, podobnie pysk i pierścienie wokół oczu.



Szata jest raczej szorstka, zimą powstaje bardziej wełnista
warstwa włosów chroniących przed wychłodzeniem.



Futro zimowe różni się także pod względem kolorystyki –
przeważa kasztanowy brąz i czerń. Latem futro jest
jaśniejsze.



Zarówno samce jak i samice posiadają rogi (samice
rzadziej), z tym, że u samców są one znacznie większe,
spiralnie zakręcone, mierzące ok. 25 cm w obwodzie, i
ważące ok. 3kg. Nad głową tworzą charakterystyczne łuki.



Starsze samce (tryki) posiadają czarną brodę na
podgardlu – w tych okolicach sierść jest najdłuższa.



Długość: 1,2 – 1,5 m (samce są większe od samic)



Wysokość w kłębie: 60 – 120 cm (samce są

wyższe)



Obwód rogów u nasady (u samców): do 25 cm



Długość ogona: 3 – 10 cm



Masa: samce: 35 – 54 kg, samice: 24 – 35 kg



Proces powstawania rogów rozpoczyna się już

w 3 – 5 miesiącu życia zwierzęcia. Pierwszym

objawem są powstające na czole guzki, z

których powoli i systematycznie będą wyrastać

rogi (ślimy). Po ok. roku długość ślimów

wynosi ok. 20 cm i posiadają od 11 do 13

żłobień.



Od tej pory, co roku na przełomie listopada i

grudnia proces wzrostu rogów zatrzymuje się

na parę tygodni – w tym czasie powstanie na

nich wyraźna krąg oznaczający roczny przyrost

przypominający pęknięcie.



Z każdym rokiem, licząc od 3 roku życia samca,

wielkość rocznych kręgów zmniejsza się

stopniowo. Podobnie sytuacja wygląda z

okresowymi żłobieniami.



Typowy roślinożerca.



Posiada wielokomorowy żołądek bogaty w

mikroorganizmy rozkładające celulozę.



Żywi się krótkimi trawami, wrzosem,

krzewami, owocami (żołędzie, owoce

buka).



Zimą wybiera suche liście, korę drzew,

porosty i gałązki, oraz mech i borówki

wygrzebane spod śniegu.



Po obfitym posiłku zwraca pokarm by

przeżuć go drugi raz.



Żeruje głównie o zmierzchu i nad ranem.



Samce i samice z 1-2 – letnimi młodymi żyją w

oddzielnych stadach, spotykając się wyłącznie w

okresie rui.



W stadach męskich dominuje tryk najstarszy i z

najokazalszymi rogami, stadu samic przewodzi

stara owca.



Owce dysponują z reguły lepszymi żerowiskami,

ponieważ ich kondycja i zdrowie są ważniejsze

podczas rozrodu.



W okresie letnim starsze samce żyją w niewielkich

grupkach, natomiast osobniki stare żyją samotnie

lub odłączają się od członków grupy w czasie rui,

aby znaleźć płodną partnerkę.



Stado muflonów (owiec lub kozic również) –

kierdel.



Dopiero zimą młode i starsze samice oraz samce łączą

się w duże stada. Mimo, iż samice mogą się

rozmnażać już po 2-3 latach, samce potrzebują na to

ok. 7 lat, ponieważ ich najwyższym celem przez ten

czas jest zbudowanie silnej pozycji społecznej, po

osiągnięciu której może regularnie zapładniać samice.



Grupy muflonów są przyjaźnie nastawione w stosunku

do innych zwierząt, z którymi przychodzi im dzielić

żerowiska; często spotkać je można migrujące z

przedstawicielami jeleniowatych.



Tryki rzadko wydają dźwięki. W czasie rui odgłos

zderzających się rogów niesie się na wiele kilometrów.

Swoje terytorium zaznaczają wydzieliną gruczołów

znajdujących się między palcami.



Muflon to zwierzę osiadłe, prawie cały czas

przebywające na własnym terytorium, unika

z reguły długich i dalekich podróży, ale

wyjątkiem są wyprawy w celu żerowania.



Za dnia spotykany pośród drzew liściastych,

raczej nieagresywny i nieprowokujący, choć

zdarzają się ataki nawet na ludzi.



Jako zwierzę górskie, jest bardzo zwinny i

wytrzymały, ponadto dobrze widzi, dzięki

czemu szybko reaguje na ewentualne

zagrożenie ucieczką.



Ruja ma miejsce między listopadem i

grudniem, możliwe, że zaczyna się już

w październiku.



W tym czasie dojrzałe, stare samce

próbują odpędzać młodszych

absztyfikantów od stad samic, co

często prowadzi do boleśnie

wyglądających walk, podczas których

przeciwnicy próbują zadać cios swoimi

rogami, a to doprowadza do wyłączenia

jednego z samców z wyścigów o

zapłodnienie.



Ciąża trwa ok. 5 – 6 miesięcy (ok. 200 dni),

młode rodzą się zatem między kwietniem i

majem; najczęściej samica rodzi jedynaka,

rzadko na świat przychodzą bliźnięta.



Samica rodzi przeważnie w gęstych zaroślach,

młode rośnie szybko i już po kilku dniach od

urodzenia potrafi przemieszczać się po zboczach

górskich.



Jagnięciu niestraszne zimno i suchy śnieg, ale

deszcz lub wilgotny śnieg to ogromne zagrożenie

dla niedoświadczonych młodych, powoduje on

bowiem, że podłoże staje się śliskie, a jagnię

ginie spadając ze zbocza – niestety, nie jest to

zjawisko rzadkie. Jeżeli jednak mu się poszczęści,

pozostanie przy matce przez 2 lata.



Muflon europejski nie żyje tylko w Europie, został

sztucznie introdukowany w Stanach Zjednoczonych i

Argentynie. Przebywa także na wyspie Lanai (Hawaje)

i wyspach Kerguelena (Ocean Indyjski).



Gatunek jest w Polsce zwierzyną łowną – od

października do końca lutego można polować na tryki,

natomiast od października do połowy stycznia na

samice i młode.



Na skutek walk w okresie rui u samców dochodzi

czasem do groźnych złamań kręgów szyjnych

spowodowanych potężnym uderzeniem lub z powodu

zaplątania ślimów (rogów). W skrajnych przypadkach

dwa złączone ze sobą samce nie są w stanie się

rozdzielić, co prowadzi do śmierci głodowej obu.



W ciągu ostatnich 50 lat liczebność muflonów spadła z

powodu utraty siedlisk, polowań dla trofeum w postaci

ślimów i krzyżowania z owcami domowymi.