Ochrona własności

intelektualnej

Europejska Wyższa Szkoła Informatyczno-
Ekonomiczna
mgr inż. Piotr Greniewski

Slajdy do wykładu – OWI

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

2

Motto dzisiejszego wykładu:



Jeśli ty masz jabłko i ja mam jabłko
i wymienimy się tymi jabłkami, to wtedy ty i ja
wciąż będziemy mieli po 1 jabłku. Ale jeśli ty
masz pomysł i ja mam pomysł i wymienimy się
tymi pomysłami, to wtedy oboje będziemy
mieli 2 pomysły.

Autor: George Bernard Shaw

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

3

Licencja niniejszej prezentacji



Licencja: Creative Commons
Attribution°Share°Alike°3.0°Unported



http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/

Uznanie Autorstwa

 

Na Tych Samych Warunkach

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

4

Article Sources and Contributors



Prawo autorskie

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19727825

Contributors: Adolf Warski i inni,



Prawo własności intelektualnej

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19080621

Contributors: 0byczy i inni,



Autorskie prawa osobiste

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=18881286

Contributors: Faxe i inni,



Autorskie prawa majątkowe

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19052895

Contributors: Dzoker i inni,



Utwór

Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?

oldid=17830962 Contributors: Arhen-dominiak i

inni,

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

5

Article Sources and Contributors



Dozwolony użytek

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19272839

Contributors: AndrzejzHelu i inni,



Prawo cytatu

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=16158312

Contributors: Awersowy i inni,



Cytat

Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?

oldid=19697126 Contributors: ABX i inni,



Licencja (prawo)

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=18645823

Contributors: Abdel i inni



Licencja oprogramowania

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19923262

Contributors: ABach i inni,

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

6

Article Sources and Contributors



Creative Commons

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19767476

Contributors: Abdel i inni,



Licencje Creative Commons

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19400251

Contributors: Chrzanko i inni,



Copyleft

Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?

oldid=19922096 Contributors: Adzinok i inni,



Licencja BSD

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19860769

Contributors: Adzinok i inni,



GNU General Public License

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19850727

Contributors: Abdel i inni,

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

7

Article Sources and Contributors



GNU Free Documentation License

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19813324

Contributors: Adzinok i inni,



Domena publiczna

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19949070

Contributors: Adzinok i inni,



Free Art License

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=18572405

Contributors: Derbeth i inni,



Licencja X11

Source:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19330388

Contributors: Adzinok i inni,



Patent

Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?

oldid=19607530 Contributors: ABach i inni,



No software patents

Source:

http://www.nosoftwarepatents.com/pl/m/intro/index.htm
l Contributors: Hendrik Scholz i inni.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

8

Systemy licencjonowania praw autorskich

Copyright

Prawo własności intelektualnej:
autorskie prawa osobiste,
autorskie prawa majątkowe,
dozwolony użytek i inne

Creative
Commons

Licencje: uznanie autorstwa,
użycie niekomercyjne, bez

utworów zależnych, na tych
samych warunkach, tworzenie
utworów zależnych, i inne

Copyleft

GNU: General Public Licence,
GNU Free Documentation Licence
Inne: Free Art. Licence

Inne wolne
licencje

BSD: Free BSD
Inne: Licencja X11

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

9

Prawo autorskie



Prawo autorskie (ang. copyright, symbol: © )
to pojęcie prawnicze oznaczające:



ogół praw przysługujących autorowi utworu,



przepisy upoważniające autora do decydowania o
użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści.



Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie
autorskim i°prawach pokrewnych
(Dz.°U.°z°2006°r.°Nr°90,°poz.°631 z późn.
zm.) wyróżnia:



autorskie prawa osobiste



autorskie prawa majątkowe

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

10

Powody istnienia autorskiego prawa

majątkowego



Powodem wprowadzenia praw autorskich
majątkowych było zabezpieczenie interesów twórców
oraz wydawców. Efektem naruszenia tych właśnie
praw są m.in. następujące szkody:



utrata przez twórców zysków z tytułu rozpowszechniania
utworów



straty firm zajmujących się dystrybucją i promocją utworów



straty państwa związane z nie odprowadzonymi podatkami



Pamiętać należy, że

zbyt restrykcyjne prawa

autorskie

utrudniają rozwój twórczości, a także

realizację projektów, opartych na współpracy między
grupami twórców lub też ograniczanie dostępności

do wolnych

licencji

.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

11

Teorie odrzucające majątkowe prawa

autorskie



Według niektórych doktryn rozwoju społeczeństwa,

majątkowe prawa autorskie i patenty (MPAP) są

nieuzasadnionym czerpaniem korzyści przez ludzi,

którym uda się odnaleźć jakąś nową ideę

( rozumianą jako wynalazek, dzieło sztuki, projekt

itp. ),



Uzasadnieniem takiego podejścia jest fakt, iż we

wszechświecie

wszelkie rozwiązania i idee są z

góry możliwe

, a więc człowiek ich nie tworzy, lecz

odkrywa

.



Odkrywca może czerpać dochody ze swego

odkrycia, ale nie może mieć ustawowego monopolu

na korzystanie z właściwości wszechświata, które

są wspólnym dobrem wszystkich ludzi.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

12

Teorie odrzucające majątkowe prawa

autorskie



Innym argumentem jest fakt, że łamanie
MPAP nie przynosi ich posiadaczowi czynnej
straty, a co najwyżej brak zysku, podczas gdy
złamanie prawa własności materialnej
(kradzież dowolnego przedmiotu) przynosi
czynną stratę posiadaczowi przedmiotu.



Kopiowanie idei lub niezależne odkrywanie już
istniejących a strzeżonych idei, nie powoduje
utraty tej idei u pierwszego jej odkrywcy.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

13

Teorie odrzucające majątkowe prawa

autorskie



Przykładem technicznego problemu
wynikającego z dzisiejszej konstrukcji prawa o
MPAP jest zależność obowiązywania okresu
ochrony dzieła od czasu życia autora tej idei.



Teoretyczna możliwość, iż w przyszłości
medycyna zapewni jakiś rodzaj
długowieczności, spowoduje blokadę wielu
dzieł na całe stulecia.



Również arbitralnie przyjęte okresy ochrony
sugerują, że MPAP są tworem sztucznym i nie
są intuicyjnym sposobem na organizację
społeczeństwa.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

14

Autorskie prawa osobiste



Są prawami

ojcostwa utworu

i obejmują przede

wszystkim prawo autora do wiązania z dziełem

jego nazwiska.



Prawo to nigdy nie wygasa i jest, z natury rzeczy,

niezbywalne, nie można się go zrzec ani

przenieść na inną osobę. W ramach

ochrony dóbr

osobistych

 autor ma prawo do przedstawiania

utworu pod pseudonimem lub anonimowo.



Do osobistych praw autorskich należy także

prawo do zachowania niezmienionej treści i

formy utworu, zakazujące wprowadzania zmian,

zniekształceń, przeinaczeń.



Warto jednak nadmienić, że prawnie

dopuszczalne jest zobowiązanie się twórcy w

umowie do niewykonywania autorskiego prawa

osobistego (tu: prawa do oznaczenia utworu

swoim nazwiskiem lub pseudonimem).

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

15

Autorskie prawa osobiste



Autorskie prawa osobiste - zespół uprawnień
jakie przysługują twórcy utworu. Autorskie
prawa osobiste chronią

intelektualny

związek

twórcy z jego dziełem.



W prawie polskim pojęcie autorskich praw
osobistych reguluje: art. 16 "Ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych" (Dz. U. z
2000 r. Nr 80, poz. 904).

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

16

Autorskie prawa osobiste



Jest to rodzaj szczególnej więzi niezbywalnej i nie
podlegającej zrzeczeniu się, łączącej twórcę z jego
utworem a wyrażającej się w prawie:



autorstwa utworu,



oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub
pseudonimem albo do udostępniania go
anonimowo



nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego
rzetelnego wykorzystania



decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu
publiczności



nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

17

Autorskie prawa osobiste



W przypadku programów
komputerowych zakres autorskich praw
osobistych ma węższy zakres. Autorom
programów komputerowych przysługują
jedynie prawa:



autorstwa utworu,



oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub
pseudonimem albo do udostępniania go
anonimowo

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

18

Ochrona autorskich praw osobistych



Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały

zagrożone cudzym działaniem, może żądać

zaniechania tego działania.



W razie dokonanego naruszenia może także żądać,

aby osoba, która dopuściła się naruszenia,

dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego

skutków, w szczególności, aby złożyła publiczne

oświadczenie o odpowiedniej treści i formie.



Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może

przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną

tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo

- na żądanie twórcy - zobowiązać sprawcę, aby

uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany

przez twórcę cel społeczny.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

19

Autorskie prawa majątkowe



Autorskie prawa majątkowe (ang. copyright)
to monopol praw majątkowych na rzecz autora
utworu (albo w określonych przypadkach
wydawcy lub producenta).



Zasadą w prawie autorskim jest, iż
z utworu może korzystać lub nim
rozporządzać tylko osoba uprawniona.
Najczęściej będzie to sam twórca lub osoba,
która nabyła określone prawa majątkowe, lub
na rzecz której ustanowiona została

licencja

.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

20

Autorskie prawa majątkowe



Autorskie prawa majątkowe to zespół uprawnień jakie

przysługują twórcy utworu, ze szczególnym

uwzględnieniem kwestii ekonomicznych tych

uprawnień.



W prawie polskim pojęcie

autorskich praw

majątkowych

reguluje art. 17 (i dalsze) "Ustawy o

prawie autorskim i prawach pokrewnych" (tekst

jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).



Stanowi on, że: twórcy przysługuje wyłączne prawo

do korzystania z utworu i rozporządzania nim na

wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia

za korzystanie z utworu.



Najistotniejszą częścią autorskich praw majątkowych

jest tzw.

prawo do korzystania i rozporządzania

utworem na wszystkich polach eksploatacji

(tzw.

monopol autorski).

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

21

Autorskie prawa majątkowe



Ustawa w art. 50 jako przykład wskazuje

następujące pola eksploatacji (katalog nie jest

zamknięty, wraz z rozwojem techniki będą

powstawały bądź już istnieją inne pola

eksploatacji):



w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu -

wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w

tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu

magnetycznego oraz techniką cyfrową,



w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na

których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu,

użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy,



w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż

wcześniej omówione - publiczne wykonanie, wystawienie,

wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i

reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w

taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w

miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

22

Dozwolony użytek osobisty (prywatny) utworów

chronionych prawem autorskim



Zgodnie z art. 23 ust. 1 prawa autorskiego
dopuszczalne jest

nieodpłatne korzystanie bez

zezwolenia twórcy

z już rozpowszechnionego

utworu w zakresie

własnego użytku

osobistego

, z wyjątkiem wykorzystania

cudzego utworu architektonicznego i
architektoniczno-urbanistycznego do
stworzenia własnego utworu oraz korzystania
z elektronicznych baz danych spełniających
cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego
użytku naukowego niezwiązanego z celem
zarobkowym.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

23

Dozwolony użytek osobisty (prywatny) utworów

chronionych prawem autorskim



Zgodnie z tym artykułem nie powinno być
karalne pobieranie z Internetu poprzez np.
sieci P2P plików mp3 i°filmów czy kopiowanie
książek.



Odpowiedzialność cywilna i karna może
zaistnieć wówczas gdy osoba
będzie udostępniała albo nawet sprzedawała
(przykładowo w sieci bezpośredniej wymiany
plików) różnego rodzaju utwory (np. filmy,
mp3 czy zdjęcia) podmiotom innym niż
określone w ustępie 1°art.°23.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

24

Dozwolony użytek osobisty (prywatny) utworów

chronionych prawem autorskim



Artykuł 23 nie ma natomiast zastosowania wobec

programów komputerowych

, co oznacza że korzystanie

z programów chronionych prawem autorskim bez
posiadania na nie licencji nawet tylko do użytku
osobistego jest karalne. Oprócz odpowiedzialności
karnej osobie, która narusza prawa autorskie
grozi odpowiedzialność cywilna.



Ograniczenia co do dozwolonego użytku osobistego
ustanawia art. 35 prawa autorskiego, który mówi,
iż°dozwolony użytek nie może naruszać normalnego
korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy
twórcy.



Przykładowo naruszeniem zasad korzystania z utworu
do użytku osobistego będzie wykonanie bardzo dużej
ilości kopii jakiegoś utworu w celu np. jego
rozpowszechniania.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

25

Czas trwania autorskich praw

majątkowych



Czas trwania autorskich praw majątkowych:



trwają w zasadzie przez cały czas życia twórcy i 70 lat
po jego śmierci,



jeżeli twórca nie jest znany - 70 lat od daty pierwszego
rozpowszechnienia utworu.



Jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe
przysługują innej osobie niż twórca:



70 lat liczy się od daty rozpowszechnienia utworu,



gdy utwór nie został rozpowszechniony - 70 lat od daty
ustalenia utworu;



50 lat w odniesieniu do nadań programów RTV (licząc
od roku pierwszego nadania);



50 lat w odniesieniu do sporządzania i korzystania z
fonogramów i wideogramów (licząc od roku
sporządzenia)

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

26

Przedmiot prawa autorskiego



Utwó

r - termin prawniczy, którego definicja

przewidziana jest w ustawie z dnia 4 lutego
1994 r. o prawie autorskim i°prawach
pokrewnych.



Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego

.

Jest to każdy przejaw działalności twórczej o
indywidualnym charakterze, ustalony w
jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości,
przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

27

Przedmiot prawa autorskiego



W szczególności, wyróżnia się następujące utwory:



wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami

graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe,

kartograficzne oraz programy komputerowe)



plastyczne



fotograficzne



graficzne



rzeźbiarskie



lutnicze



złotnicze



wzornictwa przemysłowego



architektoniczne, architektoniczno - urbanistyczne i

urbanistyczne



muzyczne i słowno muzyczne



sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i

pantomimiczne



audiowizualne (w tym wizualne i audialne)

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

28

Przedmiot prawa autorskiego



Utwór

 jest przedmiotem prawa autorskiego od

chwili ustalenia, chociażby miał postać
nieukończoną.



Zbiory, antologie, wybory, bazy
danych spełniające cechy 

utworu

 są

przedmiotem prawa autorskiego, nawet jeżeli
zawierają niechronione materiały, o ile
przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie
ma twórczy charakter, bez uszczerbku dla
praw do wykorzystanych utworów.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

29

Przedmiot prawa autorskiego



Przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o
prawie autorskim i prawach pokrewnych
stosuje się do utworów:



których twórca lub współtwórca jest
obywatelem polskim,



które zostały opublikowane po raz pierwszy
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
równocześnie na tym terytorium i za
granicą,



które zostały opublikowane po raz pierwszy
w języku polskim,



których ochrona wynika z umów
międzynarodowych.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

30

Przedmiot prawa autorskiego



W rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o
prawie autorskim i prawach pokrewnych:



utworem opublikowanym

 jest utwór, który za

zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i
którego egzemplarze zostały udostępnione
publicznie



opublikowaniem równoczesnym

utworu jest

opublikowanie utworu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą w okresie
trzydziestu dni od jego pierwszej publikacji



utworem rozpowszechnionym

 jest utwór, który

za zezwoleniem twórcy został udostępniony
publicznie

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

31

Ochronie przez prawo autorskie nie

podlegają



idee i pomysły, chyba że są wyrażone
oryginalną formą,



urzędowe dokumenty, materiały, znaki i
symbole,



akty normatywne lub ich urzędowe projekty,



opublikowane opisy patentowe lub ochronne,



proste informacje prasowe,



pomysły i tematy badawcze oraz teorie i fakty
naukowe,



znane powszechnie od dawna formy
plastyczne, przestrzenne lub muzyczne,

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

32

Ochronie przez prawo autorskie nie

podlegają



elementy utworów pozbawione charakteru

twórczego, np.: typowe tabele, rysunki,

zestawienia pozbawione oryginalnej koncepcji np.

alfabetyczne.



utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych

drogach, ulicach, placach lub w ogrodach,

jednakże nie do tego samego użytku,



utwory wystawione w publicznie dostępnych

zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale

wystawowe, lecz tylko w katalogach i w

wydawnictwach publikowanych dla promocji tych

utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych

wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w

granicach uzasadnionych celem informacji,



znaki firmowe użyte w celach informacyjnych.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

33

Ochrona wizerunku, adresata korespondencji i

tajemnicy źródeł informacji



Ustawa o prawie autorskim reguluje również
kwestię

ochrony wizerunku

.



W myśl ustawy rozpowszechnianie wizerunku
wymaga zezwolenia osoby na nim
przedstawionej.



Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie
wizerunku

osoby powszechnie znanej

, jeżeli

wizerunek wykonano w związku z pełnieniem
przez nią funkcji publicznych, w szczególności
politycznych, społecznych, zawodowych oraz
osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej
jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

34

Ochrona wizerunku, adresata korespondencji i

tajemnicy źródeł informacji



Jeżeli osoba, do której korespondencja jest

skierowana, nie wyraziła innej woli,

rozpowszechnianie korespondencji, w okresie

dwudziestu lat od jej śmierci, wymaga zezwolenia

małżonka, a w jego braku kolejno zstępnych,

rodziców lub rodzeństwa.



Twórca, a wydawca lub producent na żądanie

twórcy mają obowiązek zachowania w tajemnicy

źródeł informacji wykorzystanych w utworze oraz

nieujawniania związanych z tym dokumentów.



Ujawnienie tajemnicy jest dozwolone za zgodą

osoby, która powierzyła tajemnicę, lub na

podstawie postanowienia właściwego sądu.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

35

Niektóre wnioski wynikające z ustawy



Dla użytku osobistego wolno korzystać bez zgody
twórcy utworu i nieodpłatnie z pojedynczych
egzemplarzy utworu rozpowszechnionego, tzn.
takiego, który za zezwoleniem twórcy został
udostępniony publicznie (wyjątki: utwór
architektoniczny i architektoniczno-urbanistyczny
w zakresie budowania, programy komputerowe)
(art. 23. ust.1. ustawy).



Zakres podmiotowy prywatnego użytku obejmuje
krąg osób pozostających w związku osobistym, w
szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub
stosunku towarzyskiego (art.23. ust.2. ustawy).

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

36

Niektóre wnioski wynikające z ustawy



Oznacza to na przykład, że można swoim
krewnym i znajomym pożyczać, bądź wykonywać
kopie książek, filmów i albumów muzycznych.



Nie jest to jednak dozwolone w przypadku
programów komputerowych bądź gier.



Niezgodna z prawem będzie również wymiana
np. w ramach 

klubu miłośników muzyki

, jeśli nie

wszyscy członkowie się znają i utrzymują ze
sobą stały kontakt.



Możliwe jest jednak podarowanie, bądź
odsprzedaż również obcym osobom zakupionych
wcześniej egzemplarzy utworów.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

37

Niektóre wnioski wynikające z ustawy



Można bez zgody autora przytaczać w
utworach stanowiących samoistną całość
urywki rozpowszechnionych utworów lub
drobne utwory w całości, lecz trzeba podać
autora i dzieło. Jest to tzw. 

prawo cytatu

.



Twórca ma prawo do wynagrodzenia w
przypadku, gdy rozpowszechnia się drobne
utwory lub fragmenty większych utworów w
podręcznikach, wypisach i antologiach w celu
naukowym i dydaktycznym (art. 29
ust.2. i ust.21 ustawy).

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

38

Niektóre wnioski wynikające z ustawy



Prawo bezpłatnego przytaczania urywków
rozpowszechnionych utworów lub drobnych
utworów w całości, przysługuje w zakresie
uzasadnionym:



wyjaśnieniem lub analizą krytyczną (jeśli na
przykładzie fragmentu jakiegoś utworu
wyrażamy własną opinię),



prawami gatunku (np.:
tworząc karykaturę cudzego utworu
wykorzystujemy jej elementy, jednak
uzasadnione jest specyficzną formą karykatury),

nauczaniem (np.: fragmenty występujące w

podręcznikach albo czasopismach
popularnonaukowych). (art. 29. ust.1. ustawy)

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

39

Niektóre wnioski wynikające z ustawy



W Polsce fotografie korzystają z nieograniczonej

ochrony prawem autorskim dopiero od roku 1994.

Wcześniej, na podstawie ustawy o prawie autorskim

z roku 1926 i art. 2 ust.1 ustawy o prawie autorskim

z roku 1952 korzystały tylko fotografie posiadające

"wyraźnie zastrzeżenie prawa autorskiego".



Można publikować

w encyklopediach i atlasach utwory plastyczne i

fotograficzne bez zgody twórcy, o ile nawiązanie

porozumienia z twórcą celem uzyskania jego

zezwolenia napotyka trudne do przezwyciężenia

przeszkody. Nie zwalnia to jednak wydawcy atlasu

lub encyklopedii od zapłacenia

twórcy wynagrodzenia, twórca może jednak

odstąpić od prawa do wynagrodzenia. (art. 33

pkt 3. ustawy)

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

40

Prawo cytatu



Prawo cytatu to prawem dopuszczalna możliwość
przytoczenia w tworzonym przez siebie dziele
urywków rozpowszechnionych utworów lub
drobnych utworów w całości bez zgody ich twórcy
i bez uiszczania na jego rzecz wynagrodzenia.



Prawo cytatu dotyczy twórczości
chronionej majątkowymi prawami autorskimi i
stanowi ich ograniczenie na rzecz dozwolonego
użytku.



Z utworów nie objętych prawami majątkowymi
można bowiem korzystać swobodnie, pod
warunkiem oznaczenia autora.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

41

Prawo cytatu



W prawie polskim prawo cytatu uregulowane
jest w art. 29 ust. 1 ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych: 



Wolno przytaczać w utworach stanowiących
samoistną całość urywki rozpowszechnionych
utworów lub drobne utwory w całości, w
zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą
krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku
twórczości.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

42

Warunki korzystania z prawa cytatu



Cytat jako ograniczenie praw autorskich twórcy musi
spełniać kilka warunków, aby mieścić się w granicach
określonych przez prawo:



Cytat musi być 

rozpoznawalny

. Czytelnik musi wiedzieć,

które słowa są słowami autora, a które są cytowane. Brak
odróżnienia cytatu od reszty tekstu stanowić będzie
naruszenie praw autorskich. Można w takim przypadku
mówić o popełnieniu plagiatu.



Cytat musi być 

wyraźnie oznaczony

 co do autorstwa i

źródła, i to w każdym przypadku, w którym się pojawia.
Nie wystarczy samo ogólne odwołanie się do autorów lub
dzieł w końcowym zestawieniu bibliografii lub źródeł.
Brak wyraźnego oznaczenia cytatu stanowić będzie
naruszenie praw autorskich. W przypadku przytaczania
cytatów, których autorstwo nie jest znane
(rozpowszechniane były anonimowo), należy taką
okoliczność również zaznaczyć.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

43

Warunki korzystania z prawa cytatu



Cytat jako ograniczenie praw autorskich twórcy

musi spełniać kilka warunków, aby mieścić się w

granicach określonych przez prawo cd:



Zamieszczenie cytatu musi być 

uzasadnione celem

 – ma

służyć wyjaśnianiu lub nauczaniu, krytycznej analizie lub

prawom gatunku twórczości.



Cytat pełni 

funkcję pomocniczą

 – ma służyć uzupełnieniu i

wzbogaceniu dzieła, nie może go natomiast zastępować,

ani tworzyć jego zasadniczej konstrukcji. Tworzone dzieło

ma być samoistne, nie może polegać na przytoczeniu

cudzej twórczości, ewentualnie jedynie z własnym,

krótkim komentarzem. Nie może być również serią

cytatów, nawet gdyby to były cytaty z różnych dzieł i

autorów.



Cytaty w samoistnym dziele powinny mieć

rolę

podrzędną

. Nadmierne, zbyt obszerne i nieuzasadnione

korzystanie z cytatów również stanowi naruszenie praw

autorskich.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

44

Warunki korzystania z prawa cytatu



Nie jest jednoznacznie określona
dopuszczalna wielkość cytatu. Musi on jednak
pozostawać w takiej relacji do całości dzieła,
aby przy realizowanych przez cytat celach
zachowana była pomocnicza rola cytatu.



Zgodnie ze stanowiskiem Sądu
Najwyższego cytowany urywek lub nawet cały
drobny utwór musi pozostawać w takiej
proporcji do wkładu własnej twórczości, aby
nie było wątpliwości co do tego, że powstało
własne, samoistne dzieło.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

45

Nierzetelne wykorzystanie prawa cytatu



Z reguły niedotrzymanie warunków korzystania z

prawa cytatu powoduje naruszenie majątkowych

praw autorskich. Niekiedy jednak może dojść

również do naruszenia autorskich praw osobistych.

Będzie tak w sytuacjach nierzetelnego wykorzystania

dzieła, tj. wykorzystania cytatu w taki sposób, że

zniekształceniu ulega myśl autora wyrażona w

cytowanym utworze.



Cytat zostaje wówczas dobrany nieumiejętnie lub

świadomie zmanipulowany tak, iż odbiorca cytatu

może odnieść mylne wrażenie co do tego, co jego

autor rzeczywiście chciał przekazać. Przyjmuje się,

że w takich sytuacjach autorowi może przysługiwać

nie tylko ochrona prawno-autorska, ale

równocześnie ochrona dóbr

osobistych gwarantowanych w kodeksie cywilnym.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

46

Dane bibliograficzne związane z cytatem



Tytuł utworu



Nośnik utworu: książka, czasopismo, online,
dvd, etc.



Wydawca utworu



Data wydania utworu



Data dostępu – w przypadku online (np.
internet)



Warunki dostępu - w przypadku online (np.
internet)



Numeracja w obrębie dokumentu



Autorzy utworu

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

47

Przypis zgodny z polską normą



Zgodnie ze standardem PN-ISO 690-2:1999.
Informacja i dokumentacja. Przypisy
bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich
części.



Przykład oznaczenia cytatu z Wikipedii:

Prawo cytatu [online]. Wikipedia : wolna encyklopedia,

2009-03-1 11:57Z [dostęp: 2010-01-14 11:25Z]. Dostępny w
internecie:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?

title=Prawo_cytatu&oldid=16158312

autorzy: Awersowy i inni,

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

48

Licencja (prawo)



Licencja

- dokument prawny lub umowa,

określająca warunki korzystania z utworu jako
dobra, którego dana licencja dotyczy.



Właściciel praw autorskich, znaku
handlowego lub patentu może (i często to
robi) wymagać od innych posiadania licencji
jako warunku użytkowania lub
reprodukowania licencjonowanego utworu.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

49

Rodzaje licencji



Licencja pełna

- zezwolenie uprawnionego do

korzystania z prawa przez licencjobiorcę w tym
samym zakresie co uprawniony i jego posiadacz.
Przeciwieństwo licencji ograniczonej która
ogranicza zakres korzystania do węższego niż w
przypadku licencji pełnej.



Licencja wyłączna

- zezwolenie uprawnionego do

wyłącznego korzystania z prawa na określonym
terytorium lub polu eksploatacji prawa.



Licencja niewyłączna

- licencja która nie

ogranicza grona licencjobiorców, dopuszczając
wzajemną konkurencję.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

50

Rodzaje licencji



Licencja mocna

- szczególny przypadek licencji

będącej zarazem pełną i wyłączną, na mocy
której licencjodawca zobowiązuje się
dodatkowo do niekorzystania z utworu jak i
nieudzielania dalszych licencji. Nie jest to
jednak cesja.



Licencja słaba

- jak w przypadku licencji

mocnej, tylko że licencjodawca zatrzymuje
prawo korzystania z przedmiotu licencji.



Licencja otwarta

- oświadczenie uprawnionego

o gotowości udzielenia licencji, zezwolenia na
korzystanie z jego prawa.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

51

Rodzaje licencji



Licencja wzajemna

- zezwolenie uprawnionego

z patentu wcześniejszego na korzystanie z
wynalazku późniejszego wchodzącego w zakres
ochrony patentu wcześniejszego (patentu
zależnego), któremu towarzyszy podobne
zezwolenie uprawnionego z patentu
późniejszego (właściciela patentu zależnego) na
rzecz uprawnionego z patentu wcześniejszego.



Sublicencja

jest to dalsza licencja udzielona

przez licencjobiorcę. Prawo własności
przemysłowej wyklucza udzielania dalszych
licencji od sublicencji.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

52

Rodzaje licencji



Licencja dorozumiana

- określenie na domniemanie,

że wynik prac badawczych, lub podobnych

wykonanych na zamówienie podmiotu zawiera

wynalazek. Domniemywa się, że wykonawca prac

udziela licencji przekazując wyniki.



Licencja przymusowa

- w określonych przez prawo

wypadkach, odpłatnej licencji niewyłącznej na czas

określony na dany patent udzielić może Urząd

Patentowy niezależnie od zgody uprawnionego z

patentu. Sytuacje te to:



Stan zagrożenia bezpieczeństwa Państwa



Nadużywanie patentu przez osobę uprawnioną



Uniemożliwianie przez uprawnionego zaspokojenia potrzeb

rynku krajowego ze względu na istnienie patentów zależnych

(wtedy udzielana jest licencja wzajemna)

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

53

Licencja na oprogramowanie



Licencja na oprogramowanie to umowa na
korzystanie z utworu jakim jest aplikacja
komputerowa, zawierana pomiędzy
podmiotem, któremu przysługują majątkowe
prawa autorskie do utworu, a osobą, która
zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede
wszystkim pola eksploatacji (formy
wykorzystania utworu), czyli warunki na
jakich licencjobiorca jest uprawniony do
korzystania z programu.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

54

Licencja na oprogramowanie



Ustawa o prawie autorskim i prawach
pokrewnych jako podstawowe elementy
określające pola eksploatacji wskazuje zakres,
miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym
jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji
(biorąc jednak pod uwagę treść przepisów
ustawowych, których strony nie mogą
modyfikować.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

55

Rodzaje licencji na oprogramowanie



licencje niewyłączne

, w których udzielający licencji

może zezwolić na korzystanie z utworu wielu
osobom równocześnie, które nie muszą mieć formy
pisemnej,



licencje wyłączne

(rzadkość w przypadku aplikacji

komputerowych), spotykane głównie w przypadku
znacznych kontraktów np. na wykonanie systemów
bankowych itp., w tym przypadku zwykle umowa
licencyjna wynika z umowy o dzieło, na podstawie
której firma wykonująca oprogramowanie
wykonuje zamówioną aplikację, umowa taka
wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności,

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

56

Rodzaje licencji na oprogramowanie



sublicencja

, w której licencjobiorca może

udzielić dalszej licencji, pod warunkiem
wszakże takiego upoważnienia w jego umowie
licencyjnej

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

57

Prawa użytkowników



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą
spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw.
licencji użytkownika (EULA), które są
używane przez producentów oprogramowania
do wiązania użytkowników dodatkowymi
ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej
bardzo restrykcyjne.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

58

Prawa użytkowników



Większość takich licencji ogranicza liczbę

komputerów, na których można zainstalować

oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy

mogą go używać i wprowadzają wiele innych

ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z

technologią.



Standardowym elementem każdej niemal licencji

oprogramowania jest klauzula o wyłączonej

odpowiedzialności producenta z tytułu używania

oprogramowania przez licencjobiorcę, której

znaczenie polega na braku jakiejkolwiek

odpowiedzialności producentów oprogramowania

za np. skutki błędów w programach.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

59

Systemy licencjonowania praw autorskich

Copyright

Prawo własności intelektualnej:
autorskie prawa osobiste,
autorskie prawa majątkowe,
dozwolony użytek i inne

Creative
Commons

Licencje: uznanie autorstwa,
użycie niekomercyjne, bez

utworów zależnych, na tych
samych warunkach, tworzenie
utworów zależnych, i inne

Copyleft

GNU: General Public Licence,
GNU Free Documentation Licence
Inne: Free Art. Licence

Inne wolne
licencje

BSD: Free BSD
Licencja X11

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

60

Creative

Commons



Creative Commons

 — organizacja typu non-profit,

która postawiła sobie za zadanie uzyskanie

kompromisu pomiędzy pełną ochroną praw

autorskich a niczym nieskrępowanym

korzystaniem z twórczości innych osób.



Głównym celem organizacji jest stworzenie

umiarkowanych, elastycznych zasad w obliczu

coraz bardziej restrykcyjnych domyślnych reguł

prawa autorskiego, które stawiają coraz większe

bariery wolnemu przepływowi informacji.



Creative Commons została utworzona w 2001 r.

Założycielem i obecnym przewodniczącym rady

dyrektorów jest Lawrence Lessig.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

61

Pewne prawa zastrzeżone



Używając hasła

pewne prawa zastrzeżone

(ang. some rights reserved), w opozycji
do

 wszelkie prawa zastrzeżone

 (ang. all rights

reserved), organizacja stara się zapewnić twórcom
jak najlepszą ochronę ich praw przy jednoczesnym
umożliwieniu jak najszerszego wykorzystania ich
dzieł.



Strona internetowa organizacji pomaga
właścicielom praw autorskich na udzielenie części
tych praw ogółowi, przy zachowaniu niektórych
innych praw, poprzez udostępnienie różnego
rodzaju licencji, które twórca może wybrać,
publikując swoje dzieło w Internecie.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

62

Licencje Creative Commons



Licencje Creative Commons (CC)

 - zestaw licencji, na

mocy których można
udostępniać utwory objęte prawami autorskimi.
Licencje te są tworzone i utrzymywane przez
organizację Creative Commons.



Licencje Creative Commons pozwalają twórcom
utworów zachować własne prawa i jednocześnie
dzielić się swoją twórczością z innymi. Zasada

wszelkie prawa zastrzeżone

zostaje zastąpiona

zasadą

pewne prawa zastrzeżone

.



Szacuje się, że na licencjach CC udostępnia się
obecnie co najmniej 100 milionów utworów. Licencje
CC są w chwili obecnej najpopularniejszymi wolnymi
licencjami stosowanymi do licencjonowania treści
innych niż oprogramowanie.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

63

Zastosowanie



Licencje CC można stosować dla dowolnego utworu,

który podlega ochronie prawa autorskiego - na

przykład tekstu, obrazu, dźwięku czy utworu

audiowizualnego.



Licencje CC nie są przeznaczone do licencjonowania

oprogramowania, CC do tego celu poleca licencje

oferowane przez Free Software

Foundation lub Open Source Initiative.



Licencje CC są dostępne w wersji ogólnej

("Unported") - dostosowanej do prawodawstwa

międzynarodowego oraz w ponad 40 wersjach

dostosowanych do jurysdykcji lokalnych. W

szczególności istnieją wersje polskie licencji,

zgodne z polskim systemem prawnym.



Teksty licencji są dostępne za darmo na stronie

projektu Creative Commons.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

64

Rodzaje licencji 



Uznanie Autorstwa (ang. Attribution
(BY)) zezwala się na kopiowanie, dystrybucję,
wyświetlanie i użytkowanie dzieła i wszelkich
jego pochodnych pod warunkiem
umieszczenia informacji o twórcy.



Użycie Niekomercyjne (ang. Noncommercial
(NC)) zezwala się na kopiowanie, dystrybucję,
wyświetlanie i użytkowanie dzieła i wszelkich
jego pochodnych tylko w celach
niekomercyjnych.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

65

Rodzaje licencji 



Bez Utworów Zależnych (ang. No Derivative
Works (ND)) zezwala się na kopiowanie,
dystrybucję, wyświetlanie tylko dokładnych
(dosłownych) kopii dzieła, niedozwolone jest
jego zmienianie i tworzenie na jego bazie
pochodnych.



Na Tych Samych Warunkach (ang. Share Alike
(SA)) zezwala się na kopiowanie, dystrybucję,
wyświetlanie i użytkowanie pochodnych dzieł,
pod warunkiem że będą one opublikowane na
takiej samej licencji.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

66

Rodzaje licencji



Sześć podstawowych licencji, stanowiących

kombinacje tych warunków, to:



Uznanie Autorstwa (CC-BY)



Uznanie Autorstwa - Użycie Niekomercyjne

(CC-BY-NC)



Uznanie Autorstwa - Użycie Niekomercyjne -

Na Tych Samych Warunkach (CC-BY-NC-SA)



Uznanie Autorstwa - Użycie Niekomercyjne -

Bez Utworów Zależnych (CC-BY-NC-ND)



Uznanie Autorstwa - Na Tych Samych

Warunkach (CC-BY-SA) (jest to licencja

najbardziej zbliżona do GNU FDL)



Uznanie Autorstwa - Bez Utworów Zależnych

(CC-BY-ND)

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

67

Rodzaje licencji



Oprócz tego istnieje też pseudolicencja CC-PD
- która od strony prawnej właściwie nie jest
licencją lecz jest raczej rodzajem
oświadczenia osoby udostępniającej dane
dzieło, że według najlepszej jego/jej wiedzy
dzieło to znajduje się

w domenie publicznej

 i

że osoba udostępniająca bierze za
stwierdzenie tego faktu pełną
odpowiedzialność.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

68

Warunki używania



Każde dzieło oparte o licencję Creative
Commons (oprócz CC-PD) musi przytaczać
pełny tekst licencji lub URI tego tekstu oraz
informacje takie jak tytuł, nazwisko autora.



Pozostałe warunki są zależne od wybranego
wariantu licencji.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

69

Systemy licencjonowania praw autorskich

Copyright

Prawo własności intelektualnej:
autorskie prawa osobiste,
autorskie prawa majątkowe,
dozwolony użytek i inne

Creative
Commons

Licencje: uznanie autorstwa,
użycie niekomercyjne, bez

utworów zależnych, na tych
samych warunkach, tworzenie
utworów zależnych, i inne

Copyleft

GNU: General Public Licence,
GNU Free Documentation Licence
Inne: Free Art. Licence

Inne wolne
licencje

BSD: Free BSD
Licencja X11

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

70

Copyleft



Copyleft - rodzaj systemu licencjonowania praw

autorskich, zezwalający na modyfikację i dowolną

redystrybucję pracy.



Założenia systemu zostały stworzone w

roku 1984 przez Richarda Stallmana na użytek

oprogramowania, ale dziś są używane również dla

innych rodzajów materiału.



Nazwa etymologicznie jest odwróceniem

znaczenia słowa 

copyright

 i jednocześnie swoistą

grą słowną.

Copy

(kopiowanie) i

right

(prawo) to

inaczej zastrzeżenie wszelkich praw do

kopiowania, natomiast

left

to po angielsku

lewo

i

jednocześnie odmiana słowa

leave

(

porzucić

),

zatem termin

copyleft

może być rozumiany jako

świadome

porzucenie

zastrzeżeń do kopiowania.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

71

Idea copyleft



Idea 

copyleft

 polega na takim wykorzystaniu

systemu praw autorskich, że osiąga zupełnie
odwrotne cele niż 

copyright

 (poszerzenie

wolności zamiast jej ograniczenia).



W pierwszym etapie zastrzega się prawa
autorskie do danej pracy. Ten etap nie różni się
niczym od 

copyright

. Dopiero w następnym

zezwala się wszystkim zainteresowanym na
dowolne kopiowanie, dystrybuowanie oraz
modyfikowanie danej pracy lub pracy pochodnej.



Jednocześnie zastrzega się by wszelkie zmiany
również były objęte klauzulą 

copyleft

, a więc

wykorzystywane na tych samych zasadach co
pierwotna praca.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

72

Zastosowanie copyleft



Konkretne zastosowania idei copyleft można

znaleźć w licencjach projektu GNU - GNU

GPL, GNU LGPL oraz GNU FDL, a także w

licencji FAL, FreeBSD, Mozilla i kilku innych.



Do licencji typu copyleft zaliczane są także te

stworzone przez organizację Creative Commons,

które posiadają warunek share alike (SA, na tych

samych warunkach) i nie mają zakazu tworzenia

dzieł pochodnych (ND). Istnieją jednak

kontrowersje co do tego, czy licencje Creative

Commons, które posiadają warunek SA i

jednocześnie NC (zakaz użycia komercyjnego)

mogą istotnie być zaliczane do licencji

typu copyleft.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

73

Systemy licencjonowania praw autorskich

Copyright

Prawo własności intelektualnej:
autorskie prawa osobiste,
autorskie prawa majątkowe,
dozwolony użytek i inne

Creative
Commons

Licencje: uznanie autorstwa,
użycie niekomercyjne, bez

utworów zależnych, na tych
samych warunkach, tworzenie
utworów zależnych, i inne

Copyleft

GNU: General Public Licence,
GNU Free Documentation Licence
Inne: Free Art. Licence

Inne wolne
licencje

BSD: Free BSD
Inne: Licencja X11

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

74

Licencja BSD



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution
License, BSDL) - jedna z licencji zgodnych z
zasadami Wolnego Oprogramowania. Powstała
na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach
użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie
tylko na modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie
w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie
produktu bez postaci źródłowej czy wręcz
włączenia do zamkniętego oprogramowania, pod
warunkiem załączenia do produktu informacji o
autorach oryginalnego kodu i treści licencji.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

75

Klauzula ogłoszeniowa



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo
tzw. klauzulę ogłoszeniową (reklamującą, iż kod
został opracowany na Uniwersytecie Kalifornijskim
w Berkley ), która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z
rosnącą listą podziękowań.



Tak powstała nowsza odmiana, nazywana po
prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a
w języku angielskim określana jako BSD-
new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast
stara wersja dla odróżnienia nazywana jest
czasami BSD-old lub 4-clause
BSD (ang. clause to klauzula).

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

76

Produkty na licencjach BSD

Najbardziej znane produkty rozprowadzane na

tej licencji:



rodzina systemów operacyjnych BSD:
FreeBSD, NetBSD i OpenBSD,



Chrome - przeglądarka internetowa firmy
Google,



OpenSSH,



system zarządzania relacyjnymi bazami
danych PostgreSQL.

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

77

Patent



Patent

 – potocznie: dokument wydawany

przez urzędy patentowe; właściwie: prawo

wydane osobie fizycznej lub prawnej do

zabronienia innym osobom fizycznym lub

prawnym zarobkowego bądź zawodowego

użytkowania danego wynalazku bądź

wynalazków (będących przedmiotem patentu).



W potocznym rozumieniu patent często

interpretuje się jako prawo do wyłącznego

korzystania z danego wynalazku i w większości

przypadków tak właśnie jest. Należy jednak

pamiętać, iż przyznanie patentu nie oznacza

automatycznie przyznania prawa do korzystania

z opatentowanego wynalazku.



Jak na razie w Unii Europejskiej oprogramowanie

nie podlega patentom ale…

Piotr Greniewski 2010 r. Licencja Creative Commons BY-SA

78

Patent



Pod wpływem systemu patentowego i  lobbistów
wielkiego przemysłu, Unia  Europejska  jest o krok od
zrobienia wielkiego błędu: wprowadzenia prawa,
które zalegalizuje patenty software'owe.



Bez patentów software'owych, Europa mogłaby
obciąć koszty, przyspieszyć innowacje, wzmocnić
bezpieczeństwo, i stworzyć miejsca pracy. Dzięki
Linuxowi i innemu oprogramowaniu z dostępnym
kodem źródłowym, Europa ma szansę zyskać
niezależność od Microsoftu i innych wielkich
amerykańskich kompanii. Jakkolwiek, jeśli UE dozwoli
na patenty software'owe , wtedy będzie to początek
końca Linuxa. I nie tylko Linuxa.



http://www.nosoftwarepatents.com/pl/m/intro/
index.html