Aktywizacja społeczna
Aktywizacja społeczna
i zawodowa oraz
i zawodowa oraz
włączanie osób
włączanie osób
niepełnosprawnych w
niepełnosprawnych w
rynek pracy
rynek pracy
stan obecny i
stan obecny i
perspektywy
perspektywy
Spotkanie z organizacjami
pozarządowymi
27 stycznia 2006
Statystyka
w tys.
Osoby niepełnosprawne ogółem
5.457
w tym osoby niepełnosprawne prawnie
4.450
Dzieci niepełnosprawne (w wieku poniżej 16 lat)
202
w tym niepełnosprawne prawnie
135
Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi wynikającymi z niepełnosprawności
179,5*)
Niepełnosprawni studenci
9,2
Osoby niepełnosprawne w wieku
produkcyjnym (18-59/64 lat):
2.893
w tym osoby niepełnosprawne prawnie
2.608
(2.396)
Rodziny z co najmniej jedną osobą niepełnosprawną
3.137
*) bez dzieci niedostosowanych społecznie, z zaburzeniami zachowania, zagrożonych uzależnieniem
Źródło: GUS; NSP 2002,
GUS - Edukacja 2004/2005
,
GUS- Szkoły Wyższe 2004/2005
,
BAEL- iii kwartał 2005
Statystyka
współczynnik aktywności zawodowej
i wskaźnik zatrudnienia
ponad trzykrotnie niższe niż osób
sprawnych
Bezrobocie rejestrowane
103 849 osób (listopad 2005)
Aktywność zawodowa
osób niepełnosprawnych
w wieku produkcyjnym
Wiek produkcyjny (18-59/64
lat)
2004
I półrocze 2005
Wskaźniki
N
S
N
S
współczynnik
aktywności
zawodowej
23,4
74,9
23,9
74,1
wskaźnik
zatrudnienia
18,1
60,4
18,7
60,2
stopa bezrobocia
22,6
19,3
21,7
18,8
Źródło: BAEL, GUS 2004,2005
Włączanie społeczne osób
niepełnosprawnych -
uwarunkowania
Sytuacja społeczno – gospodarcza
Polityka
zdrowotna
edukacyjna
rynku pracy
Otoczenie prawne
Zachowania i postawy głównych aktorów
Klimat społeczny
Legislacja - stan obecny
Ustawa zasadnicza
Ustawy „sektorowe”
(dotyczące
zdrowia, edukacji, zatrudnienia,
ubezpieczenia społecznego pomocy
społecznej itp.)
Ustawy kompetencyjne
Lex specialis
Ustawa o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz
zatrudnieniu osób niepełnosprawnych
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych
Instrumenty finansowe
- stan obecny
Budżet państwa
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych
Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (wsparcie dla III
sektora)
Środki UE
Fundusze strukturalne (EFS, EFRR)
Środki przeznaczone na finansowanie programów
wspólnotowych (m. innymi EQUAL)
EFS – SPO-RZL –działanie
1.4
projektodawcy
wnioski złożone
wnioski, które uzyskały
dofinansowanie
organizacje pozarządowe
391
52%
53
55%
jednostki samorządu
terytorialnego lub ich
jednostki organizacyjne
144
19%
22
23%
pracodawcy
140
18%
12
12%
szkoły wyższe
54
7%
4
4%
inni beneficjenci
29
4%
6
6%
razem
758
100%
97
100%
Rehabilitacja społeczna
-
narzędzia
Warsztaty terapii zajęciowej
–
2005 r.
liczba placówek -
571
uczestnicy -
18 326
osób
koszt -
244
mln zł
w
52
powiatach nie ma wtz
w
7
powiatach jest od
6- 9
wtz
w
2
powiatach jest więcej niż
10
wtz
60%
wtz prowadzą organizacje pozarządowe
62%
uczestników to osoby z upośledzeniem umysłowym
Turnusy rehabilitacyjne
-
2004/I-III kw. 2005
uczestnicy -
159 tys./148 tys
.
Koszt -
85 mln/81 mln
Rehabilitacja
zawodowa/zatrudnianie
-
narzędzia
Szkolenia osób niepełnosprawnych
Wsparcie działalności gospodarczej
prowadzonej przez osoby niepełnosprawne
Wsparcie pracodawców zatrudniających
osoby niepełnosprawne (chroniony i
otwarty rynek pracy)
Dofinansowanie kosztów tworzenia i
działania zakładów aktywności zawodowej
Zakłady aktywności
zawodowej
Liczba istniejących zakładów -
29
w tym:
utworzone w ciągu trzech kwartałów 2005 r.-
4
dofinansowywane przez samorządy -
19
dofinansowywane przez PFRON -
9
+ 1 zaz w Poddębicach – umowa z PFRON nie dofinansowywany obecnie ze środków PFRON
liczba osób niepełnosprawnych zatrudnionych
w zaz –
1026
wg. sprawozdań wojewodów stan na dzień 30.06 2005r.
Inne instrumenty
Programy zatwierdzane przez Radę Nadzorczą PFRON
PARTNER
- wsparcie projektów realizowanych na
rzecz osób niepełnosprawnych przez organizacje
pozarządowe
środki na program w planie finansowym PFRON na 2006 r.
70.000 tys. zł
wnioskowana
kwota dofinansowania na 2006 r.
113.070 tys. zł
Źródło:PFRON
Program PARTNER 2006
– obszary wsparcia
działania bezpośrednio dotyczące rehabilitacji osób
niepełnosprawnych
rehabilitacja w różnych typach placówek,
pomoc psychologiczna
działania skierowane do otoczenia osób
niepełnosprawnych
(szkolenia i warsztaty)
działania promujące integrację i zatrudnianie osób
niepełnosprawnych
imprezy integracyjne
konkursy i plebiscyty
targi, wystawy
kampanie informacyjne
poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy
działalność wydawnicza (skierowana bezpośrednio do osób
niepełnosprawnych oraz do środowisk zainteresowanych
problematyką niepełnosprawności)
książki popularnonaukowe, literatura piękna
publikacje, informatory, poradniki, materiały instruktażowe
Program PARTNER 2006 -
realizacja
wpłynęło
463
wnioski o zawarcie porozumień w ramach
programu ( wartość zgłoszonych projektów
351 336 tys. zł)
do dnia 10.01.2006 r.
92
organizacje zawarły porozumienia na
realizację projektów o wartości
123 024 tys. zł
do realizacji w
2006 r. i w 2007 r. ( wnioskowana kwota dofinansowania na
2006 r.
113 070 tys. zł)
środki na program w planie finansowym PFRON na 2006 r.
70 000 tys. zł
Źródło: PFRON
Program PARTNER 2006 -
realizacja
Zadania, na realizację których wpłynęło najwięcej
wniosków:
Prowadzenie grupowych i indywidualnych zajęć, ukierunkowanych
na nabywanie, usprawnianie, rozwijanie i podtrzymywanie umiejętności
samodzielnego funkcjonowania oraz sprawnego komunikowania się -
239
wniosków
Organizowanie imprez o charakterze integracyjnym, kulturalnym i
sportowym o zasięgu ponadlokalnym dla osób niepełnosprawnych -
160
wniosków
Prowadzenie rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w
różnych typach placówek -
135 wniosków
Organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, warsztatów i innych
form wsparcia dla osób niepełnosprawnych – aktywizujących zawodowo i
społecznie te osoby -
119 wniosków
Praktyka
Rehabilitacja społeczna
Zadanie
Liczba osób objętych zadaniem
Kwota dofinansowania (zł)
2004 r.
I-III kw. 2005 r.
2004 r.
I-III kw.
2005 r.
Warsztaty terapii zajęciowej
18 203
18 326
243 801 115
187 391 746
Turnusy rehabilitacyjne
(+opiekunowie)
120 582
(+38 500)
109 768
(+38 428)
84 955 947
81 254 344
Likwidacja barier
funkcjonalnych
(zawarte umowy I-III kw.
2005 r.)
30 538
14 900
(20 092)
116 171 936
46 679 102
(
79 305 074)
Zaopatrzenie w sprzęt
rehabilitacyjny i przedmioty
ortopedyczne i środki
pomocnicze
121 560
101 866
82 942 889
80 728 579
Sport, kultura, rekreacja i
turystyka
74 374
54 108
13 804 172
11 073 621
razem:
365 257
298 968
541 676
059
407 127
392
(stan na dzień 31 grudnia 2004 r. oraz dane za I-III kw. 2005 r. źródło PFRON)
Praktyka
Rehabilitacja
zawodowa
7 411 osób skorzystało z dofinansowania ze
szkoleń (7 228 056zł)
Wsparcie działalności gospodarczej
prowadzonej przez osoby niepełnosprawne
568 osób skorzystało z pożyczki na rozpoczęcie
działalności (18 590 861zł)
64 osób skorzystało z dofinansowania odsetek
kredytu zaciągniętego na kontynuację działalności
(115 743zł)
(stan na 31 grudnia 2004r. źródło PFRON)
Praktyka
Rehabilitacja
zawodowa
Dofinansowano przystosowanie
489
stanowisk pracy osób niepełnosprawnych
zatrudnionych na otwartym i chronionym
rynku pracy (11 984 500zł.)
Udzielono dofinansowania w kwocie 885
815 361,75zł. do wynagrodzeń:
257 240 osób zatrudnionych w zakładach
pracy chronionej
41 632 osób zatrudnionych na otwartym
rynku pracy
stan na 31 grudnia 2004r. źródło PFRON
)
Model docelowy
Kogo wspieramy?
Powiązania systemowe z innymi obszarami wsparcia
(
zdrowie, edukacja, rynek pracy, zabezpieczenie społeczne,pomoc społeczna)
Działania specjalne w obszarze rynku pracy
Rola wtz i zaz w systemie rehabilitacji i zatrudniania
osób niepełnosprawnych
37%
63%
nie mogący podjąć pracy
mogący podjąć pracę
Uczestnicy wtz wg
możliwości podjęcia
pracy
Źródło: PFRON, 2004
88%
12%
na otwartym rynku pracy
na chronionym rynku pracy
Uczestnicy wtz wg
miejsca pracy jaką
mogliby podjąć
Źródło: PFRON, 2004
5%
16%
59%
10%
10%
praca samodzielna (bez ograniczeń)
praca samodzielna, po uprzednim specjalistycznym przeszkoleniu (niezależnie od ustawowego
przeszkolenia wynikającego z kodeksu pracy
praca samodzielna po jej uprzednim, właściwym oprzyrządowaniu technicznym
praca pod bezpośrednim nadzorem innego pracownika (asystenta)
inny rodzaj pracy
Uczestnicy wtz wg
rodzaju pracy jaką
mogliby podjąć
Źródło: PFRON, 2004
R
o
d
z
in
a
Ośrodek
wsparcia
(
Środowiskowy dom
samopomocy,
Dzienny dom
pomocy
Klub samopomocy
)
Warsztat
terapii
zajęciowej
Zakład
aktywności
zawodowej
Zakład pracy
chronionej
Otwarty rynek
pracy
Lokalny system wsparcia
Główni aktorzy
administracja rządowa
samorząd terytorialny
przedsiębiorstwa, regionalne i
lokalne środowiska gospodarcze,
związki zawodowe
organizacje pozarządowe
osoby niepełnosprawne
Rola organizacji pozarządowych
w kształtowaniu i realizacji polityk
dotyczących osób
niepełnosprawnych
udzielanie pomocy i wsparcia osobom i rodzinom
uzupełnianie działań sektora publicznego
–
usługi w zakresie ochrony
zdrowia i rehabilitacji, edukacji, pomocy społecznej, szkolenia i zatrudnienia
dostarczanie wiedzy o problemach i potrzebach osób
niepełnosprawnych
reprezentacja i ochrona interesów osób niepełnosprawnych
promocja, informacja, podnoszenie świadomości
aktywnie uczestnictwo w dialogu społecznym na szczeblu
centralnym, regionalnym, lokalnym
Krajowa Rada Konsultacyjna
Wojewódzkie i Powiatowe Społeczne
Rady Konsultacyjne ds. Osób
Niepełnosprawnych
inspirowanie działań na szczeblu
krajowym regionalnym i lokalnym
opiniowanie działań podejmowanych na
różnych szczeblach z punktu widzenia
potrzeb osób niepełnosprawnych
działania na rzecz integracji różnych
środowisk w sprawach dotyczących
osób niepełnosprawnych
promocja i podnoszenie świadomości
Osoby niepełnosprawne
Zmiana postaw
aktywność,
wola samostanowienia
gotowość na zmiany
gotowość do partnerskiej współpracy
Zdolność
do
wyłonienia
reprezentacji
Kierunki ewentualnych
zmian – podstawowe
dylematy
Które instrumenty są skuteczne, a
które nie i dlaczego?
Czego brakuje? – niezbędne
uzupełnienia
Co jest zbędne?
Co wymaga zmiany albo
uproszczenia?
Uwarunkowania i ograniczenia