Przemoc i
agresja
w
społeczeństwie
Przemoc i
agresja
w
społeczeństwie
Przemoc jako
działanie...
intencjonalne
ukierunkowane na kontrolowanie /
podporządkowanie ofiary
naruszające podstawowe prawa
zachodzące w przypadku nierównowagi
sił
przynoszące cierpienie / uszczerbek na
zdrowiu
Przemoc wobec dzieci
fizyczna
powszechność występowania
sprawca K
>
M
większa odpowiedzialność
częstszy kontakt z dzieckiem
konsekwencje:
zaburzenia psychiczne
zachowania antyspołeczne / agresywność
psychiczna
forma aktywna akty przemocy
psychicznej (wyzywanie, wyśmiewanie,
poniżanie) trudności w relacjach
społecznych; depresja; niska samoocena
forma bierna zaniedbanie emocjonalne,
poznawcze, edukacyjne deficyty
rozwojowe
trudności w badaniu:
problem rozróżnień definicyjnych
słabiej dostrzegalne skutki stosowania
przemocy
Przemoc wobec dzieci,
c.d.
seksualna
ofiarą 3x częściej padają dziewczynki niż
chłopcy
sprawca to najczęściej ojczym
konsekwencje w
dzieciństwie
:
zaburzenia snu, agresja, zaburzenia psychiczne,
depresja, osamotnienie, próby samobójcze,
zaabsorbowanie seksem
+ inne czynniki przestępczość, prostytucja
nieletnich
konsekwencje w
dorosłości
dysocjacja od doświadczenia; zaprzeczenie
negatywnym emocjom zaburzenia osobowości
uzależnienia, trudności w relacjach, ryzyko
wiktymizacji
heteroseksualnych kobiet
homoseksualnych mężczyzn
Przemoc wobec dzieci,
c.d.
Przemoc wobec
partnera:
dlaczego ofiara nie opuszcza
sprawcy?
mit kobiecego masochizmu
zespół kobiety bitej
I FAZA: bunt bierny (unikanie) lub czynny (walka)
wyuczona bezradność
II FAZA: bezsilność, depresja, lęk „to moja wina”
cykl przemocy:
etap tworzenia napięcia
pomniejsze incydenty
etap spokoju / miesiąca miodowego
incydent ostrej
przemocy
sprawca się kaja
atak sprawcy
(w miarę upływu czasu coraz krótszy)
syndrom sztokholmski
seria porwań w latach 70. zjawisko
fascynacji agresorem po 4-5 dniach
spędzonych w niewoli
warunki:
zagrożenie życia
izolacja
brak możliwości ucieczki
sprawca bywa sympatyczny nadzieja
sprzymierzenie ze sprawcą jako adaptacyjna próba
przetrwania
Graham & Kawlings: analogia do przemocy
domowej: uzależnienie K od dominującego M
Przemoc wobec
partnera:
dlaczego ofiara nie opuszcza
sprawcy?
Przemoc wśród dzieci i
młodzieży
cechy charakterystyczne:
unifikacja grupowa (obejmująca wszystkie środowiska
społeczne) i płciowa
wzrost brutalizacji zachowań, także w środowiskach,
które do tej pory nie sprzyjały występowaniu przemocy
(szkoła, miejsca publiczne = lęk dorosłych + niespójny
system sądowniczy)
przemoc w środowisku szkolnym:
ze strony
nauczycieli
: przemoc psychiczna, a nieraz i
fizyczna
ze strony
rówieśników
: przemoc psychiczna, fizyczna,
wykorzystanie finansowe (szantaż), seksualna
stygmatyzacja rola „kozła ofiarnego”
obawa przed zemstą, zastraszanie bezkarność sprawcy i
bezradność ofiary ukrywanie przemocy
fobia szkolna
: upokorzenie poczucie zagrożenia
objawy somatyczne (ból głowy, brzucha, wymioty itp.)
ustępujące, jeśli dziecko zamiast iść do szkoły zostanie w
domu
Przyczyny
występowania
przemocy wśród
młodzieży
transformacja ustrojowa anomia społeczna kult siły w
walce o sukces
niesprzyjające środowisko rodzinne (permisywizm,
restrykcyjny model wychowania, doświadczenie przemocy w
rodziny)
alienacja poszukiwanie własnego miejsca w grupie
rówieśniczej agresja jako sposób na konstruowanie
własnej tożsamości
agresja jako zachowanie wyuczone (modelowanie)
rola przekazu medialnego
kształtowanie
pozytywnego obrazu
agresji jako skutecznego
narzędzia osiągania celów
desensytyzacja
(odwrażliwienie)
internalizacja
agresywnych skryptów
i
torowanie
poznawcze
łatwiejsze uaktywnienie schematu agresywnego
zachowania
spadek zaufania i wzrost
poczucia zagrożenia
(media jako
źródło wiedzy o świecie)
usprawiedliwienie
dla łamania
norm
Przemoc wobec osób
starszych
temat tabu
formy przemocy:
psychiczna
fizyczna
wykorzystanie finansowe
zaniedbanie
czynniki ryzyka:
PO STRONIE
OFIARY
PO STRONIE SPRAWCY
izolacja
psychopatologia
zaawansowany
wiek
uzależnienia
zły stan zdrowia
stresory sytuacyjne (trudności finansowe,
bezrobocie)
wspólne
zamieszkiwanie
ze sprawcą
przemocy
zależność od ofiary frustracja
płeć M>K (małżonkowie córek)
transmisja międzypokoleniowa
Przemoc w mediach
płeć: M
>
K
wiek: dzieci i młodzież
>
dorośli
fikcja (np. kreskówki)
>
rzeczywistość (np.
reportaże)
osoby agresywne preferowanie programów, w
których występuje przemoc
wpływ przemocy w mediach na dzieci uzależniony
od:
płci M>K
dojrzałości poznawczej (do 7. r.ż. dziecko nie jest w stanie
odróżnić fikcji od rzeczywistości)
charakteru socjalizacji w rodzinie
kontakt z przemocą w mediach zwiększa skłonności
agresywne
Przemoc w mediach
warunki zwiększające wpływ
przekazu medialnego na
agresję
przypisywanie agresywnego znaczenia
obserwowanemu zachowaniu
spostrzegane pozytywne konsekwencje
agresywnego zachowania
niepokazanie, że akt agresji to coś „złego”
utożsamianie się z agresorem
niezdolność widza do zdystansowania się
od agresji w mediach
Uzależnienie od
elektronicznych środków
przekazu:
telewizja
komputer
internet
przenośne odtwarzacze
automaty do gier
telefony komórkowe
Kryteria diagnozy
uzależnienia od
Internetu
Nie potrafisz kontrolować czasu spędzonego przy komputerze
Kłamiesz na temat długości czasu korzystania z komputera
Ponosisz straty (negatywne konsekwencje) z powodu długiego czasu
spędzonego przy komputerze
Posługujesz się fałszywymi personaliami, zatracasz potrzeby moralne
Przeceniasz ważność komputera w swoim życiu
Doświadczasz jednocześnie skrajnych uczuć, euforii i poczucia winy z
powodu korzystania z Internetu
Odczuwasz przygnębienie w momencie wyłączenia komputera
Komputer jest głównym źródłem dostarczania rozrywki
Używasz komputera jako ucieczki od smutku i przygnębienia
Masz kłopoty finansowe z powodu ciągłego korzystania z komputera
Czas???
Fazy rozwoju
uzależnienia
Zaangażowanie
Zastępowanie
Ucieczka
Desperacja
Formy aktywności
UŻYTKOWNICY
UZALEŻNIENI
Skomplikowane operacje
techniczne
Bezmyślne surfowanie po sieci
Tworzenie programów
Pogaduszki
Szukanie informacji
Gry interakcyjne
Opracowywanie złożonych zadań
Przeglądanie stron rozrywkowych
Skutki uzależnienia
SPOŁECZNE
FIZYCZNE
Wypadanie z ról
Pogorszenie wzroku
Zaniedbywanie/rezygnacja z
obowiązków
Migrena
Utrata dotychczasowych
zainteresowań
Zaburzenie snu
Zaniedbywanie nauki/pracy/bliskich
Przemęczenie
Spadek kompetencji
Bóle pleców i karku
Kłopoty finansowe
Zaburzenia koncentracji
Brak troski o własne zdrowie
Skrzywienie kręgosłupa
Obniżenie samooceny
Padaczka ekranowa
Depresja
Zespół kanału nadgarstka
Cyberprzemoc
Przemoc z użyciem technologii
informacyjnych i komunikacyjnych, w
ramach której wykorzystywane są różne
funkcje Internetu np. poczta
elektroniczna, czaty, komunikatory, strony
internetowe, blogi, serwisy
społecznościowe itp.
Najczęściej i najpowszechniej doświadczane
są przemoc werbalna i publikowanie lub
rozsyłanie ośmieszających,
kompromitujących zdjęć lub filmów
Cechy wyróżniające
agresję elektroniczną
•
anonimowość
•
ciągłość oddziaływania
•
nieograniczona (niewidzialna)
publiczność
•
efekt kabiny pilota
•
łatwość atakowania nieznajomych ofiar
Typologia agresji
elektronicznej –
pokrzywdzeni
Agresja
elektronicz
na
Mobbing
elektroniczn
y
Agresja wobec
pokrzywdzonyc
h
Agresja wobec
celebrytów
Agresja
przypadkowa
Agresja wobec
grup/idei
Typologia agresji
elektronicznej - forma
•
flaming
•
prześladowanie
•
kradzież tożsamości
•
upublicznianie tajemnic
•
śledzenie
•
happy slapping
•
poniżenie
•
wykluczenie
•
agresja „techniczna”
Skutki cyberprzemocy:
•
podwyższony poziom
lęku
•
poczucie osamotnienia, zagrożenia, upokorzenia
•
negatywne emocje
(frustracja, gniew, smutek)
•
poczucie
zranienia
•
depresja
•
tendencje
samobójcze
Koniec