Niewydolność serca
Niewydolność serca
•
Klinika Nefrologii, Transplantologii
Klinika Nefrologii, Transplantologii
•
i Chorób Wewnętrznych PAM
i Chorób Wewnętrznych PAM
Niewydolność serca
Niewydolność serca
•
Klinika Nefrologii, Transplantologii
Klinika Nefrologii, Transplantologii
•
i Chorób Wewnętrznych PAM
i Chorób Wewnętrznych PAM
Definicja
Definicja
„
„
Niezdolność serca do utrzymania
Niezdolność serca do utrzymania
krążenia krwi adekwatnego
krążenia krwi adekwatnego
do aktualnego zapotrzebowania
do aktualnego zapotrzebowania
metabolicznego i powrotu żylnego”.
metabolicznego i powrotu żylnego”.
E. Braunwald
E. Braunwald
RZUT SERCA C.O.
tętno
Obj. Wyrzutowa S.V
kurczliwość
Ciśnienie
tętnicze
Wypełnienie
rozkurczowe
Napięcie
Wł. mięśn
Siła
skurczu
Rozmiar komory
RZUT SERCA C.O.
Obciążenie
wstępne
Obciążenie
następcze
Dysfunkcja
Dysfunkcja
– oceniana w USG serca:
– oceniana w USG serca:
1. Skurczowa, czyli niewydolność serca
1. Skurczowa, czyli niewydolność serca
•
ze zmniejszoną frakcją wyrzutową:
ze zmniejszoną frakcją wyrzutową:
•
LVEF
LVEF
(left ventricular ejection fraction)
(left ventricular ejection fraction)
<50%
<50%
•
LVEDVI
LVEDVI
(left ventricular end-diastolic volume index)
(left ventricular end-diastolic volume index)
<97 ml/m2
<97 ml/m2
2. Rozkurczowa, czyli niewydolność serca
2. Rozkurczowa, czyli niewydolność serca
•
z prawidłową frakcją wyrzutową (upośledzone
z prawidłową frakcją wyrzutową (upośledzone
napełnianie serca)
napełnianie serca)
•
LVEF
LVEF
>50%
>50%
•
LVEDVI
LVEDVI
>76 m/m2
>76 m/m2
Etiologia
Etiologia
1. Zmniejszenie kurczliwości mięśnia
1. Zmniejszenie kurczliwości mięśnia
serca:
serca:
•
Choroba niedokrwienna
Choroba niedokrwienna
•
Kardiomiopatia
Kardiomiopatia
•
toksyczna (poalkoholowa)
toksyczna (poalkoholowa)
•
idiopatyczna
idiopatyczna
•
Zapalenie mięśnia sercowego
Zapalenie mięśnia sercowego
Etiologia
Etiologia
2. Utrudnienie odpływu z komory
2. Utrudnienie odpływu z komory
(obciążenie ciśnieniowe):
(obciążenie ciśnieniowe):
•
Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze
•
Stenoza aortalna
Stenoza aortalna
•
Nadciśnienie płucne (zatorowość)
Nadciśnienie płucne (zatorowość)
Etiologia
Etiologia
3. Utrudnienie napływu do komory:
3. Utrudnienie napływu do komory:
•
Stenoza zastawki mitralnej
Stenoza zastawki mitralnej
•
Stenoza zastawki trójdzielnej
Stenoza zastawki trójdzielnej
Etiologia
Etiologia
4. Wzrost obciążenia objętościowego
4. Wzrost obciążenia objętościowego
komór:
komór:
•
Niedomykalność mitralna
Niedomykalność mitralna
•
Niedomykalność aortalna
Niedomykalność aortalna
•
Niewydolność nerek
Niewydolność nerek
•
Ubytki w przegrodach
Ubytki w przegrodach
Etiologia
Etiologia
5. Zaburzenia rytmu:
5. Zaburzenia rytmu:
•
Migotanie przedsionków
Migotanie przedsionków
•
Częstoskurcz
Częstoskurcz
•
Bradykardia (np. całkowity blok)
Bradykardia (np. całkowity blok)
Etiologia
Etiologia
6. Dysfunkcja rozkurczowa:
6. Dysfunkcja rozkurczowa:
•
Przerost i zwłóknienie lewej komory
Przerost i zwłóknienie lewej komory
•
Kardiomiopatia restrykcyjna
Kardiomiopatia restrykcyjna
•
Zaciskające zapalenie osierdzia
Zaciskające zapalenie osierdzia
•
Tamponada serca
Tamponada serca
Definicje opisowe
Definicje opisowe
1. Niewydolność z dużym rzutem np.
1. Niewydolność z dużym rzutem np.
w
w
anemii
anemii
2. Niewydolność ostra
2. Niewydolność ostra
3. Niewydolność przewlekła
3. Niewydolność przewlekła
4. Niewydolność lewokomorowa
4. Niewydolność lewokomorowa
5. Niewydolność prawokomorowa
5. Niewydolność prawokomorowa
•
z powodu niewydolności lewokomorowej
z powodu niewydolności lewokomorowej
•
z powodu POChP
z powodu POChP
(„przewlekłe serce
(„przewlekłe serce
płucne”)
płucne”)
Najczęstsze przyczyny
Najczęstsze przyczyny
niewydolności serca
niewydolności serca
Niewydolność lewokomorowa:
Niewydolność lewokomorowa:
•
Choroba niedokrwienna serca
Choroba niedokrwienna serca
•
Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze
•
Kardiomiopatie
Kardiomiopatie
•
Wady zastawkowe
Wady zastawkowe
Najczęstsze przyczyny
Najczęstsze przyczyny
niewydolności serca
niewydolności serca
Niewydolność prawokomorowa:
Niewydolność prawokomorowa:
•
Niewydolność lewokomorowa
Niewydolność lewokomorowa
•
POChP (przewlekłe serce płucne)
POChP (przewlekłe serce płucne)
•
Schorzenia osierdzia
Schorzenia osierdzia
Skargi
Skargi
1. Duszność z ortopnoe
1. Duszność z ortopnoe
•
stała
stała
•
nocna napadowa
nocna napadowa
2. Nykturia
2. Nykturia
3. Obrzęki
3. Obrzęki
4. Anoreksja
4. Anoreksja
Odchylenia w badaniu
Odchylenia w badaniu
fizykalnym
fizykalnym
•
Tachycardia
Tachycardia
•
Rzężenia nad płucami
Rzężenia nad płucami
•
Powiększenie sylwetki serca
Powiększenie sylwetki serca
•
Czwarty ton (cwał przedsionkowy)
Czwarty ton (cwał przedsionkowy)
•
Trzeci ton (cwał komorowy)
Trzeci ton (cwał komorowy)
•
Poszerzenie żył szyjnych
Poszerzenie żył szyjnych
•
Obrzęki
Obrzęki
•
Przesięki
Przesięki
Kryteria rozpoznawania niewydolności
Kryteria rozpoznawania niewydolności
serca (Framingham)
serca (Framingham)
Większe:
Większe:
•
Nocna napadowa duszność
Nocna napadowa duszność
•
Przepełnienie żył szyjnych
Przepełnienie żył szyjnych
•
Rzężenia
Rzężenia
•
Kardiomegalia
Kardiomegalia
•
Ostry obrzęk płuc
Ostry obrzęk płuc
•
Cwał komorowy
Cwał komorowy
•
Wzrost ocż >16 cm H
Wzrost ocż >16 cm H
2
2
O
O
•
Dodatni objaw wątrobowo-szyjny
Dodatni objaw wątrobowo-szyjny
Kryteria rozpoznawania niewydolności
Kryteria rozpoznawania niewydolności
serca (Framingham)
serca (Framingham)
Mniejsze:
Mniejsze:
•
Obrzęki kończyn
Obrzęki kończyn
•
Nocny kaszel
Nocny kaszel
•
Duszność wysiłkowa
Duszność wysiłkowa
•
Hepatomegalia
Hepatomegalia
•
Płyn w opłucnej
Płyn w opłucnej
•
Zmniejszenie pojemności życiowej o 1/3
Zmniejszenie pojemności życiowej o 1/3
•
Tachycardia
Tachycardia
>
>
120/min
120/min
Kryteria rozpoznawania niewydolności
Kryteria rozpoznawania niewydolności
serca (Framingham)
serca (Framingham)
Większe lub mniejsze:
Większe lub mniejsze:
Redukcja wagi
Redukcja wagi
>
>
4,5 kg po 5 dniach
4,5 kg po 5 dniach
terapii
terapii
Do rozpoznania potrzebne
Do rozpoznania potrzebne
1 kryterium większe i 2 mniejsze!
1 kryterium większe i 2 mniejsze!
Klasyfikacja niewydolności serca wg
Klasyfikacja niewydolności serca wg
NYHA
NYHA
•
Bez ograniczeń aktywności fizycznej
Bez ograniczeń aktywności fizycznej
•
Nieznaczne ograniczenie aktywności
Nieznaczne ograniczenie aktywności
fizycznej (normalna aktywność daje
fizycznej (normalna aktywność daje
objawy!)
objawy!)
•
Znaczne ograniczenie aktywności
Znaczne ograniczenie aktywności
fizycznej (aktywność mniejsza od
fizycznej (aktywność mniejsza od
zwykłej daje obajwy!)
zwykłej daje obajwy!)
•
Niezdolność do jakiejkolwiek aktywności
Niezdolność do jakiejkolwiek aktywności
fizycznej (objawy w spoczynku!)
fizycznej (objawy w spoczynku!)
Czynniki nasilające niewydolność serca
Czynniki nasilające niewydolność serca
(1)
(1)
•
Infekcje
Infekcje
•
Zaburzenia rytmu
Zaburzenia rytmu
•
Fizyczne, dietetyczne, emocjonalne
Fizyczne, dietetyczne, emocjonalne
•
Wzrost ciśnienia tętniczego
Wzrost ciśnienia tętniczego
•
Zawał serca
Zawał serca
Czynniki nasilające niewydolność serca
Czynniki nasilające niewydolność serca
(2)
(2)
•
Zatorowość płucna
Zatorowość płucna
•
Niedokrwistość
Niedokrwistość
•
Nadczynność tarczycy (ciąża)
Nadczynność tarczycy (ciąża)
•
Zapalenie mięśnia sercowego
Zapalenie mięśnia sercowego
•
Zapalenie wsierdzia
Zapalenie wsierdzia
Diagnostyka
Diagnostyka
•
Jest to zespół objawów a nie choroba,
Jest to zespół objawów a nie choroba,
•
więc istotne jest ustalenie etiologii, zatem
więc istotne jest ustalenie etiologii, zatem
badania:
badania:
•
EKG – niewiele wnosi
EKG – niewiele wnosi
•
Rtg klatki piersiowej
Rtg klatki piersiowej
•
Usg serca
Usg serca
•
Badanie dopplerowskie
Badanie dopplerowskie
•
Wentrikulografia radioizotopowa
Wentrikulografia radioizotopowa
•
Cewnikowanie serca z biopsją
Cewnikowanie serca z biopsją
Leczenie
Leczenie
•
Przyczynowe – np. wymiana zastawki
Przyczynowe – np. wymiana zastawki
•
Objawowe:
Objawowe:
•
Zwiększenie siły skurczu serca
Zwiększenie siły skurczu serca
1) glikozydy naparstnicy
1) glikozydy naparstnicy
2) agoniści receptorów betaadrenergicznych
2) agoniści receptorów betaadrenergicznych
3) inhibitory fosfodiesterazy np. amrinon,
3) inhibitory fosfodiesterazy np. amrinon,
teofilina
teofilina
Leczenie
Leczenie
•
Redukcja obciążenia następczego
Redukcja obciążenia następczego
1) leki rozszerzające naczynia
1) leki rozszerzające naczynia
- inhibitory konwertazy
- inhibitory konwertazy
- nitraty
- nitraty
- prazosyna, dihydralazyna
- prazosyna, dihydralazyna
•
Redukcja obciążenia wstępnego i
Redukcja obciążenia wstępnego i
ciśnienia napełniania lewej komory
ciśnienia napełniania lewej komory
1) leki moczopędne
1) leki moczopędne
2) leki rozszerzające naczynia
2) leki rozszerzające naczynia
Leczenie
Leczenie
•
Redukcja masy ciała, regulacja zaburzeń
Redukcja masy ciała, regulacja zaburzeń
metabolicznych (np. cukrzyca, dyslipidemie)
metabolicznych (np. cukrzyca, dyslipidemie)
•
Trening – zwiększanie wydolności fizycznej
Trening – zwiększanie wydolności fizycznej
•
Dieta
Dieta
•
Inhibitory konwertazy, beta-blokery
Inhibitory konwertazy, beta-blokery
•
Leki moczopędne, glikozydy naparstnicy
Leki moczopędne, glikozydy naparstnicy
•
Leki inotropowe, wspomaganie mechaniczne
Leki inotropowe, wspomaganie mechaniczne
•
Przeszczep serca!
Przeszczep serca!
Następstwa przewlekłej
Następstwa przewlekłej
niewydolności serca i jej leczenia
niewydolności serca i jej leczenia
•
Niewydolność nerek
Niewydolność nerek
•
Dysfunkcja wątroby
Dysfunkcja wątroby
•
Powikłania zakrzepowo-zatorowe
Powikłania zakrzepowo-zatorowe
•
Zaburzenia rytmu
Zaburzenia rytmu
•
Zaburzenia jonowe
Zaburzenia jonowe
(hiperkalemia,
(hiperkalemia,
hipokalemia, hiponatremia)
hipokalemia, hiponatremia)
Leczenie obrzęku płuc
Leczenie obrzęku płuc
•
Pozycja – siedząca ze spuszczonymi nogami
Pozycja – siedząca ze spuszczonymi nogami
•
Tlen
Tlen
•
Nitrogliceryna – jeżeli wysokie lub
Nitrogliceryna – jeżeli wysokie lub
prawidłowe ciśnienie tętnicze
prawidłowe ciśnienie tętnicze
•
3’. Aminy presyjne (dobutamina!) jeżeli
3’. Aminy presyjne (dobutamina!) jeżeli
niskie ciśnienie tętnicze
niskie ciśnienie tętnicze
•
4. Furosemid
4. Furosemid
•
5. Glikozydy naparstnicy
5. Glikozydy naparstnicy
•
5’. Inne leki – w zależności od potrzeby np.
5’. Inne leki – w zależności od potrzeby np.
antyarytmiczne
antyarytmiczne
Zatorowość płucna –
Zatorowość płucna –
predyspozycje:
predyspozycje:
•
Objawy zakrzepicy żył głębokich
Objawy zakrzepicy żył głębokich
3,0
3,0
•
Inne rozpoznanie mniej prawdopodobne
Inne rozpoznanie mniej prawdopodobne
3,0
3,0
•
Tachycardia >100/min
Tachycardia >100/min
1,5
1,5
•
Unieruchomienie lub operacja przed 4 tyg
Unieruchomienie lub operacja przed 4 tyg
1,5
1,5
•
Kiedyś zakrzepica lub zatorowość
Kiedyś zakrzepica lub zatorowość
1,5
1,5
•
Krwioplucie
Krwioplucie
1,0
1,0
•
Choroba nowotworowa
Choroba nowotworowa
1,0
1,0
•
Jeżeli
Jeżeli
<
<
4 pkt, to prawdopodobieństwo ok. 8%!
4 pkt, to prawdopodobieństwo ok. 8%!
Zatorowość płucna – objawy (1):
Zatorowość płucna – objawy (1):
•
Zajęcie dużego naczynia
Zajęcie dużego naczynia
•
(lub masywna zatorowość):
(lub masywna zatorowość):
•
Duszność
Duszność
•
Omdlenie
Omdlenie
•
Hipotonia
Hipotonia
•
Sinica
Sinica
Zatorowość płucna – objawy (2):
Zatorowość płucna – objawy (2):
Zajęcie małego naczynia:
Zajęcie małego naczynia:
•
Ból opłucnowy
Ból opłucnowy
•
Kaszel
Kaszel
•
Krwioplucie
Krwioplucie
Zatorowość płucna –
Zatorowość płucna –
badania
badania
dodatkowe:
dodatkowe:
•
EKG:
EKG:
•
Częstoskurcz zatokowy
Częstoskurcz zatokowy
•
„
„
świeże” migotanie lub trzepotanie
świeże” migotanie lub trzepotanie
przedsionków
przedsionków
•
Głębokie załamki SI i QIII oraz ujemny
Głębokie załamki SI i QIII oraz ujemny
załamek T w III, V1-V4
załamek T w III, V1-V4
•
Dextrogram
Dextrogram
•
„
„
zapis prawokomorowy”
zapis prawokomorowy”
Zatorowość płucna –
Zatorowość płucna –
badania
badania
dodatkowe:
dodatkowe:
•
Badania laboratoryjne:
Badania laboratoryjne:
•
D-dimery >500 ng/ml!!! (u >95%)
D-dimery >500 ng/ml!!! (u >95%)
•
Badanie gazometryczne (nie zawsze!)
Badanie gazometryczne (nie zawsze!)
•
obniżone pO
obniżone pO
2
2
i pCO
i pCO
2
2
•
Podwyższona bilirubina i LDH, przy
Podwyższona bilirubina i LDH, przy
prawidłowych aminotransferazach
prawidłowych aminotransferazach
(30%)
(30%)
Zatorowość płucna –
Zatorowość płucna –
leczenie:
leczenie:
•
Profilaktyka p/zakrzepowa!
Profilaktyka p/zakrzepowa!
•
Tlenoterapia!
Tlenoterapia!
•
Postępowanie p/bólowe
Postępowanie p/bólowe
•
Tromboliza, embolektomia
Tromboliza, embolektomia
•
Postępowanie p/zakrzepowe!
Postępowanie p/zakrzepowe!
Feature of Left Heart Failure
Feature of Left Heart Failure
A
A
arrhythmia
arrhythmia
B
B
basal crepitus
basal crepitus
C
C
cyanosis
cyanosis
D
D
dyspnoea
dyspnoea
E
E
enlarged left ventricule
enlarged left ventricule
F
F
frothy, pink sputum
frothy, pink sputum
Causes of Cor Pulmonale
Causes of Cor Pulmonale
A
A
asthma
asthma
B
B
bronchitis
bronchitis
C
C
consumption (tbc)
consumption (tbc)
D
D
deformity and dysfunction
deformity and dysfunction
(kyphoscoliosis)
(kyphoscoliosis)
E
E
emphysema
emphysema
F
F
fibrosis
fibrosis
Wstrząs nie jest jednostką
Wstrząs nie jest jednostką
chorobową lecz zespołem
chorobową lecz zespołem
objawów o różnej etiologii i
objawów o różnej etiologii i
zmiennym wpływie na układ
zmiennym wpływie na układ
krążenia
krążenia
Wstrząs - podział
Wstrząs - podział
Wstrząs Hypowolemiczny
Wstrząs Hypowolemiczny
Wstrząs Kardiogenny
Wstrząs Kardiogenny
Wstrząs Dystrybucyjny
Wstrząs Dystrybucyjny
septyczny
septyczny
anafilaktyczny
anafilaktyczny
neurogenny
neurogenny
Wstrząs Obturacyjny
Wstrząs Obturacyjny
Wstrząs - patofizjologia
Wstrząs - patofizjologia
1. Czynniki wyzwalające wstrząs
1. Czynniki wyzwalające wstrząs
2. Mechanizmy kompensacyjne (do 30% obj.)
2. Mechanizmy kompensacyjne (do 30% obj.)
pobudzenie ukł. Współczulnego:
pobudzenie ukł. Współczulnego:
↑
↑
tętno , ↑ oddech, ↑ rzut serca
tętno , ↑ oddech, ↑ rzut serca
centralizacja krążenia
centralizacja krążenia
przesunięcie obj. krwi efektywnie krążącej do
przesunięcie obj. krwi efektywnie krążącej do
narządów życiowo ważnych (serce i mózg)
narządów życiowo ważnych (serce i mózg)
przenikanie płynu śródmiąższowego do naczyń
przenikanie płynu śródmiąższowego do naczyń
wzrost obj. śródnaczyniowej
wzrost obj. śródnaczyniowej
Wpływ wstrząsu na narządy
Wpływ wstrząsu na narządy
•
CENTRALNY UKŁAD NERWOWY
CENTRALNY UKŁAD NERWOWY
•
Zaburzenia świadomości – pobudzenie,
Zaburzenia świadomości – pobudzenie,
splątanie, zamroczenie
splątanie, zamroczenie
•
UKŁ. SERCOWO-NACZYNIOWY
UKŁ. SERCOWO-NACZYNIOWY
•
Niedokrwienie m. sercowego,
Niedokrwienie m. sercowego,
•
kurczliwości m.s., zaburzenia rytmu
kurczliwości m.s., zaburzenia rytmu
•
Zaburzenia w mikro-krążeniu
Zaburzenia w mikro-krążeniu
•
UKŁ. ODDECHOWY
UKŁ. ODDECHOWY
•
Początkowo
Początkowo
wentylacji minutowej,
wentylacji minutowej,
•
Ostra niewydolność oddechowa
Ostra niewydolność oddechowa
ARDS
ARDS
Wpływ wstrząsu na narządy
Wpływ wstrząsu na narządy
•
NERKI
NERKI
•
RR
RR
obkurczenie naczyń nerkowych
obkurczenie naczyń nerkowych
•
spadek filtracji nerkowej (GFR)
spadek filtracji nerkowej (GFR)
•
oliguria i anuria
oliguria i anuria
•
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
•
PRZEWÓD POKARMOWY
PRZEWÓD POKARMOWY
•
Niedokrwienie jelit
Niedokrwienie jelit
translokacja bakterii
translokacja bakterii
bakteriemia
bakteriemia
sepsa
sepsa
•
Zespół Dysfunkcji Wielonarządowej (MODS)
Zespół Dysfunkcji Wielonarządowej (MODS)
•
Niedokrwienie błony śluzowej
Niedokrwienie błony śluzowej
owrzodzenie
owrzodzenie
krwawienie
krwawienie
•
UKŁ. KRWIOTWÓRCZY
UKŁ. KRWIOTWÓRCZY
•
Zespół Wykrzepiania Śródnaczyniowego (DIC)
Zespół Wykrzepiania Śródnaczyniowego (DIC)
•
skaza krwotoczna
skaza krwotoczna
Objawy wstrząsu
Objawy wstrząsu
↓
↓
RR
RR
sk
sk
< 90 mmHg
< 90 mmHg
lub o 30% wartości wyjściowej
lub o 30% wartości wyjściowej
↑
↑
tętna – nitkowate
tętna – nitkowate
blada, chłodna skóra, pokryta zimnym potem
blada, chłodna skóra, pokryta zimnym potem
↑
↑
częstości oddechu
częstości oddechu
Sinica obwodowa
Sinica obwodowa
Opóźnione wypełnianie łożyska naczyniowego
Opóźnione wypełnianie łożyska naczyniowego
(paznokcia)
(paznokcia)
↓
↓
diurezy godzinowej (<1 ml/kg/h)
diurezy godzinowej (<1 ml/kg/h)
Zaburzenia świadomości (pobudzenie, splątanie,
Zaburzenia świadomości (pobudzenie, splątanie,
senność)
senność)
Postępowanie we wstrząsie
Postępowanie we wstrząsie
Ułożenie p/wstrząsowe (wyjątek – niewydolność
Ułożenie p/wstrząsowe (wyjątek – niewydolność
krążenia, krwawienie – głowa, płuca)
krążenia, krwawienie – głowa, płuca)
Tlenoterapia lub wentylacja mechaniczna
Tlenoterapia lub wentylacja mechaniczna
Dostęp dożylny 2-3 kaniule o szerokim świetle w
Dostęp dożylny 2-3 kaniule o szerokim świetle w
żyłach obwodowych, ew. cewnik w żyle centralnej
żyłach obwodowych, ew. cewnik w żyle centralnej
Terapia płynowa – korekta hypowolemii :krystaloidy
Terapia płynowa – korekta hypowolemii :krystaloidy
(PWE, RINGER), koloidy, krew, osocze
(PWE, RINGER), koloidy, krew, osocze
Korekta zaburzeń elektrolitowych i kwasicy
Korekta zaburzeń elektrolitowych i kwasicy
Przeciwdziałanie hypotermii by Tc >35
Przeciwdziałanie hypotermii by Tc >35
o
o
C
C
Wstrząs hypowolemiczny
Wstrząs hypowolemiczny
•
Przyczyny
Przyczyny
•
Krwotok
Krwotok
■
■
Odwodnienie
Odwodnienie
•
Oparzenie
Oparzenie
■
■
Zapalenie otrzewnej
Zapalenie otrzewnej
•
Objawy zależą od objętości utraconych płynów
Objawy zależą od objętości utraconych płynów
•
RR, nitkowate tętno, bladość, zimna, pokryta potem skóra,
RR, nitkowate tętno, bladość, zimna, pokryta potem skóra,
OCŻ
OCŻ
•
Postępowanie
Postępowanie
•
Uzupełnienie objętości wewnątrznaczyniowej
Uzupełnienie objętości wewnątrznaczyniowej
•
Dostęp dożylny obwodowy – grube, krótkie kaniule
Dostęp dożylny obwodowy – grube, krótkie kaniule
•
Krystaloidy (PWE, 0,9%NaCl, Ringer)
Krystaloidy (PWE, 0,9%NaCl, Ringer)
•
Koloidy (HAES, Gelofusin,
Koloidy (HAES, Gelofusin,
•
Produkty krwiopochodne
Produkty krwiopochodne
•
Aminy katecholowe
Aminy katecholowe
•
Tlenoterapia
Tlenoterapia
hypowolemia a objawy
hypowolemia a objawy
kliniczne
kliniczne
parametr
parametr
KL I
KL I
KL II
KL II
KL III
KL III
KL IV
KL IV
Utrata
Utrata
krwi
krwi
<750ml
<750ml
(<10%)
(<10%)
<1500ml
<1500ml
(15
(15
30%)
30%)
<2000ml
<2000ml
30
30
40%
40%
>2000ml
>2000ml
>40%
>40%
RRsk
RRsk
↔
↔
↔
↔
↓
↓
↓
↓
Tętno
Tętno
<100
<100
100-200
100-200
120
120
>120
>120
Wypełnienie
Wypełnienie
Łożyska
Łożyska
N
N
Opóźnione
Opóźnione
Opóźnion
Opóźnion
e
e
Nie
Nie
można
można
stwierdzi
stwierdzi
ć
ć
Diureza
Diureza
>30ml/h
>30ml/h
20-30 ml/h
20-30 ml/h
10-20
10-20
ml/h
ml/h
0-10
0-10
ml/h
ml/h
Świadomość
Świadomość
Przytomny
Przytomny
Pobudzony
Pobudzony
Pobudzon
Pobudzon
y/
y/
Splątany
Splątany
Splątany
Splątany
/
/
senny
senny
Orientacyjna utrata krwi
Orientacyjna utrata krwi
przy złamaniach
przy złamaniach
Miednica
Miednica
5000 ml
5000 ml
Udo
Udo
2000 ml
2000 ml
Podudzie
Podudzie
1000 ml
1000 ml
Ramię
Ramię
800 ml
800 ml
Przedramię
Przedramię
400 ml
400 ml
Wstrząs kardiogenny
Wstrząs kardiogenny
Przyczyny
Przyczyny
•
Zawał m. sercowego
Zawał m. sercowego
•
Ostre zapalenie m.s.; stłuczenie serca,
Ostre zapalenie m.s.; stłuczenie serca,
•
Zaburzenia rytmu
Zaburzenia rytmu
Objawy
Objawy
RR,
RR,
•
niski rzut serca ( zimna, marmurkowa skóra,
niski rzut serca ( zimna, marmurkowa skóra,
sinica,)
sinica,)
•
Przepełnione żyły szyjne,
Przepełnione żyły szyjne,
•
Objawy zastoju, rzężenia nad płucami (obrzęk
Objawy zastoju, rzężenia nad płucami (obrzęk
płuc)
płuc)
•
Ból zamostkowy w zawale
Ból zamostkowy w zawale
Wstrząs kardiogenny -
Wstrząs kardiogenny -
postępowanie
postępowanie
•
Zwiększenie rzutu serca
Zwiększenie rzutu serca
•
Utrzymanie rytmy zatokowego
Utrzymanie rytmy zatokowego
•
Przywrócenie i utrzymanie ciśnienia
Przywrócenie i utrzymanie ciśnienia
perfuzyjnego narządów
perfuzyjnego narządów
•
Zniesienie bólu zawałowego
Zniesienie bólu zawałowego
•
Zniesienie niedotlenienia
Zniesienie niedotlenienia
•
Postępowanie p/zakrzepowe
Postępowanie p/zakrzepowe
•
Aminy katecholowe (DBA,DA,NA,A)
Aminy katecholowe (DBA,DA,NA,A)
•
Beta blokery, amiodaron
Beta blokery, amiodaron
•
Nitraty (NG)
Nitraty (NG)
•
Morfina
Morfina
•
Tlen
Tlen
•
Kwas acetlosalicylowy, tromboliza
Kwas acetlosalicylowy, tromboliza
Wstrząs anafilaktyczny -
Wstrząs anafilaktyczny -
objawy
objawy
Zapaść krążeniowa (↓ RR ,↑↓ tt )
Zapaść krążeniowa (↓ RR ,↑↓ tt )
88%
88%
NZK
NZK
Rumień 45%
Rumień 45%
Skurcz oskrzeli 36%
Skurcz oskrzeli 36%
Obrzęk naczyniowy 24%
Obrzęk naczyniowy 24%
Pokrzywka
Pokrzywka
Wstrząs anafilaktyczny –
Wstrząs anafilaktyczny –
postępowanie
postępowanie
Ułożenie p/wstrząsowe – sprawdzić A-B-C
Ułożenie p/wstrząsowe – sprawdzić A-B-C
Usunąć czynnik wyzwalający, Wezwać pomoc
Usunąć czynnik wyzwalający, Wezwać pomoc
Adrenalina I.M. 0,5 -1mg (co 10’) lub 0,05 -0,1mg I.V.
Adrenalina I.M. 0,5 -1mg (co 10’) lub 0,05 -0,1mg I.V.
aż do poprawy RR i tętna/ustąpienia bronchospazmu
aż do poprawy RR i tętna/ustąpienia bronchospazmu
Krystaloidy (0,9% NaCl, PWE, Ringer) szybki wlew ~
Krystaloidy (0,9% NaCl, PWE, Ringer) szybki wlew ~
15 - 30 ml/kg + ew. r-ry koloidowe np. HAES
15 - 30 ml/kg + ew. r-ry koloidowe np. HAES
Tlen / maskę 40 – 50%,
Tlen / maskę 40 – 50%,
Hydrocortyzon 100 – 300 mg I.V.
Hydrocortyzon 100 – 300 mg I.V.
Leki p/histaminowe Phenazoline, Tavegyl,
Leki p/histaminowe Phenazoline, Tavegyl,
Aminophyllina 0125-0,250g I.V. w razie skurczu
Aminophyllina 0125-0,250g I.V. w razie skurczu
oskrzeli,
oskrzeli,
Adrenalina 0,05 -0,1
Adrenalina 0,05 -0,1
μ
μ
g/kg/’ (5mg/50ml ~ 4ml/h)
g/kg/’ (5mg/50ml ~ 4ml/h)
Noradrenalina 4mg/40ml ~ 4 ml/h
Noradrenalina 4mg/40ml ~ 4 ml/h
10 ml krwi na badania/skrzep 1 godz. po wystąpieniu
10 ml krwi na badania/skrzep 1 godz. po wystąpieniu
Wstrząs septyczny
Wstrząs septyczny
Etiologia
Etiologia
•
czynnik zakaźny wywołujący zakażenie krwi
czynnik zakaźny wywołujący zakażenie krwi
Objawy
Objawy
•
Hipotonia
Hipotonia
•
Zwiększony rzut serca
Zwiększony rzut serca
•
Gorączka lub hipotermia
Gorączka lub hipotermia
•
Skąpomocz
Skąpomocz
•
Kwasica
Kwasica
•
Niedotlenienie
Niedotlenienie
•
Małopłytkowość
Małopłytkowość
•
Zaburzenia świadomości
Zaburzenia świadomości
Wstrząs septyczny -
Wstrząs septyczny -
postępowanie
postępowanie
1
1
Resuscytacja płynami
Resuscytacja płynami
•
OCŻ: 8-12 mmHg
OCŻ: 8-12 mmHg
•
MAP =/> 65 mmHg
MAP =/> 65 mmHg
•
diureza >/= 0,5 ml/kg/h
diureza >/= 0,5 ml/kg/h
•
SvO2 > 70%
SvO2 > 70%
Wspomaganie krążenia
Wspomaganie krążenia
•
Noradrenalina
Noradrenalina
•
Dopamina
Dopamina
Zapobieganie niedotlenieniu
Zapobieganie niedotlenieniu
(satO2>93%)
(satO2>93%)
•
intubacja dotchawicza, wentylacja mechaniczna
intubacja dotchawicza, wentylacja mechaniczna
Wstrząs septyczny -
Wstrząs septyczny -
postępowanie
postępowanie
2
2
•
Kontrola ogniska zakażenia
Kontrola ogniska zakażenia
•
Posiewy min 2x z krwi
Posiewy min 2x z krwi
•
Antybiotykoterapia w ciągu 1 godziny
Antybiotykoterapia w ciągu 1 godziny
•
Eliminacja ogniska zakażenia - chirurgia
Eliminacja ogniska zakażenia - chirurgia
•
Utrzymanie Htc >30%
Utrzymanie Htc >30%
- KKCz
- KKCz
•
Hydrocortison
Hydrocortison
(małe dawki)
(małe dawki)
•
Aktywne Białko C (Drotrecogin)
Aktywne Białko C (Drotrecogin)
•
Kontrola glikemii 80-110mg%
Kontrola glikemii 80-110mg%
(Insulina we
(Insulina we
wlewie I.V.)
wlewie I.V.)
•
Ciągła Hemofiltracja Żylno-Żylna
Ciągła Hemofiltracja Żylno-Żylna