Rozwój
Rozwój
dziecka
dziecka
wiek szkolny
wiek szkolny
ZACHOWANIE
ZACHOWANIE
Siedem lat
Siedem lat
Spokojny i łatwy we
Spokojny i łatwy we
współżyciu, ale można
współżyciu, ale można
się spodziewać
się spodziewać
narzekania niż
narzekania niż
radości;
radości;
Markotny, osowiały,
Markotny, osowiały,
chimeryczny;
chimeryczny;
Lubi być sam, chce
Lubi być sam, chce
mieć swój pokój, w
mieć swój pokój, w
którym
którym
może się schronić i
może się schronić i
strzec swoich rzeczy;
strzec swoich rzeczy;
Bada wszystko z czym
Bada wszystko z czym
wejdzie w kontakt;
wejdzie w kontakt;
Intelekt jest w okresie
Intelekt jest w okresie
dynamicznego
dynamicznego
rozwoju;
rozwoju;
Ociąga się z reakcją,
Ociąga się z reakcją,
nie słyszy poleceń albo
nie słyszy poleceń albo
zapomina o nich;
zapomina o nich;
Często zbyt wiele od
Często zbyt wiele od
siebie wymaga –
siebie wymaga –
rozumie zadania ale
rozumie zadania ale
nie zawsze potrafi
nie zawsze potrafi
sobie z nimi poradzić;
sobie z nimi poradzić;
Ma dni pobudzenia
Ma dni pobudzenia
intelektualnego i dni
intelektualnego i dni
kiedy wszystko
kiedy wszystko
zapomina;
zapomina;
Na jakiś czas życie
Na jakiś czas życie
nabiera ciemnych
nabiera ciemnych
barw – twierdzi, że
barw – twierdzi, że
nikt go nie
nikt go nie
lubi, wszyscy
lubi, wszyscy
sprzysięgli się
sprzysięgli się
przeciw niemu, inne
przeciw niemu, inne
dzieci oszukują,
dzieci oszukują,
nauczyciel się czepia;
nauczyciel się czepia;
Syndrom „nikt mnie
Syndrom „nikt mnie
nie kocha” – twierdzi,
nie kocha” – twierdzi,
że jest adoptowany;
że jest adoptowany;
Kąciki ust opuszczone
Kąciki ust opuszczone
do dołu w ciągle
do dołu w ciągle
płaczliwym grymasie.
płaczliwym grymasie.
Osiem lat
Osiem lat
Nie ma dla niego
Nie ma dla niego
rzeczy
rzeczy
niemożliwych;
niemożliwych;
Każda nowość to
Każda nowość to
wyzwanie, które
wyzwanie, które
podejmuje z wielką
podejmuje z wielką
ochotą, przeceniając
ochotą, przeceniając
własne możliwości;
własne możliwości;
Nie doprowadza do
Nie doprowadza do
końca swoich
końca swoich
przedsięwzięć;
przedsięwzięć;
Wrażliwy.
Wrażliwy.
Ekspansywny i
Ekspansywny i
szybki;
szybki;
Aktywny, zabiegany,
Aktywny, zabiegany,
żądny nowych
żądny nowych
doświadczeń;
doświadczeń;
Dostrzega swoje
Dostrzega swoje
porażki, pogrąża się
porażki, pogrąża się
we łzach;
we łzach;
Skłonny do
Skłonny do
dramatyzowania;
dramatyzowania;
Lepiej spełnia
Lepiej spełnia
prośby adresowane
prośby adresowane
do niego, często się
do niego, często się
ociąga,
ociąga,
dyskutuje, wynajduje
dyskutuje, wynajduje
preteksty, ale w
preteksty, ale w
końcu się zgadza;
końcu się zgadza;
Robi coś licząc na
Robi coś licząc na
nagrodę niż z samej
nagrodę niż z samej
chęci niesienia
chęci niesienia
pomocy;
pomocy;
Interesuje się jego
Interesuje się jego
stosunkiem z innymi
stosunkiem z innymi
ludźmi, co robią i co
ludźmi, co robią i co
myślą;
myślą;
Ma wiele do
Ma wiele do
zaoferowania i tego
zaoferowania i tego
samego oczekuje
samego oczekuje
od innych.
od innych.
Dziewięć lat
Dziewięć lat
Spokojny, skryty,
Spokojny, skryty,
bardziej
bardziej
samowystarczalny;
samowystarczalny;
Potrafi być
Potrafi być
niezależny;
niezależny;
Wydaje mu się, że
Wydaje mu się, że
jest dorosły i stawia
jest dorosły i stawia
opór nadmiernej
opór nadmiernej
władzy rodzicielskiej;
władzy rodzicielskiej;
Potrafi przerwać
Potrafi przerwać
zajęcia, aby spełnić
zajęcia, aby spełnić
prośbę
prośbę
starszego, jednak
starszego, jednak
jeśli polecenie mu
jeśli polecenie mu
nie odpowiada –
nie odpowiada –
krzywi się,
krzywi się,
protestuje,
protestuje,
ostatecznie
ostatecznie
posłucha;
posłucha;
Interesuje się
Interesuje się
bardziej kolegami
bardziej kolegami
niż rodziną, zdanie
niż rodziną, zdanie
kolegów z podwórka
kolegów z podwórka
liczy się bardziej niż
liczy się bardziej niż
zdanie rodziców;
zdanie rodziców;
Dorosłymi interesuje
Dorosłymi interesuje
się ze względu na to,
się ze względu na to,
co można z nimi
co można z nimi
robić (wspólne
robić (wspólne
sprawy, wycieczki);
sprawy, wycieczki);
Pragnie szacunku do
Pragnie szacunku do
jego dorosłości i
jego dorosłości i
niezależności;
niezależności;
Doskonali własne
Doskonali własne
sprawności;
sprawności;
Bierze pewne
Bierze pewne
sprawy serio i
sprawy serio i
zamartwia się;
zamartwia się;
Dużo się żali,
Dużo się żali,
skarży (skargi
skarży (skargi
mogą być
mogą być
sygnałem złego
sygnałem złego
samopoczucia ale
samopoczucia ale
występują też
występują też
wtedy, gdy dziecko
wtedy, gdy dziecko
ma zrobić coś,
ma zrobić coś,
czego nie lubi);
czego nie lubi);
Bunt przeciwko
Bunt przeciwko
autorytetom.
autorytetom.
Dziesięć lat
Dziesięć lat
Słowo rodzica jest
Słowo rodzica jest
wyrocznią;
wyrocznią;
Dziecko chce być
Dziecko chce być
dobre i robić to, co
dobre i robić to, co
do niego należy;
do niego należy;
Posłuszeństwem
Posłuszeństwem
chce podnieść
chce podnieść
status w swoich
status w swoich
własnych oczach;
własnych oczach;
Jest zadowolony ze
Jest zadowolony ze
swoich rodziców
swoich rodziców
i rodziny; także z
i rodziny; także z
nauczycieli i
nauczycieli i
całego świata;
całego świata;
Miły i przyjacielski;
Miły i przyjacielski;
Konkretny i
Konkretny i
bezpośredni;
bezpośredni;
Nie bierze niczego
Nie bierze niczego
zbyt poważnie;
zbyt poważnie;
Okres dużej
Okres dużej
równowagi.
równowagi.
APETYT I UPODOBANIA
APETYT I UPODOBANIA
Osiem lat
Osiem lat
Gwałtowny wzrost
Gwałtowny wzrost
apetytu – dobry
apetytu – dobry
wiek na
wiek na
wprowadzenie
wprowadzenie
nowych potraw;
nowych potraw;
Zniechęca się na
Zniechęca się na
widok tłuszczu na
widok tłuszczu na
mięsie.
mięsie.
Dziesięć lat
Dziesięć lat
Przywiązuje dużą
Przywiązuje dużą
wagę do jedzenia
wagę do jedzenia
do tego stopnia, że
do tego stopnia, że
potrafi o nim śnić.
potrafi o nim śnić.
SNY I ZASYPIANIE
SNY I ZASYPIANIE
Siedem lat
Siedem lat
Chodzenie do łóżka
Chodzenie do łóżka
jest łatwiejsze, jeśli
jest łatwiejsze, jeśli
dziecko może
dziecko może
trzymać na stoliku
trzymać na stoliku
nocnym radio.
nocnym radio.
Osiem i dziewięć
Osiem i dziewięć
lat
lat
Próbuje wszystkimi
Próbuje wszystkimi
sposobami odsunąć
sposobami odsunąć
moment pójścia do
moment pójścia do
łóżka – jeszcze
łóżka – jeszcze
jedna rzecz, którą
jedna rzecz, którą
rodzice chcą mu
rodzice chcą mu
narzucić.
narzucić.
EMOCJE – rozładowanie
EMOCJE – rozładowanie
napięć
napięć
Siedem lat
Siedem lat
Znikają stare sposoby;
Znikają stare sposoby;
Zaczyna walczyć z
Zaczyna walczyć z
ssaniem kciuka,
ssaniem kciuka,
obgryzaniem paznokci
obgryzaniem paznokci
czy jąkaniem;
czy jąkaniem;
Mruganie oczami,
Mruganie oczami,
nachmurzone miny;
nachmurzone miny;
Niekontrolowane
Niekontrolowane
ruchy;
ruchy;
Bóle i zawroty
Bóle i zawroty
głowy.
głowy.
Osiem lat
Osiem lat
Duża różnorodność;
Duża różnorodność;
Może pojawić się
Może pojawić się
któreś z poprzednich
któreś z poprzednich
nawyków, ale staje się
nawyków, ale staje się
mniej uporczywe;
mniej uporczywe;
Nieliczne dzieci
Nieliczne dzieci
przywiązane do ssania
przywiązane do ssania
kciuka (chłopcy) robią
kciuka (chłopcy) robią
to w trakcie czytania,
to w trakcie czytania,
słuchania lub
słuchania lub
zmęczenia czy
zmęczenia czy
choroby;
choroby;
Występuje
Występuje
wyłamywanie
wyłamywanie
palców, płacz ze
palców, płacz ze
zmęczenia;
zmęczenia;
Dziecko krzywi się,
Dziecko krzywi się,
gdy słyszy
gdy słyszy
niechciane
niechciane
polecenie;
polecenie;
Ma bóle brzucha;
Ma bóle brzucha;
Gdy ma zrobić coś,
Gdy ma zrobić coś,
czego nie lubi musi
czego nie lubi musi
oddać mocz.
oddać mocz.
Dziewięć lat
Dziewięć lat
Tupanie,
Tupanie,
przeczesywanie
przeczesywanie
włosów dłońmi;
włosów dłońmi;
Odrywanie guzików;
Odrywanie guzików;
Upuszcza i tłucze
Upuszcza i tłucze
rzeczy;
rzeczy;
Samo siebie
Samo siebie
obwinia;
obwinia;
Mamrotanie i
Mamrotanie i
pojękiwanie;
pojękiwanie;
Zawroty głowy;
Zawroty głowy;
LĘKI
LĘKI
Siedem lat
Siedem lat
Dużo lęków, przede
Dużo lęków, przede
wszystkim wizualnych
wszystkim wizualnych
– ciemność, strych
– ciemność, strych
piwnice;
piwnice;
Cienie stają się
Cienie stają się
duchami i wiedźmami;
duchami i wiedźmami;
Lęk przed wojną,
Lęk przed wojną,
szpiegami,
szpiegami,
włamywaczami,
włamywaczami,
ludźmi
ludźmi
chowającymi się w
chowającymi się w
szafach albo pod
szafach albo pod
łóżkiem;
łóżkiem;
Strach bywa
Strach bywa
stymulowany przez
stymulowany przez
radio, kino, lekturę;
radio, kino, lekturę;
Lęk przed
Lęk przed
spóźnieniem się do
spóźnieniem się do
szkoły, przed
szkoły, przed
brakiem akceptacji.
brakiem akceptacji.
Osiem – dziewięć
Osiem – dziewięć
lat
lat
Mniej lęków i nie
Mniej lęków i nie
tak intensywne;
tak intensywne;
Obawy mają swoje
Obawy mają swoje
uzasadnienie –
uzasadnienie –
dotyczą własnych
dotyczą własnych
zdolności i
zdolności i
możliwości
możliwości
porażki,
porażki,
szczególnie w
szczególnie w
szkole.
szkole.
Dziesięć lat
Dziesięć lat
Dużo lęków.
Dużo lęków.
Największe są
Największe są
związane ze
związane ze
zwierzętami (dzikimi) i
zwierzętami (dzikimi) i
wężami.
wężami.
Niektóre dzieci boją
Niektóre dzieci boją
się ciemności,
się ciemności,
wysokich
wysokich
pomieszczeń, ognia,
pomieszczeń, ognia,
przestępców.
przestępców.
Niektóre wymieniają
Niektóre wymieniają
czego się już się nie
czego się już się nie
boją.
boją.
ZAINTERESOWANIA I
ZAINTERESOWANIA I
ZACHOWANIA SEKSULANE
ZACHOWANIA SEKSULANE
Siedem lat
Siedem lat
Intensywne
Intensywne
wyczekiwanie
wyczekiwanie
nowego dziecka w
nowego dziecka w
rodzinie;
rodzinie;
Zainteresowanie
Zainteresowanie
ciężarną matką;
ciężarną matką;
Fascynacja
Fascynacja
rozwojem dziecka;
rozwojem dziecka;
Pytania o to, jak się
Pytania o to, jak się
się karmi dziecko,
się karmi dziecko,
jakie jest duże, ile
jakie jest duże, ile
kosztuje;
kosztuje;
Dziecko łączy wygląd
Dziecko łączy wygląd
kobiety ciężarnej z
kobiety ciężarnej z
pojawieniem się
pojawieniem się
nowego człowieka;
nowego człowieka;
Potrafi zrozumieć, że
Potrafi zrozumieć, że
dziecko bierze się z
dziecko bierze się z
dwóch nasion.
dwóch nasion.
Osiem lat
Osiem lat
Zaczyna rozumieć
Zaczyna rozumieć
powolny proces
powolny proces
rozwoju dziecka w
rozwoju dziecka w
łonie matki;
łonie matki;
Domaga się
Domaga się
dokładniejszych
dokładniejszych
informacji na temat
informacji na temat
miejsca, w którym
miejsca, w którym
znajduje się dziecko;
znajduje się dziecko;
Niektóre
Niektóre
dziewczynki pytają o
dziewczynki pytają o
rolę ojca.
rolę ojca.
Dziewięć – dziesięć
Dziewięć – dziesięć
lat
lat
Większość dzieci
Większość dzieci
wie o
wie o
miesiączkowaniu;
miesiączkowaniu;
Pojawia się niezbyt
Pojawia się niezbyt
intensywna
intensywna
ciekawość związana
ciekawość związana
z rolą ojca w
z rolą ojca w
procesie prokreacji
procesie prokreacji
dotycząca
dotycząca
szczególnie kwestii
szczególnie kwestii
„sadzenia nasion”.
„sadzenia nasion”.
STOSUNKI MIĘDZY
STOSUNKI MIĘDZY
RODZCAMI A DZIEĆMI
RODZCAMI A DZIEĆMI
Siedem lat
Siedem lat
Niektóre dzieci są
Niektóre dzieci są
przepełnione żalem i
przepełnione żalem i
nie chcą być
nie chcą być
członkami tej rodziny;
członkami tej rodziny;
Myśli, że rodzice są
Myśli, że rodzice są
paskudni i go nie
paskudni i go nie
lubią;
lubią;
Fantazje adaptacyjne
Fantazje adaptacyjne
– rodzice źle się
– rodzice źle się
obchodzą
obchodzą
z nim i wyciąga
z nim i wyciąga
wniosek, że to nie
wniosek, że to nie
są jego rodzice.
są jego rodzice.
Niektóre dzieci
Niektóre dzieci
„czczą” ojca,
„czczą” ojca,
jednak nie zawsze
jednak nie zawsze
relacja ojciec –
relacja ojciec –
dziecko nie jest tak
dziecko nie jest tak
intensywna.
intensywna.
Osiem lat
Osiem lat
Potrafi zamęczyć
Potrafi zamęczyć
matkę – wielka
matkę – wielka
potrzeba więzi;
potrzeba więzi;
Jest ciekawy myśli
Jest ciekawy myśli
matki, chce też by
matki, chce też by
matka zgadywała jego
matka zgadywała jego
myśli;
myśli;
Jest wrażliwy na każdą
Jest wrażliwy na każdą
oznakę aprobaty i
oznakę aprobaty i
dezaprobaty z jej
dezaprobaty z jej
strony;
strony;
Zupełne złączenie z
Zupełne złączenie z
matką.
matką.
Ojciec może
Ojciec może
poczuć się
poczuć się
pozostawiony na
pozostawiony na
uboczu;
uboczu;
Stawia mniej
Stawia mniej
wymagań ojcu,
wymagań ojcu,
błąd ojca ujdzie na
błąd ojca ujdzie na
sucho;
sucho;
Pozycja ojca jest w
Pozycja ojca jest w
tym okresie
tym okresie
łatwiejsza niż
łatwiejsza niż
matki.
matki.
Dziewięć lat
Dziewięć lat
Przyjaciel staje się
Przyjaciel staje się
ważniejszy od
ważniejszy od
matki jako kompan;
matki jako kompan;
Woli spędzać czas z
Woli spędzać czas z
kolegą niż z mamą,
kolegą niż z mamą,
mimo, że do tej
mimo, że do tej
pory byli
pory byli
nierozłączni.
nierozłączni.
Staje się partnerem
Staje się partnerem
dla ojca;
dla ojca;
Docenia wiedzę
Docenia wiedzę
i zdolności techniczne
i zdolności techniczne
ojca, łączy się z nim
ojca, łączy się z nim
we wspólnych
we wspólnych
zainteresowaniach;
zainteresowaniach;
Syn jednoczy się z
Syn jednoczy się z
ojcem przeciw
ojcem przeciw
babskim zakusom;
babskim zakusom;
Chłopcy są wrażliwi
Chłopcy są wrażliwi
na słowo krytyki ze
na słowo krytyki ze
strony ojca i liczą się
strony ojca i liczą się
z jego zdaniem;
z jego zdaniem;
Duma z osiągnięć
Duma z osiągnięć
ojca.
ojca.
Dziesięć lat
Dziesięć lat
Akceptuje mamę i tatę;
Akceptuje mamę i tatę;
Wydawane przez
Wydawane przez
rodziców polecenia
rodziców polecenia
traktuje jak naturalne
traktuje jak naturalne
prawa życia;
prawa życia;
Zdarzają się przypadki
Zdarzają się przypadki
małego
małego
nieposłuszeństwa.
nieposłuszeństwa.
Ojciec jest
Ojciec jest
fantastyczny;
fantastyczny;
Uwielbia ojca i
Uwielbia ojca i
przepada
przepada
za wszystkimi
za wszystkimi
chwilami
chwilami
spędzonymi sam
spędzonymi sam
na sam;
na sam;
Ojca traktuje jak
Ojca traktuje jak
kumpla.
kumpla.