Metodyka audytu wewnętrznego

dr Konrad STAŃCZYK

Planowanie



Pierwszym zadaniem audytora wewnętrznego
jeszcze przed rozpoczęciem przeprowadzania
działań audytorskich w jednostce budżetowej
jest odpowiednie rozplanowania pracy.



Ze względu na fakt, iż w większości wypadków
audytorzy nie są w stanie przebadać całości
funkcjonowania jednostki w krótkim okresie
(np. w ciągu roku), konieczne jest zatem
przyjęcie odpowiedniej metody gwarantującej
dostarczenie

kierownikowi

jednostki

budżetowej

maksymalnie

użytecznej,

faktycznej i aktualnej informacji odnośnie
poprawności działania jednostki.



Audyt wewnętrzny w jednostce budżetowej
przeprowadza

się

na

podstawie

planu

rocznego, który przedstawia opis tego co
komórka audytu wewnętrznego jednostki
zamierza zrealizować w ciągu roku.



Plan

audytu

przygotowuje

audytor

wewnętrzny w porozumieniu z kierownikiem
jednostki.



Audytor uwzględnia zalecenia i uwagi
kierownika jednostki w procesie tworzenia
planu rocznego, choć nie może to oznaczać
narzucenia woli audytorowi w realizacji
określonych zadań.

ETAPY PROCESU PLANOWANIA

1.

Zebranie podstawowych informacji o jednostce
budżetowej istotnych dla przeprowadzenia audytu.

2.

Określenie i charakterystyka obszarów poddawanych
audytowi.

3.

Określenie metodyki przeprowadzania analizy ryzyka.

4.

Dokonanie i przedstawienie wyników analizy ryzyka.

5.

Zaplanowanie

organizacji

pracy

audytu

wewnętrznego, w szczególności określenie ilości dni
na realizację zadań audytowych.

6.

Wybór zadań do przeprowadzenia w danym roku.

7.

Określenie obszarów, które powinny zostać objęte
audytem wewnętrznym w kolejnych latach

.

Metodyka tworzenia planu audytu

wewnętrznego

1. ZIDENTYFIKOWANIE CELU FUNKCJONOWANIA JEDNOSTKI

2. OKREŚLENIE ŚRODOWISKA ZEWNĘTRZNEGO

3. ZIDENTYFIKOWANIE ŚRODOWISKA WEWNĘTRZNEGO JB

4. ANALIZA POTRZEB AUDYTU - IDENTYFIKACJA OBSZARÓW RYZYKA

5. ANALIZA I OCENA RYZYKA

6. ANALIZA POSIADANYCH ZASOBÓW

7. OPRACOWANIE PLANU ROCZNEGO

Zakres analizy obszarów ryzyka

1.

Cele i zadania jednostki,

2.

Przepisy prawne dotyczące działania jednostki,

3.

Wyniki wcześniej przeprowadzonego audytu lub
kontroli,

4.

Wyniki wcześniej dokonywanej oceny adekwatności,
efektywności i skuteczności systemów kontroli, w
tym kontroli finansowej,

5.

Wewnętrzne i zewnętrzne czynniki ryzyka mające
wpływ na realizację celów jednostki,

6.

Uwagi kadry i pracowników jednostki,

7.

Liczbę, rodzaj i wielkość dokonywanych operacji
finansowych,

8.

Liczbę i kwalifikacje kadry i pracowników jednostki,

9.

Sprawozdania finansowe.

Program zadania audytowego

1

1.

Cel zadania audytowego,

2.

Zadania i czynności komórki, w której jest
przeprowadzany audyt wewnętrzny,

3.

Wyniki analizy ryzyka istniejącego w działalności tej
komórki i w obszarze objętym zadaniem audytowym,

4.

Wyniki analizy systemu kontroli, w tym kontroli
finansowej i zarządzania środkami publicznymi w
danym obszarze,

5.

Wyniki wcześniej przeprowadzonego audytu lub
kontroli,

Program zadania audytowego

2

6.

Wyniki

badań

analitycznych

określonych

problemów,

7.

Działania jednostki, które mogą wpływać na opinię
publiczną,

8.

Opinie naukowe i specjalistyczne,

9.

Dostępność dowodów,

10.

Potrzebę powołania rzeczoznawcy do udziału w
zadaniu audytowym,

11.

Przewidywany czas trwania zadania audytowego i
datę jego rozpoczęcia.

W programie zadania

audytowego

zamieszcza się:

1

1.

Oznaczenie

zadania

audytowego,

ze

wskazaniem jego numeru i tematu,

2.

Cel zadania audytowego,

3.

Analizę ryzyka,

4.

Podmiotowy

i

przedmiotowy

zakres

zadania audytowego,

5.

Założenia organizacyjne,

6.

Harmonogram przeprowadzania zadania

audytowego.

W programie zadania

audytowego
zamieszcza się:

2

7.

Wskazówki metodyczne, w tym:



techniki przeprowadzania zadania audytowego,



sposób przeprowadzania zadania audytowego,



problemy, na które należy zwrócić szczególną
uwagę w badaniach,



dowody niezbędne do dokonania ustaleń i sposób
ich badania,



wskazówki

o

charakterze

techniczno

-

organizacyjnym,



wzory wykazów i zestawień.

Techniki przeprowadzania

zadania

audytowego

1

1.

Zapoznawanie się z dokumentami służbowymi,

2.

Uzyskiwanie wyjaśnień i informacji od pracowników
komórki, w której jest przeprowadzany audyt
wewnętrzny,

3.

Uzyskiwanie informacji uzupełniających od innych
pracowników jednostki,

4.

Obserwację wykonywania zadań przez pracowników
komórki, w której jest przeprowadzany audyt
wewnętrzny,

5.

Przeprowadzanie oględzin, w przypadku gdy należy
zweryfikować stan lub istnienie zasobów komórki, w
której jest przeprowadzany audyt wewnętrzny,

Techniki przeprowadzania

zadania

audytowego

1

6.

Rekonstrukcję wydarzeń lub obliczeń pozwalającą
ocenić dokładność i prawidłowość

7.

Zastosowanych działań oraz wiarygodność wyników,

8.

Sprawdzanie rzetelności informacji przez porównanie
jej z informacją pochodzącą z innego źródła,

9.

Porównanie określonych zbiorów danych w celu
wykrycia

operacji

nieprawidłowych

lub

wymagających wyjaśnienia,

10.

Graficzną analizę procesów,

11.

Rozpoznawcze badanie próbek polegające na
pobieraniu próbek losowych oraz stosowaniu testów.

ZESTAWIENIE ETAPÓW

ZADANIA AUDYTOWEGO

1. PLANOWANIE ZADANIA

AUDYTU



Zadanie audytowe: określenie celu,
kryteriów, harmonogramu



Przeprowadzenie narady otwierającej



Wstępny przegląd i dokumentacja
systemów



Metodyka audytu, techniki badawcze



Program zadania audytowego

2. CZYNNOŚCI AUDYTOWE



Wstępna ocena systemu kontroli
wewnętrznej



Testowanie

3. SPRAWOZDANIE Z

PRZEPROWADZENIA AUDYTU

•Opracowanie projektu sprawozdania z
audytu.
•Narada zamykająca.
•Ostateczne sprawozdanie z
przeprowadzenia audytu.

4. WEWNĘTRZNA OCENA

JAKOŚCI



Kierownik KAW



Krótka notatka do akt

5.CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCE

6.ZAMKNIĘCIE AKT ZADANIA

AUDYTOWEGO

NARADA OTWIERAJĄCA



Audytor wewnętrzny przed przystąpieniem do
realizacji zadania audytowego przeprowadza w
jednostce naradę otwierającą z udziałem
audytorów wewnętrznych (jeśli tacy są
zatrudnieni w danej jednostce) uczestniczących
w zadaniu audytowym, kierownika komórki, w
której jest przeprowadzany audyt wewnętrzny,
lub z udziałem wyznaczonego przez niego
pracownika tej komórki.



Podczas

narady

otwierającej

audytor

wewnętrzny przedstawia cel, tematykę i
założenia organizacyjne zadania audytowego.

techniki audytowe



rozmowy

z

pracownikami

danej

komórki

organizacyjnej jednostki budżetowej,



rozmowa z osobami, na które audytowana
działalność wywiera wpływ (np. audyt sposobu i
terminów wypłacania należności pieniężnych -
rozmowa z tymi osobami),



obserwacja na miejscu (oględziny),



analiza

sprawozdań

i

innych

dokumentów

przygotowanych dla kierownika jednostki,



procedury analityczne,



schematy, wykresy,



testy kroczące,



zaprojektowanie kwestionariuszy kontroli
wewnętrznej.



Na tym etapie realizacji zadania audytowego

sporządza się wstępne sprawozdanie, którego

celem jest upewnienie się, że audytor

prawidłowo zrozumiał części składowe systemu

oraz zapewnienie kierownikowi możliwości

ustosunkowania się i oceny tego sprawozdania,

a także wyrażenia własnych myśli i opinii.



Po zakończeniu zadania audytowego w celu

przedstawienia i omówienia wniosków ze

wstępnych ustaleń i pozostałych wniosków

audytu wewnętrznego audytor wewnętrzny

zwołuje naradę zamykającą, z udziałem

kierownika

komórki,

w

której

jest

przeprowadzany

audyt

wewnętrzny,

oraz

wskazanych przez niego pracowników tej

komórki.

SPRAWOZDANIE



Audytor

wewnętrzny

sporządza

sprawozdanie z przeprowadzenia
audytu wewnętrznego, w którym
przedstawia, w sposób jasny, rzetelny i
zwięzły, ustalenia i wnioski poczynione w
trakcie audytu wewnętrznego



Sporządzone

sprawozdanie

audytor

wewnętrzny,

przekazuje

kierownikowi

komórki, w której jest przeprowadzany audyt
wewnętrzny

-

po

odbyciu

narady

zamykającej.

SPRAWOZDANIE

1

1.

Oznaczenie zadania audytowego,

2.

Datę sporządzenia,

3.

Nazwę i adres komórki, w której jest
przeprowadzany audyt wewnętrzny,

4.

Imię i nazwisko audytorów wewnętrznych,
uczestniczących w zadaniu audytowym jak
również

numer

i

datę

imiennego

upoważnienia do przeprowadzania audytu
wewnętrznego,

5.

Cel przeprowadzania zadania audytowego,

6.

Zakres przedmiotowy zadania audytowego,

SPRAWOZDANIE

2

7.

Podjęte

działania

i

zastosowane

techniki

przeprowadzania zadania audytowego,

8.

Termin, w którym przeprowadzono audyt wewnętrzny,

9.

Zwięzły opis działań komórki, jej strategii i celów,
zwłaszcza

w

obszarze

poddanym

audytowi

wewnętrznemu,

10.

Ustalenia stanu faktycznego,

11.

Określenie oraz analizę przyczyn i skutków uchybień,

12.

Uwagi i wnioski w sprawie usunięcia stwierdzonych
uchybień,

13.

Podpisy audytorów wewnętrznych - uczestniczących w
zadaniu audytowym.



Kierownik komórki, po otrzymaniu sprawozdania może
zgłosić na piśmie kierownikowi jednostki swoje
stanowisko do przedstawionego sprawozdania, a
audytor wewnętrzny może przeprowadzić czynności
sprawdzające, dokonując oceny dostosowania działań
jednostki do zgłoszonych przez niego uwag i wniosków.



Ustalenia

poczynione

w

trakcie

czynności

sprawdzających audytor wewnętrzny zamieszcza w
notatce informacyjnej.



Dokument ten

audytor wewnętrzny

przekazuje

kierownikowi jednostki lub komórki, w której jest
przeprowadzany audyt wewnętrzny.

Zadania audytowe-
teoria i przykłady

.

dr Konrad
STAŃCZYK

CEL



Uniwersalnym celem prowadzenia audytu
w jednostce budżetowej jest
dostarczenie

kierownikowi

jednostki,

odpowiedzi na pytanie, czy w badanym
obszarze zadania realizowane są efektywnie,
ekonomicznie, wydajnie i zgodnie z

prawem, a odstępstwa są raportowane.

Zadania audytowe - praktyka

1.

Audyt

organizacji

systemu

zamówień publicznych

2.

Audyt weryfikacji inwentaryzacji
składników majątku

3.

Audyt sporządzania sprawozdań

finansowych

Układ zadań audytowych

-DOKUMANTACJA

1.

Identyfikacja ryzyk

2.

Program zadania audytowego

3.

Interpretacja graficzna

4.

Kwestionariusz kontrolki wewnętrznej

5.

Lista kontrolna