PODSTAWY
MIKROEKONOMII
PODSTAWY DECYZJI EKONOMICZNYCH PRODUCENTA
dr Hanna Nowak
Katedra
Mikroekonomii
PODSTAWY DECYZJI EKONOMICZNYCH PRODUCENTA
podwójna rola producenta (przedsiębiorstwa) w gospodarce
rynkowej:
kształtowanie popytu rynkowego na czynniki produkcji
kształtowanie podaży wyprodukowanych dóbr
proces produkcji:
przetwarzanie zasobów w celu wytworzenia produktów i usług
NAKŁADY PRZEDSIĘBIORSTWO WYNIKI
technologia produkcji:
wskazuje rodzaj i proporcje zasobów, które muszą być ze sobą połączone
w celu wytworzenia określonego dobra
ponoszenie kosztów faktycznych i kosztów alternatywnych
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
PODSTAWY DECYZJI EKONOMICZNYCH PRODUCENTA
ZYSK = PC – KC
PC – przychody całkowite ze sprzedaży
KC – koszty całkowite produkcji i sprzedaży
P – cena sprzedaży
KCP – koszt całkowity przeciętny
Q – wielkość produkcji i sprzedaży
(P*Q)
(KCP*Q
)
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
PODSTAWY DECYZJI EKONOMICZNYCH PRODUCENTA
Efektywność techniczna –
producent
maksymalizujący
efekt
produkcji
nie
będzie
wykorzystywał w procesie produkcji większej ilości czynników
(nakładów) niż jest to konieczne dla wytworzenia danej wielkości
efektu (produkcji)
Efektywność ekonomiczna –
wybór w oparciu o zasadę najmniejszego kosztu produkcji
(minimalnego kosztu wytworzenia jednostki produktu)
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
PODSTAWY DECYZJI EKONOMICZNYCH PRODUCENTA
Teoria produkcji
– analiza
relacji
występujących między
nakładem
czynników i uzyskanym z tego nakładu
produktem
Funkcja produkcji
Q = f(F
1
, F
2
, …, F
n
)
gdzie Q – wielkość produkcji, F – czynniki produkcji
Jednoczynnikowe funkcje produkcji
(ceteris paribus):
Q = f
1
(L)
L – siła robocza
Q
=
f
2
(K)
K – kapitał
Wieloczynnikowa (dwuczynnikowa) funkcja produkcji:
Q = f
3
(L,K)
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
PODSTAWY DECYZJI EKONOMICZNYCH PRODUCENTA
Czynniki produkcji:
stałe
– nakład nie ulga zmianie wraz ze
zmianami rozmiarów produkcji
zmienne
– nakłady zmieniają się wraz ze
zmianami rozmiarów produkcji
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
FUNKCJA PRODUKCJI W KRÓTKIM OKRESIE
Podstawowe założenia analizy:
istnieje tylko jeden czynnik zmienny (np. praca)
istnieje tylko jeden czynnik stały (np. kapitał)
technologia produkcji jest dana
czynniki produkcji mogą łączyć się ze sobą w różnych
proporcjach
produkt jest jednorodny
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
FUNKCJA PRODUKCJI W KRÓTKIM OKRESIE
Produkt całkowity
– wielkość produkcji przy danym poziomie
zatrudnienia
PC
L
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
FUNKCJA PRODUKCJI W KRÓTKIM OKRESIE
PP
L
, PM
L
L
PP
L
PM
L
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
FUNKCJA PRODUKCJI W KRÓTKIM OKRESIE
Produkt przeciętny pracy (PP
L
lub AP
L
)
– wielkość produkcji
przypadająca w danym okresie na jednego pracownika
PC
PP
L
=
L
Marginalny produkt pracy (PM
L
lub MP
L
)
– przyrost produkcji
osiągany z dodatkowej jednostki czynnika zmiennego (pracy)
ΔPC
PM
L
=
ΔL
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
FUNKCJA PRODUKCJI W KRÓTKIM OKRESIE
PM
L
> PP
L
, zawsze kiedy produkt przeciętny rośnie
PM
L
< PP
L
, zawsze kiedy produkt przeciętny spada
Prawo malejących przychodów (malejącego produktu
marginalnego) –
od pewnego momentu procesu produkcyjnego dalsze zwiększanie
nakładu czynnika zmiennego przynosi coraz mniejsze efekty w
postaci przyrostu produkcji
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań
FUNKCJA PRODUKCJI W KRÓTKIM OKRESIE
Etapy produkcji:
Etap I:
nakład czynnika zmiennego rośnie od zera do takiej
wielkości, dla której PP jest maksymalny. Produkt przeciętny rośnie.
Etap II:
przedział nakładu czynnika zmiennego, w ramach którego
PP spada; PM spada, ale pozostaje nadal dodatni.
Etap III:
PP nadal spada; PM przybiera wartości ujemne, PC spada
Źródło: Rekowski M., 2011, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia,
Poznań