TAMPONADA WORKA
OSIERDZIOWEGO
JEST TO GROMADZENIE SIĘ PŁYNU W WORKU OSIERDZIOWYM
(MOŻE TO BYĆ PŁYN GROMADZĄCY SIĘ W WYNIKU ZAPALENIA
LUB KREW - GROMADZĄCA SIĘ W WYNIKU URAZU SERCA).
GROMADZĄCY SIĘ PŁYN POWODUJE POGORSZENIE FUNKCJI
HEMODYNAMICZNEJ SERCA. PŁYN UCISKA NA SERCE POWODUJĄC
ZMNIEJSZENIE OBJĘTOŚCI NAPEŁNIANIA KOMÓR I UPOŚLEDZENIE
KURCZLIWOŚCI.
STAN KLINICZNY PACJENTA ZALEŻNY JEST OD SZYBKOŚCI
GROMADZENIA SIĘ PŁYNU W WORKU OSIERDZIOWYM.
KLINICZNIE TAMPONADĘ DZIELIMY NA OSTRĄ I PODOSTRĄ.
ECHOKARDIOGRAFIA
TAMPONADA WORKA OSIERDZIOWEGO OSTRA -
BARDZO DYNAMICZNE GROMADZENIE SIĘ PŁYNU W
WORKU OSIERDZIOWYM - NP. W WYNIKU URAZU
SERCA. NA PIERWSZY PLAN WYSUWAJĄ SIĘ OBJAWY
MAŁEGO RZUTU SERCA - OGRANICZENIE
NAPEŁNIANIA KOMÓR.
TAMPONADA WORKA OSIERDZIOWEGO
PODOSTRA : PŁYN W OSIERDZIU NARASTA POWOLI -
W CIĄGU KILKU, KILKUNASTU GODZIN. OBJAWY SĄ
DYSKRETNIEJSZE NIŻ W PRZYPADKU TAMPONADY
OSTREJ;
ECHOKARDIOGRAFIA
PRZYCZYNY POWODUJĄCE TAMPONADĘ SERCA:
TAMPONADA OSTRA WORKA OSIERDZIOWEGO
:
CZĘSTĄ PRZYCZYNĄ JEST PĘKNIĘCIE WOLNEJ ŚCIANY MIĘŚNIA
SERCOWEGO W WYNIKU ZAWAŁU; URAZ MECHANICZNY SERCA
PĘKNIĘCIE TĘTNIAKA AORTY , KTÓRY SĄCZY DO JAMY
OSIERDZIOWEJ;
TAMPONADA PODOSTRA WORKA
OSIERDZIOWEGO
:
WYSIĘKI W PRZEBIEGU INFEKCYJNEGO ZAPALENIA OSIERDZIA;
CHOROBY TKANKI ŁĄCZNEJ - NP. TOCZEŃ UKŁADOWY
MOCZNICA - W PRZEBIEGU NIEWYDOLNOŚCI NEREK;
CHOROBY NOWOTWOROWE, DODATKOWO PŁYN MOŻE ZBIERAĆ
SIĘ W WORKU OSIERDZIOWYM (CHŁONIAKI , RAK OSKRZELA ,
SUTKA);
CAUSES OF PERICARDIAL
TAMPONADE
Malignancy
HIV infection
Infection - Viral, bacterial (tuberculosis), fungal
Drugs - Hydralazine, procainamide, isoniazid, minoxidil
Postcoronary intervention (ie, coronary dissection and perforation)
Trauma
Cardiovascular surgery (postoperative pericarditis)
Postmyocardial infarction (free wall ventricular rupture, Dressler
syndrome)
Connective tissue diseases - Systemic lupus erythematosus, rheumatoid
arthritis, dermatomyositis
Radiation therapy
Iatrogenic - After sternal biopsy, transvenous pacemaker lead
implantation, pericardiocentesis, or central line insertion
Uremia
Idiopathic pericarditis
Complication of surgery at the esophagogastric junction such as
antireflux surgery
Pneumopericardium (due to mechanical ventilation or gastropericardial
fistula)
Najbardziej swoistym echokardiograficznym
objawem tamponady jest duża (>25%) zmienność
oddechowa napływu rejestrowanego przez
zastawkę mitralną. Oddechowa zmienność
przepływu przez zastawki mitralną, trójdzielną i
aortalną jest echokardiograficznym wyrazem tętna
paradoksalnego
ODCHYLENIA OBSERWOWANE W BADANIACH
DODATKOWYCH:
W WYNIKU TAMPONADY WORKA OSIERDZIOWEGO
POJAWIAJĄ SIĘ ZMIANY W WIELU BADANIACH
(EKG,
RTG KLATKI PIERSIOWEJ,
ECHO SERCA,
CEWNIKOWANIE PRAWEGO SERCA).
NAJBARDZIEJ WARTOŚCIOWĄ METODĄ BADANIA SERCA
JEST ECHO SERCA (BADANIE ULTRASONOGRAFICZNE).
PŁYN W JAMIE OSIERDZIOWEJ POWODUJĄCY UCISK
OKRESIE ROZKURCZU NA PRAWY PRZEDSIONEK I PRAWĄ
KOMORĘ , OBRAZ "KOŁYSZĄCEGO SERCA";
Objawy tamponady worka osierdziowego
Objawy choroby podstawowej +:
--nagła lub narastające od pewnego czasu uczucie
duszności;
--bóle w klatce piersiowej podobne do tych w
chorobie niedokrwiennej;
--przepełnienie łożyska żył szyjnych;
--nagle występujące powiększenie wątroby
spowodowane upośledzonym spływem krwi z
łożyska żyły głównej dolnej;
--czasami stwierdza się tętno paradoksalne;
--ściszenie lub całkowity brak tonów serca w
osłuchiwaniu;
--spadek ciśnienia tętniczego z bardzo niską
amplitudą skurcz/rozkurcz.
SYMPTOMS
Dyspnea, tachycardia, tachypnea
Cold, clammy extremities
Malignancy – weight loss, fatigue, anorexia
Chest pain – pericarditis, MI
Joint pain – connective tissue
Renal failure – uremia
Medications – drug related lupus
Recent procedure – pacemaker, central line
TB – night sweats, fever
Radiation – cancer history
DIAGNOZA
Echocardiogram (tamponade is clinical
diagnosis)
Wysięk
Wczesnorozkurczowe zapadanie wolnej ściany
prawej komory
Poźnorozkurczowe zapadanie ścian prawego
przedsionka
Obrtaz „tańcząceco serca”
Pseudoprzerost ścian LK
DIAGNOZA
EKG – niski woltaż, sinus tach, PR obniżenie,
alternans
: może być prawidłowy, często tachykardia
zatokowa, obniżenie amplitudy zespołów QRS i
załamków T, w stadium schyłkowym bradykardia
: powiększenie sylwetki
serca
ECHO serca: stwierdzenie płynu w worku
osierdziowym, rozkurczowe zapadanie się
prawego przedsionka, poszerzenie żyły głównej
dolnej.
DIAGNOZA
W JAKI SPOSÓB ROZPOZNAWANA JEST TAMPONADA
W JAKI SPOSÓB ROZPOZNAWANA JEST TAMPONADA
WORKA OSIERDZIOWEGO:
WORKA OSIERDZIOWEGO:
OBRAZ KLINICZNY:
OBRAZ KLINICZNY:
OBJAWOM CHOROBY PODSTAWOWEJ MOGĄ TOWARZYSZYĆ:
NAGŁA LUB NARASTAJĄCE OD PEWNEGO CZASU UCZUCIE
DUSZNOŚCI;
BÓLE W KLATCE PIERSIOWEJ PODOBNE DO TYCH W CHOROBIE
NIEDOKRWIENNEJ;
PRZEPEŁNIENIE ŁOŻYSKA ŻYŁ SZYJNYCH
NAGLE WYSTĘPUJĄCE POWIĘKSZENIE WĄTROBY SPOWODOWANE
UPOŚLEDZONYM SPŁYWEM KRWI Z ŁOŻYSKA ŻYŁY GŁÓWNEJ
DOLNEJ;
W BADANIU PRZEDMIOTOWYM CZASAMI STWIERDZA SIĘ TĘTNO
PARADOKSALNE;
ŚCISZENIE LUB CAŁKOWITY BRAK TONÓW SERCA W
OSŁUCHIWANIU;
SPADEK CIŚNIENIA TĘTNICZA Z BARDZO NISKĄ AMPLITUDĄ
SKURCZ/ROZKURCZ;
BADANIE LABORATORYJNE ŚCIĄGNIĘTEGO
BADANIE LABORATORYJNE ŚCIĄGNIĘTEGO
PŁYNU
PŁYNU;
W TAMPONADZIE WORKA OSIERDZIOWEGO NIE
WOLNO STOSOWAĆ ŚRODKÓW FARMACEUTYCZNYCH ,
KTÓRE ZMNIEJSZAJĄ OBCIĄŻENIE WSTĘPNE
(PRELOAD) SERCA.
PRZYKŁADEM TAKICH LEKÓW SĄ DIURETYKI (LEKI
MOCZOPĘDNE), NITRATY,INNE.
POSTĘPOWANIE W OSTREJ TAMPONADZIE SERCA:
LECZENIE:
ZWIĘKSZENIE OBJĘTOŚCI PŁYNÓW W NACZYNIACH (DEKSTRAN 40
000, 0,9 NACL)
NAKŁUCIE WORKA OSIERDZIOWEGO Z WYKORZYSTANIEM
DOSTĘPU PRZYMOSTKOWEGO LUB MIĘDZYŻEBROWEGO POD
KONTROLĄ USG SERCA
ODBARCZENIE JAMY OSIERDZIOWEJ;
LEKI ZWIĘKSZAJĄCE KURCZLIWOŚĆ SERCA;
POSTĘPOWANIE
PERIKARDIOCENTEZA
Emergency subxiphoid percutaneous drainage
A 16- or 18-gauge needle is inserted
at an angle of 30-45° to the skin,
near the left xiphocostal angle,
aiming towards the left shoulder
When performed emergently, this
procedure is associated with a
reported mortality rate of approximately
4% and a complication rate of 17%