HORMONY

HORMONY

STEROIDOWE KORY

STEROIDOWE KORY

NADNERCZY.

NADNERCZY.

BUDOWA

BUDOWA

,PRZYKŁADY I

,PRZYKŁADY I

FUNKCJE

FUNKCJE

BIOLOGICZNE.

BIOLOGICZNE.

HORMONY STEROIDOWE

HORMONY STEROIDOWE

Hormony steroidowe (zwane też sterydowymi)

Hormony steroidowe (zwane też sterydowymi)

to grupa hormonów o zbliżonej budowie

to grupa hormonów o zbliżonej budowie

opartej na pierścieniu węglowodorowym

opartej na pierścieniu węglowodorowym

cholesterolu o różnorodnych funkcjach

cholesterolu o różnorodnych funkcjach

biologicznych.

biologicznych.

Steroidy są małocząsteczkowymi hormonami,

Steroidy są małocząsteczkowymi hormonami,

które bez trudu przenikają przez błonę

które bez trudu przenikają przez błonę

komórkową i dla których receptory znajdują

komórkową i dla których receptory znajdują

się w jądrze komórek na które oddziałują.

się w jądrze komórek na które oddziałują.

Hormony te wytwarzane są z cholesterolu w

Hormony te wytwarzane są z cholesterolu w

gruczołach płciowych oraz korze nadnerczy.

gruczołach płciowych oraz korze nadnerczy.

HORMONY STEROIDOWE

HORMONY STEROIDOWE

TO POCHODNE

TO POCHODNE

CHOLESTEROLU

CHOLESTEROLU

HORMONY STEROIDOWE

HORMONY STEROIDOWE

KORY NADNERCZY

KORY NADNERCZY

•

Nadnercza są gruczołami dokrewnymi,

Nadnercza są gruczołami dokrewnymi,

których zewnętrzną część stanowi kora,

których zewnętrzną część stanowi kora,

a wewnętrzną rdzeń.

a wewnętrzną rdzeń.

•

Warstwa korowa wytwarza hormony

Warstwa korowa wytwarza hormony

steroidowe (sterydowe):

steroidowe (sterydowe):

•

GLIKOKORTYKOIDY

GLIKOKORTYKOIDY

•

MINERALOKORTYKOIDY

MINERALOKORTYKOIDY

•

oraz niewielką ilość hormonów

oraz niewielką ilość hormonów

płciowych.

płciowych.

GLIKOKORTYKOIDY-

GLIKOKORTYKOIDY-

FUNKCJE

FUNKCJE

FUNKCJE

FUNKCJE

GLIKOKORTYKOIDÓW

GLIKOKORTYKOIDÓW

•

Regulacja gospodarki

Regulacja gospodarki

węglowodanowej- pobudzanie

węglowodanowej- pobudzanie

glukoneogenezy (powstania

glukoneogenezy (powstania

glukozy z innych związków),

glukozy z innych związków),

sprzyjanie kumulacji glikogenu i

sprzyjanie kumulacji glikogenu i

oszczędności w zużywaniu

oszczędności w zużywaniu

glukozy.

glukozy.

FUNKCJE

FUNKCJE

GLIKOKORTYKOIDÓW

GLIKOKORTYKOIDÓW

•

Regulacja gospodarki białkami

Regulacja gospodarki białkami

hamowanie ich syntezy w

hamowanie ich syntezy w

większości narządów poza wątrobą,

większości narządów poza wątrobą,

nasilenie katabolizmu białek

nasilenie katabolizmu białek

.

.

FUNKJE

FUNKJE

GLIKOKORTYKOIDÓW

GLIKOKORTYKOIDÓW

•

Regulacja gospodarki lipidowej

Regulacja gospodarki lipidowej

stymulacja lipolizy (

stymulacja lipolizy (

ß

ß

–

–

oksydacja), prowadzącej do

oksydacja), prowadzącej do

podwyższenia poziomu wolnych

podwyższenia poziomu wolnych

kwasów tłuszczowych.

kwasów tłuszczowych.

DO NAJWAŻNIEJSZYCH

DO NAJWAŻNIEJSZYCH

GLIKOKORTYKOIDÓW

GLIKOKORTYKOIDÓW

ZALICZA SIĘ:

ZALICZA SIĘ:

•

Kortyzol

Kortyzol

•

Kortyzon

Kortyzon

•

Kortykosteron

Kortykosteron

KORTYZOL

KORTYZOL

FUNKCJE KORTYZOLU

FUNKCJE KORTYZOLU

•

Kortyzol

Kortyzol

jest najbardziej aktywnym ze

jest najbardziej aktywnym ze

wszystkich glikokortykosteroidów i

wszystkich glikokortykosteroidów i

podczas stresu odgrywa decydującą

podczas stresu odgrywa decydującą

rolę w regulowaniu procesów

rolę w regulowaniu procesów

metabolicznych.

metabolicznych.

•

Uwalnianie Kortyzolu do krążenia

Uwalnianie Kortyzolu do krążenia

gwarantuje utrzymanie odpowiedniego

gwarantuje utrzymanie odpowiedniego

poziomu adenozynotrifosforanu (ATP

poziomu adenozynotrifosforanu (ATP

-”energetyczna cząsteczka” komórek) w

-”energetyczna cząsteczka” komórek) w

organizmie.

organizmie.

FUNKCJE KORTYZOLU

FUNKCJE KORTYZOLU

•

Utrzymuje odpowiednie ciśnienie krwi

Utrzymuje odpowiednie ciśnienie krwi

•

Reguluje pracę układu

Reguluje pracę układu

odpornościowego

odpornościowego

KORTYZON

KORTYZON

•

Kortyzon-

Kortyzon-

steroidowy hormon kory

steroidowy hormon kory

nadnerczy, należący do

nadnerczy, należący do

kortykosteroidów powstaje przez

kortykosteroidów powstaje przez

utlenienie kortyzolu, uczestniczy w

utlenienie kortyzolu, uczestniczy w

glikoneogenezie, katabolizmie

glikoneogenezie, katabolizmie

białek, oraz jest stosowany w

białek, oraz jest stosowany w

lecznictwie.

lecznictwie.

KORTYZON

KORTYZON

KORTYKOSTERON

KORTYKOSTERON

•

Kortykosteron-

Kortykosteron-

steroidowy hormon kory

steroidowy hormon kory

nadnerczy, zaliczany do steroidowych

nadnerczy, zaliczany do steroidowych

glikokortykoidów ,

glikokortykoidów ,

wydzielany przez korę

wydzielany przez korę

nadnerczy do krwi, wiązany przez białko

nadnerczy do krwi, wiązany przez białko

nośnikowe, regulujące poziom wolnego,

nośnikowe, regulujące poziom wolnego,

aktywnego hormonu we krwi, wpływa na

aktywnego hormonu we krwi, wpływa na

metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek

metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek

(glikokortykoidy), metabolizowany w wątrobie

(glikokortykoidy), metabolizowany w wątrobie

do pochodnych sprzężonych z resztami kwasu

do pochodnych sprzężonych z resztami kwasu

glukuronowego, wydalanych następnie przez

glukuronowego, wydalanych następnie przez

nerki do moczu.

nerki do moczu.

KORTYKOSTERON

KORTYKOSTERON

MINERALOKORTYKOIDY

MINERALOKORTYKOIDY

FUNKCJE

FUNKCJE

MINERALOKORTYKOIDÓW

MINERALOKORTYKOIDÓW

Kora nadnerczy produkuje też należący do

Kora nadnerczy produkuje też należący do

mineralokortykoidów

mineralokortykoidów

aldosteron

aldosteron

. Jego

. Jego

wydzielanie jest pobudzane głównie

wydzielanie jest pobudzane głównie

przez niedobór jonów sodowych.

przez niedobór jonów sodowych.

•

Jego zadaniem jest regulacja wydalania

Jego zadaniem jest regulacja wydalania

jonów K+

jonów K+

,

,

Na+ i równowagi wodnej.

Na+ i równowagi wodnej.

•

Mineralokortykoidy zapewniają też

Mineralokortykoidy zapewniają też

prawidłową pobudliwość wszystkich

prawidłową pobudliwość wszystkich

mięśni.

mięśni.

ALDOSTERON

ALDOSTERON

•

Niedoczynność kory nadnerczy prowadzić

Niedoczynność kory nadnerczy prowadzić

może do choroby Addisona, która objawia się

może do choroby Addisona, która objawia się

poprzez narastające osłabienie zarówno

poprzez narastające osłabienie zarówno

organizmu jak i mięśni.

organizmu jak i mięśni.

Usunięcie kory nadnerczy powoduje:

Usunięcie kory nadnerczy powoduje:

•

Znaczny wzrost mocznika we krwi

Znaczny wzrost mocznika we krwi

•

Zaburzenia w gospodarce wodnej i mineralnej-

Zaburzenia w gospodarce wodnej i mineralnej-

wzmożone wydalanie z moczem jonów Na+, a

wzmożone wydalanie z moczem jonów Na+, a

zatrzymanie jonów K+

zatrzymanie jonów K+

•

Niedowład mięśni, śpiączkę, a w konsekwencji

Niedowład mięśni, śpiączkę, a w konsekwencji

tego śmierć.

tego śmierć.

Nadczynność nadnerczy doprowadzić może do

Nadczynność nadnerczy doprowadzić może do

obniżenia odporności, choroby Cushinga

obniżenia odporności, choroby Cushinga

(narastająca otyłość, zaczerwienienie i

(narastająca otyłość, zaczerwienienie i

zaokrąglenie twarzy)

zaokrąglenie twarzy)