FITOREMEDIACJA
FITOREMEDIACJA
- różnorodność metod
- różnorodność metod
w oczyszczaniu środowiska
w oczyszczaniu środowiska
Trzeszczkowska Justyna
Trzeszczkowska Justyna
II OŚ II st.
II OŚ II st.
FITOREMEDIACJA
FITOREMEDIACJA
- różnorodność metod
- różnorodność metod
w oczyszczaniu środowiska
w oczyszczaniu środowiska
Trzeszczkowska Justyna
Trzeszczkowska Justyna
II OŚ II st.
II OŚ II st.
Pojęcie fitoremediacji
Pojęcie fitoremediacji
technologia oczyszczania środowiska
technologia oczyszczania środowiska
(gleb, wód
(gleb, wód
gruntowych i powierzchniowych,
gruntowych i powierzchniowych,
osadów ściekowych i powietrza),
osadów ściekowych i powietrza),
wykorzystuje naturalne
wykorzystuje naturalne zdolności roślin
zdolności roślin
do
do pobierania
pobierania
i
i
gromadzenia
gromadzenia
substancji zanieczyszczających lub do ich
substancji zanieczyszczających lub do ich
biodegradacji
biodegradacji
(rozkładu wewnątrz tkanek roślinnych).
(rozkładu wewnątrz tkanek roślinnych).
metale
metale
wraz z zebraną masą roślinną mogą być
wraz z zebraną masą roślinną mogą być usunięte
usunięte
z zanieczyszczonego terenu.
z zanieczyszczonego terenu.
Rys historyczny
Rys historyczny
Phytoremediation
Phytoremediation
- tłumaczone na język polski jako
- tłumaczone na język polski jako
fitoremediacja
fitoremediacja
(fito- od gr. phytón
(fito- od gr. phytón roślina
roślina
,
,
remedy- od ang.
remedy- od ang. środek zaradczy
środek zaradczy
, lek),
, lek),
termin stosunkowo nowy,
termin stosunkowo nowy,
wykorzystanie roślin do oczyszczania środowiska jest
wykorzystanie roślin do oczyszczania środowiska jest
pomysłem z
pomysłem z XVII w.,
XVII w.,
pierwsze
pierwsze badania procesu
badania procesu
w skali technologicznej –
w skali technologicznej –
niespełna
niespełna 30 lat temu
30 lat temu
.
.
Technika fitoremediacji
Technika fitoremediacji
składowanie
składowanie
przez roślinę szkodliwych substancji
przez roślinę szkodliwych substancji w
w
korzeniach, liściach
korzeniach, liściach
i
i łodygach
łodygach
,
,
przetwarzanie
przetwarzanie
bardziej szkodliwych substancji, w wyniku
bardziej szkodliwych substancji, w wyniku
procesów zachodzących w roślinach, w mniej szkodliwe,
procesów zachodzących w roślinach, w mniej szkodliwe,
przenoszenie
przenoszenie
podczas „oddychania” rośliny zanieczyszczeń
podczas „oddychania” rośliny zanieczyszczeń
z gleby lub wody do powietrza,
z gleby lub wody do powietrza,
także
także organizmy
organizmy
(bakterie, owady) żyjące
(bakterie, owady) żyjące w pobliżu roślin
w pobliżu roślin
,
,
np. przy ich korzeniach, mogą spełniać rolę w oczyszczaniu
np. przy ich korzeniach, mogą spełniać rolę w oczyszczaniu
środowiska.
środowiska.
Mechanizm fitoremediacji
Mechanizm fitoremediacji
wykorzystanie
wykorzystanie trzech typów fizjologicznej odpowiedzi
trzech typów fizjologicznej odpowiedzi
roślin wobec obecnych w środowisku
roślin wobec obecnych w środowisku
substancji (
substancji (wykluczania
wykluczania
,
, akumulacji
akumulacji
oraz
oraz
hiperakumulacji
hiperakumulacji
).
).
Fitoremediacja może być stosowana
Fitoremediacja może być stosowana
do określenia stopnia zmiany jednej
do określenia stopnia zmiany jednej
formy składnika występującego
formy składnika występującego
w środowisku na inną np. z postaci
w środowisku na inną np. z postaci
mobilnej na związaną w biomasie.
mobilnej na związaną w biomasie.
Kierunki technologiczne
Kierunki technologiczne
w obrębie metody
w obrębie metody
Fitoremediacja
Fitodegradacja
Fitoekstrakcja
Fitostabilizacja
Fitowolatalizacja
Ryzofiltracja
Ryzodegradacja
Kontrola hydrauliczna drzew
Fitodegradacja
Fitodegradacja
zastosowanie dla
zastosowanie dla wód powierzchniowych i gruntowych
wód powierzchniowych i gruntowych
,
,
gleby
gleby
w obrębie ryzosfery,
w obrębie ryzosfery,
usuwanie
usuwanie związków ropopochodnych, pozostałości
związków ropopochodnych, pozostałości
substancji wybuchowych, chlorowcopochodnych
substancji wybuchowych, chlorowcopochodnych
węglowodorów, herbicydów,
węglowodorów, herbicydów,
pobieranie i rozkład
pobieranie i rozkład
substancji organicznych przez rośliny,
substancji organicznych przez rośliny,
pod wpływem wytwarzanych przez roślinę
pod wpływem wytwarzanych przez roślinę enzymów
enzymów
,
,
wewnątrz
wewnątrz
tkanek,
tkanek,
wykorzystywane rośliny:
wykorzystywane rośliny:
mieszańcowa wierzba,
mieszańcowa wierzba,
mieszańcowa topola.
mieszańcowa topola.
Fitoekstrakcja
Fitoekstrakcja
(fitoakumulacja)
(fitoakumulacja)
zastosowanie głównie dla
zastosowanie głównie dla gleby
gleby
, ale także
, ale także powietrza i
powietrza i
wody
wody
,
,
usuwanie
usuwanie zanieczyszczeń nieorganicznych
zanieczyszczeń nieorganicznych
, przeważnie
, przeważnie
metali ciężkich
metali ciężkich
,
,
pobieranie przez korzenie
pobieranie przez korzenie
roślin obecnych w glebie
roślin obecnych w glebie
toksycznych zanieczyszczeń metalicznych (razem z wodą i
toksycznych zanieczyszczeń metalicznych (razem z wodą i
związkami odżywczymi niezbędnymi dla ich wzrostu), ich
związkami odżywczymi niezbędnymi dla ich wzrostu), ich
translokacja
translokacja
w roślinie i
w roślinie i magazynowanie
magazynowanie
w
w
organach nadziemnych
organach nadziemnych
(nowych pędach i liściach);
(nowych pędach i liściach);
roślinę usuwa się.
roślinę usuwa się.
hiperakumulacja
hiperakumulacja
pobieranie i kumulowanie
pobieranie i kumulowanie
przez rośliny substancji (metali
przez rośliny substancji (metali
ciężkich) w ilościach
ciężkich) w ilościach znacznie przewyższających
znacznie przewyższających
ich
ich
stężenie w środowisku (glebie)
stężenie w środowisku (glebie)
hiperakumulatory
hiperakumulatory
akumulują w organizmie ilości przekraczające
akumulują w organizmie ilości przekraczające
dla Cd > 100 mg, Ni, Cu >1000 mg, Pb > 800 mg,
dla Cd > 100 mg, Ni, Cu >1000 mg, Pb > 800 mg,
Mn, Zn > 10000 mg
Mn, Zn > 10000 mg
(w 1 kg suchej masy),
(w 1 kg suchej masy),
ok. 400 gatunków
ok. 400 gatunków
,
,
na terenie Europy należą one do dwóch rodzajów:
na terenie Europy należą one do dwóch rodzajów:
smogliczki
smogliczki
(
(
Alyssum
Alyssum
) oraz
) oraz tobołki
tobołki
(
(
Thlaspi
Thlaspi
) (Ni, Zn, Pb i Cd).
) (Ni, Zn, Pb i Cd).
wykorzystywane rośliny:
wykorzystywane rośliny:
tobołek alpejski, gorczyca sarepska , lucerna, wierzba witwa,
tobołek alpejski, gorczyca sarepska , lucerna, wierzba witwa,
gryka.
gryka.
Efektywność procesu można zwiększyć przez:
Efektywność procesu można zwiększyć przez:
dodanie do gleby substancji, ułatwiających pobieranie
dodanie do gleby substancji, ułatwiających pobieranie
metali przez korzenie oraz ich transport do organów
metali przez korzenie oraz ich transport do organów
nadziemnych, m.in.
nadziemnych, m.in. czynników chelatujących
czynników chelatujących
(EDTA),
(EDTA),
obniżenie pH
obniżenie pH
gleby,
gleby,
dobór
dobór odpowiednich nawozów
odpowiednich nawozów
,
,
zachowanie właściwych
zachowanie właściwych terminów sadzenia i zbiorów
terminów sadzenia i zbiorów
,
,
zastosowanie innych
zastosowanie innych zabiegów agrotechnicznych
zabiegów agrotechnicznych
.
.
Fitostabilizacja
Fitostabilizacja
zastosowanie dla
zastosowanie dla gleby
gleby
i
i wód gruntowych
wód gruntowych
,
,
usuwanie
usuwanie zanieczyszczeń organicznych
zanieczyszczeń organicznych
i
i nieorganicznych
nieorganicznych
,
,
unieruchomienie
unieruchomienie
zanieczyszczeń w medium i
zanieczyszczeń w medium i zmniejszenie
zmniejszenie
ich
ich
dostępności
dostępności
w środowisku,
w środowisku,
zanieczyszczona gleba
zanieczyszczona gleba zabezpieczana
zabezpieczana
jest przed jej dalszą
jest przed jej dalszą degradacją
degradacją
wskutek
wskutek
erozji
erozji
, a przede wszystkim następuje
, a przede wszystkim następuje
blokada
blokada
i
i uniemożliwienie
uniemożliwienie
migracji
migracji
nagromadzonych w niej zanieczyszczeń.
nagromadzonych w niej zanieczyszczeń.
Fitowolatalizacja
Fitowolatalizacja
(fitoewaporacja)
(fitoewaporacja)
zastosowanie do usuwania
zastosowanie do usuwania lotnych zanieczyszczeń
lotnych zanieczyszczeń
,
,
niektórych
niektórych lotnych związków organicznych
lotnych związków organicznych
, np.
, np.
rozpuszczalniki chloroorganiczne,
rozpuszczalniki chloroorganiczne, zanieczyszczeń
zanieczyszczeń
nieorganicznych
nieorganicznych
, np. arsenu, rtęci, selenu oraz ich
, np. arsenu, rtęci, selenu oraz ich lotnych
lotnych
połączeń.
połączeń.
pobieranie
pobieranie
zanieczyszczenia przez roślinę, a następnie
zanieczyszczenia przez roślinę, a następnie
transpiracja
transpiracja
zanieczyszczenia przeprowadzonego w stan
zanieczyszczenia przeprowadzonego w stan
lotny lub jego zmodyfikowanej formy do atmosfery,
lotny lub jego zmodyfikowanej formy do atmosfery,
wykorzystywane rośliny: traganek groniasty i gorczyca
wykorzystywane rośliny: traganek groniasty i gorczyca
sarepska.
sarepska.
Ryzofiltracja
Ryzofiltracja
(filtracja korzeniowa)
(filtracja korzeniowa)
oczyszczaną matrycą jest
oczyszczaną matrycą jest środowisko gruntowo-wodne
środowisko gruntowo-wodne
,
,
zanieczyszczone
zanieczyszczone woda
woda
lub
lub ścieki
ścieki
.
.
do usuwania zanieczyszczeń
do usuwania zanieczyszczeń organicznych
organicznych
i
i
nieorganicznych
nieorganicznych
,
,
adsorpcja i absorpcja
adsorpcja i absorpcja
zanieczyszczeń znajdujących się w
zanieczyszczeń znajdujących się w
roztworze wodnym
roztworze wodnym przez korzenie
przez korzenie
roślin.
roślin.
Ryzodegradacja
Ryzodegradacja
(biodegradacja ryzosferyczna)
(biodegradacja ryzosferyczna)
zachodzi przede wszystkim w
zachodzi przede wszystkim w strefie korzeniowej
strefie korzeniowej
rośliny,
rośliny,
zastosowanie przy oczyszczaniu terenów zanieczyszczonych
zastosowanie przy oczyszczaniu terenów zanieczyszczonych
substancjami organicznymi
substancjami organicznymi
podlegającymi
podlegającymi aktywnej
aktywnej
biologicznej degradacji
biologicznej degradacji
i
i przekształceniu
przekształceniu
w
w
inne
inne proste
proste
i
i nieuciążliwe związki
nieuciążliwe związki
chemiczne,
chemiczne,
wydzielanie
wydzielanie
przez rośliny
przez rośliny naturalnych substancji
naturalnych substancji
(cukrów,
(cukrów,
alkoholi, kwasów organicznych)
alkoholi, kwasów organicznych)
w sferze korzeniowej,
w sferze korzeniowej,
stworzenie
stworzenie optymalnych warunków
optymalnych warunków
życia dla
życia dla mikroorganizmów
mikroorganizmów
prowadzących biodegradację,
prowadzących biodegradację,
Prowadzi do
Prowadzi do stabilizacji terenu
stabilizacji terenu
zabezpieczając go przed erozją.
zabezpieczając go przed erozją.
Kontrola hydrauliczna drzew
Kontrola hydrauliczna drzew
skażona woda gruntowa
skażona woda gruntowa
jest intensywnie wchłaniana przez
jest intensywnie wchłaniana przez
mocno rozwiniętą
mocno rozwiniętą strefę korzeniową
strefę korzeniową
drzew.
drzew.
Sposoby usuwania
Sposoby usuwania
ksenobiotyków
ksenobiotyków
pobieranie
pobieranie
ksenobiotyków
ksenobiotyków przez korzenie
przez korzenie
,
,
następnie ich
następnie ich transport
transport
do
do części nadziemnych
części nadziemnych
skąd są
skąd są usuwane
usuwane
,
,
degradacja
degradacja
zanieczyszczeń w
zanieczyszczeń w ryzosferze
ryzosferze
dzięki współpracy roślin z
dzięki współpracy roślin z mikroorganizmami.
mikroorganizmami.
Wymagania stawiane roślinom
Wymagania stawiane roślinom
stosowanym w fitoremediacji
stosowanym w fitoremediacji
duża akumulacja
duża akumulacja
metali ciężkich,
metali ciężkich,
odporność
odporność
na pobierane
na pobierane jony metali
jony metali
,
,
odporność na
odporność na toksyczne substancje
toksyczne substancje
znajdujące się
znajdujące się
w zanieczyszczonych glebach,
w zanieczyszczonych glebach,
rozbudowany
rozbudowany
system korzeniowy,
system korzeniowy,
wysoki stopień przemieszczania
wysoki stopień przemieszczania
metali z korzenia
metali z korzenia
do części nadziemnych,
do części nadziemnych,
duży
duży
przyrost biomasy w
przyrost biomasy w krótkim
krótkim
czasie,
czasie,
łatwa
łatwa
uprawa i zbiory,
uprawa i zbiory,
możliwość
możliwość wielokrotnej
wielokrotnej
uprawy w ciągu roku.
uprawy w ciągu roku.
Fitoremediacja jest oparta na zdolnościach akumulacyjnych
Fitoremediacja jest oparta na zdolnościach akumulacyjnych
roślin zaliczanych do rodzin:
roślin zaliczanych do rodzin: Wierzbowate, Wiechlinowate,
Rdestowate, Różowate, Brzozowate czy Bobowate.
Rośliny z rodziny Topoli ( łac.
Rośliny z rodziny Topoli ( łac.
Salicaceae
Salicaceae
)
)
silnie rozwinięty system korzeniowy sięgający do
silnie rozwinięty system korzeniowy sięgający do
kilku metrów w głąb ziemi,
kilku metrów w głąb ziemi,
cechują się intensywną transpiracją,
cechują się intensywną transpiracją,
usuwają z gruntu na zasadzie
usuwają z gruntu na zasadzie ewaporacji
ewaporacji
:
: toluen,
toluen,
benzen, fenol, m-ksylen, pentachlorofenol
benzen, fenol, m-ksylen, pentachlorofenol
dzięki
dzięki ryzodegradacji
ryzodegradacji
unieszkodliwiają m.in.:
unieszkodliwiają m.in.:
benzen, o-ksylen, toluen.
benzen, o-ksylen, toluen.
wykorzystywane są w
wykorzystywane są w ochronie wód gruntowych
ochronie wód gruntowych
przed
przed nawozami
nawozami
oraz
oraz pestycydami
pestycydami
stosowanymi w
stosowanymi w
rolnictwie.
rolnictwie.
Szereg roślin akumulujących
Szereg roślin akumulujących
ze względu na zawartość niektórych metali
ze względu na zawartość niektórych metali
mniszek > skrzyp > trawy > sałata > kukurydza
mniszek > skrzyp > trawy > sałata > kukurydza
tobołek > szpinak > sałata > wierzba > słoma jęczmienia >
tobołek > szpinak > sałata > wierzba > słoma jęczmienia >
trawy
trawy
kapusta sitowata > kapusta pekińska > trawy > zboża > liście
kapusta sitowata > kapusta pekińska > trawy > zboża > liście
buraków > ziemniaki > sałata > marchew
buraków > ziemniaki > sałata > marchew
tobołki alpejskie > zboża > cebula > sałata > szpinak >
tobołki alpejskie > zboża > cebula > sałata > szpinak >
kukurydza
kukurydza
Inne rośliny
Inne rośliny
stosowane w fitoremediacji
stosowane w fitoremediacji
Lucerna
Lucerna
Firletka pęcherzykowata
Firletka pęcherzykowata
Gorczyca hinduska
Gorczyca hinduska
Bukszpan
Bukszpan
Rośliny złożone
Rośliny złożone
Wilczomlecz
Wilczomlecz
Pomidory
Pomidory
Topola
Topola
- degraduje
- degraduje węglowodowy
węglowodowy
,
,
- akumuluje
- akumuluje Zn
Zn
i
i Cu
Cu
,
,
- akumuluje
- akumuluje Se
Se
,
, S
S
,
, Pb
Pb
,
, Cu
Cu
,
,
- akumuluje
- akumuluje Ni
Ni
,
,
- akumulują
- akumulują Sr
Sr
i
i Cs
Cs
,
,
- akumuluje
- akumuluje Ni
Ni
,
,
- akumulują
- akumulują Pb
Pb
,
,
- akumuluje
- akumuluje pestycydy
pestycydy
oraz
oraz
rozpuszczalniki
rozpuszczalniki
.
.
Unieszkodliwianie
Unieszkodliwianie
zakumulowanych
zakumulowanych
metali ciężkich
metali ciężkich
W zależności od metody i sposobu akumulacji metali:
W zależności od metody i sposobu akumulacji metali:
usuwanie
usuwanie
nasyconych metalami
nasyconych metalami części nadziemnych
części nadziemnych
roślin,
roślin,
usuwanie
usuwanie całych roślin
całych roślin
nasyconych metalami
nasyconych metalami wraz z
wraz z
korzeniami
korzeniami
.
.
masę zieloną obrabia się termicznie (
masę zieloną obrabia się termicznie (spalanie
spalanie
),
),
zmniejszając jej objętość do minimum mineralnego (ok. 1%
zmniejszając jej objętość do minimum mineralnego (ok. 1%
biomasy),
biomasy),
popioły
popioły
z dużą ilością metali ciężkich (do 20%) składuje w
z dużą ilością metali ciężkich (do 20%) składuje w
wydzielonych kwaterach
wydzielonych kwaterach
na wysypiskach
na wysypiskach materiałów
materiałów
niebezpiecznych
niebezpiecznych
.
.
Szybka rekultywacja
Szybka rekultywacja
skażonego metalami ciężkimi
skażonego metalami ciężkimi
środowiska
środowiska
Należy:
Należy:
odpowiednio dobrać gatunki
odpowiednio dobrać gatunki
intensywnie pobierające te
intensywnie pobierające te
metale,
metale,
zebrać rośliny
zebrać rośliny
w fazach rozwojowych, kiedy
w fazach rozwojowych, kiedy wykazują
wykazują
maksymalne stężenie
maksymalne stężenie
zgromadzonych metali.
zgromadzonych metali.
Praktyczne zastosowanie
Praktyczne zastosowanie
fitoremediacji
fitoremediacji
w Europie i USA
w Europie i USA
z powodzeniem w praktyce stosuje się fitoremediację
z powodzeniem w praktyce stosuje się fitoremediację
od lat
od lat 80-tych XX wieku
80-tych XX wieku
,
,
w Polsce
w Polsce
niestety wciąż jeszcze
niestety wciąż jeszcze niespopularyzowana
niespopularyzowana
.
.
Pierwsze poważne testy tej metody rekultywacji gleb:
Pierwsze poważne testy tej metody rekultywacji gleb:
Czarnobyl
Czarnobyl
(Ukraina)
(Ukraina) Detroit
Detroit
(USA)
(USA)
* gleba i woda gruntowa
* gleba i woda gruntowa
* gleba
* gleba
*
* in-situ
in-situ
*
* ex-situ
ex-situ
90%
90%
↓ w ciągu
↓ w ciągu 10 dni
10 dni
.
.
Zalety fitoremediacji
Zalety fitoremediacji
prostota,
prostota,
niewielkie wymagania sprzętowe,
niewielkie wymagania sprzętowe,
niewielkie nakłady kapitałowe
niewielkie nakłady kapitałowe
w odniesieniu do innych metod
w odniesieniu do innych metod
oczyszczania,
oczyszczania,
możliwość zastosowania w miejscu występowania skażenia (
możliwość zastosowania w miejscu występowania skażenia (in situ
in situ
),
),
minimalna inwazyjność
minimalna inwazyjność
na środowisko oraz walory estetyczne,
na środowisko oraz walory estetyczne,
wysoka efektywność
wysoka efektywność
i
i skuteczność
skuteczność
działania dla wybranych
działania dla wybranych
substancji,
substancji,
zwarty system korzeniowy stosowanych roślin
zwarty system korzeniowy stosowanych roślin chroni glebę przed
chroni glebę przed
erozją,
erozją,
powszechna aprobata
powszechna aprobata
opinii publicznej.
opinii publicznej.
Najkorzystniejsza w kulturach
Najkorzystniejsza w kulturach długoterminowych
długoterminowych
i wielkoobszarowych
i wielkoobszarowych
(np. leśnych), po uprzednim
(np. leśnych), po uprzednim
zastosowaniu innych
zastosowaniu innych metod rekultywacji
metod rekultywacji
gleb
gleb
(np. wykorzystaniu szczepionek Efektywnych
(np. wykorzystaniu szczepionek Efektywnych
Mikroorganizmów).
Mikroorganizmów).
Wady fitoremediacji
Wady fitoremediacji
stosunkowo
stosunkowo długi czas uzyskiwania efektów
długi czas uzyskiwania efektów
oczyszczania
oczyszczania
związany z rozwojem roślin, a więc z
związany z rozwojem roślin, a więc z
okresami wegetacyjnymi (pośrednio z
okresami wegetacyjnymi (pośrednio z
warunkami klimatycznymi),
warunkami klimatycznymi),
skuteczność działania
skuteczność działania tylko w płytkich warstwach
tylko w płytkich warstwach
gleby
gleby
(zależnie od głębokości systemu korzeniowego),
(zależnie od głębokości systemu korzeniowego),
wymaganie
wymaganie
odpowiednio
odpowiednio dużych powierzchni
dużych powierzchni
do
do
stosowania zabiegów agrotechnicznych,
stosowania zabiegów agrotechnicznych,
powolny wzrost i
powolny wzrost i specyficzne wymagania
specyficzne wymagania
pokarmowe i
pokarmowe i
wilgotnościowe wielu hiperakumulatorów,
wilgotnościowe wielu hiperakumulatorów,
różna tolerancja
różna tolerancja
na inne zanieczyszczenia, zasolenie gleby
na inne zanieczyszczenia, zasolenie gleby
itd.,
itd.,
w przypadku jednorocznych roślin -
w przypadku jednorocznych roślin - problem z
problem z
zagospodarowaniem plonu
zagospodarowaniem plonu
, który nie nadaję się do
, który nie nadaję się do
skarmiania zwierząt,
skarmiania zwierząt,
akumulowanie bardzo wysokich stężeń kontaminatu
akumulowanie bardzo wysokich stężeń kontaminatu
(hiperakumulacji) w tkankach roślin nastręcza
(hiperakumulacji) w tkankach roślin nastręcza
konieczność
konieczność
poddania zielonej masy odpowiednim
poddania zielonej masy odpowiednim
procesom
procesom unieszkodliwiania
unieszkodliwiania
,
,
części roślinne nasycone związkami toksycznymi
części roślinne nasycone związkami toksycznymi mogą
mogą
przenikać do obiegu żywności
przenikać do obiegu żywności
,
,
nie poznana
nie poznana
w wielu przypadkach
w wielu przypadkach toksyczność
toksyczność
i
i
biologiczne własności produktów biodegradacji.
biologiczne własności produktów biodegradacji.
Badania naukowców
Badania naukowców
Koncentrują się na:
Koncentrują się na:
wyjaśnieniu mechanizmów
wyjaśnieniu mechanizmów
, dzięki którym rośliny są
, dzięki którym rośliny są
odporne na działanie dużych stężeń ksenobiotyków,
odporne na działanie dużych stężeń ksenobiotyków,
poszukiwaniu
poszukiwaniu genów odpowiedzialnych za akumulację
genów odpowiedzialnych za akumulację
, co
, co
umożliwi wszczepienie wyizolowanych, właściwych genów
umożliwi wszczepienie wyizolowanych, właściwych genów
gatunkom szybciej rosnącym,
gatunkom szybciej rosnącym,
poszukiwaniu substancji (np. kwas cytrynowy)
poszukiwaniu substancji (np. kwas cytrynowy)
i mikroorganizmów
i mikroorganizmów wspomagających
wspomagających
akumulację
akumulację
.
.
Podsumowanie
Podsumowanie
Fitoremediacja
jest uzupełnieniem konwencjonalnych metod oczyszczania
środowiska z metali toksycznych,
pozwala przekształcić substancje szkodliwe w mniej szkodliwe.
procesy nie wymagają wprowadzenia innych pierwiastków i
energii.
umiejętny dobór odpowiednich gatunków roślin zwiększa
efektywność oczyszczania.
badania genetyczne umożliwiają wygenerowanie w roślinach
cech pożądanych w procesach fitoremediacji.
możliwe jest zachowanie równowagi ekologicznej w przyrodzie.
należy znaleźć dobry sposób unieszkodliwiania lub
zagospodarowania biorących udział w fitoremediacji roślin (lub
ich części).
powinno się prowadzić dalsze badania właściwości produktów
biodegradacji zanieczyszczeń.
Literatura
Literatura
Błaszczyk: „Mikroorganizmy w ochronie środowiska”. Wyd. Naukowe
Błaszczyk: „Mikroorganizmy w ochronie środowiska”. Wyd. Naukowe
PWN, Warszawa 2007. rozdz. 10, 157-174.
PWN, Warszawa 2007. rozdz. 10, 157-174.
Buczkowski, Kondzielski, Szymański: „Metody remediacji gleb
Buczkowski, Kondzielski, Szymański: „Metody remediacji gleb
zanieczyszczonych metalami ciężkimi” Uniwersytet Mikołaja
zanieczyszczonych metalami ciężkimi” Uniwersytet Mikołaja
Kopernika, Toruń 2002 r.
Kopernika, Toruń 2002 r.
Chudyk: „Fitoremediacja wód zanieczyszczonych metalami ciężkimi z
Chudyk: „Fitoremediacja wód zanieczyszczonych metalami ciężkimi z
wykorzystaniem roślin z rodziny Salviniaceae”, Politechnika Wrocławska,
wykorzystaniem roślin z rodziny Salviniaceae”, Politechnika Wrocławska,
2005 r.
2005 r.
Gawronski: „Biotechnologia Srodowiskowa – Fitoremediacja”, PWN.
Gawronski: „Biotechnologia Srodowiskowa – Fitoremediacja”, PWN.
Rozdzial:7.9 s.p455-461
Rozdzial:7.9 s.p455-461
Kubica: „Bioremediacja – metoda uzdrawiania środowiska”, Aura 6/2000
Kubica: „Bioremediacja – metoda uzdrawiania środowiska”, Aura 6/2000
Porębska: „Ocena przydatności roślin w remediacji gleb
Porębska: „Ocena przydatności roślin w remediacji gleb
zanieczyszczonych metalami ciężkimi”, 1999
zanieczyszczonych metalami ciężkimi”, 1999
Włodkowic, Tomaszewska (2003): „Podstawy technologii fitoremediacji
Włodkowic, Tomaszewska (2003): „Podstawy technologii fitoremediacji
zanieczyszczeń ropopochodnych”, „Zanieczyszczenie środowiska
zanieczyszczeń ropopochodnych”, „Zanieczyszczenie środowiska
produktami naftowymi i innymi antropogennymi zanieczyszczeniami
produktami naftowymi i innymi antropogennymi zanieczyszczeniami
organicznym, ich analityka, monitoring i usuwanie w aspekcie integracji
organicznym, ich analityka, monitoring i usuwanie w aspekcie integracji
z UE”, Poznań, 2005 r., s. 43-52.
z UE”, Poznań, 2005 r., s. 43-52.
Wójcik, Tomaszewska: „Biotechnologia w remediacji zanieczyszczeń
Wójcik, Tomaszewska: „Biotechnologia w remediacji zanieczyszczeń
organicznych”, Biotechnologia 4 (71) 2005, s. 156-172.
organicznych”, Biotechnologia 4 (71) 2005, s. 156-172.