Oszustwa 

finansowe

Opracował : Jacek Sokołowski

Pranie brudnych pieniędzy

Pranie brudnych pieniędzy – jest to 

procedura wprowadzenia do legalnego 

obrotu kapitału uzyskanego ze 

wszelkiego rodzaju nielegalnej 

działalności, np. handlu narkotykami, 

przemytu, itp.

 

Swoją nazwę zawdzięcza 

Chicagowskiemu mafiozo Al'owi 

Capone, który to dla legalizacji swojego 

kapitału tworzył sieć usług handlowych 

(głownie pralni), zawyżając oficjalne 

przychody z ich działalności. 

Al Capone

  W latach ~1923-1931 nielegalne 

dochody  tego  pochodzącego  z 

Włoch  gangtera  utrzymywały  się 

mniej  więcej  na  poziomie  10 

milionów  dolarów  rocznie,  co  na 

ów czasy było niebotyczną sumą. 

Jego 

działalnośc 

dotyczyła 

prowadzenia  barów  z  alkoholem 

w  czasach  prohibicji,  domów 

publicznych, a także zabójstw na 

zlecenie  i  przemytu.  Al  Capone, 

dla 

zalegalizowania 

swych 

funduszy  prowadził  działalność 

usługową jako, że ta była trudna 

do  skontrolowania  i  obarczona 

niskimi podatkami. Mimo tego, w 

1932  roku  został  skazany  za 

oszustwa 

księgowe, 

za 

co 

otrzymał karę 11 lat więzienia. Al 

Capone  zmarł  25  stycznia  1947 

roku.

Bernard Madoff i 

piramida finansowa

  Do czasu aresztowania w 2008 roku, 

Bernard  Madoff  był  jednym  z  guru 

inwestycyjnych 

światowej  giełdy. 

Jako  prezes  rady  dyrektorów  rynku 

NASQAD 

stworzył 

piramidę 

finansową, która polegała na tym, że 

podjęte 

zobowiązania 

wobec 

inwestorów 

spłacał 

funduszami 

pozyskanymi  od  kolejnych,  których 

zachęcił  do  inwestycji.  Oszukał  w 

ten 

sposób 

banki 

światowe, 

profesjonalne  instytucje  finansowe, 

oraz 

ok. 

4000 

prywatnych 

inwestorów  na  łączną  kwotę  ok.  65 

000 000 000 $.

  Udawało  mu  się  to  do  momentu,  w 

którym  wybuchł  kryzys  i  jego 

piramida  legła  w  gruzach.  Pryzmat 

wśród  oszukanych  przez  Madoffa 

podziela hiszpański bank Santander, 

który  powierzył  mu  ok.  3  mld 

dolarów.  W  2009  roku  Bernard 

Madoff  został  skazany  na  150  lat 

pozbawienia wolności. . 

Bernard 

Ebbers & 

WorldCom

  W  2001  roku  Bernard  Ebbers, 

ówczesny  szef  drugiej  co  do 

wielkości 

firmie 

telekomunikacyjnej  w  Stanach 

Zjednoczonych 

– 

WorldCom'u 

ukrył 

w 

sprawozdaniach 

finansowych  wydatki  rzędu  4  mld 

dolarów, 

zawyżając  tak  zyski 

firmy o 3,3 mld. Wprowadził w ten 

sposób w błąd tysiące inwestorów, 

a  jego  koncern  zbankturował.  Po 

wybuchu 

skandalu 

całkowita 

wartość akcji WorldComu spadła o 

blisko  180  mld  dol.  Niesforny 

Amerykanin  został  skazany  w 

2005  roku  na  karę  25  lat 

pozbawienia  wolności.  Dziś  takie 

oszustwa 

są 

coraz 

mniej 

popularne,  gdyż  w  zdecydowanej 

większości 

są 

łatwe 

do 

zdiagnozowania.

Raj 

Rajarantnam i 

afera 

giełdowa

  Raj  Rajarantnam,  czarnoskóry 

miliarder  pochodzący  ze  Sri-Lanki 

został  13  października  2011  roku 

skazany  na  11  lat  więzienia  za 

udział 

w 

największej 

aferze 

giełdowej 

ostatnich 

lat.

 

Założycielowi 

funduszu 

„Galleon 

Group”  zarzucono  m.  in.  zarabianie 

na  poufnych  informacjach  ze  spółek 

giełdowych.  Współpracował  on  m.in. 

Z 

Raivem 

Goelem 

z 

działu 

finansowego 

Intela, 

Daniellem 

Chiesem  –  analitykiem  finansowym 

IBM  oraz  członkami  firmy  doradczej 

McKinsey.  W  aferę  zamieszany  był 

m.in.  były  wiceprezes  IBM.  Nie 

wiadomo  dokładnie,  ile  na  lewych 

interesach  zyskał  sam  Rajarantnam, 

ale  patrząc  na  kwoty,  które  wypłacał 

wielu  informatorom  (500-750  tys. 

Dolarów  rocznie),  nie  były  to  małe 

pieniądze.

Wu Ying, czyli 

czemu nie warto 

oszukiwać w 

Chinach

    W  wieku  29  lat  Wu  Ying  została 

skazana  przez  Chiński  sąd  na 

karę  śmierci  za  zdefraudowanie 

ponad 56 mln dolarów. Mimo, że 

przy 

poprzednich 

przedstawionych  przeze  mnie 

postaciach to kwota niewielka, to 

chiński 

rząd 

postanowił 

wystraszyć  w  ten  sposób  innych 

obywateli 

od 

tego 

typu 

działalności. Pieniądze, które Wu 

Ying  otrzymywała  od  swoich 

kontrahentów, 

przeznaczała 

chociażby  na  spłatę  kredytów 

oraz  kupno  dóbr  luksusowych. 

Straty,  jakie  ponieśli  inwestorzy 

wyniosły 773 miliony Juanów. 

Afera FOZZ

Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego był to fundusz 

powołany 15 lutego 1989 roku przez Sejm PRL, jako jeden z 

państwowych funduszy celowych, którego oficjalnym celem była 

spłata polskiego zadłużenia zagranicznego oraz gromadzenie i 

gospodarowanie środkami finansowymi przeznaczonymi na ten 

cel. W rzeczywistości, zadaniem funduszu było skupowanie na 

wtórnym rynku zagranicznych długów PRL po znacznie 

obniżonych cenach, wynikających z niskich notowań długu.

Ekonomiczny sens istnienia funduszu polegał na znacznym 

obniżeniu wielkości długu wobec zagranicznych wierzycieli, 

którzy de facto zgadzali się na utratę dużej części swoich 

wierzytelności w zamian za szybkie odzyskanie stosunkowo 

niewielkiej jej części na wtórnym rynku. Wykup długów odbywał 

się przez "podstawione", często stworzone w tym celu spółki. 

Operacja ta była niezgodna z obowiązującym prawem 

międzynarodowym, stąd też przeprowadzana była w tajemnicy.

W praktyce działalność Funduszu doprowadziła do jednej z 

największych w historii III RP defraudacji środków publicznych 

oraz kilkunastoletniego procesu sądowego. Do 2011 roku FOZZ 

funkcjonuje wciąż jako instytucja "w likwidacji", a utrzymanie 

biura likwidacyjnego kosztuje ok. 1 mln zł rocznie.

Afera FOZZ, c.d.

Ustalono, iż w latach 1989-1990 FOZZ otrzymał na swoje 

zadania 9,9 bln starych złotych (ok. 1,7 mld USD), za które 

mógł wykupić długi o wartości 7,6 mld USD przy rynkowej 

cenie polskiego zadłużenia wynoszącej 22 centy za 1 dolar 

wartości nominalnej długu. Miało to doprowadzić do 

zmniejszenia wartości zadłużenia zagranicznego Polski o 

tę kwotę w 1990 roku. W rzeczywistości FOZZ na cele 

statutowe wydał jedynie 69 mln dolarów nabywając dług o 

nominalnej wartości 272 mln dolarów.

Nadużycie zarządu FOZZ objęte aktem oskarżenia polegało 

na tym, że około 100 mln dolarów zostało 

wytransferowane na konta różnych podmiotów 

ulokowanych w rajach podatkowych lub spółek w 9 

krajach europejskich oraz USA, które wkrótce potem 

przestały być wypłacalne. Na wykup zadłużenia 

przeznaczono około 60 mln dolarów.

Według aktu oskarżenia Skarb Państwa stracił z powodu 

afery FOZZ: 119,5 mln USD, 9,6 mln DEM, 16,8 mln FRF, 

125 mln BEF oraz 35,9 mld starych zł polskich (3,59 mln 

PLN). Łączne straty wynosiły 334 mln nowych zł (po 

kursie z 31 grudnia 1995 – 2,4680 PLN za 1 USD)!

Grzegorz Żemek, 

dyrektor generalny 

zarządu FOZZ

Janina Chim, 

zastępca dyrektora

Mafia węglowa i afera 

węglowa

Za pojęcie „Mafii węglowej” przyjęło się uważać nazwe struktur 

czerpiących zyski z nielegalnej działalności w dziedzinie pośrednictwa 

handlu węglem. Głowne kierunki działalności tejże mafii to : 

    * fałszowanie tzw. "klasówek" czyli dokumentów poświadczających klasę 

jakości węgla; firmy kupowały od kopalni węgiel najniższej jakości, 

fałszowały świadectwa a następnie sprzedawały go jako węgiel wysokiej 

jakości np. elektrowniom, które kupowały go po atrakcyjnej cenie, zaś na 

fałszerstwo zarówno dostawcy jak i odbiorcy przymykali oczy dzięki 

wysokim łapówkom

    * odroczone terminy płatności dla pośredników, podczas gdy odbiorcy 

końcowi płacili za węgiel natychmiast, co pozwalało firmom 

pośredniczącym obracać wielomilionowymi kwotami i pomnażać zysk

    * brak płatności za węgiel dostarczony przez kopalnie, który był 

sprzedawany z zyskiem a firma unikała odpowiedzialności przez 

ogłoszenie bankructwa lub odstąpienie od roszczeń przez wierzyciela w 

zamian za łapówkę dla osób na stanowiskach kierowniczych; w ten 

sposób funkcjonowała firma "Agencja Kmiecik" należąca do skazanej 

Barbary Kmiecik, znanej jako świadek w sprawie Barbary Blidy; firma 

Kmiecik oszukała kopalnie łącznie na kilkadziesiąt milionów złotych

    * sprzedaż wyeksploatowanego sprzętu górniczego, który kopalnie 

sprzedawały do złomowania a który następnie odsprzedawano im jako 

nowy, dodatkowo podpisując kontrakty na serwisowanie (co mogło 

doprowadzić m.in. do katastrof górniczych w kopalniach Jas-Mos (2002) i 

Halemba (2006).

Mafia węglowa i afera 

giełdowa, c.d.

Zyski "mafii węglowej" i równocześnie straty Skarbu Państwa za 

ostatnie kilkanaście lat działalności oceniono w 2006 roku na 50 

mld złotych. W wielowątkowych sprawach nadużyć z lat 1994-

1998 toczy się postępowanie prokuratorskie, w grudniu 2007 

skierowane do sądu z czwórką oskarżonych - Wiesław Karoń (były 

wiceprezes Rudzkiej Spółki Węglowej), Jerzy Harasimowicz (były 

prezes Nadwiślańskiej Spółki Węglowej), Jacek Wilamowski 

(asystent Barbary Kmiecik) oraz były poseł AWS Henryk Dyrda. 

Zarzuty w tej sprawie miały być postawione także Barbarze 

Blidzie.

W 2002 roku po tragedii w kopalni Jas-Mos (zginęło dziesięciu 

górników) na zlecenie MSWiA przygotowany został raport 

dokumentujący nadużycia w handlu węglem oraz sprzętem 

górniczym. Raport nie został wykorzystany w śledztwie, 

ponieważ... zniknął.

Firmy, które pośredniczyły w handlu węglem między spółkami 

węglowymi a indywidualnymi odbiorcami, mogli liczyć na 3 proc. 

prowizji. Firma Barbary Kmiecik dostawała aż 10 proc.!

Przyznawano jej także bardzo korzystne, długie odroczenia 

terminów płatności. I tak zbijała w latach 90. gigantyczny 

majątek: odbiorcy węgla, a więc huty czy firmy 

elektroenergetyczne, musieli płacić od razu za dostawy. A za ich 

pieniądze Kmiecik kupowała kolejne transporty węgla. W 1996 r. 

znalazła się nawet na liście stu najbogatszych Polaków tygodnika 

"Wprost".

Barbara Kmiecik

Barbara Blida

Dziękuje za wysłuchanie 

prezentacji :)

Źródła :

prawo.money.pl

blog.rp.pl/ziemkiewicz

rp.pl

migalski.blog.onet.pl

pl.wikipedia.org

podatkirachunkowosc.bdo.pl

pb.pl