Stateczność podłużna i

poprzeczna

Ogólne warunki
stateczności
Stateczność podłużna
Stateczność

poprzeczna

Ogólne warunki stateczności

Ogólne warunki
stateczności

Z

1

0



Z

2

0



- utrata stateczności podłużnej pojazdu zachodzi po
oderwaniu się kół osi przedniej lub tylnej od drogi

lub

Z

L

0

Z

P

0

-utrata kontaktu z drogą kół lewej lub prawej strony pojazdu
może doprowadzić do jego bocznego wywrócenia
(utrata stateczności poprzecznej)

lub

Rozważany problem ma istotne znaczenie w
samochodach
z wysoko położonym środkiem masy lub z ładunkiem o
dużej wysokości.

Na utratę stateczności pojazdów

znaczący wpływ mają siły bezwładności, uciągu oraz siły
aerodynamiczne (wiatr boczny!).

Stan równowagi statycznej na

drodze nachylonej pod znacznym

kątem

Miarą statycznej
stateczności podłużnej jest
(graniczna) wartość kąta
nachylenia drogi, na której
zatrzymany pojazd nie
ulega wywróceniu.

Z

Q

b

L

1





cos

Q

h

L

sin

S





Z

1

0



S

MAX

h

b

tg

tg









Z

1

Ruch ustalony podczas wjazdu na

wzniesienie

Teraz uwzględniono
oddziaływania ruchowe,
które występują w
czasie jazdy ze stałą
prędkością. W tym celu
napisano równanie
równowagi momentów
względem środka
obrotu A kół osi tylnej

Ruch ustalony podczas wjazdu na

wzniesienie, cd2

Równanie równowagi





0

cos

sin

1













K

T

K

N

K

S

r

F

r

F

b

Q

r

h

Q

L

Z





Wyznaczono nacisk kół osi przedniej





L

r

F

r

h

Q

r

F

Q

b

Z

K

T

K

S

K

N















sin

cos

1

Z

1

0



Prz
y

Q

r

f

r

h

b

F

K

K

S

N







cos

sin

)

(

cos









, mamy

Przekroczenie tej wartości siły napędowej spowoduje oderwanie kół przednich
od podłoża.

Charakterystyka stateczności

podłużnej

Ograniczenie wartości siły
napędowej przez możliwość
oderwania kół przednich od
podłoża

Wymagana siła
napędowa podczas
pokonywania wzniesienia

Dysponowana siła
przyczepności

Wywrócenie

Utrata
przyczepności

Stateczność poprzeczna.

Równowaga poprzeczna przy

znacznym nachyleniu

Podczas jazdy
samochodu lub ciągnika
po skarpie o znacznym
nachyleniu pojawia się
niebezpieczeństwo
bocznego wywrócenia.

Rozważając możliwość
wywrócenia się pojazdu,
zapisano sumę
momentów sił
działających wokół śladu
A

Stateczność poprzeczna. Równowaga

poprzeczna przy znacznym

nachyleniu, cd2

Z b

Q h

b

Q s

P

K

S

D

K

D







sin

co





2

0

Równanie równowagi momentów

Z

P

 0

Przy

Q h

b

Q

S

D

K

D

sin

cos









2

0

,
mamy

Z tego można wyznaczyć maksymalną wartość kąta
poprzecznego nachylenia drogi

S

K

MAX

D

D

h

b

tg

tg

2

,







