Kaniulacja żył

Kaniulacja żył

obwodowych - technika,

obwodowych - technika,

monitorowanie,

monitorowanie,

powikłania

powikłania

Etapy postępowania

Etapy postępowania

we wkłuciu

we wkłuciu

obwodowym:

obwodowym:



Przygotowanie personelu

Przygotowanie personelu



Przygotowanie pacjenta

Przygotowanie pacjenta



Przygotowanie miejsca

Przygotowanie miejsca

wkłucia

wkłucia

Przygotowanie

Przygotowanie

personelu:

personelu:



Praca w ubraniu z krótkim rękawem

Praca w ubraniu z krótkim rękawem



Obcięcie paznokci

Obcięcie paznokci



Zdjęcie biżuterii z rąk

Zdjęcie biżuterii z rąk



Mycie i higieniczne odkażanie rąk

Mycie i higieniczne odkażanie rąk



Przygotowanie rękawiczek

Przygotowanie rękawiczek

jednorazowego użycia

jednorazowego użycia



Poprawne skompletowanie zestawu

Poprawne skompletowanie zestawu

Przygotowanie

Przygotowanie

pacjenta:

pacjenta:



Nawiązanie współpracy z

Nawiązanie współpracy z

pacjentem

pacjentem



Unikanie anonimowości przez

Unikanie anonimowości przez

personel

personel



Wybranie miejsca wkłucia

Wybranie miejsca wkłucia



Zastosowanie farmakoterapii

Zastosowanie farmakoterapii



Nałożenie maści

Nałożenie maści

znieczulającej

znieczulającej

Przygotowanie miejsca

Przygotowanie miejsca

kaniulacji:

kaniulacji:



Właściwe ułożenie pacjenta

Właściwe ułożenie pacjenta



Ewentualne uwidocznienie

Ewentualne uwidocznienie

naczyń

naczyń



Odkażanie pola zabiegu

Odkażanie pola zabiegu

Wybór miejsca

Wybór miejsca

wkłucia:

wkłucia:



Żyły dłoni i przedramienia

Żyły dłoni i przedramienia



Żyła szyjna zewnętrzna

Żyła szyjna zewnętrzna



Żyły grzbietu stopy

Żyły grzbietu stopy



Żyły głowy

Żyły głowy



Żyła pachowa

Żyła pachowa

X

Etapy wkłucia

Etapy wkłucia

obwodowego

obwodowego

Kaniulacja żyły szyjnej

Kaniulacja żyły szyjnej

zewnętrznej

zewnętrznej

Zalety:

Zalety:



Jest naczyniem względnie dużego

Jest naczyniem względnie dużego

rozmiaru

rozmiaru



Jest często bardzo dobrze

Jest często bardzo dobrze

widoczna

widoczna



Powikłania wczesne są bardzo

Powikłania wczesne są bardzo

rzadkie

rzadkie



Ból podobny jak przy nakłuciu żył

Ból podobny jak przy nakłuciu żył

przedramienia

przedramienia

Uwaga:

Uwaga:

Dla kaniul krótkich

Dla kaniul krótkich

niezwykle istotna jest

niezwykle istotna jest

długość odcinka wewnątrz

długość odcinka wewnątrz

naczyniowego

naczyniowego

Pielęgnacja wkłuć

Pielęgnacja wkłuć

obwodowych

obwodowych

CEL: Zapewnienie drożności

CEL: Zapewnienie drożności

wkłucia i uniknięcie powikłań

wkłucia i uniknięcie powikłań

W aktualnie rozumianej terminologii

W aktualnie rozumianej terminologii

określenie „dostępu naczyniowego”,

określenie „dostępu naczyniowego”,

odnosi się do dwóch elementów:

odnosi się do dwóch elementów:


miejsca wkłucia

miejsca wkłucia



stosowanej kaniuli naczyniowej

stosowanej kaniuli naczyniowej

Cewniki żylne krótkie (obwodowe) i
długie (centralne) stosowane są
powszechnie w leczeniu i
diagnostyce.

Kaniulację naczyń tętniczych

Kaniulację naczyń tętniczych

wykonujemy w konieczności:

wykonujemy w konieczności:

•

dokonania pomiaru ciśnienia tętniczego

dokonania pomiaru ciśnienia tętniczego

metodą bezpośrednią (krwawą)

metodą bezpośrednią (krwawą)

•

częstego pobierania krwi celem częstego

częstego pobierania krwi celem częstego

określenia parametrów równowagi kwasowo

określenia parametrów równowagi kwasowo

– zasadowej

– zasadowej

•

wykonania wymiennego przetoczenia krwi

wykonania wymiennego przetoczenia krwi

•

hemodializy

hemodializy

•

ultrafiltracji

ultrafiltracji

•

plazmoferezy

plazmoferezy

Za opiekę nad dostępem

Za opiekę nad dostępem

naczyniowym odpowiedzialna jest

naczyniowym odpowiedzialna jest

osoba zakładająca wkłucie

osoba zakładająca wkłucie

Rys 1

Rys 2

Rys 1:

1.Żyły głowy

2.Żyła szyjna zewnętrzna

3.Żyła odłokciowa i
odpromieniowa

4.Żyły wewnętrznej powierzchni
nadgarstka

5.Żyły grzbietu dłoni

6.Żyła odpiszczelowa

7.Żyły grzbietu stopy

Rys 2:

1.Żyła pachowa

2.Żyła odłokciowa

3.Żyła odpromieniowa

W pielęgnacji konieczne jest

W pielęgnacji konieczne jest

zwrócenie uwagi na:

zwrócenie uwagi na:

ASEPTYKĘ

OBSERWACJĘ MIEJSCA

WKŁUCIA W KIERUNKU

STANU ZAPALNEGO

ZABEZPIECZENIE PRZED

WYSUNIĘCIEM KANIULI

ASEPTYKA

Zakłada wkłucie obwodowe zgodnie z
przyjętą w oddziale procedurą, oraz
zasadami aseptyki

Umocowuje kaniulę za pomocą:
-opatrunku (opatrunku przezroczystego)

Osoba zakładająca wkłucie :

Osoba zakładająca wkłucie :

Opatrunek powinien

Opatrunek powinien

spełniać następujące

spełniać następujące

wymogi

wymogi

JAŁOWOŚĆ

JAŁOWOŚĆ

PRZEPUSZCZALNOŚĆ

PRZEPUSZCZALNOŚĆ

DLA POWIETRZA

DLA POWIETRZA

Powinien być wymieniany 1x na dobę, po uprzednim użyciu
środka antyseptycznego wokół wkłucia.

Mandryny zamykające kaniulę muszą być jałowe, oznakowane
barwnym kodem zgodnym z numeracją kaniuli. Mandryn może
być użyty tylko jeden raz. W innych przypadkach np. przy braku
mandrynów, zatkaniu kaniuli zapobiega przepłukiwanie jej
roztworem heparyny.

0,5 ml heparyny (25 j.m.) rozcieńczyć w 20
ml 0,9% roztworu NaCl. Do przepłukiwania
wystarczy 1-2 ml roztworu

Roztwór heparyny:

Roztwór heparyny:

Okresowe przepłukiwanie kaniuli
0,9% roztworem NaCl z niewielkim
dodatkiem heparyny zapobiega
powstawaniu skrzepu krwi w świetle
kaniuli (oderwany skrzep stanowi
niebezpieczeństwo zatoru).

OBSERWACJA MIEJSCA

WKŁUCIA

Osoba sprawująca

Osoba sprawująca

opiekę nad chorym:

opiekę nad chorym:

Kilkakrotnie w ciągu dnia obserwuje:

- stan miejsca wkłucia skórnego pod kątem

ewentualnej infekcji miejscowej

- stan dystalnej części kończyny – obrzęk,

naciek, wynikający z pozanaczyniowego
umiejscowienia końca kaniuli.

Utrzymuje stałą jałowość przy uzyskiwaniu

dostępu poprzez:

- stosowanie środków antyseptycznych

(70% spirytus skażony hibitanem, Octenisept)
i jałowego sprzętu: strzykawek, korków,
przedłużeń, kraników.

ZABEZPIECZENIE PRZED

WYSUNIĘCIEM KANIULI

Osoba sprawująca

Osoba sprawująca

opiekę nad

opiekę nad

chorym

chorym

:

:

Bezpiecznie łączy końcówki kaniuli z zestawem do
przetaczania płynów.

Przestrzega maksymalnego przepływu płynu przez
kaniulę, zależnego od jej rozmiaru i długości,
również przy podawaniu leku ze strzykawki.
Zapewnia stałą całodobową podaż płynu do dostępu
naczyniowego, w sytuacji przerwania wlewu
zabezpiecza wkłucie heparynowanym mandrynem.

Delikatnie obsługuje dostęp, chroniąc przed
wystąpieniem powikłań (zagięcie, pęknięcie,
naruszenie kaniuli).

Osoba sprawująca

Osoba sprawująca

opiekę nad chorym

opiekę nad chorym

:

:

Obserwuje chorego w czasie podawania leków –
często reakcja bólowa zgłaszana lub
obserwowana może być pierwszym objawem
nieprawidłowego dostępu do żyły.
Zabezpiecza przed rozłączeniem linii podaży
płynów i leków.

Ich rozłączenie powoduje wypłynięcie
płynu wlewanego lub krwi na zewnątrz -
wilgoć i obecność krwi sprzyjają
namnażaniu drobnoustrojów.

OBSERWACJA

CHOREGO

W przypadku wystąpienia powikłań, wenflon
lub motylek usuwa się z naczynia
krwionośnego a miejsce wkłucia zabezpiecza
jałowym opatrunkiem. U chorego z cechami
zapalnymi zakłada się okład z 3% Kwasu
Bornego lub Altacetu a także stosuje maści
przeciwzapalne.
Uzupełnia na bieżąco dokumentację
monitorowania dostępu
naczyniowego.

Wymienia wenflon co 72h (co 3 dni).

Podaje leki przez dodatkową zastawkę
znajdującą się w wenflonie.

Osoba sprawująca

Osoba sprawująca

opiekę nad chorym

opiekę nad chorym

:

:

Te działania stwarzają

Te działania stwarzają

optymalne warunki do

optymalne warunki do

utrzymania dostępu

utrzymania dostępu

naczyniowego żylnego

naczyniowego żylnego

obwodowego oraz

obwodowego oraz

funkcjonowania bez powikłań.

funkcjonowania bez powikłań.

Prowadzona dokumentacja

Prowadzona dokumentacja

daje możliwość oceny częstości

daje możliwość oceny częstości

powikłań i pozwala na

powikłań i pozwala na

weryfikację standardu.

weryfikację standardu.

Właściwa pielęgnacja wkłuć i opieka nad

żylnym dostępem naczyniowym ma na

celu :

Zapobieganie

Zapobieganie

powikłaniom

powikłaniom

Zapewnienie

Zapewnienie

drożności wkłucia

drożności wkłucia

Utrzymanie stałego dostępu

Utrzymanie stałego dostępu

do łożyska naczyniowego

do łożyska naczyniowego

Powikłania dostępów

Powikłania dostępów

żylnych obwodowych

żylnych obwodowych

Każda kaniulacja bez względu na

Każda kaniulacja bez względu na

stosowany sprzęt, wybór miejsca

stosowany sprzęt, wybór miejsca

zabiegu czy używaną technikę,

zabiegu czy używaną technikę,

niesie za sobą ryzyko wystąpienia

niesie za sobą ryzyko wystąpienia

powikłań.

powikłań.

Dzielimy je na wczesne i późne.

Dzielimy je na wczesne i późne.

Rodzaj powikłania

Rodzaj powikłania

Objawy

Objawy

Postępowanie

Postępowanie

przebicie żyły

przebicie żyły

-krwiak

-krwiak

-

zwolnić opaskę uciskową

zwolnić opaskę uciskową

-

usunąć kaniulę z tkanek

usunąć kaniulę z tkanek

-

ucisnąć miejsce wkłucia

ucisnąć miejsce wkłucia

przypadkowe

przypadkowe

wkłucie

wkłucie

dotętnicze z

dotętnicze z

infuzją płynu

infuzją płynu

-silny palący ból

-silny palący ból

-powiększające się

-powiększające się

szybko pęcherze,

szybko pęcherze,

leżące obwodowo

leżące obwodowo

od miejsca

od miejsca

kaniulacji

kaniulacji

-natychmiast przerwać

-natychmiast przerwać

wlew (wstrzyknięcie) –

wlew (wstrzyknięcie) –

z

z

pozostawieniem kaniuli

pozostawieniem kaniuli

-powiadomić lekarza

-powiadomić lekarza

(kieruje dalszym

(kieruje dalszym

postępowaniem)

postępowaniem)

WCZESNE

WCZESNE

Rodzaj powikłania

Rodzaj powikłania

Objawy

Objawy

Postępowanie

Postępowanie

przetoczenie płynu

przetoczenie płynu

poza żyłę - jako

poza żyłę - jako

wynik:

wynik:

-nierozpoznanego

-nierozpoznanego

złego wkłucia

złego wkłucia

kaniuli

kaniuli

-złego

-złego

unieruchomienia

unieruchomienia

-przemieszczania

-przemieszczania

kaniuli

kaniuli

-ból

-ból

-naciek

-naciek

-z kaniuli nie cofa się

-z kaniuli nie cofa się

krew

krew

-natychmiast przerwać wlew

-natychmiast przerwać wlew

(wstrzyknięcie)

(wstrzyknięcie)

-usunąć kaniulę z tkanek

-usunąć kaniulę z tkanek

-zastosować okład leczniczy

-zastosować okład leczniczy

przy pozażylnym

przy pozażylnym

podaniu leków

podaniu leków

silnie

silnie

drażniących

drażniących

(np.

(np.

chemioterapeutyków)

chemioterapeutyków)

-ból

-ból

-naciek

-naciek

-skurcz naczyń

-skurcz naczyń

-martwica tkanek

-martwica tkanek

-natychmiast przerwać wlew

-natychmiast przerwać wlew

-usunąć kaniulę z tkanek

-usunąć kaniulę z tkanek

-powiadomić lekarza (aby

-powiadomić lekarza (aby

zapobiec martwicy tkanek –

zapobiec martwicy tkanek –

lekarz zwykle ostrzykuje

lekarz zwykle ostrzykuje

daną okolicę 0,9% NaCl i

daną okolicę 0,9% NaCl i

(lub) środkiem miejscowo

(lub) środkiem miejscowo

znieczulającym

znieczulającym

„

Tam gdzie dobrze widać naczynie

ilość powikłań wczesnych jest

znacząco niższa”

-

usunąć kaniulę z

usunąć kaniulę z

żyły

żyły

-

stosować okłady

stosować okłady

lecznicze

lecznicze

-ból, nasilający się

-ból, nasilający się

przy dotyku

przy dotyku

-obrzęk

-obrzęk

-walcowate

-walcowate

zgrubienie żyły

zgrubienie żyły

-skóra nad żyłą

-skóra nad żyłą

zaczerwieniona

zaczerwieniona

Zakrzepowe

Zakrzepowe

zapalenie żył w

zapalenie żył w

obszarze nakłutej

obszarze nakłutej

żyły (czasem

żyły (czasem

rozszerzająca się

rozszerzająca się

zakrzepica żylna z

zakrzepica żylna z

całkowitym

całkowitym

zamknięciem światła

zamknięciem światła

naczynia)

naczynia)

Postępowanie

Postępowanie

Objawy

Objawy

Rodzaj powikłania

Rodzaj powikłania

PÓŹNE

PÓŹNE

Powikłania techniczne:

-Zakrzep w świetle kaniuli – najczęstsze
powikłanie

-Zagięcie, załamanie lub urwanie kaniuli w
odcinku „zewnątrznaczyniowym”

-Wysunięcie kaniuli z naczynia krwionośnego

Kaniule obwodowe rzadko są

Kaniule obwodowe rzadko są

przyczyną bakteriemii.

przyczyną bakteriemii.

Materiał z którego wykonana jest

Materiał z którego wykonana jest

kaniula może u chorego powodować

kaniula może u chorego powodować

uczulenia, podrażnienia, zapalenia

uczulenia, podrażnienia, zapalenia

żył będąc reakcją na niektóre

żył będąc reakcją na niektóre

składniki takie jak: barwniki,

składniki takie jak: barwniki,

stabilizatory, antyoksydanty.

stabilizatory, antyoksydanty.