Kolana koślawe

Agnieszka Kruszewska-

Senk

Anna Wolańska

genu valgum

Kolana koślawe (

łac.

 genu valgum) -

wada kończyn dolnych, w której odstęp
między przyśrodkowymi kostkami,
mierzony przy zwartych i wyprostowanych
kolanach jest większy niż 4-5 cm. Kolano
koślawe stanowi trwałe odchylenie osi
podudzia względem osi uda na zewnątrz.

• U prawidłowo zbudowanego człowieka

stojącego na wyprostowanych nogach

przyśrodkowe powierzchnie kolan oraz kostki

przyśrodkowe powinny się stykać. Jeśli udo

nie przechodzi prosto w goleń, lecz powstaje

między nimi kąt ze szczytem zwróconym do

wewnątrz, mówimy o kolanach koślawych.

Kąt wyznaczany przez długą oś uda i goleni

jest zmienny w ciągu życia.

Przy tej wadzie staw kolanowy traci swoją
zwartość, istnieje predyspozycja do
zwichnięcia rzepki. W bardziej
zaawansowanych przypadkach chód jest
niepewny, kołyszący, istnieje skłonność do
krzyżowania kolan i obwodzenia.

Koślawość kolan jest wadą wrodzoną.
Pojawia się dopiero kilka miesięcy po
rozpoczęciu przez dziecko chodzenia

Kolana koślawe najczęściej występują u
dzieci o budowie astenicznej, częściej
występują u dziewcząt niż u chłopców, co
związane jest z szerszą miednicą, którą
posiadają dziewczęta.

Gdy wada jest zaawansowana, chód
dziecka jest niepewny i niezgrabny,
kolana krzyżują się, wada ta pociąga za
sobą inne schorzenia, a mianowicie
płaskostopie, może dojść również do
skrzywienia kręgosłupa, następuje to
wtedy, gdy schorzenie jest jednostronne.

Zniekształcenie jest bardziej wyraźne, gdy

dziecko stoi, ponieważ nogi poddają się

całemu ciężarowi ciała, tym bardziej, że

osłabione są ich mięśnie i więzadła. Gdy

wada jest zaawansowana, chód dziecka

jest niepewny i niezgrabny, kolana

krzyżują się, wada ta pociąga za sobą inne

schorzenia, a mianowicie płaskostopie,

może dojść również do skrzywienia

kręgosłupa, następuje to wtedy, gdy

schorzenie jest jednostronne. Koślawość

kolan jest wadą wrodzoną. Pojawia się

dopiero kilka miesięcy po rozpoczęciu

przez dziecko chodzenia.

• Maksymalna fizjologiczna koślawość kolan

występuje między 3 i 4r.ż., zaś prawidłowe

ukształtowanie stawu można ocenić około

6r.ż. Najczęstszą przyczyną koślawości jest

uraz. Złamania bliższej części piszczeli i

dalszego końca kości udowej, powodujące

uszkodzenie płytki wzrostowej, stwarzają

ryzyko kątowego zagięcia. Koślawość kolan

powstać także może w następstwie

osteodystrofii pochodzenia nerkowego, w

porażeniu mózgowym, w przebiegu

mielodysplazji lub polio.

U dzieci powyżej 10r.ż., z kątem udowo-

piszczelowym przekraczającym 15-20° i

odległością między kostkami

przyśrodkowymi złączonych razem goleni

przekraczającą 8cm, samoistna korekcja

jest mało prawdopodobna i dlatego

wykonywana jest korekcja operacyjna.

Można wyróżnić kilka objawów koślawości
kolan w zależności od stopnia
występowania tej wady. Zniekształcenie
jest bardziej wyraźne, gdy dziecko stoi,
ponieważ nogi poddają się całemu
ciężarowi ciała, tym bardziej, że osłabione
są ich mięśnie i więzadła.

Choroba Heinego-Medina- „Polio” - wirusowa choroba zakaźna wywoływana przez
wirus polio (wirus zapalenia rogów przednich rdzenia kręgowego) Wywoływana
jest przez wirusy atakujące neurony ruchowe rdzenia, a także pnia mózgu, co
powoduje porażenie mięśni klatki piersiowej umożliwiających oddychanie po
czym następuje niewydolność oddechowa Choroba atakuje głównie dzieci,
dlatego nazywana jest także porażeniem dziecięcym.

Za główne czynniki doprowadzające do
powstania kolan koślawych zaliczyć
należy krzywicę w okresie niemowlęcym,
a poza tym złamania lub urazy stawu
kolanowego oraz porażenia mięśni po
chorobie Heinego-Medina*

Kolana koślawe mogą występować
wtórnie po kolanach szpotawych,
płaskostopiu, skrzywieniach kręgosłupa
lub po zwichnięciu stawów biodrowych.

Korekcja koślawości
Leczenie zachowawcze jest uzależnione
od przyczyny i stopnia zaawansowania
wady.
Dziecko, które ma skłonności do
koślawości kolan:
1. Nie powinno długo chodzić ani stać w
rozkroku.
2. Nie może w czasie zabawy przebywać
w siadzie klęcznym między piętami, z
podudziami i stopami skierowanymi na
zewnątrz.

3. Powinno jak najczęściej siedzieć w tzw.

siadzie skrzyżnym („po turecku”).
4. Powinno zredukować nadwagę (jeśli
istnieje).
5. Może stosować wkładki lub obuwie z
podwyższonym obcasem po stronie
wewnętrznej, ale tylko przy zaleceniu
przez lekarza

.

• Leczenie 

Dziecko wykazujące skłonność do koślawości

stawów kolanowych powinno nosić buciki

zaopatrzone w obcasy Thomasa, unikać długiego

stania, zwłaszcza w rozkroku i długich marszów.

Dziecku należy dobierać takie zajęcia i ćwiczenia,

które będą eliminowały działanie ciężaru ciała na

stawy kolanowe, a jednocześnie zapewniały mu

właściwy rozwój mięśni (pływanie, jazda na

rowerze, gimnastyka przyrządowa). Dzieci z

zaawansowaną koślawością powinny być leczone

pod ścisłym nadzorem ortopedy.

• Zalecenia: gimnastyka korekcyjna,

pływanie kraulem, jazda na rowerze,
masaż klasyczny, terapia manualna.

• Przeciwwskazania: łyżwiarstwo, jada

na nartach technikami kątowymi
(pług, łuk)

• KOLANA KOŚLAWE

• Celem ćwiczeń korekcyjnych jest wzmocnienie głowy

przyśrodkowej mięśnia czworogłowego , mięśnia

krawieckiego, smukłego, półścięgnistego, półbłoniastego i

pasma biodrowo – piszczelowego . Ponadto ważną rolę

odgrywa nauka poprawnego stania i chodu . Stosuje się

także ćwiczenia redresyjne .

• Wskazania :

• - ćw . wzmacniające mięśnie rozciągnięte , rozciąganie

mięśni zbyt przykurczonych ,

• - odciążenie kończyn w czasie dnia , ograniczenie pozycji

stojących na lekcji wf , jazda na rowerze , pływanie kraulem

,

• - nauka prawidłowego chodu , prawidłowego ustawiania i

obciążania stóp ,

• - stosowanie ćw. przeciw płaskostopiu , likwidacja nadwagi .

• 1. Pw – postawa zasadnicza. R – marsz na zew.

krawędziach stóp, palce zgięte podeszwowo

( wszystkie dotykają podłoża ) .

• 2. Pw – siad skrzyżny RR w bok lub na karku . R –

przejście do stania bez pomocy rąk .

• 3. Pw – stanie w małym rozkroku, dłonie oparte na

zew. stronie kolan. R – rozpychanie kolan .

• 4. Pw – siad prosty . R – ( ćwiczenie

izometryczne ) napinanie mięśnia czworogłowego

z palpacyjną kontrolą – próba maksym. korekcji

osi kończyn .

• 5. Pw – siad ugięty, kolana rozchylone na zew. ,podeszwy

stóp stykają się ze sobą . R – opad T w przód z

równoczesnym ugięciem RR w stawach łokciowych i

chwytem dłońmi stóp – łokcie szeroko rozstawione szeroko

rozpychają kolana .

• 6. Pw – leżenie przodem, RR pod czołem . R- ,, nożyce

pionowe” NN z maksym. wyprostem kończyn dolnych .

• 7. Pw – leżenie tyłem, NN ugięte w stawach kolanowych,

między stopami piłka (podeszwy i palce stóp całą

powierzchnią przylegają do piłki ! ), RR wyprostowane w

górze. R – na 1-przenos piłki w tył za głowę i chwyt piłki

dłońmi, na 2-powrót do leżenia T z NN ugiętymi w stawach

kolanowych, na 3- skłon T w przód z RR wyciągniętymi

przed siebie- włożenie piłki między stopy, na 4 – powrót do

Pw . 9

• 8. Pw – post. zasadnicza piłka między kolanami . R –

podskoki trzymając piłkę między kolanami .