Rola Ja w poznaniu

społecznym (cd.)

Wykład 7

Plan

• Jak inni wpływają na Ja - Ja

odzwierciedlone

• Motywy i strategie Ja

Ja odzwierciedlone

• Cooley (1902) - „przeglądamy się” w otaczających

nas ludziach, jak w lustrze, i zgodnie z tym, co w

nim widzimy – tworzymy obraz samego siebie

Trzy warunki odzwierciedlania:

1.wyobrażenie
2.domyślanie oceny
3.reakcja emocjonalna (np. dumą lub wstydem)

Założenie:
potrafimy trafnie rozpoznawać co inni o nas myślą

Modyfikacja Meada (1934)

• konstrukcja wiedzy o sobie:

– ocen ważnych osób
– ocen grupowych („zgeneralizowany

inny”)

Dowody empiryczne

• opinie kolegów i nauczycieli mają istotny wpływ na samoocenę

uczniów w dziedzinie kompetencji szkolnych i sprawności fizycznej

• adolescenci, którzy uzależniali poczucie własnej wartości od opinii

rówieśników, częściej przeżywali wahania samooceny i

otrzymywali niższe wskaźniki akceptacji od rówieśników

• w kulturach, w których ceni się szczupłą sylwetkę, osoby z

nadwagą były znacząco mniej szczęśliwe niż w kulturach

• pacjenci, którzy nie ujawniali swoim psychoterapeutom wszystkich

informacji o sobie, robili większe postępy w terapii

• ludzie, którzy są przekonani, że to opinie innych budują

samowiedzę, mieli niższą samoocenę, niż ci, którzy sądzili, że

zależność ta jest odwrotna

Obecnie

• 1993 – Felson, Kenny i DePaulo oraz

Ichiyama

– nie ma „prostego” „odbicia w lustrze

społecznym”

– odbicie zostaje przefiltrowane przez nasz

wcześniejszy obraz własnej osoby

• Shrauger i Schoeneman (1979) -

„przeglądamy się w ciemnym lustrze”

Model relacji społecznych

Kenny i DePaulo (1993)

odzwierciedlanie

meta- poprawność

meta- percepcja

stopień adekwatności

wiedzy na temat tego, jak

postrzegają nas inni

proces postrzegania

własnej osoby przez

innych ludzi

bardziej podatna na wpływ własnych

wyobrażeń o sobie, niż informacji

pochodzących od innych osób

proces odzwierciedlania wzmacnia w ten sposób to, co

już i tak wiemy na swój temat

Czyli…

• nie jedno „lustro” ja wiele „luster”
• nie „lustra społeczne” ale „lustra Ja”

Po co chcemy dobrze o osobie

myśleć?

• Sprawczość

wysoka samoocena

podnoszenie oczekiwania sukcesu

wzmożony wysiłek

lepsze wyniki

• Rozstrzyganie dwuznaczności – asymilacja do

afektu

• Bufor chroniący przed lękiem (przed śmiercią)

(Pyszczynski, Greenberg i Solomon) – teoria

opanowywania trwogi – samoocena sygnałem

własnej nieśmiertelności i osłabia inne lęki

• Wskaźnik bieżącej akceptacji przez innych (Leary)

- samoocena socjometrem