Specyficzne potrzeby i problemy

zdrowotne w okresie młodzieńczym i

wczesnej dorosłości.

Zadania:

1. Przybliżenie

charakterystyki

okresu

młodzieńczego i wczesnej dorosłości.

2. Poznanie potrzeb i problemów okresu

młodzieńczego i wczesnej dorosłości.

3. Uświadomienie potrzeby dbania o własne

zdrowie.

4. Przybliżenie

problematyki

zachowań

zdrowotnych sprzyjających i ryzykownych
dla zdrowia w omawianych okresach
życia.

Pomoce: prezentacja multimedialna, folie, test

Czas: 60 min.

Oczekiwania

–

uczestnik

będzie:

znał

charakterystykę okresu młodzieńczego i wczesnej
dorosłości,

potrzeby

i

problemy

okresu

młodzieńczego i wczesnej dorosłości; rozumiał
potrzebę dbania o własne zdrowie problematykę
zachowań

zdrowotnych

sprzyjających

i

ryzykownych dla zdrowia w omawianych okresach
życia; umiał dokonywać właściwych wyborów
zachowań (prozdrowotnych).

Przebieg zajęć:

• Prezentacja zadań przygotowanych przez

studentów i po każdej grupie prowadzący
uzupełnia ( slajdy: 4 – 8).

• Prezentacja tematu i celów zajęć (slajd 1)

3. Test: Sprawdź, jak dbasz o zdrowie. Każdy

otrzymuje test (zał. 1) – wypełnia go
indywidualnie; prezentacja wybranych przez
prowadzącego pytań – osoby chętne; omówienie
kolejnych odpowiedzi – prowadzący ( zał. 1a, 1b
– folie oraz slajd 9).

4. Praca w grupach : Zachowania sprzyjające

zdrowiu i zachowania ryzykowne w okresie
młodzieńczym i wczesnej dorosłości.

a. Dzielimy uczestników ( metoda liczbowa) na

dwie grupy: gr. 1.- zachowania sprzyjające
zdrowiu ; gr. 2 – zachowania ryzykowne ,

b. Prezentacja pracy grup,

c. Podsumowanie prowadzącego (slajdy: 10 – 15)

5. Film: Miało być inaczej ( część 1 i 2)

6. Ewaluacja: Informacja zwrotna – czy zajęcia

się podobały?

I. Okres młodzieńczy - zwany jest także

okresem

późnej

adolescencji.

Granice

czasowe tego okresu są zależne od płci – u

dziewcząt: ok. 15 –18 lat,u chłopców: 17–

20/22 lata.
II. Okres wczesnej dorosłości - trzecia

dekada życia - okres między 25 a 30 r.ż., w

której kształtuje się szczytowa masa kości; u

kobiet

najwyższe

są

współczynniki

płodności32, u mężczyzn najsilniejszy jest

popęd

seksualny

(największe

stężenie

testosteronu we krwi), charakteryzuje się

maksymalną

sprawnością

czynnościową

organizmu

i

jego

zdolnością

przystosowywania

się

do

warunków

środowiska.

Charakterystyczne cechy okresu

młodzieńczego:

1. Końcowa faza wzrastania i różnicowania –

dorastanie do ostatecznej wysokości ciała,

budowa ciała typowo męska lub kobieca.

2.

Ustępowanie

objawów

charakterystycznych

dla

dojrzewania

płciowego: łojotoku, trądziku, mutacji,

ginekomastii;

wysubtelnienie

rysów

twarzy.

3. Osiągnięcie pełnej dojrzałości płciowej.
4. Osiągnięcie cech motoryczności dorosłej

kobiety lub mężczyzny; początek inwolucji

niektórych cech motorycznych u dziewcząt

nieaktywnych fizycznie

Rozwój fizyczny i motoryczny dziewcząt w

okresie młodzieńczym:

• okres ten trwa ok.3 lat,
• wzrost ilości tkanki tłuszczowej i masy
ciała,

• ustępują objawy fazy dojrzewania,
• cykle miesiączkowe stają się dwufazowe i
regularne,

• obniżenie sprawności fizycznej, jeśli nie
wykazują aktywności fizycznej.

Rozwój fizyczny i motoryczny chłopców w

okresie młodzieńczym:

• okres ten trwa ok. 4 – 5 lat,
• wysokość ciała może jeszcze zwiększać się

np. o ok.2 cm, wzrost kości na długość trwa

do ok.18 r.ż.
• powiększa się masa mięśni,
• pojawia się owłosienie tułowia,
• utrzymuje się trądzik,
• rozwój motoryczny trwa dużej jeśli chodzi o

siłę i szybkość,
• dążenie do zwiększania masy mięśniowej

Potrzeby w okresie młodzieńczym:

• potrzeby podobne jak w okresie
dojrzewania,

• żywienie – dalej więcej wapnia –
mineralizacja kośćca,

• zachęcanie do aktywności fizycznej,
• ok. 19 r.ż. badanie profilaktyczne u
lekarza rodzinnego.

Ważne dla wychowawców i nauczycieli:

1. W okresie młodzieńczym ustają procesy

wzrastania

i

dojrzewania

fizycznego(biologicznego).

Cechuje

go

„wyciszenie” po gwałtownych przemianach
związanych z dojrzewaniem płciowym, co
sprzyja intensywnej nauce w końcowym
etapie edukacji szkolnej.

2. Zagrożeniem dla zdrowia młodzieży jest

zwiększająca się z wiekiem częstość
zachowań

ryzykownych

(używanie

substancji psychoaktywnych, ryzykowne
zachowania seksualne).

3. Zachowania zdrowotne ukształtowane w

tym okresie młodzi ludzie wnoszą w dorosłe
życie i trudno je później zmieniać

Czynniki ryzyka zachowań

problemowych młodych ludzi:

1. Czynniki związane z rodzicami i

rodzeństwem (uzależnienia w rodzinie,
niski status społeczno – ekonomiczny,
zachowania problemowe starszego
rodzeństwa, konflikty i przemoc w
rodzinie);

2. Czynniki związane z wypełnianiem ról

rodzicielskich rodziców (wrogość wobec
dziecka,

odrzucenie

emocjonalne,

niekonsekwencja

w

sposobie

wychowania, brak nadzoru);

3

. Czynniki związane z funkcjonowaniem w

roli

ucznia

(niepowodzenia

szkolne,

dysfunkcje uniemożliwiające prawidłowy
proces uczenia się, negatywna postawa
wobec szkoły i nauczycieli, wagary);

4.

Wczesne

występowanie

zachowań

problemowych (zachowania agresywne
przejawiane już w przedszkolu, , wczesna
inicjacja

alkoholowa,

papierosowa,

narkotykowa, seksualna)

5.

Wpływy

rówieśników

(

tych

z

zachowaniami problemowymi);

6.

Indywidualne

predyspozycje

(impulsywność, wysoka tolerancja na stres,
nadpobudliwość

psychoruchowa,

zaburzenia zdrowia psychicznego);

7. Czynniki związane ze środowiskiem
lokalnym
( złe warunki ekonomiczne, niekorzystne
warunki

w

szkole,

wysoki

poziom

przestępczości

wśród

młodych

ludzi,

bezrobocie,

dostępność

do

środków

psychoaktywnych).

Przyczyny zachowań

problemowych/ryzykownych:

1. Odrzucenie przez rodziców i złe metody

wychowawcze,

2. Przemoc w rodzinie lub inne dysfunkcje,

3. Odrzucenie przez rówieśników,

4. Niekorzystne warunki w szkole,

5. Przestępczość w miejscu zamieszkania,

6. Zła sytuacja ekonomiczna

Skutki

zachowań

problemowych/

ryzykownych:

1. Zagrożenie dla prawidłowego rozwoju,

2. Zgromadzenie

wielu

zachowań

ryzykownych/ problemowych,

3. Problemy zdrowotne,

4. Problemy społeczne,

5. Problemy prawne.

Zachowania problemowe/ ryzykowne

wieku młodzieńczego i wczesnej

dorosłości:

1. Ryzykowne zachowania seksualne,

2. Zachowania ryzykowne związane z

prowadzeniem

pojazdu

(szybkość,

alkohol, narkotyki, leki, nie zapinanie
pasów, brak kasku),

3. Alkoholizm,

4. Narkomania i lekomania,

5. Hazard,

6. Inne zachowania ryzykowne np. sporty

ekstremalne.