finanse publiczne prezentacja

background image

FINANSE

FINANSE

PUBLICZNE

PUBLICZNE

background image

Finanse obejmują procesy

Finanse obejmują procesy

i

i

instytucje publiczno-prawne,

instytucje publiczno-prawne,

związane z procesami

związane z procesami

gromadzenia środków

gromadzenia środków

publicznych oraz ich

publicznych oraz ich

rozdysponowaniem i

rozdysponowaniem i

kontrolowaniem wydatkowania w

kontrolowaniem wydatkowania w

szczególności:

szczególności:

background image

Z pobieraniem i gromadzeniem dochodów i

Z pobieraniem i gromadzeniem dochodów i

przychodów publicznych

przychodów publicznych

Z wydatkowaniem środków publicznych

Z wydatkowaniem środków publicznych

Sfinansowaniem pożyczkowych potrzeb budżetu

Sfinansowaniem pożyczkowych potrzeb budżetu

państwa, budżetu jednostek samorządu

państwa, budżetu jednostek samorządu

terytorialnego oraz sektora finansów publicznych

terytorialnego oraz sektora finansów publicznych

jako całości

jako całości

Zaciągniecie zobowiązań angażujących środki

Zaciągniecie zobowiązań angażujących środki

publiczne

publiczne

Zarządzaniem środkami publicznymi

Zarządzaniem środkami publicznymi

Zarządzaniem długiem publicznym

Zarządzaniem długiem publicznym

Z rozliczeniami z budżetem Unii Europejskiej

Z rozliczeniami z budżetem Unii Europejskiej

background image

Finanse dzielimy na:

Finanse dzielimy na:

Publiczne

Publiczne

Prywatne

Prywatne

Przedsiębiorstw

Przedsiębiorstw

Ubezpieczeń

Ubezpieczeń

Bankowość

Bankowość

background image

Gromadzeniu i rozdysponowaniu finansów

Gromadzeniu i rozdysponowaniu finansów

prywatnych decydują

prywatnych decydują osoby fizyczne czyli inne
osoby prawne niż osoby publiczno-prawne
oraz jednostki organizacyjne nie mające
osobowości prawnej. Podstawowa różnica
między finansami publicznymi a finansami
prywatnymi polega na tym, że o gromadzeniu i
rozdysponowaniu finansów prywatnych
decydują osoby fizyczne, inne osoby niż osoby
publiczno-prawne oraz jednostki
organizacyjne nie mające osobowości prawnej.

background image

Finanse publiczne

– obejmują zasoby pieniężne

– obejmują zasoby pieniężne

związków publicznoprawnych tzn. państwa,

związków publicznoprawnych tzn. państwa,

samorządów terytorialnych, samorządów

samorządów terytorialnych, samorządów

gospodarczych i zawodowych oraz zasoby pieniężne

gospodarczych i zawodowych oraz zasoby pieniężne

(budżety) ubezpieczeń społecznych, fundacji,

(budżety) ubezpieczeń społecznych, fundacji,

związków wyznaniowych. Dochody ekonomiczne

związków wyznaniowych. Dochody ekonomiczne

mają przede wszystkim charakter transferów

mają przede wszystkim charakter transferów

występujących głównie w formie podatków i opłat

występujących głównie w formie podatków i opłat

publicznych obciążających przedsiębiorstwa,

publicznych obciążających przedsiębiorstwa,

instytucje finansowe i ludności. Specyfiką

instytucje finansowe i ludności. Specyfiką

dochodów publicznych jest dominacja płatności o

dochodów publicznych jest dominacja płatności o

charakterze transferów (w postaci dotacji, zasiłków,

charakterze transferów (w postaci dotacji, zasiłków,

stypendiów, emerytur i rent) nad wydatkami

stypendiów, emerytur i rent) nad wydatkami

ekwiwalentnymi.

ekwiwalentnymi.

background image

Podstawy prawne finansów

publicznych

Finanse publiczne tworzą złożony

Finanse publiczne tworzą złożony

system w zakresie: podmiotowym,

system w zakresie: podmiotowym,

organizacyjnym, prawnym,

organizacyjnym, prawnym,

instytucjonalnym,

instytucjonalnym,

instrumentalnym.

instrumentalnym.

background image

W znaczeniu podmiotowym

W znaczeniu podmiotowym

najważniejszymi

najważniejszymi

elementami systemu finansów publicznych są:

elementami systemu finansów publicznych są:

Parlament, rady regionalne, rady gminne

Parlament, rady regionalne, rady gminne

Władze wykonawcze-rządy, zarządy wymienionych

Władze wykonawcze-rządy, zarządy wymienionych

wyżej szczebli

wyżej szczebli

Władze kontrolne-Najwyższa Izba Kontroli oraz

Władze kontrolne-Najwyższa Izba Kontroli oraz

Regionalne Izby Obrachunkowe

Regionalne Izby Obrachunkowe

Aparat skarbowy, zajmujący się na bieżąco realizacją

Aparat skarbowy, zajmujący się na bieżąco realizacją

dochodów i wydatków publicznych, ich kontrolą – np.

dochodów i wydatków publicznych, ich kontrolą – np.

policja skarbowa, zarządzaniem budżetem,

policja skarbowa, zarządzaniem budżetem,

funduszami ubezpieczeniowymi

funduszami ubezpieczeniowymi

Jednostki, które są finansowane z funduszy

Jednostki, które są finansowane z funduszy

publicznych, czyli szpitale, szkoły, jednostki wojskowe,

publicznych, czyli szpitale, szkoły, jednostki wojskowe,

jednostki sądownictwa, jednostki policji, jednostki

jednostki sądownictwa, jednostki policji, jednostki

administracji publicznej.

administracji publicznej.

background image

W znaczeniu prawnym

W znaczeniu prawnym

system finansów publicznych tworzą:

system finansów publicznych tworzą:

Konstytucja- zawierająca ogólne zasady tworzenie funduszy

Konstytucja- zawierająca ogólne zasady tworzenie funduszy

publicznych oraz obowiązki poszczególnych rodzajów władz

publicznych oraz obowiązki poszczególnych rodzajów władz

publicznych w zakresie uchwalania, wykonywania i kontroli

publicznych w zakresie uchwalania, wykonywania i kontroli

funduszy publicznych

funduszy publicznych

Prawo budżetowe-w randze ustawy, regulujące zasady budowy

Prawo budżetowe-w randze ustawy, regulujące zasady budowy

ustroju budżetowego

ustroju budżetowego

Coroczne ustawy budżetowe i uchwały budżetowe samorządów

Coroczne ustawy budżetowe i uchwały budżetowe samorządów

Ustawy podatkowe

Ustawy podatkowe

Ustawy o pozabudżetowych funduszach publicznych

Ustawy o pozabudżetowych funduszach publicznych

Ustawy o finansach samorządowych

Ustawy o finansach samorządowych

Ustawy regulujące działalność ministra finansów i działalność

Ustawy regulujące działalność ministra finansów i działalność

aparatu skarbowego

aparatu skarbowego

Ustawa karnoskarbowa

Ustawa karnoskarbowa

Ustawa o zobowiązaniach podatkowych

Ustawa o zobowiązaniach podatkowych

Akty normatywne regulujące działalność ministra finansów,

Akty normatywne regulujące działalność ministra finansów,

rządu- w przypadku Polski-Rady Ministrów

rządu- w przypadku Polski-Rady Ministrów

background image

W znaczeniu instytucjonalnym

W znaczeniu instytucjonalnym

system

system

finansów publicznych

finansów publicznych

tworzą fundusze

tworzą fundusze

przyjmujące formę:

przyjmujące formę:

Budżetu państwa

Budżetu państwa

Budżetów samorządowych szczebla

Budżetów samorządowych szczebla

podstawowego lub wyższego, np. powiaty

podstawowego lub wyższego, np. powiaty

samorządowe

samorządowe

Funduszy ubezpieczeń społecznych

Funduszy ubezpieczeń społecznych

Pozostałych funduszy publicznych

Pozostałych funduszy publicznych

Fundacji publicznych

Fundacji publicznych

background image

W znaczeniu instrumentalnym

W znaczeniu instrumentalnym

wykorzystywane

wykorzystywane

są następujące narzędzia:

są następujące narzędzia:

Podatki centralne

Podatki centralne

Podatki lokalne

Podatki lokalne

Opłaty

Opłaty

Cła

Cła

Dochody z majątku publicznego- np. dywidendy,

Dochody z majątku publicznego- np. dywidendy,

renty

renty

Składki na ubezpieczenia społeczne

Składki na ubezpieczenia społeczne

Subwencje

Subwencje

Dotacje

Dotacje

Kredyty państwowe i pożyczki publiczne

Kredyty państwowe i pożyczki publiczne

background image

Sektor finansów publicznych tworzą

Sektor finansów publicznych tworzą

:

:

organy władzy publicznej, w tym organy

organy władzy publicznej, w tym organy

administracji rządowej, organy kontroli

administracji rządowej, organy kontroli

państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały;

państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały;

gminy, powiaty i samorząd województwa,

gminy, powiaty i samorząd województwa,

zwane dalej "jednostkami samorządu

zwane dalej "jednostkami samorządu

terytorialnego", oraz ich związki;

terytorialnego", oraz ich związki;

jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i

jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i

gospodarstwa pomocnicze jednostek

gospodarstwa pomocnicze jednostek

budżetowych;

budżetowych;

państwowe i samorządowe fundusze celowe;

państwowe i samorządowe fundusze celowe;

uczelnie publiczne;

uczelnie publiczne;

background image

jednostki badawczo-rozwojowe;

jednostki badawczo-rozwojowe;

samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

państwowe i samorządowe instytucje kultury;

państwowe i samorządowe instytucje kultury;

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego

Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie

Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie

fundusze;

fundusze;

Narodowy Fundusz Zdrowia;

Narodowy Fundusz Zdrowia;

Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki

Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki

organizacyjne;

organizacyjne;

inne państwowe lub samorządowe osoby prawne

inne państwowe lub samorządowe osoby prawne

utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu

utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu

wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem

wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem

przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.

przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.

background image

Funkcje finansów publicznych

Funkcje finansów publicznych

Do podstawowych funkcji

Do podstawowych funkcji

finansów publicznych zalicza się:

finansów publicznych zalicza się:

Funkcję alokacyjną

Funkcję alokacyjną

Funkcję redystrybucyjną

Funkcję redystrybucyjną

Funkcję stabilizacyjną

Funkcję stabilizacyjną

background image

Funkcja alokacyjna

Funkcja alokacyjna

Funkcja alokacyjna polega na tym, że finanse publiczne

Funkcja alokacyjna polega na tym, że finanse publiczne

są narzędziem alokacji części zasobów w gospodarce

są narzędziem alokacji części zasobów w gospodarce

rynkowej. Wynikiem alokacji tych zasobów jest

rynkowej. Wynikiem alokacji tych zasobów jest

dostarczenie towarów i usług obywatelom,

dostarczenie towarów i usług obywatelom,

społecznościom lokalnym oraz całemu społeczeństwu.

społecznościom lokalnym oraz całemu społeczeństwu.

Dostarczanie towarów i usług finansowane jest z

Dostarczanie towarów i usług finansowane jest z

funduszy publicznych, w związku z zadaniami

funduszy publicznych, w związku z zadaniami

stawianymi przed państwem. Zadania te, to zadania

stawianymi przed państwem. Zadania te, to zadania

publiczne oraz społeczne. W przypadku, gdy powyższe

publiczne oraz społeczne. W przypadku, gdy powyższe

zadania nie mogą być realizowane za pomocą

zadania nie mogą być realizowane za pomocą

mechanizmów rynkowych, rola państwa jest wówczas w

mechanizmów rynkowych, rola państwa jest wówczas w

tym zakresie bardzo istotna. Zadania publiczne to

tym zakresie bardzo istotna. Zadania publiczne to

organizowanie obrony narodowej czy bezpieczeństwa

organizowanie obrony narodowej czy bezpieczeństwa

publicznego, służby dyplomatycznej, administracji

publicznego, służby dyplomatycznej, administracji

państwowej, a więc trudno w tych dziedzinach mówić

państwowej, a więc trudno w tych dziedzinach mówić

o mechanizmach rynkowych.

o mechanizmach rynkowych.

background image

cd. funkcji alokacyjnej

cd. funkcji alokacyjnej

Natomiast realizacja zadań społecznych

Natomiast realizacja zadań społecznych

państwa to zaspokojenie indywidualnych

państwa to zaspokojenie indywidualnych

potrzeb obywateli. Zadania społeczne

potrzeb obywateli. Zadania społeczne

państwa mogłyby być realizowane za pomocą

państwa mogłyby być realizowane za pomocą

mechanizmów rynkowych, jednak mogą być

mechanizmów rynkowych, jednak mogą być

one zakłócone poprzez niesprawność

one zakłócone poprzez niesprawność

mechanizmów rynkowych. Mówiąc o

mechanizmów rynkowych. Mówiąc o

niesprawności mechanizmów rynkowych,

niesprawności mechanizmów rynkowych,

chodzi przede wszystkim chodzi o jego trzy

chodzi przede wszystkim chodzi o jego trzy

rodzaje:

rodzaje:

background image

cd. funkcji alokacyjnej

cd. funkcji alokacyjnej

Nadmierne zróżnicowanie dochodów

Nadmierne zróżnicowanie dochodów

poszczególnych obywateli,

poszczególnych obywateli,

przyczyniło by się do ograniczenia

przyczyniło by się do ograniczenia

ich dostępu do dóbr, gdyby były

ich dostępu do dóbr, gdyby były

alokowane na zasadach rynkowych,

alokowane na zasadach rynkowych,

chodzi tu np. o oświatę czy służbę

chodzi tu np. o oświatę czy służbę

zdrowia.

zdrowia.

background image

cd. funkcji alokacyjnej

cd. funkcji alokacyjnej

W przypadku, gdyby wszystkie dobra były by realizowane przez

W przypadku, gdyby wszystkie dobra były by realizowane przez

rynek, nie było by gwarancji, że dany obywatel będzie skłonny

rynek, nie było by gwarancji, że dany obywatel będzie skłonny

zakupić określony rodzaj dóbr np. kupować usługi oświatowe

zakupić określony rodzaj dóbr np. kupować usługi oświatowe

czy usługi zdrowotne. Prawdopodobnie część społeczeństwa o

czy usługi zdrowotne. Prawdopodobnie część społeczeństwa o

niższych dochodach zrezygnowałyby z niektórych dóbr,

niższych dochodach zrezygnowałyby z niektórych dóbr,

ponieważ swoje dochody musieliby przeznaczyć na zaspokajanie

ponieważ swoje dochody musieliby przeznaczyć na zaspokajanie

podstawowych potrzeb. W takich przypadkach państwo oraz

podstawowych potrzeb. W takich przypadkach państwo oraz

samorządy wymuszają pewna konsumpcję poprzez dostarczenie

samorządy wymuszają pewna konsumpcję poprzez dostarczenie

nieodpłatnie bądź za częściową odpłatnością dobra i usługi

nieodpłatnie bądź za częściową odpłatnością dobra i usługi

zapewniające prawidłową egzystencję i rozwój obywatela.

zapewniające prawidłową egzystencję i rozwój obywatela.

Przedsiębiorstwa prywatne, które dominują w gospodarce

Przedsiębiorstwa prywatne, które dominują w gospodarce

rynkowej, nastawione są głownie na zysk. Ich działalność

rynkowej, nastawione są głownie na zysk. Ich działalność

wywołuje bardzo często efekty uboczne w postaci zatrucia

wywołuje bardzo często efekty uboczne w postaci zatrucia

środowiska naturalnego, obciążenia sieci komunikacyjnej. Choć

środowiska naturalnego, obciążenia sieci komunikacyjnej. Choć

państwo stara się obciążyć przedsiębiorstwa kosztami

państwo stara się obciążyć przedsiębiorstwa kosztami

przeciwdziałania np. zatruciu środowiska, to jednak z pewnych

przeciwdziałania np. zatruciu środowiska, to jednak z pewnych

zasobów publicznych musi przeznaczyć środki na ochronę i

zasobów publicznych musi przeznaczyć środki na ochronę i

regenerację środowiska naturalnego.

regenerację środowiska naturalnego.

background image

Funkcja redystrybucyjna

Funkcja redystrybucyjna

Funkcja redystrybucyjna związana jest redystrybucją

Funkcja redystrybucyjna związana jest redystrybucją

dochodów społeczeństwa. Zachodzi ona między różnymi

dochodów społeczeństwa. Zachodzi ona między różnymi

wspólnotami lokalnymi i regionalnymi, miedzy krajami.

wspólnotami lokalnymi i regionalnymi, miedzy krajami.

Redystrybucja dochodów jest realizowana w formie

Redystrybucja dochodów jest realizowana w formie

pieniężnej i dokonuje się poprzez system transferów

pieniężnej i dokonuje się poprzez system transferów

dochodów. Transfery te mają charakter przepływu

dochodów. Transfery te mają charakter przepływu

pieniądza między różnymi podmiotami a państwem.

pieniądza między różnymi podmiotami a państwem.

Transfery o charakterze publicznym przebiegają

Transfery o charakterze publicznym przebiegają

jednokierunkowo. Jednokierunkowość przepływu

jednokierunkowo. Jednokierunkowość przepływu

pieniądza związana jest z podatkami czyli definitywne

pieniądza związana jest z podatkami czyli definitywne

przejęcie przez władze publiczne części dochodów

przejęcie przez władze publiczne części dochodów

podatników. Z kolei władze publiczne dokonują – albo

podatników. Z kolei władze publiczne dokonują – albo

bezpośrednio, albo pośrednio – transferów na rzecz

bezpośrednio, albo pośrednio – transferów na rzecz

różnych podmiotów, w tym także na rzecz podatników, np.

różnych podmiotów, w tym także na rzecz podatników, np.

wówczas, gdy administracja publiczna dokonuje wypłat

wówczas, gdy administracja publiczna dokonuje wypłat

wynagrodzeń pracownikom zatrudnionym w sektorze

wynagrodzeń pracownikom zatrudnionym w sektorze

publicznym, wypłat rent, emerytur, stypendiów itp.

publicznym, wypłat rent, emerytur, stypendiów itp.

background image

cd. funkcji

cd. funkcji

redystrybucyjnej

redystrybucyjnej

System transferów do i od władz publicznych jest systemem

System transferów do i od władz publicznych jest systemem

bardzo skomplikowanym. W tym zakresie występują

bardzo skomplikowanym. W tym zakresie występują

transfery nie związane z żadnym kontświadczeniem np.

transfery nie związane z żadnym kontświadczeniem np.

podatki, emerytury, renty. Natomiast transfery związane z

podatki, emerytury, renty. Natomiast transfery związane z

kontrświadczeniami to np. praca lekarza, nauczyciela czy

kontrświadczeniami to np. praca lekarza, nauczyciela czy

policjanta.

policjanta.

Osobną grupą transferów są transfery wewnątrz sektora

Osobną grupą transferów są transfery wewnątrz sektora

publicznego: np.

publicznego: np.

transfery z budżetu państwa do budżetów samorządowych,

transfery z budżetu państwa do budżetów samorządowych,

transfery z budżetu państwa do publicznych funduszy

transfery z budżetu państwa do publicznych funduszy

celowych,

celowych,

transfery miedzy różnymi szczeblami gestorów

transfery miedzy różnymi szczeblami gestorów

pieniężnych środków publicznych a podmiotami sektora

pieniężnych środków publicznych a podmiotami sektora

publicznego wytwarzającymi dobra i usługi.

publicznego wytwarzającymi dobra i usługi.

background image

cd. funkcji

cd. funkcji

redystrybucyjnej

redystrybucyjnej

Oprócz wymienionych powyżej transferów wyróżniamy

Oprócz wymienionych powyżej transferów wyróżniamy

transfery o charakterze zwrotnym czyli transfery

transfery o charakterze zwrotnym czyli transfery

pieniądza związane z zaciąganiem i spłacaniem przez

pieniądza związane z zaciąganiem i spłacaniem przez

państwo czy samorządy pożyczek. Ten rodzaj

państwo czy samorządy pożyczek. Ten rodzaj

transferów nie jest jednak typowy dla władz

transferów nie jest jednak typowy dla władz

publicznych.

publicznych.

Funkcja redystrybucyjna finansów publicznych jest

Funkcja redystrybucyjna finansów publicznych jest

ciągłym przedmiotem kontrowersji, czy dochody

ciągłym przedmiotem kontrowersji, czy dochody

społeczeństwa są prawidłowo rozdysponowane, czy nie

społeczeństwa są prawidłowo rozdysponowane, czy nie

naruszają interesów jednej grupy społecznej kosztem

naruszają interesów jednej grupy społecznej kosztem

drugiej. Poza wymienionymi powyżej funkcjami,

drugiej. Poza wymienionymi powyżej funkcjami,

finanse publiczne należy rozpatrywać również biorąc

finanse publiczne należy rozpatrywać również biorąc

pod uwagę ich wymiar makroekonomiczny,

pod uwagę ich wymiar makroekonomiczny,

makrospołeczny oraz jednostkowy.

makrospołeczny oraz jednostkowy.

background image

cd. funkcji

cd. funkcji

redystrybucyjnej

redystrybucyjnej

Makroekonomiczny aspekt redystrybucji

Makroekonomiczny aspekt redystrybucji

dochodów dotyczy zakresu redystrybucji

dochodów dotyczy zakresu redystrybucji

PKB, ogólnej struktury dochodów i

PKB, ogólnej struktury dochodów i

wydatków realizowanych przez władze

wydatków realizowanych przez władze

publiczne w ramach redystrybucyjnej

publiczne w ramach redystrybucyjnej

funkcji finansów publicznych. W tym

funkcji finansów publicznych. W tym

znaczeniu redystrybucja poprzez swoje

znaczeniu redystrybucja poprzez swoje

globalne rozmiary, wywołuje pozytywny

globalne rozmiary, wywołuje pozytywny

bądź negatywny wpływ na całą

bądź negatywny wpływ na całą

gospodarkę, czyli na poszczególne działy,

gospodarkę, czyli na poszczególne działy,

sektory, gałęzie, branże, regiony.

sektory, gałęzie, branże, regiony.

background image

cd. funkcji

cd. funkcji

redystrybucyjnej

redystrybucyjnej

Makrospołeczny aspekt redystrybucji dochodów to

Makrospołeczny aspekt redystrybucji dochodów to

analiza skutków działalności państwa dla różnych

analiza skutków działalności państwa dla różnych

grup społecznych: emerytów, rencistów,

grup społecznych: emerytów, rencistów,

pracowników sektora publicznego-nauczyciele,

pracowników sektora publicznego-nauczyciele,

lekarze, policjanci, grup zawodowych, sektora

lekarze, policjanci, grup zawodowych, sektora

prywatnego. Ogólnie rzecz ujmując należy

prywatnego. Ogólnie rzecz ujmując należy

stwierdzić, że redystrybucja dochodów w znaczeniu

stwierdzić, że redystrybucja dochodów w znaczeniu

makroekonomicznym jak i makrospołeczny to zakres

makroekonomicznym jak i makrospołeczny to zakres

działań, które pozwalają sprawnie funkcjonować

działań, które pozwalają sprawnie funkcjonować

gospodarce, a państwu wypełniać jego funkcje

gospodarce, a państwu wypełniać jego funkcje

publiczne i społeczne. Realizując redystrybucyjną

publiczne i społeczne. Realizując redystrybucyjną

funkcję finansów publicznych to państwo podejmuje

funkcję finansów publicznych to państwo podejmuje

decyzje co do rodzaju instrumentów – np. jakie

decyzje co do rodzaju instrumentów – np. jakie

podatki, ich budowy itp.

podatki, ich budowy itp.

background image

cd. funkcji

cd. funkcji

redystrybucyjnej

redystrybucyjnej

Jednostkowy aspekt redystrybucji dochodów,

Jednostkowy aspekt redystrybucji dochodów,

odnosi się do problemu jakie instrumenty

odnosi się do problemu jakie instrumenty

powinno zastosować państwo, aby nie naruszać

powinno zastosować państwo, aby nie naruszać

ekonomicznych interesów poszczególnych

ekonomicznych interesów poszczególnych

jednostek. Ponieważ redystrybucja dochodów

jednostek. Ponieważ redystrybucja dochodów

zawsze dokonuje się czyimś kosztem i na czyjąś

zawsze dokonuje się czyimś kosztem i na czyjąś

korzyść, ale rozmiary tych kosztów i korzyści

korzyść, ale rozmiary tych kosztów i korzyści

mogą być różne dla obywateli, dlatego pojawia

mogą być różne dla obywateli, dlatego pojawia

się dość istotny problem sprawiedliwego

się dość istotny problem sprawiedliwego

rozłożenia ciężarów finansowania zadań

rozłożenia ciężarów finansowania zadań

społecznych oraz publicznych.

społecznych oraz publicznych.

background image

cd. funkcji

cd. funkcji

redystrybucyjnej

redystrybucyjnej

Z redystrybucyjną funkcją finansów

Z redystrybucyjną funkcją finansów

publicznych wiąże się podstawowy

publicznych wiąże się podstawowy

problem, który sprowadza się do wyboru:

problem, który sprowadza się do wyboru:

czy w procesie dystrybucji i redystrybucji

czy w procesie dystrybucji i redystrybucji

dochodów priorytetem powinno być

dochodów priorytetem powinno być

efektywność gospodarowania czy

efektywność gospodarowania czy

sprawiedliwość społeczna. Biorąc pod

sprawiedliwość społeczna. Biorąc pod

uwagę aspekt pierwszy, sprzyja on

uwagę aspekt pierwszy, sprzyja on

aktywności gospodarczej, lepszemu

aktywności gospodarczej, lepszemu

wykorzystaniu zasobów czy motywuje do

wykorzystaniu zasobów czy motywuje do

pracy i powiększania dochodów.

pracy i powiększania dochodów.

background image

cd. funkcji

cd. funkcji

redystrybucyjnej

redystrybucyjnej

Działania te mogą jednak wywołać nadmierne

Działania te mogą jednak wywołać nadmierne

zróżnicowanie dochodów, wówczas nierówności

zróżnicowanie dochodów, wówczas nierówności

te są podstawą do interwencji podatkowej,

te są podstawą do interwencji podatkowej,

która z jednej strony je uzasadniona z punktu

która z jednej strony je uzasadniona z punktu

widzenia sprawiedliwości społecznej, to z

widzenia sprawiedliwości społecznej, to z

drugiej strony hamują aktywność gospodarczą.

drugiej strony hamują aktywność gospodarczą.

Redystrybucyjna finansów publicznych wiąże

Redystrybucyjna finansów publicznych wiąże

się z rozwiązaniem przez państwo wielu

się z rozwiązaniem przez państwo wielu

problemów, zarówno w zakresie prawidłowości

problemów, zarówno w zakresie prawidłowości

ekonomicznych jak i sprawiedliwym

ekonomicznych jak i sprawiedliwym

rozdysponowaniem dochodów państwa, aby

rozdysponowaniem dochodów państwa, aby

zaspokoić elementarne potrzeby

zaspokoić elementarne potrzeby

społeczeństwa.

społeczeństwa.

background image

Funkcja stabilizacyjna

Funkcja stabilizacyjna

Funkcja stabilizacyjna finansów

Funkcja stabilizacyjna finansów

publicznych sprowadza się do łagodzenia

publicznych sprowadza się do łagodzenia

wahań cyklu koniunkturalnego, za

wahań cyklu koniunkturalnego, za

pomocą umiejętnie zastosowanych

pomocą umiejętnie zastosowanych

instrumentów alokacji zasobów oraz

instrumentów alokacji zasobów oraz

redystrybucji dochodów. Przypominając

redystrybucji dochodów. Przypominając

istotę cyklu koniunkturalnego z

istotę cyklu koniunkturalnego z

wykładów makroekonomii pamiętamy, że

wykładów makroekonomii pamiętamy, że

ma on charakter ciągłych wahań.

ma on charakter ciągłych wahań.

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

Warunki gospodarcze ciągle się zmieniają,

Warunki gospodarcze ciągle się zmieniają,

tzn. po rozkwicie może nastąpić załamanie

tzn. po rozkwicie może nastąpić załamanie

gospodarki i odwrotnie. Załamanie

gospodarki i odwrotnie. Załamanie

gospodarki widzimy obecnie w wielu

gospodarki widzimy obecnie w wielu

państwach, zarówno w Stanach

państwach, zarówno w Stanach

Zjednoczonych jak i w państwach

Zjednoczonych jak i w państwach

Europejskich, w tym również w Polsce, gdzie

Europejskich, w tym również w Polsce, gdzie

gospodarka wyraźnie hamuje.

gospodarka wyraźnie hamuje.

Do stabilizacyjnego oddziaływania finansów

Do stabilizacyjnego oddziaływania finansów

publicznych najczęściej wykorzystywane są

publicznych najczęściej wykorzystywane są

następujące narzędzia:

następujące narzędzia:

Podatki

Podatki

Wydatki

Wydatki

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

Podatki –

Podatki –

umożliwiają sfinansowanie

umożliwiają sfinansowanie

procesów alokacji dóbr publicznych i

procesów alokacji dóbr publicznych i

społecznych, z zatem mogą być

społecznych, z zatem mogą być

wykorzystywane do stabilizowania cyklu

wykorzystywane do stabilizowania cyklu

koniunkturalnego. Na czym polega rola

koniunkturalnego. Na czym polega rola

podatków, otóż w okresie nadmiernego

podatków, otóż w okresie nadmiernego

wzrostu gospodarczego, którego skutkiem

wzrostu gospodarczego, którego skutkiem

jest wzrost dochodów, progresja podatkowa

jest wzrost dochodów, progresja podatkowa

hamuje nadmierną aktywność gospodarczą,

hamuje nadmierną aktywność gospodarczą,

co ogranicza wahania cyklu

co ogranicza wahania cyklu

koniunkturalnego.

koniunkturalnego.

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

W okresie kiedy aktywność gospodarcza słabnie,

W okresie kiedy aktywność gospodarcza słabnie,

dochody spadają do niższych progów opodatkowania,

dochody spadają do niższych progów opodatkowania,

co w konsekwencji zmniejsza obciążenia podatkowe i

co w konsekwencji zmniejsza obciążenia podatkowe i

tym samym zachęca do inwestowania, wzrostu

tym samym zachęca do inwestowania, wzrostu

produkcji czy tworzenia nowych miejsc pracy.

produkcji czy tworzenia nowych miejsc pracy.

Istnieją dwa typowe sposoby wykorzystywania

Istnieją dwa typowe sposoby wykorzystywania

instrumentów podatkowych w ich funkcji

instrumentów podatkowych w ich funkcji

stabilizacyjnej:

stabilizacyjnej:

Wbudowanie tzw. automatycznych stabilizatorów

Wbudowanie tzw. automatycznych stabilizatorów

koniunktury w system podatku dochodowego,

koniunktury w system podatku dochodowego,

Dyskrecjonalne czyli uznaniowe regulowanie poziomu

Dyskrecjonalne czyli uznaniowe regulowanie poziomu

opodatkowania podmiotów w zależności od przebiegu

opodatkowania podmiotów w zależności od przebiegu

koniunktury gospodarczej.

koniunktury gospodarczej.

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

Podatki automatyczne mają tę zaletę, że

Podatki automatyczne mają tę zaletę, że

szybko reagują na zmianę sytuacji

szybko reagują na zmianę sytuacji

dochodowej podmiotów, ponieważ

dochodowej podmiotów, ponieważ

działają już w ramach istniejącego

działają już w ramach istniejącego

systemu podatkowego, przyjętego przez

systemu podatkowego, przyjętego przez

państwo, społeczeństwo i

państwo, społeczeństwo i

przedsiębiorców. Natomiast wadą jest

przedsiębiorców. Natomiast wadą jest

przyjęcie zasad podatkowych, które

przyjęcie zasad podatkowych, które

mogą być nieskuteczne wobec np. zmian

mogą być nieskuteczne wobec np. zmian

występujących w gospodarce.

występujących w gospodarce.

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

W przypadku dyskrecjonalnych decyzji

W przypadku dyskrecjonalnych decyzji

podatkowych, państwo może reagować w sposób

podatkowych, państwo może reagować w sposób

jakiego wymaga sytuacja, i tak np. podatki mogą

jakiego wymaga sytuacja, i tak np. podatki mogą

być na tyle wysokie, aby studzić koniunkturę,

być na tyle wysokie, aby studzić koniunkturę,

natomiast w okresie recesji decyzje podatkowe w

natomiast w okresie recesji decyzje podatkowe w

zakresie ich zmniejszenia, mogą pobudzać

zakresie ich zmniejszenia, mogą pobudzać

podmioty do aktywności gospodarczej.

podmioty do aktywności gospodarczej.

Podstawowymi środkami oddziaływania na łączny

Podstawowymi środkami oddziaływania na łączny

popyt w gospodarce, poziom zatrudnienia, stopę

popyt w gospodarce, poziom zatrudnienia, stopę

inflacji, stopę procentową są:

inflacji, stopę procentową są:

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

Wielkość dochodów budżetowych

Wielkość dochodów budżetowych

Wielkość wydatków budżetowych

Wielkość wydatków budżetowych

Saldo budżetu państwa

Saldo budżetu państwa

Stabilizacyjna funkcja finansów

Stabilizacyjna funkcja finansów

publicznych przejawia się także w

publicznych przejawia się także w

oddziaływaniu dochodów, wydatków i

oddziaływaniu dochodów, wydatków i

salda budżetu na:

salda budżetu na:

Skłonność do oszczędzania

Skłonność do oszczędzania

Skłonność do inwestowania

Skłonność do inwestowania

Poziom stopy procentowej

Poziom stopy procentowej

Poziom bezrobocia

Poziom bezrobocia

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

Państwo za pomocą podatków i

Państwo za pomocą podatków i

wydatków może zwiększyć lub zmniejszyć

wydatków może zwiększyć lub zmniejszyć

skłonność do oszczędzania lub

skłonność do oszczędzania lub

inwestowania. Wysokie podatki z jednej

inwestowania. Wysokie podatki z jednej

strony przyczyniają się do ograniczenia

strony przyczyniają się do ograniczenia

możliwości oszczędzania gospodarstw

możliwości oszczędzania gospodarstw

domowych i przedsiębiorców, ale z

domowych i przedsiębiorców, ale z

drugiej strony większe wpływy do

drugiej strony większe wpływy do

budżetu państwa wynikające z podatków,

budżetu państwa wynikające z podatków,

umożliwiają stworzenie nowego popytu,

umożliwiają stworzenie nowego popytu,

również popytu inwestycyjnego.

również popytu inwestycyjnego.

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

Oddziaływanie państwa na poziom stopy

Oddziaływanie państwa na poziom stopy

procentowej jest związane z deficytem

procentowej jest związane z deficytem

budżetowym i długiem publicznym.

budżetowym i długiem publicznym.

Finansowanie deficytu budżetowego oraz

Finansowanie deficytu budżetowego oraz

obsługa długu publicznego zmuszają państwo do

obsługa długu publicznego zmuszają państwo do

zaciągnięcia pożyczek na rynkach finansowych.

zaciągnięcia pożyczek na rynkach finansowych.

Popyt na pieniądz zgłaszany przez państwo

Popyt na pieniądz zgłaszany przez państwo

powoduje zazwyczaj wzrost stopy procentowej

powoduje zazwyczaj wzrost stopy procentowej

jako skutek działania prawa popytu podaży.

jako skutek działania prawa popytu podaży.

Oferowane przez państwo oprocentowanie

Oferowane przez państwo oprocentowanie

pożyczek ma pośredni wpływ na poziom stopy

pożyczek ma pośredni wpływ na poziom stopy

procentowej kredytów i innych instrumentów

procentowej kredytów i innych instrumentów

pożyczkowych.

pożyczkowych.

background image

cd. funkcji stabilizacyjnej

cd. funkcji stabilizacyjnej

Państwo może też wpływać na stabilizująco na

Państwo może też wpływać na stabilizująco na

rynek pracy. Zatrudnienie sferze budżetowej

rynek pracy. Zatrudnienie sferze budżetowej

podlega mniejszym wahaniom niż w sektorze

podlega mniejszym wahaniom niż w sektorze

prywatnym. W państwo organizuje np. na

prywatnym. W państwo organizuje np. na

szeroką skalę program robót publicznych, co

szeroką skalę program robót publicznych, co

powoduje zwiększenie wydatków państwa i

powoduje zwiększenie wydatków państwa i

pojawienie się deficytu budżetowego. Z

pojawienie się deficytu budżetowego. Z

przytoczonych funkcji finansów publicznych

przytoczonych funkcji finansów publicznych

wynika, że państwo stoi przed wielkimi

wynika, że państwo stoi przed wielkimi

dylematami, które musi rozwiązać, biorąc pod

dylematami, które musi rozwiązać, biorąc pod

uwagę ich negatywne i pozytywne skutki.

uwagę ich negatywne i pozytywne skutki.

background image

Problem sprzeczności

Problem sprzeczności

między funkcjami finansów

między funkcjami finansów

publicznych

publicznych

Scharakteryzowane wyżej trzy podstawowe

Scharakteryzowane wyżej trzy podstawowe

funkcje finansów publicznych powinny

funkcje finansów publicznych powinny

skłaniać do sformułowania pytania, czy cele

skłaniać do sformułowania pytania, czy cele

wyznaczone w ramach poszczególnych funkcji

wyznaczone w ramach poszczególnych funkcji

są możliwe do zrealizowania. Jeżeli np.

są możliwe do zrealizowania. Jeżeli np.

państwo będzie nadmiernie rozbudowywać

państwo będzie nadmiernie rozbudowywać

redystrybucję dochodów, to trudno będzie

redystrybucję dochodów, to trudno będzie

jednocześnie wykorzystywać finanse do

jednocześnie wykorzystywać finanse do

pełnienia ich funkcji stabilizacyjnej. Z kolei

pełnienia ich funkcji stabilizacyjnej. Z kolei

funkcja stabilizacyjna może pozostawać w

funkcja stabilizacyjna może pozostawać w

sprzeczności z funkcją lokacyjną.

sprzeczności z funkcją lokacyjną.

background image

cd.

cd.

Sytuacja taką możemy mieć do czynienia, gdy cele

Sytuacja taką możemy mieć do czynienia, gdy cele

stabilizacji gospodarki będą uniemożliwiać

stabilizacji gospodarki będą uniemożliwiać

zgromadzenie odpowiednich dochodów do alokacji

zgromadzenie odpowiednich dochodów do alokacji

dóbr publicznych i dóbr społecznych. Jak wynika z

dóbr publicznych i dóbr społecznych. Jak wynika z

powyższego, pewne sprzeczności między funkcjami

powyższego, pewne sprzeczności między funkcjami

finansów publicznych są nieuniknione. Zadaniem

finansów publicznych są nieuniknione. Zadaniem

państwa jest łagodzenie tych sprzeczności oraz

państwa jest łagodzenie tych sprzeczności oraz

eksponowanie tych funkcji i instrumentów

eksponowanie tych funkcji i instrumentów

finansowych, które skutecznie realizują konkretne

finansowych, które skutecznie realizują konkretne

cele społeczne i gospodarcze- takie jak np.

cele społeczne i gospodarcze- takie jak np.

ograniczenie bezrobocia, walka z inflacją,

ograniczenie bezrobocia, walka z inflacją,

równowaga wewnętrzna gospodarki itd.-według

równowaga wewnętrzna gospodarki itd.-według

określonej w konkretnych warunkach hierarchii.

określonej w konkretnych warunkach hierarchii.

background image

Jakie role w państwie powinien spełniać

Jakie role w państwie powinien spełniać

system finansów publicznych.

system finansów publicznych.

Zaspakajać popyt państwa na pieniądz, w

Zaspakajać popyt państwa na pieniądz, w

związku z realizowanymi przez państwo

związku z realizowanymi przez państwo

celami i zadaniami,

celami i zadaniami,

Sposób zaspakajania popytu na pieniądz

Sposób zaspakajania popytu na pieniądz

powinien zapewniać państwu bieżącą zdolność

powinien zapewniać państwu bieżącą zdolność

płatniczą jednoczesnym minimalizowaniu

płatniczą jednoczesnym minimalizowaniu

kosztów pozyskiwania pieniądza,

kosztów pozyskiwania pieniądza,

Zaspokojenie popytu państwa na pieniądz nie

Zaspokojenie popytu państwa na pieniądz nie

powinno odbywać się na drodze inflacyjnej,

powinno odbywać się na drodze inflacyjnej,

nie powinno osłabiać motywacji podmiotów

nie powinno osłabiać motywacji podmiotów

gospodarczych do inwestowania,

gospodarczych do inwestowania,

background image

cd.

cd.

system finansów publicznych powinien służyć

system finansów publicznych powinien służyć

zachowaniu równowagi rzeczowo-pieniężnej w

zachowaniu równowagi rzeczowo-pieniężnej w

gospodarce, w szczególności równowagi

gospodarce, w szczególności równowagi

finansowej,

finansowej,

system finansów publicznych powinien

system finansów publicznych powinien

umożliwiać i ułatwiać państwu prowadzenie

umożliwiać i ułatwiać państwu prowadzenie

polityki łagodzącej negatywne skutki

polityki łagodzącej negatywne skutki

mechanizmów rynkowych,

mechanizmów rynkowych,

system finansów publicznych powinien tworzyć

system finansów publicznych powinien tworzyć

warunki do prowadzenia przez państwo polityki

warunki do prowadzenia przez państwo polityki

ekonomicznej, przemysłowej, rolnej itp.

ekonomicznej, przemysłowej, rolnej itp.

background image

cd

cd

system finansów publicznych powinien zapobiegać

system finansów publicznych powinien zapobiegać

powstawaniu tzw. szarej strefy gospodarki, poprzez

powstawaniu tzw. szarej strefy gospodarki, poprzez

tworzenie szczelnego systemu podatkowego i systemu

tworzenie szczelnego systemu podatkowego i systemu

celnego,

celnego,

system finansów publicznych powinien umożliwiać

system finansów publicznych powinien umożliwiać

sprawne gromadzenie środków publicznych poprzez

sprawne gromadzenie środków publicznych poprzez

sprawne procedury uchwalania ustaw i uchwał

sprawne procedury uchwalania ustaw i uchwał

budżetowych,

budżetowych,

system finansów publicznych powinien sprzyjać

system finansów publicznych powinien sprzyjać

racjonalnemu wydawaniu środków publicznych, czyli

racjonalnemu wydawaniu środków publicznych, czyli

jak najlepszej realizacji celów społecznych i

jak najlepszej realizacji celów społecznych i

gospodarczych, na które środki te są gromadzone,

gospodarczych, na które środki te są gromadzone,

system finansów publicznych powinien sprzyjać

system finansów publicznych powinien sprzyjać

rozwojowi demokracji i demokratycznych instytucji,

rozwojowi demokracji i demokratycznych instytucji,

samorządów lokalnych, tworzenia zaufania

samorządów lokalnych, tworzenia zaufania

społeczeństwa do państwa i władz publicznych.

społeczeństwa do państwa i władz publicznych.

background image

Kryzys finansowy na świecie a reforma finansów

Kryzys finansowy na świecie a reforma finansów

publicznych w Polsce

publicznych w Polsce

Decyzje i działania wewnętrzne w

Decyzje i działania wewnętrzne w

obliczu światowego kryzysu

obliczu światowego kryzysu

finansowego

finansowego

PAKIET REGULACYJNY – ogłoszony

PAKIET REGULACYJNY – ogłoszony

przez Ministra Finansów 13

przez Ministra Finansów 13

października 2008 r.

października 2008 r.

background image

Obejmuje następujące rozwiązania legislacyjne:

Obejmuje następujące rozwiązania legislacyjne:

1) ustawę o Komitecie Stabilności Finansowej

1) ustawę o Komitecie Stabilności Finansowej

W ramach Komitetu (działającego wcześniej na mocy

W ramach Komitetu (działającego wcześniej na mocy

porozumienia) współpracują trzy instytucje, kluczowe dla

porozumienia) współpracują trzy instytucje, kluczowe dla

bezpieczeństwa finansowego (Ministerstwo Finansów,

bezpieczeństwa finansowego (Ministerstwo Finansów,

Narodowy Bank Polski i Komisja Nadzoru Finansowego).

Narodowy Bank Polski i Komisja Nadzoru Finansowego).

Współpraca obejmuje głownie wymianę informacji oraz

Współpraca obejmuje głownie wymianę informacji oraz

wspieranie stabilności finansowej, w szczególności

wspieranie stabilności finansowej, w szczególności

poprzez koordynację działań członków Komitetu w

poprzez koordynację działań członków Komitetu w

sytuacji jej bezpośredniego zagrożenia.

sytuacji jej bezpośredniego zagrożenia.

2) ustawę o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym

2) ustawę o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym

Celem zmian wprowadzonych w ustawie jest m.in.

Celem zmian wprowadzonych w ustawie jest m.in.

zwiększenie poziomu ochrony depozytów z obecnych

zwiększenie poziomu ochrony depozytów z obecnych

22.500 EUR (gwarantowanych w 100% do kwoty 1.000

22.500 EUR (gwarantowanych w 100% do kwoty 1.000

EUR, a powyżej tej kwoty w 90%) do 50.000 EUR

EUR, a powyżej tej kwoty w 90%) do 50.000 EUR

(gwarantowanych w 100%).

(gwarantowanych w 100%).

background image

3) ustawę o instrumentach wsparcia instytucji

3) ustawę o instrumentach wsparcia instytucji

finansowych przez Skarb Państwa.

finansowych przez Skarb Państwa.

Skarb Państwa będzie mógł udzielić wsparcia zagrożonym

Skarb Państwa będzie mógł udzielić wsparcia zagrożonym

utratą płynności bankom, funduszom inwestycyjnym,

utratą płynności bankom, funduszom inwestycyjnym,

spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym,

spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym,

domom maklerskim, zakładom ubezpieczeń lub otwartym

domom maklerskim, zakładom ubezpieczeń lub otwartym

funduszom emerytalnym, mającym siedzibę w Polsce.

funduszom emerytalnym, mającym siedzibę w Polsce.

Wsparcie może być udzielane m.in. w formie: gwarancji

Wsparcie może być udzielane m.in. w formie: gwarancji

Skarbu Państwa, pożyczek skarbowych papierów

Skarbu Państwa, pożyczek skarbowych papierów

wartościowych, sprzedaży skarbowych papierów

wartościowych, sprzedaży skarbowych papierów

wartościowych z odroczonym terminem płatności lub

wartościowych z odroczonym terminem płatności lub

rozłożeniem płatności na raty. Skarb Państwa będzie mógł

rozłożeniem płatności na raty. Skarb Państwa będzie mógł

udzielić gwarancji spłaty przez banki kredytu

udzielić gwarancji spłaty przez banki kredytu

refinansowego, zaciągniętego w Narodowym Banku

refinansowego, zaciągniętego w Narodowym Banku

Polskim (do wysokości 50% pozostającej do spłaty kwoty

Polskim (do wysokości 50% pozostającej do spłaty kwoty

kredytu) oraz gwarancji spłaty kredytów i linii

kredytu) oraz gwarancji spłaty kredytów i linii

kredytowych, przyznanych przez banki innym bankom.

kredytowych, przyznanych przez banki innym bankom.

background image

PAKIET ZAUFANIA – ogłoszony

PAKIET ZAUFANIA – ogłoszony

przez NBP 13 października 2008

przez NBP 13 października 2008

Obejmuje następujące elementy:

Obejmuje następujące elementy:

1) przywrócenie sprawności działania

1) przywrócenie sprawności działania

rynku finansowego;

rynku finansowego;

2) poprawę płynności na krajowym

2) poprawę płynności na krajowym

rynku walutowym;

rynku walutowym;

3) poprawę płynności w walutach

3) poprawę płynności w walutach

obcych;

obcych;

background image

4) ściślejszą współpracę między bankami i

4) ściślejszą współpracę między bankami i

bankiem centralnym.

bankiem centralnym.

Obok standardowych operacji na rynku

Obok standardowych operacji na rynku

pieniężnym (emisja 7-dniowych bonów NBP) NBP

pieniężnym (emisja 7-dniowych bonów NBP) NBP

wykorzystuje m.in. następujące instrumenty:

wykorzystuje m.in. następujące instrumenty:

· umowy FX SWAP;

· umowy FX SWAP;

· depozyt walutowy jako zabezpieczenie kredytu

· depozyt walutowy jako zabezpieczenie kredytu

refinansowego;

refinansowego;

· regularne transakcje repo (w każdy drugi

· regularne transakcje repo (w każdy drugi

wtorek miesiąca) z terminem zapadalności 91 dni

wtorek miesiąca) z terminem zapadalności 91 dni

oraz możliwość transakcji repo o krótszym

oraz możliwość transakcji repo o krótszym

terminie w przypadku takiej konieczności.

terminie w przypadku takiej konieczności.

background image

Stopa referencyjna

Stopa referencyjna

(

(

stopa interwencyjna

stopa interwencyjna

,

,

repo

repo

)

)

określa minimalną cenę, po jakiej

określa minimalną cenę, po jakiej bank centralny

organizuje operacje otwartego rynku

organizuje operacje otwartego rynku

międzybankowego polegające na zakupie (

międzybankowego polegające na zakupie (

repo

repo

)

)

bądź sprzedaży (

bądź sprzedaży (

reverse repo

reverse repo

)przez bank centralny

)przez bank centralny

krótkoterminowych papierów wartościowych w celu

krótkoterminowych papierów wartościowych w celu

przywrócenia równowagi na rynku.

przywrócenia równowagi na rynku.

W Polsce stopa referencyjna NBP należy do

W Polsce stopa referencyjna NBP należy do

podstawowych stóp procentowych ustalanych od 26

podstawowych stóp procentowych ustalanych od 26

lutego 1998 przez Radę Polityki Pieniężnej - organ

lutego 1998 przez Radę Polityki Pieniężnej - organ

Narodowego Banku Polskiego.

Narodowego Banku Polskiego.

Stopa referencyjna NBP na dzień 24 grudnia 2008

Stopa referencyjna NBP na dzień 24 grudnia 2008

wynosi 5,0%.

wynosi 5,0%.

background image

V. W dniu 30 listopada 2008 r. rząd przedstawił

V. W dniu 30 listopada 2008 r. rząd przedstawił

PLAN STABILNOŚCI I ROZWOJU, mający na celu

PLAN STABILNOŚCI I ROZWOJU, mający na celu

wzmocnienie polskiej gospodarki wobec światowego

wzmocnienie polskiej gospodarki wobec światowego

kryzysu światowego. W dokumencie przedstawione

kryzysu światowego. W dokumencie przedstawione

zostały dotychczasowe działania rządu w tym

zostały dotychczasowe działania rządu w tym

zakresie oraz planowane dalsze działania

zakresie oraz planowane dalsze działania

antykryzysowe. Główne działania objęte Planem

antykryzysowe. Główne działania objęte Planem

mają na celu zwiększenie popytu inwestycyjnego i

mają na celu zwiększenie popytu inwestycyjnego i

konsumpcyjnego. Obejmą one zarówno elementy już

konsumpcyjnego. Obejmą one zarówno elementy już

realizowane, jak i nowe rozwiązania. Wszystkie

realizowane, jak i nowe rozwiązania. Wszystkie

działania objęte Planem będą

działania objęte Planem będą

realizowane przy zapewnieniu stabilności finansów

realizowane przy zapewnieniu stabilności finansów

sektora instytucji rządowych i samorządowych.

sektora instytucji rządowych i samorządowych.

background image

PLAN STABILNOŚCI I ROZWOJU –

PLAN STABILNOŚCI I ROZWOJU –

ogłoszony przez rząd 30 listopada 2008

ogłoszony przez rząd 30 listopada 2008

1) Działania mające na celu zwiększenie

1) Działania mające na celu zwiększenie

popytu konsumpcyjnego obejmą

popytu konsumpcyjnego obejmą

głownie:

głownie:

· obniżkę w 2009 r. stawek podatku PIT

· obniżkę w 2009 r. stawek podatku PIT

do 18% i 32% (z dotychczasowych 19%,

do 18% i 32% (z dotychczasowych 19%,

30% i 40%) w ramach kontynuowanej

30% i 40%) w ramach kontynuowanej

redukcji klina podatkowego;

redukcji klina podatkowego;

· zmiany w VAT.

· zmiany w VAT.

background image

2) Zwiększenie popytu inwestycyjnego będzie realizowane przez:

2) Zwiększenie popytu inwestycyjnego będzie realizowane przez:

· zwiększenie dostępności kredytu dla przedsiębiorstw,

· zwiększenie dostępności kredytu dla przedsiębiorstw,

· wsparcie dla instytucji rynku finansowego,

· wsparcie dla instytucji rynku finansowego,

· wzmocnienie systemu gwarancji i poręczeń dla małych i średnich

· wzmocnienie systemu gwarancji i poręczeń dla małych i średnich

przedsiębiorstw,

przedsiębiorstw,

· przyśpieszenie inwestycji współfinansowanych ze środków UE,

· przyśpieszenie inwestycji współfinansowanych ze środków UE,

· wprowadzenie wyższej ulgi inwestycyjnej dla nowozakładanych

· wprowadzenie wyższej ulgi inwestycyjnej dla nowozakładanych

firm,

firm,

· znoszenie barier dla inwestycji w infrastrukturę teleinformacyjną,

· znoszenie barier dla inwestycji w infrastrukturę teleinformacyjną,

· umożliwienie zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na

· umożliwienie zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na

prace badawcze,

prace badawcze,

· rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego,

· rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego,

· wspieranie inwestycji w odnawialne źródła energii,

· wspieranie inwestycji w odnawialne źródła energii,

· wzmocnienie pozycji odbiorców energetyki, wzmocnienie

· wzmocnienie pozycji odbiorców energetyki, wzmocnienie

konkurencji i pozycji regulatora w celu ochrony gospodarki i

konkurencji i pozycji regulatora w celu ochrony gospodarki i

gospodarstw

gospodarstw

domowych przed niekontrolowanym wzrostem cen energii.

domowych przed niekontrolowanym wzrostem cen energii.

background image

3) Na potrzeby ważnych wydatków

3) Na potrzeby ważnych wydatków

społecznych w budżecie państwa

społecznych w budżecie państwa

utworzona została Rezerwa

utworzona została Rezerwa

Solidarności Społecznej. W

Solidarności Społecznej. W

przypadku zmiany sytuacji na rynku

przypadku zmiany sytuacji na rynku

pracy, w ramach Funduszu Pracy

pracy, w ramach Funduszu Pracy

wzmocnione zostaną działania

wzmocnione zostaną działania

adresowane do osób długotrwale

adresowane do osób długotrwale

bezrobotnych

bezrobotnych

background image

Szacunkowe dane o wykonaniu budżetu państwa za

Szacunkowe dane o wykonaniu budżetu państwa za

styczeń 2009 r.

styczeń 2009 r.

Dane Ministerstwa finansów, dnia 16.02.2009r.

Dane Ministerstwa finansów, dnia 16.02.2009r.

l.p Wyszczególnien

ie

Wykonanie
w mln.

Wykonanie
w mln

4 : 3

1

2

3

4

5

1

DOCHODY

303 034,8

27 670,4

9,1%

z tego :

z tego :

a) dochody

a) dochody

podatkowe i

podatkowe i

niepodatkowe

niepodatkowe

269 433,3

269 433,3

27 454,6

27 454,6

10,2%

10,2%

- podatki

- podatki

pośrednie

pośrednie

178 064,0

178 064,0

22 293,1

22 293,1

12,5%

12,5%

w tym: podatek

w tym: podatek

akcyzowy

akcyzowy

58 110,0

58 110,0

9 043,2

9 043,2

15,6%

15,6%

background image

- podatek

- podatek

dochodowy od

dochodowy od

osób prawnych

osób prawnych

33 120,0

33 120,0

303,5

303,5

0,9%

0,9%

- podatek

- podatek

dochodowy od

dochodowy od

osób fizycznych

osób fizycznych

40 250,0

40 250,0

3 016,9

3 016,9

7,5%

7,5%

- dochody

- dochody

państwowych

państwowych

jednostek

jednostek

budżetowych

budżetowych

16 764,1

16 764,1

1 636,9

1 636,9

9,8%

9,8%

w tym: - wpływy z

w tym: - wpływy z

cła

cła

2 032,0

2 032,0

141,7

141,7

7,0%

7,0%

- pozostałe

- pozostałe

dochody

dochody

1 235,2

1 235,2

204,2

204,2

16,5%

16,5%

background image

b) środki z Unii

b) środki z Unii

Europejskiej i z

Europejskiej i z

innych źródeł

innych źródeł

niepodlegające

niepodlegające

zwrotowi

zwrotowi

33 601,5

33 601,5

215,8

215,8

0,6%

0,6%

- Wspólna Polityka

- Wspólna Polityka

Rolna i Rybacka

Rolna i Rybacka

12 427,9

12 427,9

0,0

0,0

0,0%

0,0%

- fundusze

- fundusze

strukturalne i inne

strukturalne i inne

21 173,6

21 173,6

215,8

215,8

1,0%

1,0%

2

2

WYDATKI

WYDATKI

321 221,1

321 221,1

24 756,0

24 756,0

7,7%

7,7%

w tym :

w tym :

background image

- obsługa długu

- obsługa długu

krajowego

krajowego

26 560,9

26 560,9

1 326,5

1 326,5

5,0%

5,0%

- obsługa zadłużenia

- obsługa zadłużenia

zagranicznego

zagranicznego

6 180,0

6 180,0

1 222,6

1 222,6

19,8%

19,8%

- rozliczenia z budżetem

- rozliczenia z budżetem

ogólnym UE z tytułu

ogólnym UE z tytułu

środków własnych

środków własnych

12 373,8

12 373,8

1 159,3

1 159,3

9,4%

9,4%

- dotacje dla Funduszu

- dotacje dla Funduszu

Emerytalno-Rentowego

Emerytalno-Rentowego

15 874,4

15 874,4

1 145,0

1 145,0

7,2%

7,2%

- dotacje dla Funduszu

- dotacje dla Funduszu

Ubezpieczeń Społecznych

Ubezpieczeń Społecznych

30 958,3

30 958,3

1 250,0

1 250,0

4,0%

4,0%

- subwencje ogólne dla

- subwencje ogólne dla

jednostek samorządu

jednostek samorządu

terytorialnego

terytorialnego

45 320,1

45 320,1

6 073,3

6 073,3

13,4%

13,4%

3

3

DEFICYT (-)/

DEFICYT (-)/

NADWYŻKA (+)

NADWYŻKA (+)

-18 186,3

-18 186,3

2 914,4

2 914,4

background image

Jak wynika z najnowszych

Jak wynika z najnowszych

informacji Ministerstwa

informacji Ministerstwa

finansów, dochody

finansów, dochody

podatkowe budżetu w lutym

podatkowe budżetu w lutym

wyższe o 1,5 miliarda złotych.

wyższe o 1,5 miliarda złotych.

background image

Wstępne, szacunkowe dochody podatkowe

Wstępne, szacunkowe dochody podatkowe

budżetu państwa po dwóch miesiącach

budżetu państwa po dwóch miesiącach

2009 roku (nie uwzględniające dochodów

2009 roku (nie uwzględniające dochodów

z 26, 27 i 28 lutego) są w chwili obecnej o

z 26, 27 i 28 lutego) są w chwili obecnej o

ok. 1,5 miliarda złotych wyższe w

ok. 1,5 miliarda złotych wyższe w

stosunku do prognoz zawartych w ustawie

stosunku do prognoz zawartych w ustawie

budżetowej. W prognozach tych zakładano

budżetowej. W prognozach tych zakładano

40 miliardów 273 miliony złotych

40 miliardów 273 miliony złotych

dochodów podatkowych za cały styczeń i

dochodów podatkowych za cały styczeń i

cały luty. Szacunkowe wykonanie

cały luty. Szacunkowe wykonanie

dochodów podatkowych w chwili obecnej

dochodów podatkowych w chwili obecnej

to ok. 41 miliardów 837 milionów złotych.

to ok. 41 miliardów 837 milionów złotych.

background image

Z szacunków dotyczących strony wydatkowej

Z szacunków dotyczących strony wydatkowej

budżetu wynika, że po lutym wydamy około

budżetu wynika, że po lutym wydamy około

16,4% wydatków rocznych. Wyższy niż

16,4% wydatków rocznych. Wyższy niż

ubiegłoroczny stopień wykonania budżetu po

ubiegłoroczny stopień wykonania budżetu po

stronie wydatków po lutym (w 2008

stronie wydatków po lutym (w 2008

procentowy stopień wykonania po lutym

procentowy stopień wykonania po lutym

wynosił 14,1%), jest wynikiem przyśpieszenia

wynosił 14,1%), jest wynikiem przyśpieszenia

w

tym

okresie

niektórych

wydatków.

w

tym

okresie

niektórych

wydatków.

Dotyczy to przede wszystkim przyspieszenia

Dotyczy to przede wszystkim przyspieszenia

wpłat z tytułu środków własnych Unii

wpłat z tytułu środków własnych Unii

Europejskiej

Europejskiej

w wysokości 3,9 mld zł co

w wysokości 3,9 mld zł co

stanowi 31,5% planu rocznego.

stanowi 31,5% planu rocznego.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
praca magisterska licencjacka Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych a prezentacja wyko
FINANSE PUBLICZNE(1), PREZENTACJA
prezentacja finanse publiczne
Prezentacja Reforma emerytalna a finanse publiczne w Polsce WWFINAL
finanse publiczne Podatki (173 okna)
5a Finanse publiczne
finanse publiczne
Zagadnienia ogólne finansów publicznych i prawa finansowego
Wykład 4 Podstawy prawne finansów publicznych
finanse publiczne
Rola rynku i instytucji finansowych INowy Prezentacja programu Microsoft PowerPoint
Wykład 5 Sektor finansów publicznych poprawiony
finanse publiczne Michnafp05
Finanse publiczne 1
Finanse Publiczne III
Finanse publiczne VI
finanse publiczne i rynki finansowe

więcej podobnych podstron