RECEPTORY

I PRZYKŁADOWE

DROGI CZUCIOWE

Receptory (narządy zmysłów) odbierają
bodźce- sygnały, czyli zmiany zachodzące w
środowisku, i przetwarzają je na „język”
zrozumiały dla komórek nerwowych- impulsy
nerwowe.

Receptory są różnie klasyfikowane, zależnie od
przyjętego kryterium podziału. Tym kryterium
może być np. miejsce ich występowania lub też
pochodzenie i rodzaj sygnału, na który są one
szczególnie wrażliwe.

Receptorami mogą być rozgałęzione
zakończenia dendrytów neuronów
czuciowych bądź wyspecjalizowane
komórki pochodzenia nerwowego

(np.

komórki receptorowe w kubku smakowym).

Każdy receptor jest wyspecjalizowany w
odbieraniu sygnałów określonego typu.

TELERECEPTORY

Reagują na bodźce działające z daleka:
receptory wzroku, słuchu, węchu.

EKSTERORECEPTORY

Rejestrują zmiany w środowisku zewnętrznym
oddziałujące bezpośrednio na ciało:
receptory dotyku, ucisku, wibracji,
rozciągnięcia, uszkodzenia tkanek.

INTERORECEPTORY

Rejestrują zmiany zachodzące wewnątrz
organizmu, w układach: naczyniowym,
oddechowym, pokarmowym itp.

PROPRIORECEPTORY

Reagują na zmiany położenia ciała i jego
elementów względem otoczenia; występują w:
mięśniach, ścięgnach, torebkach stawowych i
błędniku; są wrażliwe na zmiany
mechaniczne: rozciągnięcie (zmianę
długości) i zmiany napięcia mięśni.

Podział receptorów ze względu na pochodzenie bodźca

MECHANORECEPTORY

Są wrażliwe na odkształcenie tkanek
pod wpływem: dotyku, ucisku,
rozciągnięcia, wibracji itp.

TERMORECEPTORY

Odbierają zmiany temperatury
otoczenia.

CHEMORECEPTORY

Do tej grupy zalicza się: receptory
węchu i smaku, a także receptory
wykrywające zmiany pH i zawartości
gazów oddechowych w osoczu oraz
osmoreceptory, które rejestrują zmiany
stężenia osmotycznego płynów
tkankowych.

FOTORECEPTORY

Są pobudzane przez fotony.

NOCYCEPTORY

Są wrażliwe na uszkodzenie tkanek i
temperaturę powyżej 45°C

Podział receptorów ze względu na rodzaj odbieranych
bodźców

DROGA WZROKOWA

- przewodzi impulsy z siatkówki oka do kory płata
potylicznego

- receptorami odbierającymi bodźce świetlne są pręciki
(wrażenia światła) i czopki (wrażenia barwy) położone
w części światłoczułej siatkówki

- jest to droga czteroneuronowa:

I - fotoreceptory

II - komórki dwubiegunowe siatkówki
III - komórki zwojowe siatkówki

ich aksony budują nerw

wzrokowy

IV - komórki jądra ciała kolankowatego bocznego

ich aksony tworzą promienistość

wzrokową

nerw wzrokowy skrzyżowanie wzrokowe

pasmo wzrokowe ciało kolankowate
boczne

promienistość wzrokowa kora wzrokowa

Włókna
przechodzące z
przyśrodkowej
części siatkówki
wchodzą przez
skrzyżowanie do
przeciwległego
pasma wzrokowego.
Natomiast włókna z
bocznej części
siatkówki nie
ulegają
skrzyżowaniu.