background image

1

Skazy krwotoczne

dr hab. Andrzej Kurylak 

Zakład Pielęgniarstwa 

Pediatrycznego CM UMK

background image

2

Hemostaza – suma procesów fizjologicznych 
umożliwiających sprawne zatrzymanie krwawienia z 
uszkodzonego naczynia krwionośnego, a także 
zapewniających płynność krwi krążącej.

Ogniwa hemostazy 

naczynia krwionośne

krwinki płytkowe

czynniki krzepnięcia

naturalne inhibitory krzepnięcia 
krwi

background image

3

Skazy krwotoczne

 – stany chorobowe, w których 

występuje niewydolność jednej lub kilku składowych 

ustrojowego układu hemostatycznego

Charakter

nabyty

wrodzony

Przebieg:

jawny

utajony

Zwykle ciężkość objawów klinicznych 
koreluje z wynikami badań 
laboratoryjnych (zwłaszcza wrodzone 
zaburzenia krzepnięcia np.hemofilia)

background image

4

Wywiad

1.

Krwawienia

a)

samoistne

b)

po zabiegach chirurgicznych

c)

pourazowe

d)

po zabiegach stomatologicznych

2.

Czas trwania krwawienia

3.

Wiek, w którym pojawiły się pierwsze objawy krwawień

4.

Krwawienia u członków rodziny

5.

Przebieg miesiączek, ciąż, porodów poronień

6.

Przyczyny dotychczasowych hospitalizacji.

7.

Ew. przetoczenia krwi i środków krwiopochodnych

8.

Przyjmowane leki

background image

5

Badanie przedmiotowe

zmiany w zakresie skóry 
(przebarwienia, sińce, wybroczyny)

zmiany w jamie ustnej, gardle

stawy – obrysy, ruchomość

węzły chłonne, wątroba, śledziona

background image

6

Objawy kliniczne zaburzeń krzepnięcia 
krwi i skaz płytkowo włośniczkowych

Objaw kliniczny

Zaburzenia krzepnięcia 

krwi

Skazy płytkowo 

-włośniczkowe

wybroczyny i sińce

rzadko

często,liczne

wylewy domięśniowe i 

dostawowe

częste

b. rzadkie

krwawienia 

miesięczne

prawidłowe

przedłużone, obfite

krwawienia po 

usunięciu 

zęba,krwawienia 

pooperacyjne

późne krwawienia, 

obfite,trwają od kilku do 

kilkunastu dni, bardzo 

niebezpieczne

krwawienia podczas 

zabiegu, ustępują po 24h, 

mniej niebezpieczne

wynik ucisku miejsca 

krwawienia

po zwolnieniu ucisku nawrót 

krwawienia

krwawienia zatrzymują się 

często na stałe

najczęstsze objawy 

skazy

wylewy krwi domięśniowe i 

dostawowe, późne 

krwawienia pourazowe

plamica, skłonność do 

siniaczenia i krwawienia z 

błon śluzowych

background image

7

Badania przesiewowe z zakresu 
hemostazy i krzepnięcia krwi

Liczba płytek krwi*

140 – 440 G/l

Czas krwawienia*

<5min

APTT*

28-42 s

Wskaźnik 

protrombinowy
INR

80-120%

0,85-1,25

* niewielkie różnice zależne od laboratorium

background image

8

Objawy krwotoczne w skazach 
małopłytkowych uwarunkowane są:

obniżoną liczbą krwinek 
płytkowych

zaburzeniami funkcji krwinek 
płytkowych

uszkodzeniami drobnych naczyń 
krwionośnych

background image

9

Idiopathic thrombocytopenic purpura 

(ITP)

=

Samoistna plamica małopłytkowa

Jedna z najbardziej pospolitych

nieprawidłowości hematologicznych

spotykanych przez pediatrów

 (10/10 000 dzieci/rok)

background image

10

W patogenezie ITP odgrywają rolę 
procesy immunologiczne

Miejsce wytwarzania przeciwciał i 

powstawania kompleksów:

śledziona

wątroba

szpik

tkanka limfatyczna

background image

11

Kryteria ITP

małopłytkowość

wzrastająca liczba megakariocytów w, 
poza tym prawidłowym, szpiku

nieobecna koagulopatia konsumpcyjna

brak cech układowego LED

brak cech chorób rozrostowych

brak cech małopłytkowości indukowanej 
płytkami

background image

12

Cechy ITP:

sezonowość (zima-wiosna)

po infekcjach (50% chorych)

po szczepieniach (rzadziej)

wiek: 2-8 lat

K=M

background image

13

Objawy ITP.

– zwykle relatywne do liczby płytek

1.

Krwawienia skórne – śluzówkowe – mięśniowe:

petocie (wybroczyny)

bąble z zawartością krwi (śluzówki jamy 

ustnej)

wylewy i podbiegnięcia krwawe

2.

Krwawienia z układu moczowego

3.

Krwawienia z przewodu pokarmowego

4.

Krwawienia z dróg rodnych

5.

Krwawienia do OUN

Nie występują: bladość, hepatosplenomegalia 

powiększenie węzłów chłonnych

background image

14

Badania dodatkowe

obniżona liczba płytek w krwi obwodowej

przedłużony czas krwawienia

dodatni test opaskowy

skrócenie czasu przeżycia płytek <10%

    (0-3dni) - czasu prawidłowego (7-10dni)

mielogram - zwiększona lub prawidłowa liczba 
megakariocytów, bez innych nieprawidłowości

obecność megatrombocytów

zaburzenia retrakcji skrzepu

leukocyty – N lub 

background image

15

Postacie ITP:

ostra < 6 miesięcy

przewlekła > 6 miesięcy

background image

16

Cel leczenia ITP:

zmniejszenie wytwarzania 
przeciwciał

zahamowanie fagocytozy przez 
system monocytów i makrofagów

background image

17

Klasyczne leczenie plamicy 
małopłytkowej jest paliatywne

– polega na blokowaniu lub 

usunięcia miejsca 
największej destrukcji płytek 
śledziony

background image

18

Leczenie ITP

- wybór postępowania zależy od całości obrazu 

klinicznego, a nie tylko od liczby płytek

1.

Sterydoterapia - 

skuteczność 77%

2.

IVGG - 

skuteczność 85%

3.

Splenektomia

4.

Inne leki immunosupresyjne

5.

Plazmafereza

6.

Masa płytkowa (wyjątkowo!)

7.

Unikanie leków sprzyjających krwawieniu

8.

Ograniczenie aktywności fizycznej

background image

19

Leczyć czy nie leczyć ITP?

choroba samoograniczająca się 
(w większości przypadków 
remisja samoistna po 4-6 tyg.)

rzadkie zagrożenie 
krwawieniami do OUN

sterydy i IVGG nie dają 
gwarancji trwałej poprawy i 
wyleczenia

background image

20

KORTYKOSTERYDOTERAPIA

bezwzględnie poprzedzona mielogramem!!!

Methylprednisolon i.v.

5mg/kg/24h w 4 dawkach podzielonych
do uzyskania plt > 50G/l

następnie Encorton doustnie

2mg/kg/24h (w 3 dawkach) do 14 dnia kuracji 
oraz w dawkach zmniejszanych aż do odstawienia
w 21 dniu leczenia

background image

21

GAMMAGLOBULINY-IVGG

dzień 1+2

0,4g/kg/24h dożylnie

dzień 3

plt >30G/l-szybka odpowiedź-dalsze 
leczenie niepotrzebne

plt<30G/l-późna odpowiedź-
wymagane leczenie przez 3 kolejne dni 
do dawki łącznej 5x0,4g/kg m.c.

background image

22

Wskazania do IVGG

Ostra i przewlekła ITP.

przygotowanie do zabiegu 
operacyjnego

kobiety ciężarne przed porodem

noworodki z przejściową 
małopłytkowością (matek z ITP)

przeciwwskazana sterydoterapia

krwawienia zagrażające życiu

background image

23

Skuteczność splenektomii:

60-85%

Nawrót objawów w I roku po zabiegu

30-60% chorych

Zagrożenie posocznicą 

pneumokokową

 (sepsis fulminans)

background image

24

Krwawienia do OUN 

1% dzieci (najczęściej podpajęczynówkowe)

Objawy:

wylewy do siatkówki

drgawki

meningismus

bóle głowy

zmiana osobowości

inne objawy neurologiczne (ogniskowe)

Następstwa:

wysoka śmiertelność (30-100%)

background image

25

Czynniki sprzyjające 
krwawieniu do OUN

uraz, ale także spontaniczne krwawienia 

pierwsze miesiące po rozpoznaniu (50% 

w pierwszym miesiącu)

poziom płytek < 20 G/l

Prewencja wylewów do OUN

unikanie wysiłku, stresu

unikanie leków zaburzających funkcję 

płytek

aspiryna

leki antyhistaminowe

background image

26

Krwawienia do OUN - 

postępowanie

1.

uniesienie głowy

2.

restrykcyjna podaż płynów

3.

unikanie hiperkapni (intubacja)

4.

utrzymywanie prawidłowego ciśnienia śród- 

czaszkowego (dexametazon i.v., 20%mannitol i.v.)

5.

transfuzje masy płytkowej

6.

dożylne preparaty gammaglobulin – IVGG

7.

sterydy – immunosupresja

8.

splenektomia przed lub równocześnie z zabiegiem 

neurochirurgicznym

9.

CT

10.

zabieg neurochirurgiczny

background image

27

Częstość występowania wrodzonych 
osoczowych skaz krwotocznych

3  000 chorych na wrodzone 

osoczowe skazy krwotoczne

87,5% hemofilia A i B

8,5% choroba von Willebrandta

4% wrodzony niedobór czynnika VII

3% wrodzone niedobory 

pozostałych czynników

Hemofilia A:B = 7:1

background image

28

Hemofilia A – niedobór cz.VIII

Hemofilia B – niedobór cz.IX

Schemat dziedziczenia i objawy 

kliniczne obu tych chorób są 

identyczne

background image

29

Postaci hemofilii A i B:

ciężka

< 1% normy

umiarkowana

1-5%

łagodna

5-25%

utajona

25-50%

background image

30

Wiek rozpoznania hemofilii:

Postać ciężka i umiarkowana

przed 3 rokiem życia - 80%

Postać łagodna 

po 3 roku życia - 50%

background image

31

Objawy poprzedzające 
rozpoznanie:

przedłużone i opóźnione krwawienia po przypadkowych 

urazach

skłonność do siniaczenia się

krwawienia z nosa

krwawienia po iniekcjach, drobnych zabiegach 

chirurgicznych

duże wylewy do tkanek miękkich

wylewy do stawów

opóźnione krwawienia po ekstrakcji zębów

krwawienia z przewodu pokarmowego

krwawienia do OUN

przedłużone krwawienia z pępowiny

nie resorbujący się krwiak podokostnowy

background image

32

Krwawienia do stawów:

kolanowy

łokciowy

skokowy

rzadko:

biodrowy

ramienny

nadgarstkowy

background image

33

Okres prodromalny wylewu 

do stawu

odczucie niebolesnej, łagodnej

sztywności
- mrowienia
- drętwienia

trwa około 1 godziny

background image

34

Wylewy do stawów

- postępowanie:

Substytut 

unieruchomienie

okłady

wyższe ułożenie kończyny

leki p-bólowe

rehabilitacja

background image

35

Zmiany w stawach - 

artropatia

Postać ciężka 

50% chorych    < 3 roku życia 

100% chorych  > 6 roku życia

Postać umiarkowana:

niewielki procent w wieku szkolnym

background image

36

Zapobieganie artropatii

Natychmiastowe podanie 
substytutu

Właściwe prowadzenie chorych 
(usprawnianie!)

Profilaktyka – 2-3 razy w tygodniu

background image

37

Krwawienia do mięśni

m. biodrowo-lędźwiowy

mm. uda

mm. podudzia

(20% powikłanych przykurczem ścięgna Achillesa)

background image

38

Powikłania wylewów do 
mięśni

przykurcze stawów

porażenia nerwów

martwica niedokrwienna mięśni

twory torbielowate

końskie ustawienie stopy

przykurcz Volkmana 

background image

39

W leczeniu uwzględniamy

poziom niedoborowego czynnika

lokalizację i rozległość krwawienia

potencjał stosowanego preparatu 
(k)

dystrybucję i okres półtrwania 
preparatu

background image

40

Leczenie według zasady 
„wszystko albo nic”

Efekt hemostatyczny – podniesienie 

poziomu czynnika do minimum 30% 

normy

Dawka (j.) = masa ciała(kg)/K x 

pożądany poziom czynnika(%)

background image

41

Środki przeciwbólowe

Nie wolno stosować kwasu 

acetylosalicylowego !!

Zalecane:

paracetamol 4x10 mg/kg m.c.

środki narkotyczne

ibuprofen 20mg/kg – do 21 dni

background image

42

Krwiomocz

substytucja (do 30-35%)

diureza wymuszona

nie wolno podawać inhibitorów 
fibrynolizy (EACA, kwas 
traneksamowy)!

background image

43

Uraz głowy

Każdy uraz wymaga leczenie 
substytucyjnego (kilka dni, 30-
50%)

Krwawienie do OUN

częstość: 2-5%

najczęstsza przyczyna zgonów

background image

44

Postępowanie w 

krwawieniach do OUN

substytucja (50-100% 2x/dobę/14 dni,
potem 25%/2-3 tygodni)

leki p-obrzękowe

leki p-drgawkowe

leki p-bólowe

reżim łóżkowy

monitorowanie poziomu czynnika VIII lub IX

CT głowy

background image

45

Opieka stomatologiczna

prewencja

walka z próchnicą

background image

46

Ekstrakcja zębów

w osłonie substytutu

EACA

protezy poekstrakcyjne

klej tkankowy - Tussicol

background image

47

Szczepienia ochronne

według obowiązującego kalendarza

technika wykonywania:

staranność

staza powyżej miejsca podania (2-3 

min)

w miejscu podania – ucisk,

 

    

    ew. okład z lodu

w ciężkich przypadkach - 

hemopreparat


Document Outline