Podstawy medycyny 

nuklearnej

Kazimierz Szopiński

Zakład Diagnostyki Obrazowej

II Wydział Lekarski

 

 

Antoine Henri Becquerel (1852-

1908)

Nobel 1903

 

 

Maria Skłodowska-Curie (1967-

1934)

Nobel 1903 (fizyka), 1911 

(chemia)

 

 

Pierre Curie (1859-1906)

Nobel 1903 (fizyka)

 

 

Radioaktywność

•α
•β
•γ

 

 

Jednostki radioaktywności

• 1Ci=3.7x10

10  

rozpadów na 

sekundę

• 1 Bq = 1 rozpad na sekundę

• aktywność znacznika zwykle 

podawana w  mCi

 

 

1 Ci = 3.7 GBq

 

 

Najczęściej stosowane 

izotopy promieniotwórcze

•

99m

Tc

6h

140

•

123

I

13.2h

159, 529

•

133

Xe

5.2d

80

•

201

Tl

3d

80, 135, 167

•

131

I

8d

80, 284, 364, 637

•

67

Ga

3.3d

93, 185, 300, 393

 

 

Podstawowe 

radiofarmaceutyki

•

99m

Tc-DTPA

dynamiczna scyntygrafia nerek

•

99m

Tc-DMSA

statyczna scyntygrafia nerek

•

99m

Tc- koloid siarkowy 

szpik kostny, 

wątroba, śledziona

•

99m

Tc- sestamibi

serce

•

99m

Tc-MAA 

(makroagregaty albuminowe)

płuca

•

99m

Tc- MDP 

(difosfonian metylenowy)

kości

•

67

Ga-cytrynian

zapalenia

 

 

Czas półtrwania

• fizyczny (rozpad)
• biologiczny (wydalanie z 

organizmu)

• efektywny

biol

phys

biol

phys

ef

T

T

T

T

T







 

 

Generator

 

 

 

 

Urządzenia do rejestracji

• scyntygraf
• gammakamera (kamera Angera)

 

 

Gammakamera

Kamera Angera

 

 

Gammakamera

 

 

Gammakamera

 

 

Detektor śródoperacyjny

 

 

Kolimacja

 

 

Bez kolimacji

 

 

Z kolimacją

 

 

Kolimacja równoległa

 

 

Kolimacja rozbieżna

 

 

Kolimator ‘pin-hole’

Powiększenie
obrazu

 

 

Obrazowanie planarne

 

 

Scyntygrafia perfuzyjna 

płuc

 

 

Single Photon 

Emission Computed 

Tomography

(SPECT)

 

 

 

 

SPECT

 

 

SPECT

 

 

Positron Emission 

Tomography

(PET)

 

 

Powstawanie par

e

+

 

 

Powstawanie par

e

-

e

+

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

 

 

Powstawanie par

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

+

 

 

Powstawanie par

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

+

 

 

Powstawanie par

E=0.511MeV

foton gamma

foton gamma

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

e

-

 

 

PET

 

 

Najważniejsze 

radiofarmaceutyki

Radiofarmaceut
yk

Analog

Proces biologiczny

T

1/2 

[min]

(

18

F)-FDG

glukoz

a

metabolizm 

glukozy

110

(

15

O)-H

2

O

woda

perfuzja tkankowa

2

(

13

N)-jon 

amonowy

-

perfuzja tkankowa

10

(

11

C)-octan

octan

metabolizm lipidów

20

(

68

Ga)-EDTA

-

bariera krew-mózg

68

(

18

F)-tyrozyna

tyrozyn

a

metabolizm 

aminokwasów

110

(

18

F)-urydyna

urydyn

a

metabolizm kwasów 

nukleinowych

110

(

18

F)-

fluorodopamina

dopami

na

metabolizm 

aminokwasów

110

 

 

PET

 

 

Składanie obrazów (image 

fusion)